ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Ι. ΕΚΑΤΟ (100) δις € ΟΙ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ-ΤΑΜΕΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΡΕΙΣ (3) ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ «ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ» (2010, 2012, 2016)
ΙΙ. ΑΠΟ ΤΗΝ «ΑΞΙΟΠΡΕΠΗ» ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΤΗΝ «ΕΠΑΡΚΗ» ΣΥΝΤΑΞΗ!
ΙΙΙ. ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΒΡΟΥΤΣΗ, ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ «ΝΟΜΟΥ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ» (N. 4387/2016). ΟΙ 10+1 ΚΟΙΝΕΣ ΤΟΥΣ ΑΡΧΕΣ.
IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΡΟΥΤΣΗ:
α)ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΚΑ,
β)ΔΕΝ ΕΓΓΥΑΤΑΙ ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ (ΧΑΜΗΛΟ) ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΚΑΙ
γ)ΑΠΑΞΙΩΝΕΙ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΤΟΝ ΘΕΣΜΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Ι. ΕΚΑΤΟ (100) δις € ΟΙ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ-ΤΑΜΕΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΡΕΙΣ (3) ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ «ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ» (2010, 2012, 2016)
Η νέα συνταξιοδοτική «μεταρρύθμιση», η δεύτερη «μεταρρύθμιση» Βρούτση, αποτελεί την τέταρτη προσπάθεια «μεταρρύθμισης» του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης (ΣΚΑ) στη χώρα μας από την είσοδό μας στο ΔΝΤ (2010) και την έναρξη της μνημονιακής διακυβέρνησης.
Της σημερινής προσπάθειας προηγήθηκαν:
α)Η ασφαλιστική «μεταρρύθμιση» Λοβέρδου-Κουτρουμάνη με τους ν. 3863/2010 και 3865/2010 για τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα αντίστοιχα, οι αρχές και τα επιμέρους ζητήματα των οποίων συμφωνήθηκαν μεταξύ της κυβέρνησης ΓΑΠ και δανειστών στα πλαίσια του α’ Μνημονίου (ν. 3845/2010).
Το συνολικό κόστος των περικοπών των συντάξεων και Δώρων του α’ Μνημονίου για τους συνταξιούχους ανήλθε περίπου στα 20 δις €.
β)Η ασφαλιστική «μεταρρύθμιση» Κουτρουμάνη-Βρούτση με τον ν. 4051/2012 και κυρίως με τον ν. 4093/2012, τις αρχές και τις μεγάλες παρεμβάσεις της οποίας είχε συμφωνήσει η κυβέρνηση Παπαδήμου με τους δανειστές στα πλαίσια της β’ μνημονιακής σύμβασης (ν. 4046/2012).
Βασικός εφαρμοστικός νόμος του β’ Μνημονίου ήταν ο ν. 4093/2012 («νόμος Βρούτση»), που επέφερε τις μεγαλύτερες και ευρύτερες περικοπές στις κύριες και επικουρικές συντάξεις καθώς και την οριστική κατάργηση των τριών Δώρων-επιδομάτων (δηλαδή της 13ης και 14ης σύνταξης και του 13ου και 14ου μισθού) για τους δημοσίους υπαλλήλους.
Μια μόνιμη και βασική κατάκτηση του Κοινωνικού Κράτους, το Δώρο Χριστουγέννων, το Δώρο Πάσχα και το Επίδομα Αδείας για συνταξιούχους και μισθωτούς, που σεβάστηκαν όλες οι κυβερνήσεις σε Ευρώπη και Ελλάδα, καταργήθηκε εν μια νυκτί.
Το συνολικό κόστος των περικοπών Βρούτση, της δεύτερης αυτής «μεταρρύθμισης» ξεπέρασε τα 35 δις €. Με δεδομένο όμως ότι το «κούρεμα» των αποθεματικών των Ασφαλιστικών Ταμείων με τον ν. 4050/2012 («νόμος Ευάγγελου Βενιζέλου») έγινε στα πλαίσια των δεσμεύσεων του β’ Μνημονίου και στέρησε από τα Ταμεία περίπου 26 δις € από απώλειες που είχαν στην πρωτογενή και δευτερογενή αγορά, οι συνολικές απώλειες συντάξεων-Ταμείων από τις παρεμβάσεις του δεύτερου πακέτου των αντι-μεταρρυθμίσεων, αγγίζει το ιλιγγιώδες ποσό των 60 δις €!!
Ας σημειωθεί ότι το «κούρεμα» των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου που κατείχαν αναγκαστικά τα Ταμεία, το λεγόμενο «PSI», κρίθηκε με την υπ’αριθ. 1116/2014 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου Επικρατείας ως σύμφωνο με το Σύνταγμα!!
