Την ώρα που ο ήλιος ανέτειλε στο Καράκας, την περασμένη Τρίτη, τα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα είχαν αποκαταστήσει συνεχή ροή από την πρωτεύουσα της Βενεζουέλας, πιθανολογώντας ότι η εξουσία του Νικολάς Μαδούρο μετρούσε ώρες. Ο Χουάν Γκουαϊδό βρισκόταν πάνω στην ανισόπεδη διάβαση που συνδέει την κοσμική συνοικία Αλταμίρα, οχυρό της αντιπολίτευσης, με την αεροπορική βάση Λα Καρλότα. Ανάμεσα στους πιστούς που τον περιστοίχιζαν ξεχώριζαν τρία πρόσωπα: οι αντισυνταγματάρχες Σάντσες και Σότο, με γαλάζια περιβραχιόνια που διεμήνυαν ότι έχουν αυτομολήσει στην αντιπολίτευση, και ο Λεοπόλντο Λόπες, πολιτικός μέντορας του Γκουαϊδό, που τελούσε έως εκείνο το πρωί υπό κατ’ οίκον περιορισμό και μόλις είχε απελευθερωθεί από κινηματίες.
Με στρατιωτικό ασύρματο στα χέρια του, ο Λόπες, μία από τις πιο ισχυρές και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της αντιπολίτευσης, άφηνε να εννοηθεί ότι η Λα Καρλότα είχε περάσει στα χέρια τους, ενώ ο Γκουαϊδό καλούσε τον κόσμο να πλημμυρίσει τους δρόμους για να «τελειώσει» τον Μαδούρο, υποστηρίζοντας ότι ο στρατός είχε εγκαταλείψει τον πρόεδρο. Στην Ουάσιγκτον, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς έσπευσαν να εκφράσουν την υποστήριξή τους στο εγχείρημα, προφανώς εκτιμώντας ότι είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση.
Εως το απόγευμα, η εικόνα ήταν πολύ διαφορετική. Οι διαδηλωτές που ανταποκρίθηκαν στην έκκληση του Γκουαϊδό ήταν σαφέστατα λιγότεροι από το προσδοκώμενο, οι στρατιωτικοί ακόμη λιγότεροι και ο Λόπες με την οικογένειά του είχαν καταφύγει πρώτα στη χιλιάνικη και ύστερα στην ισπανική πρεσβεία για να αποφύγουν τη σύλληψη. Η αστυνομία είχε διαλύσει τους συγκεντρωμένους έξω από τη βάση της Λα Καρλότα, αφήνοντας πίσω της τέσσερις νεκρούς, σύμφωνα με κύκλους της αντιπολίτευσης, ενώ ο Μαδούρο διεμήνυε από την τηλεόραση ότι θα τιμωρήσει αυστηρά τους επίδοξους πραξικοπηματίες. Σε μια σπασμωδική προσπάθεια να σώσει την παρτίδα, ο Γκουαϊδό κάλεσε τους οπαδούς του να κατέβουν την επομένη, τη μέρα της Εργατικής Πρωτομαγιάς, στη «μεγαλύτερη πορεία που γνώρισε η Βενεζουέλα» και να νεκρώσουν τη χώρα με απεργία διαρκείας. Ούτε αυτό απέδωσε. Αντίθετα, το μπλοκ των «Τσαβίστας» γιόρτασε την επικράτησή του με μαζική συγκέντρωση έξω από το προεδρικό μέγαρο Μιραφλόρες, έχοντας πάρει άλλη μια βαθιά ανάσα.
Το κρίσιμο ερώτημα
Γιατί ο Γκουαϊδό, ο οποίος αρχικά προγραμμάτιζε συλλαλητήριο της αντιπολίτευσης την ημέρα της Πρωτομαγιάς, βιάστηκε να προχωρήσει σε ένα τόσο ριψοκίνδυνο διάβημα μία ημέρα νωρίτερα; Σύμφωνα με ένα σενάριο που υποστηρίχθηκε από αμερικανικές εφημερίδες, ο Μαδούρο, με τη βοήθεια των ρωσικών και κουβανέζικων μυστικών υπηρεσιών, πληροφορήθηκε εγκαίρως το σχέδιο που είχαν καταστρώσει οι ηγέτες της αντιπολίτευσης σε συνεργασία με τους Αμερικανούς, γεγονός που ανάγκασε τον Γκουαϊδό να κινηθεί βεβιασμένα και, τελικά, να αποτύχει.
