Μεγάλες οι ευθύνες της κυβέρνησης και του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Δυστυχώς οι ανησυχίες και οι υποψίες των πολιτών ότι η εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών στ’ Άγραφα στηρίχθηκαν και αδειοδοτήθηκαν πάνω σε σκοπίμως ελλιπείς και παραπλανητικές μελέτες, εγκληματικές παραλείψεις και απόκρυψη στοιχείων για την καταστροφική επέμβαση στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής, βγαίνουν αληθινές.
Αυτή μεθόδευση αποδεικνύεται από το γεγονός ότι η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων δεν έγινε για το σύνολο των προβλεπόμενων παρεμβάσεων αλλά με την μέθοδο της «σαλαμοποίησης», που είχε ως στόχο την απόκρυψη του μεγέθους της καταστροφικής παρέμβασης στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής με σκοπό την παραπλάνηση και από την άλλη τη μείωση των αντιδράσεων των κατοίκων και των φορέων της περιοχής.
Αυτή η μέθοδος δεν είναι καινούργια.
Και στο παρελθόν, η Ελλάδα είχε καταγγελθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πολλές φορές για την ανυπαρξία μελέτης για τις σωρευτικές επιπτώσεις παρόμοιων έργων. Παρόλα αυτά η ελληνική κυβέρνηση και ο Υπουργός ΠΕΝ αγνοώντας τις καταγγελίες, εξακολουθούν να υπογράφουν, τέτοιες άδειες εγκατάστασης αναλαμβάνοντας μεγάλες ευθύνες επειδή οι συνοδευτικές Μ.Π.Ε είναι «σαλαμοποιημένες» και όχι σωρευτικές, αποκρύπτοντας ή υποεκτιμώντας έτσι παρεμβάσεις που τελικά δίνουν «ψευδή» εικόνα του συνολικού έργου και την έκταση της καταστροφής!!!
Τα παραδείγματα που αποδεικνύουν οτι οι μελέτες είναι μικρές γενικόλογες και σκόπιμα ελλιπείς εκ μέρους της εταιρείας και τις καθιστούν μη «αξιόπιστες» είναι πολλά, όπως:
Τα στοιχεία των ανεμολογικών ιστών και τα ανεμολογικά δεδομένα, τα κλιματολογικά στοιχεία, τα μεγάλα πλημμυρικά και κατολισθητικά φαινόμενα που καταγράφονται για δεκαετίες στην περιοχή των Αγράφων, τα σαθρά εδάφη (φλύσκης), τα χωματουργικά, η οδοποιία, η σχεδόν καθολική αρνητική βούληση της Ευρυτανικής κοινωνίας, ότι τα Άγραφα είναι περιοχή «NATURA 2000» κ.α.
Το χειρότερο όμως όλων, αν και εξίσου σημαντικό με τα παραπάνω, είναι:
Το έγκλημα γύρω από το νερό:
Από ενδελεχή έρευνα της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε) του έργου, παλιότερες γεωτεχνικές μελέτες, χάρτες της (γεωγραφικής υπηρεσίας στρατού)Γ.Υ.Σ και νέα επιστημονική μελέτη που έγινε μετά από το ενδιαφέρον που έδειξαν αγραφιώτικοι σύλλογοι, διαπιστώσαμε την παντελή έλλειψη τεκμηρίωσης και παρουσίασης των ΥΔΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ, αλλά και συγκλονιστικά στοιχεία για τις καταστροφικές επιπτώσεις από την εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών, τόσο στο φυσικό περιβάλλον , όσο και στις ανθρώπινες δραστηριότητες!!!!!!