Με την ίδια απόφαση, κρίθηκε συνταγματικό και το «κούρεμα» των μικρο-ομολογιούχων που είχαν εμπιστευθεί τα ομόλογα του Ελληνικού Κράτους ή είχαν εισπράξει τις εργατικές αποζημιώσεις τους σε ομόλογα. Οι μικρο-ομολογιούχοι, όχι μόνο απώλεσαν όλες τις οικονομίες τους με το «κούρεμα», αλλά τιμωρήθηκαν με την ανωτέρω απόφαση του Ανωτάτου Ακυρωτικού και με την καταβολή των δικαστικών εξόδων του Ελληνικού Δημοσίου!!
Στα ανωτέρω πρέπει να συνυπολογιστεί και η ζημία που εξακολουθεί να επέρχεται, μέχρι σήμερα, από το «σπάσιμο» των ομολόγων των Ασφαλιστικών Ταμείων λόγω των χαμηλών ποσοστών που εισπράττουν επί της ονομαστικής τους αξίας, με συνέπεια το πραγματικό μέγεθος της συνεχιζόμενης καταστροφής τού «κουμπαρά» του Ασφαλιστικού Συστήματος να μην μπορεί ακόμη να αποτυπωθεί με ακρίβεια.
Πρόκειται για μια μεγάλη αιμορραγία που συνεχίζεται ως αρνητικό συμπλήρωμα της διαχρονικής λεηλασίας των μεγάλων αποθεματικών των Ταμείων που υπήρχαν την εποχή όπου πολλοί περισσότεροι των συνταξιούχων εργαζόμενοι αιμοδοτούσαν το σύστημα με ζωντανές και πολλαπλάσιες των αναγκών του εισφορές. Αν μάλιστα ο καθένας σήμερα αναλογιστεί ότι ξένα ασφαλιστικά ταμεία αγοράζουν ελληνικές δημόσιες υποδομές που είναι πολύ προσοδοφόρες (όπως π.χ. μεγάλο πακέτο μετοχών του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος»), τότε γίνεται αντιληπτό σε τι πολύπλευρη αναγκαστική αδυναμία βρίσκονται τα ελληνικά Ασφαλιστικά Ταμεία με τις διαρκώς και πιο καταστροφικές «μεταρρυθμίσεις» που υλοποιούνται.
γ)Η επονομαζόμενη «αριστερή» ασφαλιστική «μεταρρύθμιση» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που συμφωνήθηκε στα πλαίσια της γ’ Δανειακής Σύμβασης (ν. 4334/2015) και του γ’ Μνημονίου (ν. 4336/2015), οι δομικές αλλά και φοροεισπρακτικές αρχές της οποίας αποτυπώθηκαν στον ν. 4387/2016, τον γνωστό «νόμο Κατρούγκαλου». Επακολούθησαν και βασικές επί τα χείρω τροποποιήσεις του κυρίως με τους ν. 4472/2017 και 4475/2017.
Το συνολικό κόστος των παρεμβάσεων-περικοπών του ν. 4387/2016 ανήλθε έως τα τέλη του 2019 σε 16 δις € και μέχρι το 2022 θα φτάσει στα 24 δις €, αν η κυβέρνηση της ΝΔ εφαρμόσει, όπως δηλώνει με το άρθρο 25 του νομοσχεδίου Βρούτση, τις προνομοθετημένες περικοπές από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ επί της «θετικής» προσωπικής διαφοράς.
Το κόστος αυτό του ν. 4387/2016 αποτυπώνεται και ποσοτικοποιείται στις τρεις (3) σχετικές αναλυτικές Εκθέσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους με αριθ. 141/16/2016, 112/24/2017 και 128/12/2017 που κατατέθηκαν στη Βουλή κατά τη συζήτηση των ν. 4387/2016, 4472/2017 και 4475/2017, αντίστοιχα.
Οι Εκθέσεις αυτές του ΓΛΚ, που αποκρύπτονται συστηματικά από τους εκπροσώπους των μνημονιακών κομμάτων αλλά και από την εν γένει δημοσιολογία, είναι αδιάψευστο τεκμήριο για τις μεγάλες περικοπές των συντάξεων. Το περιεχόμενό τους αποσιωπάται ώστε να μπορεί ο καθένας να παρερμηνεύει, να αρνείται ή να διαψεύδει τις αιτιάσεις για τις συνταξιοδοτικές μειώσεις.
Και οι τρεις ανωτέρω μνημονιακές «μεταρρυθμίσεις» του Ασφαλιστικού μας Συστήματος, πλην της οικονομικής ύφεσης, της οικογενειακής δυστυχίας, των αυτοκτονιών (που ενώ συνεχίζονται, «έφυγαν» ακόμη και από τις μικρές στήλες του Τύπου) κ.λπ., στοίχισαν στους συνταξιούχους και τα Ταμεία τους 100 δις περίπου € (108 δις € μαζί με τον υπολογισμό και της προσωπικής διαφοράς).