Μιλώντας το βράδυ της Τετάρτης σε διαδικτυακή τηλεόραση της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα, ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Ελιοτ Αμπραμς, παλιά καραβάνα του Ψυχρού Πολέμου, υποστήριξε ότι τις προηγούμενες ημέρες άνθρωποι του Γκουαϊδό είχαν μυστικές συνομιλίες με ανώτατα στελέχη της κυβέρνησης που φαίνονταν έτοιμα να πουλήσουν τον Μαδούρο. Ανάμεσά τους, αν πιστέψουμε τον Αμπραμς, περιλαμβάνονταν ο υπουργός Αμυνας, στρατηγός Παντρίνο, ο πρόεδρος του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Μάικελ Μορένο, και ο επικεφαλής της Προεδρικής Φρουράς, στρατηγός Ερνάντες. Μάλιστα, υποτίθεται πως οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει σε σχέδιο 15 σημείων για μια ομαλή μεταπολίτευση, που θα εξασφάλιζε αξιοπρεπή αποχώρηση του Μαδούρο. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο ισχυρίστηκε μάλιστα ότι ο Μαδούρο είχε έτοιμο το αεροπλάνο στο αεροδρόμιο του Καράκας με σκοπό να φύγει για Κούβα, αλλά μεταπείσθηκε την τελευταία στιγμή από τους Ρώσους.
Η δεύτερη εκδοχή
Δεν αποκλείεται όλα αυτά να αποτελούν σε μεγάλο βαθμό μυθεύματα, ώστε να καλύψουν οι πρωταίτιοι του φιάσκου την αποτυχία τους και να συντηρήσουν τον ψυχολογικό πόλεμο στο στρατόπεδο Μαδούρο. Μια άλλη εκδοχή, που προβλήθηκε από τη Wall Street Journal, είναι ότι ο Παντρίνο, ενδεχομένως και άλλοι, «δούλεψαν» κανονικά την αντιπολίτευση και τους Αμερικανούς: ότι, δηλαδή, ποτέ δεν είχαν την πρόθεση να συνταχθούν με τους κινηματίες και τους άφησαν να εκτεθούν, μεταφέροντας χαρτί και καλαμάρι τα όσα άκουσαν στον Μαδούρο και στους Ρώσους συμβούλους του. Από την πλευρά τους, οι Financial Times έγραψαν ότι ένα μυστηριώδες τουρκικό τσάρτερ, προερχόμενο κατευθείαν από τη Μόσχα, έμεινε για δύο ώρες στο Καράκας το βράδυ της Τρίτης και στη συνέχεια αναχώρησε για τον Αγιο Δομίνικο, άγνωστο με ποιους επιβάτες.
Σε κάθε περίπτωση, ο Γκουαϊδό χρεώθηκε την τρίτη αποτυχία του σε διάστημα ισάριθμων μηνών. Στις 23 Ιανουαρίου αυτοανακηρύχθηκε προσωρινός πρόεδρος με την πεποίθηση ότι η πτώση του Μαδούρο ήταν θέμα ημερών, αν όχι ωρών. Υστερα από έναν ακριβώς μήνα, και ενώ οι οπαδοί του είχαν αρχίσει να απογοητεύονται, δοκίμασε τη συνοχή του στρατού προσπαθώντας να φέρει από τα σύνορα την αμερικανική βοήθεια – και πάλι χωρίς αποτέλεσμα. Με τον Γκουαϊδό να αποτυγχάνει για τρίτη συνεχή φορά την εβδομάδα που πέρασε, το ηθικό της αντιπολίτευσης μοιραία έχει υποστεί πλήγμα και οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της δεν αποκλείεται να αναζωπυρωθούν. Ακόμη χειρότερα, ο Γκουαϊδό πρόσφερε στον Μαδούρο άλλοθι για να συλλάβει τον ίδιο και άλλους ηγέτες της αντιπολίτευσης ως πραξικοπηματίες, κάτι που δεν είχε τολμήσει έως τώρα.
Σε ασφυκτικό κλοιό και ο Μαδούρο
Ασφαλώς, ούτε ο Νικολάς Μαδούρο μπορεί να αισθάνεται ασφαλής. Οι αποστασίες από το στράτευμα ήταν υπαρκτές και δεν περιορίστηκαν σε απλούς στρατιώτες. Για πρώτη φορά διαχώρισε τη θέση του ο επικεφαλής της μυστικής υπηρεσίας SEBIN (Εσωτερική Ασφάλεια), στρατηγός Φιγκέρα, άνδρες του οποίου απελευθέρωσαν τον Λόπες. Το κυριότερο, ο Μαδούρο δεν έχει περιθώρια να σταθεροποιηθεί πολιτικά όσο συνεχίζεται η οικονομική κατάρρευση, με τον αχαλίνωτο υπερπληθωρισμό, τις ελλείψεις βασικών αγαθών και τα αλλεπάλληλα μπλακ άουτ. Φαινόμενα που μπορεί μεν να οφείλονται εν μέρει στον οικονομικό πόλεμο των ΗΠΑ, δεν παύουν ωστόσο να μεγεθύνουν την οργή και την απόγνωση πολλών. Την Πέμπτη, ο Μαδούρο αναγνώρισε ότι έχει κάνει λάθη, υποσχέθηκε κάποιου είδους πολιτική «αλλαγή» και ανακοίνωσε ότι θα ανοίξει «έναν μεγάλο εθνικό διάλογο». Διακηρύξεις που δύσκολα θα πείσουν το απέναντι στρατόπεδο, τη στιγμή που τα τύμπανα του ανοικτού εμφυλίου πολέμου χτυπούν δυνατά στο Καράκας.
Πηγή: Καθημερινή
