Στο κείμενο που ακόλουθη εξηγείται με απλό και σαφή τρόπο γιατί αποτυγχάνει η εφαρμογή των μνημονίων στη χώρα μας και γιατί είναι επιβεβλημένη η επάνοδος της οικονομίας της χώρας στο Εθνικό Νόμισμα.
Εισαγωγή Μεθοδολογίας
Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) μπορούμε να το δούμε από την πλευρά της Εθνικής Δαπάνης και από την πλευρά του Εθνικού Εισοδήματος. Η Εθνική Δαπάνη είναι εκείνη που καθορίζει το Εθνικό Εισόδημα.
Αν το δούμε από την πλευρά των δαπανών τότε:
Υ= C + I +G + (X – M)
που σημαίνει ότι το ΑΕΠ αποτελείται από το άθροισμα της τελικής δαπάνης για κατανάλωση (C), συν την δαπάνη για επενδύσεις (Ι), συν τις συνολικές κρατικές δαπάνες (G), δηλαδή τις δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες που αγοράζει το κράτος από τον ιδιωτικό τομέα, συν την διαφορά εξαγωγών (X) εισαγωγών (M) ή πιο ακριβέστερα συν το έλλειμμα/περίσσευμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών.
Αν δούμε το ΑΕΠ από την πλευρά του εισοδήματος τότε:
Υ = C + S + T
που υποδηλώνει ότι το εθνικό εισόδημα τελικά επιστρέφει στα νοικοκυριά που το καταναλώνουν (C), το αποταμιεύουν (S), και πληρώνουν φόρους (Τ).
Βασικός κανόνας της λογιστικής μακροοικονομίας, είναι ότι η Δαπάνη είναι ίση με το Εισόδημα και άρα:
C + I + G + (X – M) = C + S + T
που μπορεί να γραφεί:
(G–T)+(I–S)+(X–M) =0
Το δημόσιο ισοζύγιο (G–T), αν είναι αρνητικό (-) είναι πλεονασματικό, και ελλειμματικό αν είναι θετικό (+).
Το ισοζύγιο του ιδιωτικού τομέα (I–S), αν είναι θετικό (+) είναι ελλειμματικό και πλεονασματικό αν είναι αρνητικό (-).
Το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών (X–M), αν είναι θετικό (+) είναι πλεονασματικό και αν είναι αρνητικό (-) είναι ελλειμματικό. Το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών εκφράζει τις ροές δαπάνης/εισοδημάτων των ξένων προς την χώρα και τις ροές δαπάνης/εισοδημάτων από εμάς προς του ξένους. Η διάφορα εξαγωγών εισαγωγών ονομάζεται καθαρές εξαγωγές και αντιπροσωπεύουν τις καθαρές αποταμιεύσεις/εισπράξεις του ξένων.
Στην παραπάνω εξίσωση έχουμε μαζί και του τρεις τομείς της οικονομίας και μας δείχνει πως οι τομείς αυτοί αλληλοεπηρεάζονται.
Αυτό σημαίνει ότι εφ’ όσον (T–G)+(S–I)+(M–X)=0, αποκλείεται ταυτοχρόνως και οι τρεις τομείς της οικονομίας να έχουν έλλειμμα ή και οι τρεις να έχουν περίσσευμα. Αν κάποιος τομέας έχει έλλειμμα, τότε ένας ή και οι άλλοι δυο τομείς θα έχουν περίσσευμα. Είναι απλή άλγεβρα. Με άλλα λόγια το έλλειμμα/περίσσευμα του δημοσίου τομέα είναι μέχρι τελευταίου ευρώ το περίσσευμα /έλλειμμα του ευρύτερου ιδιωτικού τομέα, δηλαδή, (G–T)=(S–I)+(M–X).
