Όσο κοιτάει κανείς τα δεδομένα της οικονομίας, την κοινωνική και πολιτική κατάσταση της χώρας, τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και κάνει τις συγκρίσεις με την τελευταία περίοδο πριν την είσοδο στα μνημόνια, θα καταλήξει σε ένα πικρό και απογοητευτικό συμπέρασμα: όπως μπήκαμε στα μνημόνια, έτσι «βγαίνουμε».
Με τα ίδια προβλήματα, με τις ίδιες παθογένειες, απλώς με χειρότερες εξαρτήσεις από τους δανειστές και με τεράστια αναδιανομή πλούτου σε βάρος του κόσμου της εργασίας και των λαϊκων στρωμάτων.
Μπήκαμε στα μνημόνια με χρεοκοπημένη οικονομία, αδύναμη παραγωγική βάση, διαλυμένο κράτος, την πολιτική τάξη βουτηγμένη στη φαυλότητα και την αναξιοπιστία, εξαρτημένοι από τις Βρυξέλλες και παραδομένοι στο ευρωπαϊκό κατεστημένο. Βγαίνουμε, δήθεν, αλλά έστω και τυπικά, από τα μνημόνια με τα ίδια φαινόμενα να κυριαρχούν.
Με ένα χρέος δυσθεώρητο, ποσοστιαία και σε απόλυτους αριθμούς μεγαλύτερο από εκείνο που μας οδήγησε στην παράδοση της χώρας στην τρόικα, με ξεπουλημένη τη δημόσια περιουσία στα ξένα funds, με τους δανειστές δερβέναγες για δεκαετίες ακόμα, χωρίς αναπτυξιακά εργαλεία, τις τράπεζες ισοπεδωμένες και την πολιτική τάξη να επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη, αναπαράγοντας ένα μοντέλο φαυλότητας και απαξίωσης ουσιαστικά της πολιτικής.
Μετά από οκτώ χρόνια θυσιών, που έφτασαν στην αιμορραγία τουλάχιστον 50 δις ευρώ, κυρίως από τους κοινωνικά αδύναμους, διακορευση κάθε έννοιας εθνικής ανεξαρτησίας και εκχώρησης του δημοσίου πλούτου, είμαστε στο ίδιο και χειρότερο σημείο.
Επιπλέον δε, έχουμε διαρκώς τον κίνδυνο επιστροφής σε καθεστώς πλήρους και ολοκληρωτικής εποπτείας. Χωρίς καν την ικανότητα κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών από τις αγορές, η έξοδος από τα μνημόνια είναι απλώς μια φενάκη και η έξοδος από την κρίση μια ουτοπία. Τουλάχιστον για τα λαϊκά στρώματα που εξακολουθούν να πληρώνουν το μάρμαρο, με την υπέρογκη έμμεση φορολόγηση, τη φθηνή εργασία, την έκθεση σε κινδύνους, όπως η αρπαγή της κατοικίας από τις τράπεζες και τα funds.
Αυτός είναι ο μεγάλος καημός. Όλες οι χώρες που μπήκαν στα μνημόνια, για τον ένα ή τον άλλο λόγο, πλήρωσαν μεν ένα τίμημα (βαρύ για τις λαϊκές τάξεις) αλλά τουλάχιστον βγήκαν σε κάπως καλύτερη κατάσταση από άποψη έστω οικονομικών δεδομένων γενικώς. Εδώ, όχι απλώς δεν υπήρξε το παραμικρό αντισταθμιστικό στις θυσίες όφελος, αλλά βγαίνουμε σε χειρότερη κατάσταση κι από αυτή που ήμασταν όταν μπήκαμε.
Για κάποιους είναι όφελος το ότι αποκτήσαμε ένα νέο δικομματισμό. Που προσπαθεί με τεχνητή πόλωση να μας πείσει ότι είναι καλύτερος από τον προηγούμενο που μας οδήγησε στη χρεοκοπία και την παράδοση στου δανειστές. Δυστυχώς όμως δεν μπορεί να εγγραφεί στα θετικά ότι από την μνημονιακή περίοδο κερδίσαμε ένα νέο ΠΑΣΟΚ στη θέση του παλαιού ΠΑΣΟΚ. Διότι ισχύει το αξίωμα ότι με τα ίδια υλικά θα βγαίνει πάντα το ίδιο αποτέλεσμα.
