Έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 97 ετών ο θρύλος της Εθνικής Αντίστασης Δημήτρης Κυριαζής με το αντιστασιακό ψευδώνυμο «Αστραπόγιαννος»
Ο τελευταίος αποχαιρετισμός θα γίνει αύριο Τέταρτη στις 11 το πρωί από το αγαπημένο του Σιδηρόκαστρο Τριφυλίας. Καλό σου ταξίδι μπάρμπα Μήτσο.
Ο Δημήτρης Κυριαζής ήταν 20 χρόνων, όταν ξέσπασε ο πόλεμος και σπούδαζε στη Νομική στη Θεσσαλονίκη. Οργανώθηκε στο ΕΑΜ και το 1942 εγκατέλειψε τις σπουδές του στη Νομική και γύρισε στο χωριό του, το Σιδηρόκαστρο Τριφυλίας. Με το ψευδώνυμο «Αστραπόγιαννος» εντάχθηκε στην ένοπλη αντίσταση, στον ΕΛΑΣ, στην ΙΙΙ Μεραρχία Πελοποννήσου. Μετά την απελευθέρωση ακολούθησε τη μοίρα των άλλων Ελασιτών: παρανομία, διώξεις, φυλακίσεις. Μετά την αποφυλάκισή του δούλεψε στο συνδικαλιστικό κίνημα, αρθρογραφούσε σε εφημερίδες και έγραψε και λογοτεχνικά έργα με το ψευδώνυμο Πέτρος Πεντελικός ή Πέτρος Νέδας, ως μεταφραστής των έργων του Τσε, στη δικτατορία. Το 1964 ήταν υποψήφιος βουλευτής στη Μεσσηνία, με την ΕΔΑ. Στη διάρκεια της χούντας κείμενά του μεταδόθηκαν από το BBC και τη Ντόυτσε Βέλλε. Έχει γράψει βιβλία με διηγήματα όπως Αγέλαστα χείλη (1954) Τα δίνουν τ’ άρματα;(1981), που περιέχει δεκατρία διηγήματα με μότο «Η τέχνη εκτελεί κοινωνική εντολή» του Μαγιακόφσκι, Της φυλακής (1995). Το μυθιστόρημα Οι Πρωτολάτες (1991), ποιήματα Μικρή ραψωδία και Ρέκβιεμ για το χωριό μου, καθώς και μελέτες Το επαναστατικό και αντάρτικο τραγούδι (1960), 1940-1950: Η δεκαετία που συγκλόνισε τη χώρα. Πόλεμος – Κατοχή – Εθνική Αντίσταση – Εμφύλιος (2003). Ο Δημήτρης Κυριαζής έκανε επίσης μεταφράσεις. Έχει μεταφράσει δύο έργα του Τσε Γκουεβάρα (Η επανάσταση στην Κούβα, Το Ημερολόγιο της Βολιβίας), του Ρεζί Ντεμπρέ, Ο δρόμος της Χιλής, συνομιλίες με τον Αλιέντε, της Κλάρας Τσέτκιν Ο Λένιν για τη γυναίκα, τα Εκλεκτά έργα του Χο Τσι Μινχ, δύο έργα του στρατηγού Γκιαπ για την ήττα των Γάλλων στο Ντιέν Μπιέν Φου και το Η εποποιία του Βιετνάμ, καθώς και πολλά άλλα. Ο Δημήτρης Κυριαζής είναι και ο ιδρυτής των εκδόσεων «Μνήμη». Χάρις στις δικές του προσπάθειες ανατυπώθηκε πληθώρα αρχειακού υλικού που αναφέρονται τόσο στην Αντίσταση όσο και στον εμφύλιο, κάτω από τον γενικό τίτλο «Ντοκουμέντα του Ελληνικού Προοδευτικού Κινήματος». Ενδεικτικά αναφέρω την έκδοση του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ για τη Λαϊκή Δικαιοσύνη και την Αυτοδιοίκηση στην Ελεύθερη Ελλάδα, Τα σημερινά προβλήματα του Ελληνισμού του Δημήτρη Γληνού, Φύση και προορισμός του ΕΛΑΣ, το Δελτίο του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, έκδοση του Γενικού Αρχηγείου του, Κομματική Επαγρύπνηση, έκδοση της ΚΟΜΕΠ, και πάρα άλλα πολλά
Στο τελευταίο του βιβλίο Κυπαρισσία, η προσφορά του συγγραφέα αφορά τις φυλακές Μαντά. Τη θεωρώ μεγάλη, γιατί μέχρι τώρα οι μαρτυρίες που έχουμε από φυλακές αφορούν κυρίως τις «μεγάλες» φυλακές, τις φυλακές κομματικών στελεχών, όπως του Αβέρωφ, της Αιγινας και της Κέρκυρας. Και επειδή τα αρχεία των φυλακών είναι δυσπρόσιτα η ιστοριογραφία ελάχιστα γνωρίζει για τις επαρχιακές φυλακές, τόσο για τον αριθμό τους, όσο και για τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων. Παρόλο που οι περισσότεροι κρατούμενοι του εμφυλίου έζησαν σε αυτές και όχι στις «μεγάλες» φυλακές. Οι δικαστικές φυλακές Μαντά χτίστηκαν στο τέλος του 19ου αιώνα και λειτούργησαν μέχρι το τέλος της χούντας (1967-1974). Ο συγγραφέας περιγράφει το ανθρωποστοίβαγμα, τα σημαντικότερα γεγονότα που σημάδεψαν τη ζωή των εγκλείστων, την οργάνωση της ζωής των φυλακισμένων, την καθημερινότητα μέσα στις φυλακές, καθώς και τα ονόματα των κρατουμένων κατά χωριά καταγωγής, γεγονός που προϋποθέτει μια μεγάλη και επίπονη έρευνα. Καταθέτει επίσης ένα απόσπασμα από ένα βιβλίο με διηγήματα το οποίο είχε γράψει στη φυλακή και συνεχίζει με τα πάθη του κατά τη δεκαετία του 1950. Το κεντρικό ερώτημα που διατρέχει τη σκέψη, αλλά και το βιβλίο του -ίσως και τη ζωή του- Δημήτρη Κυριαζή είναι «τι χειρότερο θα πάθαινε η Εθνική Αντίσταση (και η χώρα) αν συνεχιζόταν ο αγώνας και μετά τα Δεκεμβριανά και ηττάτο στο πεδίο της ένοπλης μάχης.