Αποκλείεται αφ εαυτού, κάποιος τομέας να δημιουργήσει από μόνος του πλούτο αν κάποιος άλλος τομέας δεν έχει έλλειμμα. Είναι απλό. Αν (G–T)=0 και (Χ-Μ)=0 τότε βάση την εξίσωση (G–T) +(I–S)+(X–M) =0, θα πρέπει (I–S)=0. Με άλλα λόγια το σύνολο των υποχρεώσεων του ιδιωτικού τομέα σε σχέση με τις υποχρεώσεις του είναι μηδέν. Δηλαδή αν κάποιος θέλει να δαπανήσει πάνω από τα έσοδα του τότε κάποιος θα τον δανείσει, άλλος ιδιώτης ή τράπεζα. Δεν αλλάζει τίποτα μέσα στον ιδιωτικό τομέα. Ο πλούτος σε χρήμα που παράγεται είναι μηδέν.
Η διακίνηση αυτού του χρήματος, του ‘εσωτερικού χρηματικού πλούτου’ του ιδιωτικού τομέα, που ονομάζεται ‘οριζόντια διακίνηση’, δεν μεταβάλλει την καθαρή θέση του χρηματικού πλούτου του ιδιωτικού τομέα.
Για να μεταβληθεί ο πλούτος του ιδιωτικού τομέα, για να αυξηθεί, πρέπει αυτό να γίνει μέσω ροών χρήματος που είναι έξω από αυτόν, είναι ‘εξωτερικός πλούτος’ και η συναλλαγή αυτή ονομάζεται ‘καθετή συναλλαγή’. Δηλαδή το κράτος δαπανά περισσότερο απ’ ότι φορολογεί. Αν το κράτος δαπανά όσο φορολογεί αποκλείεται ο ιδιωτικός τομέας να αποκτήσει πλούτο, αν δε το κράτος φορολογήσει περισσότερο απ’ ότι δαπανά, τότε ο πλούτος του ιδιωτικού τομέα μειώνεται.
Κατά συνέπεια ο καθαρός συνολικός χρηματικός πλούτος του ιδιωτικού τομέα, όλων των μορφών, αποτελεί μέχρι τελευταίου ευρώ, έλλειμμα του δημοσίου τομέα. Τελεία και παύλα.
Ας προσθέσουμε τώρα και τον εξωτερικό τομέα για να έχουμε μια σαφέστερη εικόνα της δημιουργίας πλούτου του ιδιωτικού τομέα.
Γενικός κανόνας στην περίπτωση αυτή, δηλαδή ο ιδιωτικός τομέας να συσσωρεύει πλούτο, δηλαδή (S>I), μπορεί να γίνει εφ όσον ο εξωτερικός τομέας της οικονομίας έχει περίσσευμα (X>M), ο δημόσιος τομέας να έχει περίσσευμα (Τ), αλλά (Χ-Μ)>(Τ-G). Με άλλα λόγια για να έχει πλούτο ο ιδιωτικός τομέας το εξωτερικό πλεόνασμα αποτελεί ικανή αλλά όχι αναγκαία συνθήκη, εφ όσον εξαρτάται από το ύψος του δημοσίου πλεονάσματος.
Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι η εξίσωση αυτή μας ενώνει όλους, ασχέτως ιδεολογίας, χρόνου, τόπου ή κράτους οποιασδήποτε οικονομικής δομής, είναι παγκοσμίου ισχύος, γιατί δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια λογιστική απεικόνιση του εθνικού εισοδήματος από την πλευρά της πηγής και διάθεσης του. Δεν έχει ιδεολογία αυτή η εξίσωση, είναι Λογιστική.
Παρακάτω σας έχω ενδεικτικά ένα γράφημα που αποτυπώνει, με βάση την παραπάνω εξίσωση, το ισοζύγιο των τομέων της οικονομίας, του συνόλου των χωρών της ευρωζώνης. Aν επιθυμείτε να δείτε το ισοζύγιο των τομέων της οικονομίας οποιασδήποτε χώρας, χτυπήστε στο διαδίκτυο Sectoral Balance… και άμεσα θα έχετε την εικόνα του συνολικού της ισοζυγίου.