Παρά το ότι από τις αλπικές και υποαλπικές περιοχές των Αγράφων ξεκινούν οι λεκάνες απορροής των υδάτων ύδρευσης των κοινοτήτων Μ. Βραγγιανών και Κουστέσας και παρά το γεγονός ότι από εκεί ξεκινούν οι λεκάνες απορροής των ποταμών Αγραφιώτη, Μέγδοβα ή Ταυρωπού και Αχελώου και των παραποτάμων τους ( σύνθετο υδρολογικό δίκτυο ορεινών ρεμάτων, χειμάρρων και πηγών)
Παρά την σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία 2000/60 για τα νερά
Παρά όλα τα παραπάνω οι άδειες εγκατάστασης υπογράφηκαν με βάση μικρές και γενικόλογες αναφορές στην Μ.Π.Ε στο θέμα των υδάτων.
Η παγίδευση των πηγών στο χώρο δέσμευσης των αιολικών σταθμών
Η παγίδευση της Μάννας νερού στ΄Άγραφα και δυο άλλων κτηνοτροφικών πηγών.
Μια απλή ματιά στο χάρτη της περιοχής που δεσμεύει η εταιρεία για την εγκατάσταση του ενός Αιολικού Σταθμού στη θέση «Μιχός-Βοϊδολίβαδο-Απελίνα» είναι αρκετή για να διαπιστώσουμε την αλήθεια αυτής της καταγγελίας.
Η πηγή Μάνα Νερού χρησιμοποιείται για την ύδρευση των οικισμών Κουστέσα και Μεγάλα Βραγγιανά.
Η πηγή υπεδείχθη από κατοίκους της περιοχής. Η θέση της παρουσιάζεται στον χάρτη ΓΥΣ«ΑΓΡΑΦΑ».
Στο απόσπασμα του σχεδίου ΓΥΣ που παρουσιάζεται παραπάνω, έχει επισημανθεί η πηγή με γαλάζιο κύκλο και τοποθετήθηκαν οι θέσεις ανεμογεννητριών, το όριο του γηπέδου των αιολικών με μαύρο παραλληλεπίπεδο και η οδός του αιολικού πάρκου με κόκκινο χρώμα. Στη Μ.Π.Ε δεν παρουσιάζονται πηγές και έτσι και η πηγή δεν εμφανίζεται.
Η πηγή Μάνα Νερού βρίσκεται εντός το ορίου του γηπέδου του αιολικού πάρκου, σε αποστάσεις 305, 235m και 290m από τους χώρους επέμβασης για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών. Ο χώρος επέμβασης βρίσκεται ακριβώς ανάντη της πηγής και εντός της επιφανειακής λεκάνης απορροής της έντονα επικλινούς κοίτης στην οποία βρίσκεται η πηγή. Ο χώρος επέμβασης 3 ανεμογεννητριών ανήκει στην επιφανειακή λεκάνη τροφοδοσίας της πηγής.
Επομένως οι χωματουργικές εργασίες στον χώρο 3 ανεμογεννητριών ή γύρω από αυτές, τυχαία ή εσκεμμένα (πιθανά χωρίς κακή πρόθεση, αλλά χωρίς επίγνωση) είναι πολύ εύκολο να παράξουν υλικά τα οποία θα παρασυρθούν στην κοίτη. Στη συνέχεια θα καταλήξουν στην πηγή Μάνα Νερού.
Επιπλέον, χημικά υλικά από την εγκατάσταση και τη λειτουργία της ανεμογεννήτριας (λιπαντικά, χρώματα και άλλα), λόγω των εργασιών είναι δυνατό να καταλήξουν στην κοίτη, στα υλικά εκσκαφών που διαβρώνονται και κατόπιν στην πηγή.
Προφανώς, αφού η πηγή δεν παρουσιάζεται στην(μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων) ΜΠΕ, ούτε και η υπόγεια λεκάνη τροφοδοσίας της πηγής και η λειτουργία της έχουν εξεταστεί στην ΜΠΕ. Οπότε δεν είναι γνωστή η περιοχή της υπόγειας λεκάνης τροφοδοσίας της, η οποία λόγω των εναλλαγών στεγανών και υδροπερατών υλικών θα είναι διαφορετική από την επιφανειακή. Επομένως δεν είναι δυνατό να αποκλειστεί η επιβάρυνση της πηγής και από κάποιες άλλες επεμβάσεις κατά την κατασκευή ή και τη λειτουργία του αιολικού πάρκου.
