Στα άκρα οδηγούνται πλέον οι σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου με το Πατριαρχείο της Μόσχας με αφορμή την παραχώρηση από το Φανάρι του αυτοκέφαλου καθεστώτος στην Εκκλησία της Ουκρανίας.
Όπως έγινε γνωστό, σε έκτακτη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ο Πατριάρχης Μόσχας και Πασών Ρωσίων Κύριλλος δε θα μνημονεύει πλέον τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ενώ η Ρωσική Εκκλησία δε θα συμμετάσχει πλέον όπου θα προΐστανται εκπρόσωποι του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης.
Ωστόσο, όπως αναφέρεται, η κοινωνία μεταξύ των δύο Εκκλησιών δεν θα διακοπεί.
«Η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στη σημερινή της συνεδρίαση αποφάσισε να διακόψει τη μνημόνευση του Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίου κατά τη διάρκεια Θείας Λειτουργίας στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία» δήλωσε ο μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων, επικεφαλής εξωτερικών εκκλησιαστικών σχέσεων του Πατριαρχείου της Μόσχας.
Ανέφερε, δε, πως «αποφασίσαμε ακόμη να αναστείλουμε τα συλλείτουργα με ιεράρχες του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης», προσθέτοντας ότι αναστέλλεται και η συμμετοχή σε εκκλησιαστικά όργανα όπου θα προΐστανται αντιπρόσωποι του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης.
Παράλληλα, η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, «συνειδητοποιώντας ότι αυτό που συμβαίνει θέτει σε κίνδυνο ολόκληρο τον κόσμο της Ορθοδοξίας», κάλεσε τις άλλες Εκκλησίες να ξεκινήσουν μία πανορθόδοξη συζήτηση για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Ουκρανία.
Πόλεμος για το αυτοκέφαλο της Ουκρανικής Εκκλησίας
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποφάσισε να αναγνωριστεί ως Αυτοκέφαλη Εκκλησία η «Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία-Πατριαρχείο Κιέβου», ενώ στην Ουκρανία υπάρχει η «Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία» υπό την πνευματική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας, το οποίο θεωρεί την πρώτη σχισματική.
Το Πατριαρχείο Μόσχας δεν θέλει επ’ ουδενί λόγω να προχωρήσει η αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας, καθώς θα χάσει από την επιρροή του ένα ποίμνιο 40 εκατομμυρίων πιστών και στο πλαίσιο αυτό, βλέποντας ότι το Φανάρι προχωράει άμεσα τις διαδικασίες με τον διορισμό ιεραρχών στο Κίεβο, αποφασίζει να περάσει στην αντεπίθεση.
Είχε προηγηθεί, δε, επίσημη σκληρή ανακοίνωση της Ρωσικής Εκκλησίας κατά του Φαναρίου, στην οποία έκανε λόγο για «κατάφωρη παραβίαση των κανόνων της Εκκλησίας» και πως οι ενέργειές του απειλούν την ενότητα της Ορθοδοξίας.
Επίθεση στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο είχε εξαπολύσει και ο υπεύθυνος εξωτερικών σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων, ο οποίος με συνέντευξή του σε ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο απειλούσε με αντίποινα το Οικουμενικό Πατριαρχείο αν τελικώς εγκατασταθούν στο Κίεβο οι έξαρχοι του Φαναρίου. «Αν το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν επανεξετάσει την απόφασή του, θα αναγκαστούμε να σκεφτούμε μέτρα αντιποίνων, τα οποία συζητάμε στη Ιερά Σύνοδο».
Ο ίδιος μάλιστα ξεκαθάριζε πως η Μόσχα, σε περίπτωση που το Φανάρι επιμείνει στη θέση του, δεν έχει άλλη επιλογή από το «να διακόψει την κοινωνία με την Κωνσταντινούπολη», εξαπολύοντας ταυτόχρονα σφοδρή επίθεση κατά του κ. Βαρθολομαίου. «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν θα έχει πλέον το δικαίωμα να αυτοαποκαλείται ως ο ηγέτης 300 εκατομμυρίων ορθοδόξων, αφού οι μισοί δεν θα τον αναγνωρίζουν. Με τις πράξεις του στην πραγματικότητα χωρίζει την Ορθοδοξία».
Η στάση του Κρεμλίνου
Στην ανάγκη να παραμείνει ενωμένη η Ορθόδοξη Εκκλησία αναφέρθηκε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ. «Η Μόσχα παρακολουθεί τις εξελίξεις σχετικά με την πιθανή αυτοκεφαλία της ουκρανικής Εκκλησίας, αλλά το κράτος δεν μπορεί να παρέμβει σε αυτά τα ζητήματα» σχολίασε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.
«Φυσικά προκαλεί ανησυχία η πληροφορία για τις πιθανές λύσεις σε ό,τι αφορά την εκκλησία της Ουκρανίας. Αλλά την ίδια ώρα αυτά τα ζητήματα άπτονται του ενδοεκκλησιαστικού διαλόγου, είναι εκκλησιαστικά ζητήματα, βεβαίως το κράτος δεν μπορεί να ανακατευτεί σε αυτά. Για την Μόσχα και για ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο, το μόνο προτιμώμενο σενάριο είναι η διατήρηση της ενότητας» δήλωσε ο Πεσκόφ.