Ο κόσμος της Αριστεράς, σε όποιο συλλογικό υποκείμενο και εάν (ή δεν) ανήκει, ότι και εάν ψήφισε (ή δεν ψήφισε), είναι, από προχθές βράδυ, μουδιασμένος. Ή απογοητευμένος ή και τρομαγμένος. Το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν ένα ισχυρό shock!
Α: Είναι ο Λαός ένα Τέρας;
Διαβάζοντας σχόλια και ανακοινώσεις αναρωτιέσαι: Άραγε μεταμορφώθηκε η ελληνική κοινωνία σε ένα (ακρο)δεξιό τέρας, με μνήμη χρυσόψαρου, που επιλέγει για σωτηρία την οικογένεια Μητσοτάκη, για ευρωβουλευτές τον Γεωργούλη και τον Λαγό, για δημάρχους νονούς της Μαφίας, δίνει ανάσα ζωής στο κόμμα των Τσοχατζόπουλων, βάζει στην ευρωβουλή ένα πλασιέ χειρόγραφων του Ιησού, ενώ, από την άλλη, περιορίζει την επιρροή του «εμείς σας τα λέγαμε» ΚΚΕ, εξαφανίζει τη «τίμια» ΛΑΕ και τους «μοναδικούς αντάρτες» της ΑΝΤΑΡΣΥΑ τους βάζει πιο κάτω από το κόμμα του Ψηνάκη;
Που πήγε, άραγε, εκείνη η κοινωνία που από το 2010 έως το 2015 έβγαινε κατά εκατοντάδες χιλιάδες στις πλατείες και τις απεργίες ή έστελνε μήνυμα ανυπακοής στην Ευρώπη, με το δημοψήφισμα;
Αχάριστοι, ηλίθιοι, νεοφιλελέδες, φασίστες, ρατσιστές και άλλες τέτοιες κατηγορίες (υπο)πολιτών κυκλοφορούσαν, πλειοψηφικά, ανάμεσά μας και δεν το είχαμε καταλάβει; Θλίψη, θλίψη, θλίψη!(;)
Ή μήπως δεν είναι ακριβώς έτσι;
Β: Ο «Λαός» δεν είναι «ένας». (Ποια είναι -τελικά- η πρωτοπορία;)
Φυσικά, τέτοιες μανιχαϊστικές θεωρήσεις, ελάχιστη σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Η ελληνική κοινωνία δεν μεταμορφώθηκε (τόσο τουλάχιστον ώστε να θεωρούμε το αποτέλεσμα ένα μικρό κατακλυσμό, χωρίς επιστροφή). Η συντηρητική στροφή προέκυψε από την κοσμογονική αποστράτευση, απογοήτευση και παραίτηση από το συλλογικό, των πιο λαϊκών, αντισυστημικών στρωμάτων.
Δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε το «Λαό» σαν ένα ενιαίο, μεταφυσικό σύνολο, ξεχνώντας ότι ούτε η εργατική τάξη (πόσο μάλλον τα μικροαστικά στρώματα) δεν είναι «τάξη για τον εαυτό της», και ότι αυτό είναι ΕΥΘΥΝΗ των πολιτικών υποκειμένων της Αριστεράς.
Ξεχνώντας, όχι μόνο την ταξική του διαίρεση, αλλά και το πώς και ποια στοιχεία της αστικής ιδεολογίας ηγεμονεύουν. Λησμονώντας επίσης ότι αστική ιδεολογία δεν είναι μόνο ο «Αμβρόσιος» αλλά και ο «κοσμοπολιτισμός», δεν είναι μόνο ο εθνικισμός αλλά και ο «δικαιωματισμός», δεν είναι μόνο ο ρατσισμός αλλά και η τεχνητή εξαφάνιση κάθε στοιχείου συλλογικής ταυτότητας. Και ότι η Αριστερά δεν έχει υψώσει αόρατα, μαγικά τείχη απέναντι σε πλευρές της αστικής ιδεολογίας.
Η αστική ιδεολογία είναι λοιπόν αυτονόητο ότι κυριαρχεί πάνω στα λαϊκά στρώματα. Με διαφορετικές μορφές. Αυτή η παραδοχή δεν μπορεί να ισοδυναμεί με την απαίτηση να αντικαταστήσει ο Λαός, αυθόρμητα, το ρόλο και τις ευθύνες των πολιτικών υποκειμένων.
Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν υπάρχει τμήμα (αρχικά μειοψηφικό φυσικά) των λαϊκών στρωμάτων που αυθόρμητα (με αντιφάσεις και ανολοκλήρωτα) κινείται έξω από τα συστημικά προτάγματα.
Αυτό είναι το Μεγάλο Ερώτημα και όχι εάν ο «Λαός» μπορεί πλειοψηφικά και μόνος του, να αρνηθεί, και να υπερβεί, την αστική ιδεολογία και επιρροή.
Γ: 1 εκ. ψηφοφόροι του ΟΧΙ, απείχαν από τις εκλογές!
(ή αλλιώς, διαβάζοντας, αισιόδοξα, τους αριθμούς).
Αν προσέξουμε λίγο καλύτερα τα νούμερα θα δούμε ότι:
- Το 2015, στο δημοψήφισμα, ψήφισαν 6.161.140 ψηφοφόροι. 2.245.537 ψήφισαν Ναι, 3.558.450 Όχι.
- Το 2019 ψήφισαν 5.163.075, 1 εκατομμύριο λιγότεροι. Τα κατεξοχήν κόμματα του Ναι, (Ν.Δ., ΚΙΝ.ΑΛ.) συγκέντρωσαν 2.100.000 ψήφους (το άθροισμα σχεδόν των ψήφων του Ναι). Ποτάμι, Ένωση Κεντρώων, Τζήμερος κ.α. συνιστώσες του Κόμματος του Ναι, εξαϋλώθηκαν μέσα στη Ν.Δ. Αυτή ήταν και η μεγάλη δεξαμενή του Κ. Μητσοτάκη (καθόλου τυχαία, δεν πήρε σχεδόν τίποτα από τα «δεξιά του»).
- Η στασιμότητα ή πτώση των κομμάτων της Αριστεράς οφείλεται, κυρίως, σε αποχή των πιο ριζοσπαστικών στρωμάτων.
- Στην αποχή επίσης οφείλεται (κυρίως) και η πτώση του ΣΥΡΙΖΑ. Η αποχή ήταν συντριπτικά μεγαλύτερη στις λαϊκές περιοχές/γειτονιές/στρώματα.
- Ακόμη κι έτσι ο κόσμος που αυτοπροσδιορίζεται ως Αριστερά, «πέραν του ΣΥΡΙΖΑ», ψήφισε κόμματα, (άσχετα του εάν αντικειμενικά ή όχι ανήκουν, όντως, στην αριστερά) που το άθροισμά τους ξεπέρασε το 10%.
- Το άθροισμα «δεξιάς» και «ακροδεξιάς» (47%) δεν ξεπερνάει ποσοστά του συγκεκριμένου χώρου, που έχουμε δει ξανά την περίοδο της μεταπολίτευσης.
Ουσιαστικά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ήταν η Μεγάλη Ρεβάνς του κόμματος του ΝΑΙ.
Δ: Ο Απογοητευμένος Γίγαντας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ μετατράπηκε από κόμμα του 3% σε κόμμα εξουσίας ηγεμονεύοντας ενός πλατιού κινήματος που πίστευε ότι υπήρχε εναλλακτική λύση. Η ήττα αυτής της προοπτικής εκφράστηκε με τον πιο τραγικό τρόπο στη μαζική, εκκωφαντική αποχή του κόσμου του Όχι, του κόσμου που πίστεψε σε έναν άλλο δρόμο.
Η «προδοσία» του ΣΥΡΙΖΑ και η διαπίστωση -στην πράξη- ότι δεν υπάρχει Εναλλακτικός Δρόμος, οδήγησε στην μαζική στροφή αυτών των στρωμάτων. Όχι όμως στο νεοφιλελευθερισμό ή την ακροδεξιά, αλλά την ιδιώτευση, την απάθεια, την απογοήτευση ή την αποστράτευση.
Αυτό το στοιχείο, όσο και εάν φαίνεται αντιφατικό, είναι και το μόνο ελπιδοφόρο, μέσα στο ζοφερό κλίμα που διαμορφώνεται κάτω από την νεοφιλελεύθερη, ευρωατλαντική ηγεμονία: υπάρχει (ακόμη- αλλά για πόσο;) ένα, διόλου ευκαταφρόνητο, ποσοστό κόσμου που είναι μεν «σπίτι του», αλλά δεν πέρασε στην απέναντι όχθη. Αυτό το ποσοστό, μιλώντας με ποσοτικούς όρους, αγγίζει το 15% και δεν εκφράστηκε πολιτικά στις ευρωεκλογές.
