“Αριστερή είναι όχι μια κυβέρνηση που αποτελείται από αριστερούς, αλλά που ακολουθεί αριστερή πολιτική”, αναφέρει μεταξύ άλλων η Νάντια Βαλαβάνη. Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου της με τίτλο “Τρίτο μνημόνιο: Η ανατροπή μιας ανατροπής”, που παρουσιάζεται αύριο στην Καλαμάτα (7:30 μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων της “Ελευθερίας” – Γεωργούλη 26) η πρώην υπουργός Οικονομικών μιλάει στην “Ε” για τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, το δικό της κυβερνητικό πέρασμα και φυσικά για το βιβλίο.
Συνέντευξη στον Θανάση Λαγό και στην Εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» Καλαμάτας
Αναλυτικά η συνέντευξη:
– Στο βιβλίο τονίζεται ότι το τρίτο μνημόνιο ξήλωσε ουσιαστικά τις λίγες φιλολαϊκές ρυθμίσεις της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Γιατί ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας ανέτρεψε τη δική του πολιτική;
Επειδή συνθηκολόγησε πλήρως, υποχωρώντας κατά κράτος στις πιέσεις των δανειστών, όταν τελικά κρίνονταν όλα. Και, ακόμη χειρότερα, μόλις μια βδομάδα μετά το συγκλονιστικό αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος -της μοναδικής εκλογικής διαδικασίας που έχει γίνει ποτέ με κλειστές τράπεζες στην παγκόσμια ιστορία- που σήμανε τη μεγαλύτερη δυνατή λαϊκή στήριξη απ’ όλα τα ρεύματα της ελληνικής κοινωνίας στο κεντρικό πολιτικό αίτημα εκλογής της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ: απεμπλοκή από τα μνημόνια και ανάκτηση της κυριαρχίας της χώρας. Μαζί του συνθηκολόγησε συνολικότερα η βασική ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, τελικά όχι τυχαία. Αμέσως μετά τη θριαμβευτική εκλογή της πρώτης κυβέρνησης, είχε κάνει μια κρίσιμη «έκπτωση» στη δημόσια εκφώνηση της κυβερνητικής πολιτικής: Ενώ προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμευόταν ότι θ’ αγωνιστεί για έναν τέτοιο «έντιμο συμβιβασμό» εντός Ευρωζώνης «εκτός εάν τεθεί θέμα επιβίωσης του λαού μας», μετεκλογικά «ξεχάστηκε» εκείνο το κρίσιμο «εκτός εάν» -αυτοαφοπλιζόμενος στις διαπραγματεύσεις έναντι της τρόικας και προετοιμάζοντας το έδαφος μιας συντριπτικής παράδοσης, όταν μπήκε όντως θέμα επιβίωσης του λαού.
– Υποστηρίζετε ότι η κυβερνητική πολιτική διασύρει όχι μόνο την Ελλάδα αλλά διεθνώς τις ιδέες της Αριστεράς. Τελικώς η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είναι αριστερή ή εξίσου φιλελεύθερη με τις προηγούμενες;
Αριστερή είναι όχι μια κυβέρνηση που αποτελείται από αριστερούς, αλλά που ακολουθεί αριστερή πολιτική. Από το 2010 δεν υπάρχει αριστερή πολιτική που να μην συμπλέκεται με το αίτημα αποδέσμευσης από τα μνημόνια και ανάκτησης της κυριαρχίας της χώρας. Τα ελάχιστα φιλολαϊκά μέτρα της πρώτης κυβέρνησης ήταν όλα «μονομερή», δηλαδή ενδείξεις για τις δυνατότητες μιας χώρας που αυτοκυβερνάται. Για τον χαρακτηρισμό μιας κυβέρνησης που αναλαμβάνει να εφαρμόσει μνημόνιο -δηλαδή την πιο άγρια και ανελέητη νεοφιλελεύθερη πολιτική, μια πολιτική πλιάτσικου του δημόσιου και ιδιωτικού πλούτου υπέρ των δανειστών και ρημάγματος της ζωής των ανθρώπων- είναι αδιάφορο τι ιδέα έχει η ίδια για τον εαυτό της: Ο,τι και να υποστηρίζεις στα λόγια, η πρακτική πολιτική που ακολουθείς είναι αυτή που σε διαμορφώνει.