Γράφημα 1
Θεωρητική αποτύπωση οικονομικών πολιτικών
Η εξίσωση καίτοι είναι μια λογιστική εξίσωση, που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση, από οποιαδήποτε σχολή σκέψης, αποτελεί την βάση αποτίμησης της άσκησης μιας οικονομικής πολιτικής, αλλά και την επιδίωξη άσκησης μιας άλλης οικονομικής πολιτική, με τον περιορισμό την αλληλεπίδραση των τομέων της οικονομίας.
Η αβεβαιότητα είναι Νόμος στην Οικονομία.
Την παραπάνω εξίσωση μπορούμε να τη γράψουμε:
(S–I)=(G–T)+(X–M) ή (S–I)=(X–M)-(T–G), όπου (S–I) είναι η εξηρτημένη μεταβλητή, και το Γράφημα 2 την απεικονίζει.
Γράφημα 2
Το σχήμα αυτό, είναι ένα πολύτιμο εργαλείο των μετακεϋνσιανών, που εισηγήθηκε ο Robert Parenteau αλλά και ο Billy Mitchel, L.R Wray, Pavlina Tcherneva, Jan Kregel, Mathew Forstater, Stephanie Kelton, Warren Mosler, D.Papadimitriou κα (ναι ο δικός μας). Η διακεκομμένη διαγώνιος γραμμή είναι ο γεωμετρικός τόπος που κάθε της σημείο εκφράζει ισορροπία, δηλαδή οι δαπάνες του ιδιωτικού τομέα είναι ίσες με τα έσοδα του. Με άλλα λόγια οι επενδύσεις είναι ίσες με τις αποταμιεύσεις.
Η κάθετη γραμμή απεικονίζει το ισοζύγιο του δημόσιου τομέα ενώ η οριζόντια γραμμή απεικονίζει το ισοζύγιο του εξωτερικού τομέα.
Ο ιδιωτικός τομέας έχει πλεόνασμα σε κάθε σημείο του γραφήματος, δεξιά και κάτω από την διακεκομμένη διαγώνιο, που βρίσκεται στις περιοχές IIIa, IV και Ia.
1) Στην περιοχή Ia, ο ιδιωτικός τομέας επιθυμεί να έχει πλεονάσματα, δηλαδή S>I. Ταυτόχρονα όμως και ο δημόσιος τομέας επιθυμεί να έχει πλεονάσματα, δηλαδή Τ>G. Συνεπώς το δεξιό μέρος της εξίσωσης (S–I)= (X–M)-(T–G) θα πρέπει να είναι θετικό. Με άλλα λόγια (X–M)>(T–G). Αυτό σημαίνει ότι η χώρα είναι πλήρως εξαγωγική και τα πλεονάσματα του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα καλύπτονται πλήρως από το ελλειμμα των ξενων προς εμας, από το θετικό πρόσημο της διαφοράς (X–M), και η εξίσωση μπορεί να γραφεί (S–I)+(T–G)=(X–M).
2) Στην περιοχή ΙV, ο ιδιωτικός τομέας επιθυμεί οι εισπράξεις του (S), (αποταμιεύσεις), να είναι μεγαλύτερες από τις επενδύσεις του (I), (δαπάνες), άρα να αποκτά και να συσσωρεύει πλούτο. Για να γίνεται αυτό θα πρέπει το δεξιό μέρος της εξίσωσης (S–I)=(G–T)+(X–M) να είναι θετικό. Με άλλα λόγια η χώρα θα πρέπει να έχει δημόσια ελλείμματα και να πραγματοποιεί εξαγωγές μεγαλύτερες από τις εισαγωγές.
