Μετά το κυβερνητικό φιάσκο αποστολής ΜΑΤ σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, η Τουρκία έλυσε το πρόβλημα της χώρας μας για άλλη μια φορά: άρχισε να πραγματοποιεί τις απειλές της ένθεν και ένθεν, τόσο με την προώθηση μαζικών κυμάτων προσφύγων στη χώρα μας και τη Βουλγαρία, όσο και με γενίκευση της επίθεσης κατά του Ασαντ γύρω από την Ιντλίμπ. Και στα δύο μέτωπα, η Τουρκία του Ερντογάν τα παίζει όλα για όλα, κυρίως διότι ο πόλεμος στη Συρία δεν είναι καθόλου δημοφιλής μέσα στον τουρκικό λαό και στα κεμαλικά κόμματα.
Η Τουρκία, λοιπόν, ένωσε τον ελληνικό λαό και τις γεωγραφικές του διαστάσεις, αφού η αποστολή των ΜΑΤ είχε ιδωθεί από τους νησιώτες ως αποστολή του εξαρτημένου απ’ τα μνημόνια «κράτους των Αθηνών» ενάντια στα ακριτικά νησιά των οποίων η εξαρτημένη από τον τουρισμό οικονομία έχει καταστραφεί. Μ’ αυτήν την έννοια, εύσημα στη κυβέρνηση δεν πρέπει να δοθούν, ο Ερντογάν τα αξίζει.
Υπάρχει η άποψη των «ανοιχτών συνόρων», άποψη που βρίσκει αποδοχή σ’ ένα μεικτό ακροατήριο φιλελεύθερων, σοσιαλδημοκρατών, ριζοσπαστών και αριστεριστών κάθε λογής. Διαφωνώ κατηγορηματικά μ’ αυτή τη βαθύτατα καντιανή άποψη. Η ανάλυσή μου και οι προτάσεις μου έχουν ως εξής.
Η συμφωνία Ρωσίας-Τουρκίας για δημιουργία τουρκικής ζώνης στη Συρία με στόχο την εγκατάσταση των προσφύγων –ο πραγματικός στόχος ήταν η εθνοκάθαρση των Κούρδων– εμπεριέκλειε μια «λεπτομέρεια», την οποία η Τουρκία αθέτησε: ότι προϋπόθεση της διατήρησης της τουρκικής ζώνης είναι η μη υποστήριξη των τζιχαντιστών ενάντια στο καθεστώς Ασαντ.
Αυτό η Τουρκία το αθέτησε. Κι όχι μόνο το αθέτησε, αλλά και έντυσε χιλιάδες τζιχαντιστών με στολές του τουρκικού στρατού, ώστε να ενοχοποιούνται δυνάμεις του Ασαντ στις συγκρούσεις. Φυσικά, οι συριακές δυνάμεις και οι Ρώσοι το αντιλήφθηκαν αυτό (Σύροι στρατιώτες φωτογράφισαν και βιντεοσκόπησαν τζιχαντιστές με τουρκικές στολές που είχαν γενειάδες, μακριά μαλλιά κ.λπ.). Ρωσία και Ιράν δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν τον Ασαντ.
Οι ΗΠΑ και η Τουρκία έχουν χάσει τον πόλεμο στη Συρία και το δεύτερο σκέλος της απειλής του Ερντογάν –γενική επίθεση κατά Ασάντ– άρχισε να εφαρμόζεται μετά την άρνηση του ΝΑΤΟ να εφαρμόσει το άρθρο 5 της Συμμαχίας. Αυτή τη στιγμή, υπάρχει εμφύλιος μέσα στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. για την κατάσταση στη Συρία, την ανοιχτή επίθεση της Τουρκίας ενάντια στις δυνάμεις του Ασαντ και την κατάσταση στη Θράκη και τα ελληνικά νησιά.
Η θέση μου είναι ότι η Ελλάδα πρέπει ν’ αντιμετωπίσει το πρώτο σκέλος της τουρκικής απειλής –απελευθέρωση ανεξέλεγκτων προσφυγικών ροών– με δυο συντεταγμένες όσο και επικουρικές ενέργειες. Πρώτον, με μια ανθρωπιστική επίθεση σε Τουρκία και Ε.Ε. προστατεύοντας τους πρόσφυγες. Δεύτερον, με εφαρμογή του διεθνούς δικαίου για την άμεση κατοχύρωση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της στο Αιγαίο. Τι σημαίνουν αυτά στην πράξη;
Διαφωνώ με το κλείσιμο των έγγειων και θαλάσσιων συνόρων διότι είναι μια απάνθρωπη και μη βιώσιμη λύση, έστω και για έναν μήνα. Τα προσφυγικά κύματα δεν μπορούν να συγκρατηθούν αν τα νούμερα αυξηθούν, κάτι που εξαρτάται απ’ τις ρωσο-τουρκικές σχέσεις και την έκβαση του πολέμου στη Συρία. Εχετε φανταστεί το Δ’ Σώμα Στρατού αντιμέτωπο στον Εβρο με 500.000 άοπλους ανθρώπους;
Αρα, η πρότασή μου είναι συνεννόηση με Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία για οργανωμένο έλεγχο και καταγραφή των ροών, με κατασκευή προ-αναχωρησιακών δομών στη Δυτική Μακεδονία –κι όχι στα νησιά– με προορισμό βόρεια των Βαλκανίων, εκεί δηλ. που θέλουν να πάνε οι πρόσφυγες. Αυτό δεν θα αρέσει στη Γερμανία, αλλά μιλάμε για αδέσμευτη, ανθρωπιστική πολιτική προς όφελος του ελληνικού λαού και των προσφύγων.
Ερχομαι τώρα στη δεύτερη πρότασή μου που πρέπει να εφαρμοστεί ταυτόχρονα με την πρώτη. Προέχει η διακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ και η επέκταση των χωρικών υδάτων της χώρας στα 12 ν.μ., όπως προβλέπει το δίκαιο της θάλασσας.
Η χώρα δεν είναι σε θέση να ελέγξει πολιτικά και στρατιωτικά τις ροές των προσφύγων και των όποιων άλλων στοιχείων στέλνει ο Ερντογάν –τουρκικά ΜΜΕ έδειξαν άτομα φυλακισμένα με ποινικά αδικήματα να ελευθερώνονται από τις τουρκικές αρχές και να συνοδεύονται στα σύνορα– αν δεν καθορίσει και δεν περιφρουρήσει ΑΟΖ και αιγιαλίτιδα ζώνη άμεσα σε συνεργασία τόσο με το ΝΑΤΟ όσο και με τη Ρωσία. Απορώ γιατί αυτό η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν το ’χει ήδη πράξει, τη στιγμή που η παρούσα συγκυρία κρίσης τής δίνει όλα τα πλεονεκτήματα.
*Βασίλης Κ. Φούσκας Καθηγητής Γεωπολιτικής
**Οι απόψεις του φίλου Βασίλη Φούσκα δεν είναι αναγκαίο να εκφράζουν σε όλα τους τα σημεία τις θέσεις της Σύνταξης της ιστοσελίδας μας