Οσο για την ακροδεξιά αντιστροφή που επήλθε σε μια Ευρώπη που το 2015 «έβγαζε» πρώτες τις αριστερές δυνάμεις τουλάχιστον στην Ισπανία και την Ιρλανδία, σας φαίνεται άσχετη από την κατάληξη του «πειράματος ΣΥΡΙΖΑ» στην Ελλάδα;
– Για ποιο λόγο πιστεύετε ότι μια νέα αγωνιστική πορεία των αριστερών δυνάμεων δεν θα καταλήξει και πάλι σε μια “ανατροπή της ανατροπής”;
Μια τέτοια πορεία θα είναι πολύ πιο δύσκολη απ’ αυτή που τερματίστηκε το 2015. Πρώτον, επειδή μέσα στην κοινωνία δεν υπάρχει πια το τεκμήριο της αθωότητας. Δεύτερον, επειδή την ανάταση της «άνοιξης» του 2015 διαδέχθηκε μια αίσθηση συντριπτικής ήττας. Τρίτον, επειδή υπονομεύτηκε δραστικά στη συνείδηση των ανθρώπων το συμπέρασμα όλης της ιστορικής εμπειρίας ότι δεν υπάρχουν καταστάσεις από τις οποίες ν’ απουσιάζουν οι δυνατότητες εναλλακτικών φιλολαϊκών λύσεων, φτάνει να εκδηλώνεται «από τα κάτω» κι «από τα πάνω» θέληση για αντίσταση και ανατροπή. Τέταρτον, επειδή κάποια μνημονιακά μέτρα έχουν ήδη προκαλέσει σχεδόν μη αναστρέψιμη ζημιά. Μια νέα λαϊκή πλειοψηφία ριζικής αλλαγής κόντρα στην παραπάνω πραγματικότητα, δεν μπορεί παρά να στηρίζεται στην επεξεργασία ολόκληρης της πολιτικοκοινωνικής εμπειρίας μετά το 2010. Θα θέτει έτσι εκ των πραγμάτων πολύ ψηλότερα τον πήχη των λαϊκών απαιτήσεων. Οχι μόνο απέναντι στην ηγεσία ενός κυοφορούμενου λαϊκού μετώπου, αλλά πριν απ’ όλα σε σχέση με τις απαιτήσεις του ίδιου του λαϊκού παράγοντα απ’ τον εαυτό του.
– Γιατί το 61,3% που ψήφισε “όχι” στο δημοψήφισμα, δέχεται σχεδόν αδιαμαρτύρητα τις επιπτώσεις του τρίτου μνημονίου;
Επειδή από το καλοκαίρι του 2015 η ελληνική κοινωνία έχει υποστεί ένα είδος κοινωνικού σοκ, καθώς μια συλλογική τραγωδία βιώνεται και πάλι ως ατομική. Ωστόσο, τίποτα τόσο πολύτιμο δεν πάει χαμένο. Εφόσον δημιουργηθούν οι κατάλληλες πολιτικοκοινωνικές συνθήκες, ο σπόρος που έπεσε, θα καρπίσει.
– Το… τέταρτο μνημόνιο ποια κυβέρνηση θα το ψηφίσει;
Κατ’ αρχήν, θα το ψηφίσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και στη συνέχεια και για όσο διάστημα θα εξακολουθήσει να κυριαρχεί ο «δικομματισμός των μνημονίων», όποιες κυβερνήσεις, μονοκομματικές ή πολυκομματικές, με ή χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ, την διαδεχθούν. Δεν θα το λένε «4ο μνημόνιο», αλλά μεταμνημονιακή περίοδο προγράμματος μακροοικονομικής συνεργασίας υπό εντατική κηδεμονία (intensive surveillance) έως την αποπληρωμή του 75% του χρέους έναντι των Ευρωπαίων δανειστών, σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 472/2013 για τις χώρες που βγαίνουν από μνημόνια. Αυτό το καθεστώς, που κατά τους δανειστές στη χώρα μας θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι το 2060, θα μοιάζει σαν δυο σταγόνες νερό με την μνημονιακή περίοδο 2010-2018, καταδικάζοντας στην υπανάπτυξη τη χώρα και ρημάζοντας τις ζωές μέχρι και των παιδιών των παιδιών μας. Προσωπικά βεβαίως πιστεύω ότι είναι τόσο οξυμμένες οι κοινωνικές ανάγκες, που δεν θα επιτρέψουν να εξελιχθούν τα πράγματα σύμφωνα με τα σχέδια των πολιτικών και οικονομικών ελίτ της Ευρώπης και της Ελλάδας.
– Τελικώς ποια είναι η “γεύση” που σας άφησε η κοινή πορεία με τον ΣΥΡΙΖΑ;
«Γεύση» μιας εν δυνάμει και υπό προθεσμία μεγάλης λαϊκής νίκης, που υφαρπάχτηκε και μένει να πραγματωθεί υπό άλλες συνθήκες. Κατάπληξη, ακόμα και τώρα, πώς τόσο πολλοί και αξιόλογοι άνθρωποι δέχτηκαν ν’ ανταλλάξουν την αξιοπρέπειά τους και την ελπίδα που είχαν επενδύσει στην κυβερνητική αλλαγή του Γενάρη 2015 πριν απ’ όλα οι νέοι άνθρωποι, με οράματα υποταγής μιας δουλοπαροικίας χρέους.