3) Στην περιοχή ΙΙΙa και πάλι ο ιδιωτικός τομέας έχει πλεονάσματα S>I, αλλά ο εξωτερικός τομέας έχει ελλείμματα Μ>X. Κατά συνέπεια το πλεόνασμα του ιδιωτικού τομέα αλλά και τις εισαγωγές, θα πρέπει να τις καλύψει το έλλειμμα του δημόσιου τομέα, και η εξίσωση παίρνει την μορφή (S–I)+(M–X)=(G–T).
Το παρακάτω δίγραμμα συνοψίζει κάτω από ποιες προϋποθέσεις ο ιδιωτικός τομέας έχει διαρκώς πλεόνασμα.
Γράφημα 3
Τώρα ας πάμε στις περιοχές Ib, II και ΙΙΙb που βρίσκονται πάνω και αριστερά της διακεκομμένης διαγώνιου, περιοχές που ο ιδιωτικός τομέας έχει έλλειμμα.
4) Στην περιοχή Ιb ο δημόσιος τομέας έχει περίσσευμα Τ>G, ο εξωτερικός τομέας έχει περίσσευμα Χ>M και κατά συνέπεια την διαφορά του κρατικού πλεονάσματος σε σχέση με το πλεόνασμα του εξωτερικού τομέα, θα πρέπει να την καλύπτει το έλλειμμα του ιδιωτικού τομέα, και κατά συνέπεια η εξίσωση παίρνει την μορφή (T–G)-(M–X) = (I–S).
5) Στην περιοχή ΙΙ, ο δημόσιος τομέας έχει περίσσευμα Τ>G, ο εξωτερικός τομέας έχει έλλειμμα Μ>X, κατά συνέπεια ο ιδιωτικός τομέας καλείται να το καλύψει, και το περίσσευμα του δημόσιου τομέα αλλά και το έλλειμμα του εξωτερικού τομέα. Η εξίσωση μας παίρνει την μορφή (T–G)+(M–X)=(I–S).
6) Τέλος στην περιοχή IIIb ο εξωτερικός τομέας είναι ελλειμματικός Μ>X, δηλαδή οι ξένοι έχουν χρηματικές απαιτήσεις από την χώρα, ο δημόσιος τομέας επίσης είναι ελλειμματικός (T<G) και συνεπώς ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας καλούνται να καλύψουν το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών. Η εξίσωση παίρνει την μορφή (M–X) = (I–S)+(G–T).
Όταν ήλθε το Ιππικό
Όταν ξέσπασε η κρίση του 2008, λόγω της διαφθοράς του Τραπεζικού Συστήματος, ο ιδιωτικός τομέας της χώρας βρέθηκε καταχρεωμένος, όπως και ο δημόσιος τομέας. Τα προηγούμενα έτη, από το 2005 και μετά έως και το 2008, το έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών καλύπτετε από τα ελλείμματα του κράτους και από τα ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα. Δηλαδή είχε ασκηθεί η πολιτική που εμπεριέχεται στην περιοχή ΙΙΙb και η εξίσωση είχε πάρει την μορφή (I–S)+(G–T)=(M–X). Τα παρακάτω γραφήματα 4 και 5 μας το επιβεβαιώνουν.
Γράφημα 4:
Ισοζύγιο Ελληνικής Οικονομίας 2004-2016
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ
Γράφημα 5:
ΑΕΠ και Ισοζύγιο Ελληνικής Οικονόμας 2004-2016
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ
Στην ίδια κατάσταση βρέθηκαν όλες σχεδόν οι χώρες του Νότου, που τότε απεκλήθησαν διεφθαρμένες, και έτσι νοιώθουν όλοι οι Βόρειοι Λαοί ακόμα για μας τους Νοτίους. Υπάρχει η αιτία παρακάτω.
