Για πρώτη φορά η Τουρκία με επιστολή της στον ΟΗΕ εκτοξεύει απειλές εναντίον των γεωτρήσεων των ExxonMobil και Qatar Petroleum στην Κυπριακή ΑΟΖ, κάνοντας λόγο για «βήμα κλιμάκωσης που θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο».
Παράλληλα, με το βήμα στην γεώτρηση της γαλλικής Total προειδοποιεί ότι η «Τουρκία και η ΤΔΒΚ είναι αποφασισμένοι να προστατεύσουν τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντά τους, ενόψει τέτοιων μονομερών πράξεων και προκλήσεων».
Όλα δείχνουν πως η Τουρκία θα προχωρήσει σε κάποιας μορφής πρόκληση στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Η Τούρκικη επιστολή
«Επιστολή της 16ης Δεκεμβρίου 2021 του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Τουρκίας προς τα Ηνωμένα Έθνη απευθυνόμενη στον Γενικό Γραμματέα. Αναφορικά με τις επιστολές μας της 28ης Απριλίου 2016 (A/70/855-S/2016/406), 12 Απριλίου 2017 (A/A/855-S/2016/406), 12 Απριλίου 2017 (A/A/2017 71/875-S/2017/321) και 21 Σεπτεμβρίου 2019 (A/74/462- S/2019/764), γράφω για να εκφράσω τις ανησυχίες της Τουρκίας σχετικά με μια ακόμη προκλητική ενέργεια της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης, η οποία χορήγησε άδεια υπεράκτιας εξερεύνησης υδρογονανθράκων και υπέγραψε σύμβαση εξερεύνησης και παραγωγής με την κοινοπραξία της ExxonMobil και της Qatar Petroleum για το λεγόμενο «Μπλοκ 5», μέρος του οποίου παραβιάζει την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Καταρχάς, θα ήθελα να υπενθυμίσω σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη ότι τα εξωτερικά όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας έχουν δηλωθεί στα Ηνωμένα Έθνη μέσω ορισμένων επίσημων κοινοποιήσεων, η πρώτη εκ των οποίων είναι το σημείωμά μας με αριθμό 2004 / Turkuno DT/4739, με ημερομηνία 2 Μαρτίου 2004 και η τελευταία είναι η επιστολή μου της 18ης Μαρτίου 2020 (A/74/757). Η Τουρκία θα προστατεύσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα και συμφέροντα και δε θα επιτρέψει καμία μη εξουσιοδοτημένη δραστηριότητα υδρογονανθράκων εντός της υφαλοκρηπίδας της. Η αποφασιστικότητα μας έχει δημοσιοποιηθεί πολλές φορές στο παρελθόν και πιο πρόσφατα με τη δήλωση του Υπουργείου Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Τουρκίας στις 2 Δεκεμβρίου 2021.
Επιπλέον, υπενθυμίζεται ότι δεν υπάρχει ενιαία Αρχή που να είναι de jure ή de facto αρμόδια να εκπροσωπεί τόσο τους Τουρκοκύπριους όσο και τους Ελληνοκυπρίους, κατά συνέπεια την Κύπρο στο σύνολό της. Οι πόροι υδρογονανθράκων μέσα και γύρω από το νησί της Κύπρου ανήκουν στον τουρκοκυπριακό και στον ελληνοκυπριακό λαό μαζί ως συνιδιοκτητών και ισότιμων κυρίαρχων του νησιού. Η Τουρκία υποστηρίζει πλήρως τις προτάσεις της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (TRNC) προς την Ελληνοκυπριακή Διοίκηση, η τελευταία εκ των οποίων διατυπώθηκε στις 13 Ιουλίου 2019, για τη δημιουργία ενός μηχανισμού συνεργασίας που θα συνεπαγόταν, μεταξύ άλλων, δίκαιο επιμερισμό των εσόδων από υπεράκτιους πόρους υδρογονανθράκων.
Η πρόταση αυτή θα μπορούσε εύκολα να φέρει λύση στο ζήτημα των πόρων υδρογονανθράκων γύρω από το νησί και, ως εκ τούτου, να χρησιμεύσει ως σημαντικό μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Είναι λυπηρό το γεγονός ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά εξακολουθεί να αγνοεί τις επανειλημμένες εκκλήσεις της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων σχετικά με το θέμα αυτό.
Σε σχετική αναφορά, η ανακοίνωση της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης για συνέχιση των δραστηριοτήτων γεώτρησης εντός του λεγόμενου «Οικοπέδου 10» αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα μεταξύ των πολλών βημάτων κλιμάκωσης που θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία και το TRNC είναι αποφασισμένα να προστατεύσουν τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντά τους, ενόψει τέτοιων μονομερών πράξεων και προκλήσεων.
Θα ήμουν ευγνώμων αν η παρούσα επιστολή μπορούσε να διανεμηθεί ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης, σύμφωνα με τα σημεία 44 και 78 της ημερήσιας διάταξης α) και του Συμβουλίου Ασφαλείας, και να δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του Τμήματος Ωκεανών και Δικαίου της Θάλασσας, καθώς και στην επόμενη έκδοση του Δελτίου Για το Δίκαιο της Θάλασσας.