Η υπόθεση ή το σκάνδαλο Novartis είναι έτσι κι αλλιώς ένα δυσώδες θέμα, καθώς η εταιρία φαίνεται να χρησιμοποιούσε αθέμιτες μεθόδους για να προωθήσει τα συμφέροντά της.
Αυτό προκύπτει από τα όσα έχουν διαπιστωθεί ή διαρρεύσει για «περίεργες» σχέσεις της με υπηρεσιακούς παράγοντες και με γιατρούς, οι οποίοι αποδεικνύονταν ότι «εκτιμούσαν» ιδιαίτερα τα φάρμακά της, συχνά όμως με ιδιοτέλεια.
Το κομμάτι της ενδεχόμενης εμπλοκής πολιτικών προσώπων και μάλιστα κορυφαίων παραγόντων, όπως πρώην πρωθυπουργοί και υπουργοί, στην υπόθεση αυτή, μόλις τώρα ήρθε στο προσκήνιο.
Έχει αποδειχθεί στο παρελθόν με διάφορες αφορμές και πάντως οφείλουν όλοι να συμφωνήσουν, ότι η διατύπωση κατηγοριών – πρωτίστως με τη νομική, αλλά και την πολιτική έννοια – κατά πολιτικών προσώπων, πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή και να είναι στοιχειοθετημένη. Αλλιώς προκύπτει από κομματική σκοπιμότητα και πρόκειται για λάσπη. Και η λάσπη μένει για καιρό στην πολιτική ζωή, συνήθως δε επιστρέφεται σε εκείνον που την εξαπολύει πρώτος. Το κακό για την πολιτική ζωή είναι να χαθεί μέσα σε ψιθύρους, διολισθαίνοντας στην σκανδαλολογία και τη λασπομαχία. Και το χειρότερο είναι να αποτυπωθεί όλο αυτό στη διεθνή εικόνα της χώρας, σκορπώντας κάθε είδους καχυποψία, απαρέσκεια και αποστροφή με διάφορες επιπτώσεις.
Αν υπάρχει νόημα και είναι επιβεβλημένο για λόγους διαφάνειας, κάθαρσης και απονομής της δικαιοσύνης, να αναζητηθούν ευθύνες, τότε οι διαδικασίες πρέπει να προχωρήσουν όπως επιβάλλουν ο νόμος και το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της πολιτείας.
Αν όμως όλη αυτή η ιστορία προέκυψε για κομματικές ιδιοτέλειες και με στόχο την εξόντωση των πολιτικών αντιπάλων της κυβέρνησης, πρόκειται για εγκληματικό λάθος.
Ουδείς αυτή την ώρα μπορεί να γνωρίζει τι ακριβώς έχει συμβεί. Ουσιαστικά η δικαστική έρευνα είναι σε εξέλιξη. Κανείς δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά για κανέναν, πλην του εαυτού του προφανώς.
Αλλά, τα ερωτήματα είναι μεγάλα και εύλογα. Και όπως έγινε η κατάσταση το τελευταίο διήμερο τα περισσότερα από αυτά τα ερωτήματα, οφείλει να τα απαντήσει η κυβέρνηση που έσυρε και το χορό – οι εμπλεκόμενοι δίνουν ήδη τις δικές τους απαντήσεις, οι οποίες ασφαλώς κρίνονται από τον κάθε πολίτη. Η κυβέρνηση όμως, ως έχουσα την κύρια ευθύνη εκ της θέσεώς της για τη λειτουργία των θεσμών, οφείλει να συμπεριφέρεται πρώτα απ’ όλα η ίδια με θεσμική ευλάβεια, ειδικά όταν πρόκειται για τόσο σοβαρά θέματα.
Για παράδειγμα, πώς είναι δυνατόν να εμπλέκεται κατ’ αυτό τον τρόπο η εκτελεστική εξουσία στη λειτουργία της δικαιοσύνης: από την επίσκεψη – παραίνεση του κυβερνητικού εκπροσώπου προς την ηγεσία του Αρείου Πάγου να αποσταλεί η δικογραφία αμέσως στη Βουλή, έως τις ανακοινώσεις υπουργών έξω από το Μαξίμου, δίκην όχι μόνο κατήγορου, αλλά και δικαστή, που ανακοινώνει καταδικαστικές αποφάσεις. Κομπορρημονώντας μάλιστα ότι γνωρίζουν «μερικώς» μία δικογραφία η οποία πηγαίνει, κατά τα άλλα, «αμελητί» στη Βουλή! Επίσης, το «διεθνές» σκάνδαλο για το οποίο μιλά η κυβέρνηση, δεν φαίνεται να δικαιώνεται από τη δικογραφία: όλες οι καταθέσεις είναι στις εδώ αρχές – και μάλιστα παραείναι φρέσκιες και πρόσφατες – και όχι στο… FBI.
Τα εύλογα ερωτήματα που προκύπτουν από την ανάγνωση της δικογραφίας, σχετικά (για παράδειγμα) με την αξιοπιστία των «προστατευόμενων μαρτύρων» θα απαντηθούν προφανώς στην πορεία. Και κυρίως από τη δικαστική έρευνα.
Σε κάθε περίπτωση όμως ισχύουν μερικά βασικά πράγματα: πρώτον, η δικαιοσύνη πρέπει να αφεθεί απερίσπαστη στο έργο της. Και να συνεχίσει την έρευνα, χωρίς να εμπλέκεται η κυβέρνηση στα πόδια της, πολύ δε περισσότερο να την καθοδηγεί έμμεσα ή ευθέως.
Δεύτερον, η όποια παρέμβαση της Βουλής στην υπόθεση (π.χ. με σύσταση κάποια επιτροπής, προκαταρκτικής ή εξεταστικής) πρέπει να γίνει για την ουσία και όχι τις εντυπώσεις.
Τρίτον, όλοι είναι αθώοι, μέχρι αποδείξεως του εναντίον. Και έχουν το δικαίωμα να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους. Απλώς και δυστυχώς είναι δύσκολο να το κάνουν όταν πρόκειται για λάσπη και παραδίδονται βορρά στο αιμοβόρο φιλοθεάμον κοινό. Η πολιτεία οφείλει να προστατεύει τον καθένα από αυτό τον κίνδυνο και όχι να τον εκθέτει με ευκολία ή και ευχαρίστηση στις διαθέσεις του καφενείου και του όχλου.
Όλα αυτά, τα τελευταία ειδικά, δεν σημαίνουν ότι η υπόθεση είναι σώνει και καλά μία φενάκη και μία κυβερνητική επιχείρηση κατασυκοφάντησης των πολιτικών της αντιπάλων. Φυσικά και πρέπει να ερευνηθούν τα πάντα και, εάν και όπου βρεθεί το οτιδήποτε μεμπτό να αποδοθεί δικαιοσύνη.
Αλλά σίγουρα, ο τρόπος που δημοσιοποιήθηκε η υπόθεση και οι κυβερνητικοί χειρισμοί δημιουργούν απορίες για το εάν πρόκειται όντως για «το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους», που με τόση ευκολία ειπώθηκε από υπουργικά χείλη.
Υπό αυτή την έννοια λοιπόν, ναι, να υπάρξει διαφάνεια και απόδοση δικαιοσύνης, με τήρηση όλων των θεσμικών λειτουργιών και συμπεριφορών, αλλά σε καμία περίπτωση να μην επιτραπεί η λάσπη.
*Πηγή: protothema.gr