Όταν το 2010 λοιπόν, μας επεβλήθησαν τα μνημόνια, αυτά αποσκοπούσαν ουσιαστικά στην αποπληρωμή των χρεών του κράτους. Δεδομένου του ‘χρυσού χαρακτήρα’ του ευρώ, που σημαίνει ότι το ευρώ είναι ορισμένο και ουδέτερο ως προς την πραγματική οικονομία, και το βρίσκεις από δανεισμό ή από τις εξαγωγές, η συνταγή για τους νεοφιλελεύθερους ήταν γνωστή από τον 19ο αιώνα.
Εφ όσον η χώρα έχει διπλό έλλειμμα, στο ισοζύγιο πληρωμών και στο δημόσιο τομέα, άρα είναι υπερχρεωμένη, για να πληρώσει τα χρέη της, θα πρέπει το ισοζύγιο πληρωμών πρώτα να ισοσκελιστεί και μετά να γίνει πλεονασματικό, δηλαδή η χώρα να γίνει ανταγωνιστική, αλλά ο δημόσιος τομέας θα πρέπει άμεσα να μειώσει τις δαπάνες του και να έχει πλεόνασμα.
Εφ όσον το νόμισμα δεν μπορούσε να υποτιμηθεί θα έπρεπε να υποτιμηθεί η εργασία, δηλαδή να μειωθούν οι μισθοί του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, να μειωθούν οι συντάξεις και οι παροχές υγείας, παιδείας όπως και το κράτος να ιδιωτικοποιηθούν.
Βεβαίως σε μια πρώτη φάση όλα αυτά θα επιφέρουν αναταραχή στην κοινωνία, μείωση του ΑΕΠ και αύξηση της ανεργίας. Αλλά αυτό θα είναι ένα πρόσκαιρο φαινόμενο. Καθώς τα μεροκάματα θα πέφτουν, θα μειώνονται οι τιμές, οι εξαγωγές θα αυξάνονταν. Αλλά και η ζήτηση για χρήμα θα μειωνόταν, που θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση των επιτοκίων, πράγμα που θα ενεθάρρυνε τις επενδύσεις. Έτσι η χώρα θα οδηγείτο στην πλήρη απασχόληση με πλεονάσματα του δημόσιου τομέα που θα επέτρεπε την αποπληρωμή των χρεών. Όλα αυτά μακροχρονίως. Ακριβώς πότε θα γινόντουσαν, δεν μπορεί να προσδιοριστεί.
Σας παραθέτω για την ευκολία της ανάγνωσης πάλι το Γράφημα 2.
Γράφημα 2
Με όρους του παραπάνω γραφήματος η σοφή Τρόικα επεδίωξε ευθύς εξ αρχής την πολιτική της περιοχής ΙΙ όπου ο δημόσιος τομέας θα έχει πλεόνασμα (πληρώνονται τα χρέη), ο εξωτερικός τομέας να έχει έλλειμμα αλλά ο ιδιωτικός τομέας μέσω των ελλειμμάτων του θα κάλυπτε και τους δυο αυτούς τομείς.
Μακροχρονίως έλπιζαν να φτάσουν στην άσκηση της πολιτικής της περιοχής Ia, όπου ο δημόσιος τομέας έχει περίσσευμα (πληρώνονται τα χρέη) και λόγω χαμηλών μεροκάματων να έχει πλεόνασμα ο εξωτερικός τομέας (μας μένει και υπόλοιπο).
Τι πραγματικά έγινε από το 2009-2016
Αλλά όπως μας δείχνουν τα γραφήματα 4 και 5, η πολιτική αυτή απέτυχε παταγωδώς.
Τελικά εφαρμόστηκε η πολιτική της περιοχής ΙΙΙa, όπου ο ιδιωτικός τομέας έχει πλεονάσματα S>I, ο εξωτερικός τομέας έχει ελλείμματα Μ>X και ο δημόσιος επίσης έλλειμμα (G>T).