Ε: Η προεκλογική τακτική του ΣΥΡΙΖΑ και ο νεοραγιαδισμός.
Σε αυτό το μεγάλο, απογοητευμένο Γίγαντα θα στραφεί όλη η ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ την επόμενη περίοδο, κουνώντας τον εφιάλτη της επιστροφής «της Δεξιάς», στην πιο επιθετική της μορφή, από το 1974 και μετά. Πολύ δύσκολο να τον κερδίσει συνολικά. Και ότι θα κερδίσει θα είναι προσωρινά, στη βάση της λογικής του μικρότερου κακού και όχι της αποδοχής.
Το σύνολο των ήδη ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να χαριστεί, στη μεγάλη του πλειοψηφία, (ταξικά, κοινωνικά και πολιτικά), στην ηγετική ομάδα του κόμματος. Εάν εξαιρέσεις, φυσικά, ένα ποσοστό της τάξης των μερικών δεκάδων χιλιάδων, (σε εκλογική κλίμακα της τάξης του 3-4%), από το χώρο των επιχειρήσεων, της διανόησης, του συνδικαλισμού, των media και των σιτιζόμενων στα κομματικο/κρατικά πρυτανεία.
Από την άλλη όμως να σημειώσουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό, των, ήδη, ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, έχουν αποδεχθεί το πλαίσιο ενός ιδιόμορφου νεοραγιαδισμού. Απέναντι σε αυτό η Αριστερά οφείλει, αντί να τον λοιδορήσει, να βρει τρόπους θετικής υπέρβασής του.
(Ο νεοραγιαδισμός των λαϊκών στρωμάτων, που δε πρέπει να συγχέεται με τον παρασιτικό ραγιαδισμό του ελληνικού αστισμού, ήταν, διαχρονικά, ο τρόπος επιβίωσης των λαϊκών στρωμάτων του ελλαδικού χώρου, κάτω από συνθήκες εξαφάνισής τους. «Να επιβιώσω με το μικρότερο δυνατό κόστος και θυσία», είναι η (όχι και τόσο ψευδής) συνείδηση του νεοραγιαδισμού, που, απουσία άλλης εναλλακτικής, γίνεται εύκολα θύμα της πολιτικής των «επιδομάτων» ή της «μετακύλισης της σύνταξης στη νεολαία»).
Στ: Θα υπάρξει Αριστερά αύριο;
Σε αυτό τον μεγάλο, απογοητευμένο, ριζοσπαστικό Γίγαντα πρέπει να στραφεί η Αριστερά και να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη του, πάνω στην δυνατότητα και το εφικτό ενός άλλου Δρόμου. Το Πώς ξεπερνάει τα όρια αυτού του κειμένου. Και θα πρέπει να είναι το θέμα της επόμενης περιόδου.
Το σίγουρο είναι ότι minimum πλαίσιο ενός άλλου (ρεαλιστικού, εναλλακτικού) Δρόμου για το λαό σημαίνει:
- Κάθετη σύγκρουση, σήμερα, με το βασικό πυρήνα του στρατηγικού DNA της αστικής τάξης στη χώρα: την εξάρτηση και το «ανήκομεν εις την Δύσιν».
- Κάθετη σύγκρουση με κάθε μορφή αστικής ιδεολογίας και πολιτικής, άσχετα με το με ποια μορφή εμφανίζεται.
Αυτός ο Δρόμος δεν είναι εύκολος. Ούτε θα κατοχυρωθεί μέσα σε ένα μήνα (με εκλογικό ορίζοντα). Υπάρχει όμως ένα σημαντικό (ποσοτικά/ ποιοτικά) τμήμα που τον αναζητεί. Που δεν βρίσκει ικανοποιητικές τις υπάρχουσες απαντήσεις.
Παρά την εικόνα winter is coming, το τμήμα αυτό του λαού είναι πιο ώριμο σε σχέση με το 2015. Παρά την υποτίμησή του από πολλούς, ΕΒΓΑΛΕ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (κρίνοντας, ανάμεσα σε άλλα, ότι η σημερινή Αριστερά έχει, σοβαρότατες, ανεπάρκειες) και δεν αρκείται πλέον ούτε σε «αυτούς που τα λέγαν», ούτε «στους τίμιους», ούτε στους «αντάρτες».
Ζητάει πολύ περισσότερα.