Διακινδυνεύεται επομένως η ασφάλεια της ύδρευσης των οικισμών Κουστέσα και Μεγάλα Βραγγιανά (και ως προς τη διακοπή παροχής και ως προς την ποιότητα), εάν δεν ελεγχθούν συστηματικά και προσεκτικά οι χωματουργικές και οι λοιπές εργασίες και απορρίψεις, υπό κανονικές συνθήκες ή ατυχήματα.
Στην ΜΠΕ του έργου καθώς και στους περιβαλλοντικούς όρους και στο Φάκελο Συμμόρφωσης, δεν υπάρχει αναφορά στην πηγή Μάνα Νερού ούτε και οποιοσδήποτε ειδικός όρος προστασίας της και ειδικής συμπεριφοράς λόγω της παρουσίας της κοντά στις εγκαταστάσεις.
Πηγή Μάνα Νερού και θεσμική προστασία νερών ύδρευσης ανθρώπων.
Η ανάγκη προστασίας επιβάλλεται και από την υφιστάμενη νομοθεσία : “Έγκριση της 1ηςΑναθεώρησης του Σχεδίου Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και της αντίστοιχης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων”.
Συγκεκριμένα, στο ισχύον Σχέδιο Διαχείρισης περιλαμβάνεται «καθορισμός και οριοθέτηση ζωνών ή /και μέτρων προστασίας σημείων υδροληψίας ύδατος, που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση από υπόγεια υδατικά συστήματα». Αφορά «μεμονωμένα σημεία υδροληψίας από υπόγεια υδατικά συστήματα (πηγές, πηγάδια , γεωτρήσεις)» «από τα οποία αντλούνται ύδατα με σκοπό την παραγωγή ύδατος ανθρώπινης και σε ποσότητες άνω των 10m3ημερησίως, κατά μέσον όρο το έτος, ή εξυπηρετούν περισσότερα από 50 άτομα καθορίζονται μέτρα η/ και ζώνες προστασίας.»
Ορίζονται τρεις ζώνες προστασίας : Ι (άμεσης προστασίας), ΙΙ (ελεγχόμενη) και ιιι (επιτηρούμενη).
Για τον καθορισμό των ζωνών προστασίας σημείων που εξυπηρετούν δίκτυα δήμων (και άλλων φορέων) απαιτείται εκπόνηση ειδικών υδρογεωλογικών μελετών ή για μικρές απολήψεις νερού είναι δυνατός ο καθορισμός τους με ενιαίο τρόπο ανά Υδατικό Διαμέρισμα ή Λεκάνη Απορροής Ποταμού (ΛΑΠ) μέχρι το 2018. Αυτά δεν έχουν συμβεί στην περίπτωση μας.
Πηγές κτηνοτροφικής χρήσης.
Δύο πηγές στην περιοχή έχουν κτηνοτροφική χρήση. Υπεδείχθησαν από κατοίκους της περιοχής. Στην περιοχή σήμερα γίνεται εκτροφή εκατοντάδων βοοειδών και χιλιάδων αιγοπροβάτων.
Πρόκειται για τις πηγές Βαρκά και την πηγή κοντά στην θέση Πάνω Πετρόστρουγγα. Οι θέσεις τους υπάρχουν στον χάρτη ΓΥΣ «ΑΓΡΑΦΑ», απόσπασμα του οποίου παρουσιάζουμε παραπάνω.
Η πηγή της Πάνω Πετρόστρουγγας βρίσκεται στην ίδια λεκάνη απορροής και χαμηλότερα από τις 3 ανεμογεννήτριες σε αποστάσεις 220m έως 670m από αυτές.
Η πηγή Βαρκά βρίσκεται στην ίδια λεκάνη απορροής και χαμηλότερα από 11 ανεμογεννήτριες σε αποστάσεις 410m έως 990m από αυτές.