Γιατί την πάτησαν έτσι οι νεοφιλελεύθεροι;
Οι νεοφιλελεύθεροι φωστήρες, δικοί μας και ξένοι, οικονομικά ανιστόρητοι και με φτωχή οικονομική παιδεία, δεν έλαβαν υπ’ όψιν τους ότι και ο ιδιωτικός τομέας άρχισε να υπερχρεώνεται από το 1999, βλέπε Γράφημα 6.
Γράφημα 6
Έτσι λοιπόν από το 2009, με την ταυτόχρονη μείωση των δαπανών του κράτους, άρχισε ο ιδιωτικός τομέας να αποταμιεύει για να αποπληρώσει τον δανεισμό του, με αποτέλεσμα, μαζί με την μείωση των δαπανών του κράτους, και την αύξηση της φορολογίας να συρρικνωθεί το εθνικό εισόδημα και να αυξηθεί η ανεργία.
Η χώρα πια είχε εισέλθει στο λαβύρινθο της ύφεσης απ’ όπου ποτέ δεν μπορεί να ξεφύγει. Ήδη αυτό το έργο παίζεται 9 ολόκληρα χρόνια. Παρά τα αντιθέτως λεγόμενα, η περαιτέρω πτώση της οικονομίας θα είναι αιφνίδια, με κοινωνική έκρηξη που δεν θα έχει προηγούμενο, αν πράγματι επιτευχθεί πρωτόγεννες πλεόνασμα, καίτοι ισχυρίζονται ότι αυτό επετεύχθη το 2016 που είναι ψέμα (Το πραγματικό έλλειμμα ήταν 8,8 δις ευρώ το 2016 και το πλεόνασμα πρόεκυψε από δαπάνες που σπρώχτηκαν στο μέλλον και θα τις βρούμε μπροστά μας. Εδώ μυρίζει νέα υπόθεση Γεώργιου).
Η ανάθεση στην ιδιωτική πρωτοβουλία της ανάπτυξης της χώρας, με την δημιουργία νέου δανεισμού από αυτόν, δεν είναι βιώσιμη λύση.
Ποτέ δεν ήταν και ποτέ δεν θα είναι, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα.
Εδώ τελειώνω την περιγραφή αυτής της ελεεινής πολιτικής, που όσοι την πιστεύουν και την εκτελούν είναι ή ηλίθιοι ή προδότες. Η μεγάλη μάζα δεν καταλαβαίνει καθ’ ότι φοβισμένη και τρομοκρατημένη.
Όλοι γνωρίζουμε πια ότι αυτή η πολιτική εξυπηρετεί τις Τράπεζες και τους πολιτικούς της Βουλής. Όλα αλλάζουν και μόνο τα χρέη σταθερά αυξάνονται. Κάτι λέει αυτό.
Τι άλλο θα μπορούσε να κάνει η ΕΕ
Το ερώτημα που εγείρεται εδώ είναι το εξής. Θα μπορούσε η ΕΕ να κάνει κάτι άλλο όταν ξέσπασε η κρίση, λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι και ο δημόσιος τομέας είναι καταχρεωμένος αλλά και ο ιδιωτικός και ταυτόχρονα υπήρχε και έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών;
Ναι θα μπορούσε με διαφορετικές προϋποθέσεις. Είναι απλό. Θα μπορούσε να εφαρμοστεί η πολιτική της περιοχής Ia.
Γράφημα 7
Στο Γράφημα 7, περιοχή Ia, ο ιδιωτικός τομέας επιθυμεί να έχει πλεονάσματα S>I, ταυτόχρονος και ο δημόσιος τομέας, δηλαδή Τ>G. Αυτό θα σήμαινε ότι (X–M)>(T–G) και ότι η χώρα είναι πλήρως εξαγωγική, όπου τα πλεονάσματα του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα καλύπτονται πλήρως από το θετικό πρόσημο της διαφοράς (X–M), όποτε η εξίσωση θα μπορούσε να γραφεί (S–I)+(T–G)=(X–M), και να έχουμε και αύξηση του ΑΕΠ (προσοχή, το πλεόνασμα του εξωτερικού τομέα είναι έλλειμμα των ξένων, πχ στην εμπορική σχέση Γερμανίας-Ελλάδας, το έλλειμμα της Ελλάδος είναι πλεόνασμα της Γερμανίας).
