Στα 144,64 ευρώ πωλείται σήμερα η μεγαβατώρα στο Χρηματιστήριο Ενέργειας ● Πώς το ράλι των τιμών χονδρικής θα περάσει στους λογαριασμούς των καταναλωτών μέσα από τις ρήτρες αναπροσαρμογής που υπάρχουν στα «ψιλά γράμματα» των συμβάσεων ● Κίνδυνος για νέα «κανόνια» τύπου Energa στην αγορά.
Το ένα ρεκόρ μετά το άλλο συνεχίζει να καταρρίπτει η τιμή χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος, φέρνοντας πλέον με σιγουριά μεγάλες αυξήσεις στους λογαριασμούς κατανάλωσης αλλά και φόβους για κανόνια «τύπου Energa» στην αγορά λιανικής όπου πλέον δραστηριοποιούνται πλήθος ιδιωτών παρόχων.
Σύμφωνα με το δελτίο του Χρηματιστηρίου Ενέργειας που εκδίδεται την προηγούμενη μέρα, η τιμή χονδρικής σήμερα στις 1 το μεσημέρι θα πετύχει την ανώτατη τιμή φτάνοντας στο πρωτοφανές ύψος των 144,64 ευρώ ανά μεγαβατώρα έναντι μέσου όρου 50 ευρώ τον περασμένο Φεβρουάριο και 28 ευρώ τον Απρίλιο του 2020.
Το ράλι των τιμών χονδρικής που προκύπτουν από την προσφορά και τη ζήτηση φαίνεται πως βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και θα επηρεάσει άμεσα τις τιμές που πληρώνουν οι καταναλωτές σε όλα τα επίπεδα. Πρώτα θύματα θα είναι οι πελάτες της ΔΕΗ αλλά και ιδιωτικών παρόχων που έχουν συμφωνήσει να ισχύουν ρήτρες αναπροσαρμογής στα τιμολόγιά τους.
Οι ρήτρες αυτές συχνά συνοδεύουν με «ψιλά γράμματα» τα τιμολόγια που παρέχουν υψηλότερες εκπτώσεις σε σχέση με εκείνα που έδινε κάποτε η ΔΕΗ.
Μόνιμες αυξήσεις
Η «Εφ.Συν.» ανέδειξε το διαφαινόμενο ράλι εδώ και μία εβδομάδα (23/6/21 – «Αύξηση σοκ στην αγορά ηλεκτρικού ρεύματος»), όταν τότε η μέση τιμή ημέρας έφτασε για πρώτη φορά στα 100 ευρώ. Ακολούθησε η μέση τιμή-ρεκόρ την Πέμπτη που ήταν λίγο πάνω από τα 128 ευρώ. Ομως ακόμη και εκείνη την ημέρα η ανώτατη τιμή στην αιχμή της ζήτησης δεν ξεπέρασε τα 140 ευρώ. Η κυβέρνηση αναγκάστηκε τότε να σχολιάσει, προσπαθώντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις συνδέοντας τις αυξήσεις με τον καύσωνα, την άνοδο σε άλλες χώρες και τις τιμές των πρώτων υλών.
Η πράξη όμως δείχνει ότι οι αυξήσεις ήρθαν για να μείνουν, καθώς όλοι πλέον παραδέχονται πως οι τιμές χονδρικής θα ακολουθήσουν συνεχή αυξητική πορεία ολόκληρο το 2021 λόγω της αυξημένης ζήτησης μετά την πανδημία, την άνοδο των τιμών φυσικού αερίου και άλλων παραγόντων μαζί με την επικράτηση μοντέλων που στηρίζονται αποκλειστικά στα αόρατα χέρια της αγοράς. Η τάση αυτή αποτυπώνεται και στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures), τα οποία κυμαίνονται πάνω από τα 80 και 90 ευρώ ανά μεγαβατώρα για αγοραπωλησίες τους ερχόμενους μήνες.
Τι γίνεται όμως με τους λογαριασμούς λιανικής; Ενα σημαντικό στοιχείο αφορά το σημείο στο οποίο ενεργοποιούνται οι ρήτρες αναπροσαρμογής. Για παράδειγμα η ΔΕΗ έχει ανακοινώσει πως το όριο αυτό είναι στα 50 ευρώ για τα τιμολόγια που θα ισχύσουν από τον Αύγουστο. Αν λοιπόν τότε η μέση τιμή μήνα είναι στα 80 ευρώ, αυτό σημαίνει αυτόματη αύξηση 60%. Προφανώς η ΔΕΗ προέβλεπε αυτή την κατακόρυφη αύξηση και γι’ αυτό είχε προαναγγείλει έκπτωση 30%. Ακόμη κι έτσι όμως προκύπτει μια τελική αύξηση 30%.
Εάν, σύμφωνα με τις προβλέψεις, η χονδρική φτάσει αργότερα τα 90 ευρώ, αυτό θα επιφέρει αύξηση 80%, δηλαδή 50% μετά την έκπτωση. Οι επιπτώσεις θα είναι πολλές και ποικίλες για τους υπόλοιπους παίκτες της αγοράς ανάλογα με τα όρια ενεργοποίησης της ρήτρας χονδρικής ή και την ύπαρξη άλλων ρητρών, όπως για τα δικαιώματα ρύπων που επίσης έχουν πάρει την ανηφόρα.
Τα Τμήματα Πωλήσεων ανησυχούν ότι αυτές οι αυξήσεις θα ενεργοποιήσουν μαζικές προσπάθειες καταναλωτών να αλλάξουν τιμολόγιο προς εκείνα που δεν έχουν ρήτρες. Ακόμη χειρότερες επιπτώσεις θα επιφέρει στην αγορά η απροθυμία των καταναλωτών να πληρώσουν τους φουσκωμένους λογαριασμούς.
Οι πάροχοι
Στην περίπτωση αυτή, εκτός από τους ίδιους τους καταναλωτές, θα αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα και οι εταιρείες που πωλούν ρεύμα χωρίς να το παράγουν οι ίδιες. Τέτοιοι πάροχοι προκειμένου να μπουν στην αγορά έχουν πουλήσει συμβόλαια σε τιμές ανεξάρτητες από τη χονδρική τιμή. Αν ένα τέτοιο συμβόλαιο έχει δοθεί στα 70 ευρώ ανά μεγαβατώρα και η τιμή φτάσει στα 80 ή τα 90 ευρώ, η εταιρεία που λειτουργεί ως μεταπωλητής θα βρεθεί σε δυσχερή θέση.
Σε μια ανάλογη κατάσταση όταν οι τιμές αυξήθηκαν απότομα από την επιβολή φόρων και τελών, προέκυψαν και φαινόμενα εταιρειών όπως η Energa που βάρεσαν «κανόνι» κρατώντας όμως στα θησαυροφυλάκια των διαχειριστών τους χρήματα που είχαν ήδη πληρώσει οι πελάτες ακόμη και για λογαριασμό τρίτων (π.χ. δημοτικά τέλη).