Για τους λόγους οι οποίοι παρουσιάζονται και στην πηγή Μάνα Νερού υπάρχει πιθανότητα επηρεασμού των πηγών, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ιδίως στο θέμα της ποιότητας. Λόγω αποστάσεων και χρήσης, οι επιπτώσεις εκτιμώνται κατ’ αρχήν μικρής σημασίας, αλλά δεν πρέπει να παραβλεφθούν, αφού είναι αναγκαίες για την κτηνοτροφία.
Στην ΜΠΕ του έργου καθώς και στους περιβαλλοντικούς όρους και δεν υπάρχει αναφορά στις δύο αυτές πηγές ούτε και οποιοσδήποτε ειδικός όρος προστασίας τους.
Οπωσδήποτε πρέπει να εκτιμηθούν περιβαλλοντικές επιπτώσεις, ώστε να μην πληγούν η κτηνοτροφία της περιοχής και οι οικονομικές απολαβές των κτηνοτρόφων.
Είναι ολοφάνερο ότι η χώρα ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Εθνική Στρατηγική Χωροθέτηση, καθώς και Εθνική Ενεργειακή Πολιτική. Κανείς δεν λέει όχι στις ΑΠΕ, αλλά δεν μπορούν να μπούνε παντού, χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον και τις ανθρώπινες δραστηριότητες (παραγωγικές, επαγγελματικές, κοινωνικές, πολιτιστικές κ.ά). Το ορεινό φυσικό περιβάλλον των Αγράφων είναι ανεκτίμητης αξίας με την πολύ μεγάλη βιοποικιλότητα και ποικιλότητα τοπίων, τα δάση και τα αλπικά λιβάδια, που οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί και να τα σεβόμαστε.
Η εγκατάσταση ΒΑΠΕ στα Άγραφα θίγει τα ευαίσθητα ορεινά οικοσυστήματα, δεσμεύει δημόσια γη και προκαλεί διαταραχή του υδρολογικού κύκλου, αλλοιώνοντας την ποιότητα των νερών. Κυρίως όμως μετατρέπει το νερό και τα εδάφη από δημόσια αγαθά, που ανήκουν σε όλους, σε εμπορεύματα προς πώληση και προς όφελος των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων.
Η μόνη Ανάπτυξη που σέβεται το ορεινό περιβάλλον και θα οδηγήσει στην ευημερία των κατοίκων, θα προσελκύσει τους νέους και θα ανοίξει θέσεις εργασίας, είναι η ήπια ανάπτυξη. Φυσικό κεφάλαιο, ντόπια προϊόντα, κτηνοτροφία, μελισσοκομία και οικοτουρισμός είναι η μόνη λύση για τ Άγραφα.
Είναι προφανές και χρόνιο αίτημα όλων των κατοίκων και των φορέων της περιοχής ότι πρέπει να βελτιωθούν οι υποδομές και οι υπηρεσίες, πρωτίστως όμως το οδικό δίκτυο που βρίσκεται ακόμα σε άθλια κατάσταση.
Θα πρέπει, λοιπόν άμεσα η κυβέρνηση δια του Υπουργού ΠΕΝ να ακυρώσει τις άδειες εγκατάστασης των δυο Αιολικών Σταθμών και να σταματήσει το εθνικό-οικονομικό και περιβαλλοντικό έγκλημα στ΄Άγραφα!!
Θα πρέπει άμεσα να προχωρήσει στον προγραμματισμό και στην υλοποίηση σχεδίου για τις ορεινές περιοχές της Ευρυτανίας, προς την κατεύθυνση προστασίας του φυσικού αποθέματος, της βιοποικιλότητας και του τοπίου και στροφή προς την Οικοανάπτυξη: ήπιες αγροτοκτηνοτροφικές δραστηριότητες, οικοτουρισμός και σύνδεση του πρωτογενούς τομέα με τον τριτογενή.
ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ για την Προστασία του Ευρυτανικού Περιβάλλοντος