Δηλαδή οι χώρες της ευρωζώνης με πλεονάσματα θα καθόριζαν την ανάπτυξη της χώρας μας, εφ όσον θα ήθελαν να αγοράσουν ελληνικά προϊόντα.
Αυτή την πολιτική εισηγήθηκε ο Κέυνς κατά την διάρκεια της συνδιάσκεψης των Βερσαλλιών, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου διακανονιζόντουσαν από του Συμμάχους οι πολεμικές αποζημιώσεις που θα έπρεπε να καταβληθούν από την Γερμανία.
Είπε τότε ο Κέυνς ότι ‘άμα είναι να αρμέξουμε την Γερμανία πρέπει πρώτα να την ταΐσουμε’. Από τους Τραπεζίτες των Συμμάχων απορρίφθηκε η πρόταση και έτσι οι πολιτικοί εφήρμοσαν την πολιτική ΙΙΙa, με αποτέλεσμα να διαλυθεί η μεσαία τάξη στη Γερμανία, να έλθει ο Χίτλερ, μετά ο Πόλεμος, για να ξεκαθαρίσει η κατάσταση με την συμφωνία του Μπρέτον Γούντς.
Το ίδιο κάνουν σήμερα οι Γερμανοί στην Ελλάδα. Την αρμέγουν κανονικά μαζί με τους Τραπεζίτες. Διαλύουν την μεσαία τάξη, πράγμα που θα μας οδηγήσει σε άγριες καταστάσεις. Πρωταρχικό για τους δανειστές είναι η προστασία του ευρώ και άρα η αξία των χρεών, αδιαφορώντας για οτιδήποτε άλλο. Είναι κοράκια.
Από την άλλη, για να κάνουν κάτι άλλο οι Γερμανοί, ας πούμε ότι εισηγήθηκε ο Κέυνς γι αυτούς και μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και τον Β’ ΠΠ, όχι μόνον για την Ελλάδα αλλά και για όλο τον Νότο, σημαίνει ότι θα πρέπει ο δημόσιος τομέας τους να κάνει ελλείμματα, πιθανότατα και ο ιδιωτικός, για να καλύψουν τα ελλείμματα στο μελλοντικό τους ισοζύγιο πληρωμών που θα είναι αρνητικό. Εξ ου και οι κραυγές, γιατί να πληρώσουμε εμείς για τον αμαρτωλό Νότο!
Έτσι έχουν ανοίξει ένα δρόμο βραχυχρόνιων δανεισμών που δεν θεραπεύει τίποτα αλλά αυξάνει το βάρος του δανεισμού. Είναι η αγωνία των απολογητών του ευρώ, που εκφράζεται με την πρόταση ‘ποτέ θα βγούμε στις αγορές’. Η απάντηση βέβαια είναι, ποτέ! Δεν γίνονται έτσι τα πράγματα ή για να γίνουν αλλιώς σημαίνει ότι η ΕΕ θα πρέπει γίνει Αμερική, να αλλάξει η δομή του ευρώ. Ίσως κάποτε, αλλά η ζωή είναι σήμερα και άπαξ για τον καθένα μας. Κατά συνέπεια έχουμε υποχρέωση απέναντι στο δώρο της ζωής να ανταποκριθούμε κάνοντας ότι πρέπει που ο βιος μας να είναι πολιτισμένος και αξιοπρεπής. Αρα τον ζυγο που μας καθιστά υπάνθρωπους πρέπει να τον αποτινάξουμε. Ότι η γνώση επιτάσσει πρέπει να το κάνουμε.
