Το βιβλίο είναι προϊόν τετραετούς έρευνας μέσα από τη μελέτη αρκετών δεκάδων χιλιάδων σελίδων από κείμενα ιστορικών και λαογραφικών βιβλίων, επιστημονικών διατριβών, ειδικών μελετών και άρθρων, καθώς και όσων στοιχείων βρέθηκαν στα Γ.Α.Κ. και στα αρχεία άλλων δημόσιων φορέων της περιοχής.
Πραγματεύεται ιστορικά, γεωγραφικά, κοινωνιολογικά, λαογραφικά και γλωσσικά θέματα με στόχο την ευρεία ενημέρωση του αναγνώστη.
Η εργασία αυτή ξεκινάει από τον 8ο αιώνα πχ., που υπάρχουν ενδείξεις κατοίκισης αυτού του τόπου (Αμπελιά) και φτάνει μέχρι τις μέρες μας.
Στις 575 σελίδες του βιβλίου καταγράφονται τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας, η οποία είναι χωρισμένη σε 18 κεφάλαια, όπως φαίνονται στη συνέχεια: 1) Η Γεωγραφία, παλιά και νέα του χωριού Αμπελιά και της ευρύτερης περιοχής του νότιου τμήματος του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων. 2) Η Ονοματοθεσία, που αναφέρεται στο ιστορικό των ονομάτων του χωριού. 3) Τα Ιστορικά, τα οποία πραγματεύονται την ιστορία του χωριού και όλων εκείνων των γεγονότων που συνέβηκαν στην Ήπειρο και είχαν άμεση ή έμμεση επίδραση στον τόπο μας. Τα ιστορικά καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος της έρευνας και είναι χωρισμένα σε τέσσερεις περιόδους, τα αρχαία χρόνια, τα βυζαντινά, τα οθωμανικά και στον 20ο αιώνα. 4) Οι Γείτονες, όπου γίνεται αναφορά σε όλα εκείνα τα χωριά (35) που μας περιβάλλουν σε ακτίνα 10 χιλιομέτρων (νοητή ευθεία) και καταγράφεται περιληπτικά η ιστορία τους, η θέση τους, η ετυμολογία του ονόματος και οι συγγενικές σχέσεις κάθε χωριού με το δικό μας. 5) Η Γενεαλογία, στην οποία περιγράφονται οι γενάρχες των οικογενειών του χωριού που ζούσαν εδώ την αυγή του 20ου αιώνα και όλοι οι γεννηθέντες σ’ αυτό τον τόπο από τα μέσα του 19ου έως τα μέσα του 20ου αιώνα. 6) Η Αυτοδιοίκηση, η οποία ασχολείται με θέματα διοίκησης του 19ου αιώνα και αυτοδιοίκησης μέχρι τις μέρες μας. 7) Η Εκπαίδευση, που καταγράφεται όλη η πορεία και οι συνθήκες εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας στον τόπο μας. 8) Η Λατρεία, στην οποία καταγράφονται οι λατρευτικές συνήθειες των κατοίκων αυτού του τόπου από αρχαιοτάτων χρόνων έως σήμερα. Επίσης καταγράφονται οι χώροι λατρείας της περιοχής στην αρχαιότητα, αλλά και εκείνοι του χωριού των χριστιανικών χρόνων, όπως και οι ιερουργοί τους. 9)Τα Ήθη και Έθιμα του χωριού, οι εκδηλώσεις, τα πανηγύρια, οι χαρές και άλλα δρώμενα της περιοχής, στα οποία οι προγονοί μας ήταν συμμέτοχοι. 10)Τα Προγονικά Παιγνίδια, όπου καταγράφονται παιγνίδια παλαιοκαιρινά. Τα περισσότερα όμως έχουν σβηστεί από την μνήμη μας και είναι ευκαιρία να αναβιώσουν. 11) Ο Φυσικός μας Κόσμος, που πραγματεύεται την χλωρίδα, την πανίδα, τα βότανα αυτού του τόπου, και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την δράση του ανθρώπου. 12) Οι Βρύσες και τα Πηγάδια του τόπου μας, η ιστορία τους και η ευεργετική τους επίδραση στον άνθρωπο. 13) Η Βιοπάλη, στην οποία καταγράφονται όλα εκείνα τα στοιχεία γύρω από την καθημερινή ενασχόληση των προγόνων μας, καθώς και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες πάλευαν για τον επιούσιο. 14) Η Διατροφή των προγόνων μας κατά τους δύο τουλάχιστον τελευταίους αιώνες. 15) Η Ένδυση των προγόνων μας καθώς και τα εργαλεία και οι μέθοδοι κατασκευής τους. 16) Οι Παροιμίες, που ήταν σε καθημερινή χρήση και γίνεται μια προσπάθεια εξήγησής τους. 17) Τα Καθημερινά, μικρά και ευτράπελα δρώμενα και συνήθειες των προγόνων μας. 18) Το Βοδιβιστινό Γλωσσάρι, στο οποίο καταγράφονται χίλιες περίπου λέξεις που χρησιμοποιούνταν και στις οποίες δίνεται η ερμηνεία, η ετυμολογία και η προέλευσή τους.
Η εργασία αυτή δεν έγινε για προσωπική μου ικανοποίηση και μόνο, αλλά είναι μια προσφορά στο χωριό μου, ώστε να γνωρίζει ο καθένας την πορεία αυτού του τόπου στους 27 αιώνες που πέρασαν.
Γεώργιος Χρ. Τσόλης
*Το Σάββατο 11 Αυγούστου στις 8:30 μ.μ. στην πλατεία της Αμπελιάς θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Τσόλη με τίτλο «ΒΟΔΙΒΙΣΤΑ – Από την κέραμο έως τις όρνιθες».
Το βιβλίο θα παρουσιάσουν οι:
–Χαράλαμπος Νούτσος, πρώην Καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
–Κωστής Μπούκας, Μαθηματικός, πρώην στέλεχος της Υ.Π.Α.
–Γιώργος Τσόλης, συγγραφέας του βιβλίου.
Την εκδήλωση θα συντονίσει ο Παναγιώτης Τζόκας, Πολιτισμολόγος – Δημοσιογράφος.
Θα ακολουθήσει συζήτηση.