Γιατί είναι επιτακτική η άμεση επιστροφή στο Εθνικό Νόμισμα
Γράφημα 8
Μια χώρα που εκδίδει το δικό της νόμισμα που ελεύθερα διακυμαίνεται στις αγορές, ποτέ δεν πτωχεύει, ποτέ δεν φορολογεί για να δαπανήσει και ποτέ δεν δανείζεται για τον ίδιο σκοπό.
Η χώρα που εκδίδει το δικό της νόμισμα μπορεί να δαπανήσει όσο θέλει έως ότου επιτύχει την πλήρη απασχόληση του εργατικού της δυναμικού και των πόρων της. Ο μόνος της περιορισμός στην δαπάνη της είναι οι πόροι της χώρας κι τίποτα άλλο. Κατά συνέπεια σε οποιαδήποτε περιοχή του γραφήματος 7 η χώρα μπορεί να ασκήσει την πολιτική που αποσκοπεί στους παραπάνω στόχους.
Αν υποθέσουμε ότι η χώρα έχει έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών και ταυτόχρονα ο ιδιωτικός τομέας της επιθυμεί να έχει πλεόνασμα, δηλαδή να αποταμιεύει, πράγμα που σημαίνει ότι η εσωτερική ζήτηση μειώνεται, το κράτος κάλλιστα μπορεί να κάνει έλλειμμα έτσι ώστε να διατηρεί την ζήτηση στα επίπεδα εκείνα που είναι ανάλογα της πλήρους απασχόλησης. Πολιτική ΙΙΙa. Γιατί; Γιατί εκδίδει το χρήμα της, που ελεύθερα διακυμαίνεται στις αγορές.
Αν υποθέσουμε ότι ο ιδιωτικός τομέας δαπανά πιο πολλά απ όσα εισπράττει και ταυτοχρόνως ο εξωτερικός τομέας έχει πλεόνασμα, η οικονομία θα βρεθεί με πληθωρισμό και κατά συνέπεια το κράτος θα επιλέξει την πολιτική Ιb με παράλληλη μείωση των δαπανών του.
Γιατί; Γιατί το κράτος, η Κυβέρνηση, ασκεί ανεξάρτητη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική.
Παρ ολ’ αυτά οι πολιτικές που επιδιώκουν μακροχρόνιο δανεισμό του ιδιωτικού τομέα (I–S), δεν είναι βιώσιμες. Ο ιδιωτικός τομέας δρα με γνώμονα τις επιθυμητές αποταμιεύσεις του με τι όποιες θα μπορεί να καλύπτει τις υποχρεώσεις του και να έχει διαθέσιμο ρευστό πλούτο. Μακροχρόνιος υπερδανεισμός του ιδιωτικού τομέα είναι σημάδι κατάρρευσης του.
Κατά συνέπεια η μοναδική βιώσιμη αναπτυξιακή λύση για μια οικονομία συνολικά είναι αυτή που προσδιορίζεται από τις πολιτικές ΙΙΙα, ΙV και Ιa, Γράφημα 8, όπου ο ιδιωτικός τομέας θα έχει πάντα πλεονάσματα και ο στόχος της Κυβέρνησης θα είναι η πλήρης απασχόληση και όχι τα πλεονάσματα.
Γιατί; Γιατί κάθε Ελληνική Κυβέρνηση, εφ όσον θα εκδίδει το δικό της νόμισμα, δεν θα ελέγχεται από τους Θεοκράτες του Ευρώ, δεν θα εξαναγκάζεται να πράττει από Τραπεζίτες και θα είναι Κυβέρνηση που θα απολογείται στον Ελληνικό Λαό.
Πιο απλά δεν γίνεται.
*Ο Σπύρος Στάλιας είναι Οικονομολόγος Ph.D.
**Θερμές ευχαριστίες στον BabCav για τα διαγράμματα