Όλες αυτές οι νομοθετικές …πρωτοβουλίες διακήρυσσαν στις αιτιολογικές τους εκθέσεις ότι δήθεν επέλυαν οριστικά το Ασφαλιστικό και ότι το καθιστούσαν τάχα βιώσιμο, με πρώτη την πρωτομνημονιακή κοινή διακήρυξη τρόικας-κυβέρνησης ΓΑΠ το 2010 που διαβεβαίωνε ότι το ασφαλιστικό επιλύεται και καθίσταται βιώσιμο τουλάχιστον μέχρι το 2060!!
Τώρα ο για δεύτερη φορά «μεταρρυθμιστής» του Ασφαλιστικού Συστήματος υπουργός Εργασίας κ.Βρούτσης διαβεβαιώνει στην αιτιολογική έκθεση του νέου νομοσχεδίου ότι με τις ρυθμίσεις του το Ασφαλιστικό θα είναι βιώσιμο τουλάχιστον μέχρι το 2070!
ΙΙ. ΑΠΟ ΤΗΝ «ΑΞΙΟΠΡΕΠΗ» ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΤΗΝ «ΕΠΑΡΚΗ» ΣΥΝΤΑΞΗ!
Η νέα «συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση» Βρούτση, δεύτερη χρονικά σε σχέση με την επίσης δική του (του 2012) που ήταν αυστηρά εισπρακτική, είναι πράγματι μια γνήσια δομική μεταρρύθμιση με σαφές ιδεολογικό στίγμα ως συνέχεια και συμπλήρωμα του γεννητορικού του «νόμου Κατρούγκαλου». Πρόκειται για μια αυθεντική, νεοφιλελεύθερης απόχρωσης, «μεταρρύθμιση» που στοχεύει στη σταδιακή ΑΠΟκοινωνικοποίηση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης ως του κεντρικότερου πυλώνα διαχρονικά του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου.
Η δεύτερη αυτή απόπειρα Βρούτση και της κυβέρνησης της ΝΔ στηρίζεται πάνω στον «νόμο Κατρούγκαλου». Θεμελιώνεται, οικοδομείται και αναπτύσσεται πάνω σ’αυτόν αφού διατηρεί όλες τις βασικές του πτυχές. Επιπροσθέτως όμως τον συμπληρώνει, τον ενισχύει και τον θωρακίζει ως προς τον βασικό του σκελετό τροποποιώντας μόνο επιμέρους πτυχές του.
Εδώ αξίζει να ανακαλέσουμε στη μνήμη μας τον κ.Σόιμπλε και άλλους ευρωπαίους που, μετά την πανηγυρική ψήφιση του γ’ Μνημονίου, υποστήριζαν ότι μόνο μια πολιτογραφημένη στην Αριστερά κυβέρνηση (με την πολιτική σύγχυση και ιδεολογική αμηχανία που θα προξενούσε ενόψει και των εντελώς αντίθετων διακηρύξεών της) μπορούσε να «περάσει» αυτές τις σκληρές νεοφιλελεύθερες «μεταρρυθμίσεις» που ο ίδιος δεν θα τολμούσε ποτέ να προτείνει στη Γερμανία.
Η εξελισσόμενη, άλλωστε, παλλαϊκή αντίδραση των Γάλλων πολιτών σε μια σχεδόν πανομοιότυπη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση του Μακρόν δείχνει a contrario το μέγεθος της λαϊκής απόγνωσης και παθητικότητας που προξένησε η νεοφιλελεύθερη και «βικτωριανή» αντιμετώπιση του κοινωνικού ζητήματος από τους ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ!!
Οι δομικές παρεμβάσεις τής επιχειρούμενης «μεταρρύθμισης» είναι ενδεικτικές. Ένα πρώτο παράδειγμα είναι η θέσπιση, για πρώτη φορά, του θεσμού τής «επαρκούς σύνταξης» στη θέση τού μέχρι σήμερα θεσμού τής «αξιοπρεπούς σύνταξης».
Ο νέος αυτός θεσμός τής «επαρκούς σύνταξης», χωρίς να προσδιορίζονται τα υλικά στοιχεία της …επάρκειας και η σχέση του με την αξιοπρεπή διαβίωση, είναι βέβαιο ότι, σε βάθος χρόνου, θα οδηγήσει -σε συνδυασμό με την επιδείνωση του δημογραφικού και την κυριαρχία της ελαστικής απασχόλησης- σε περαιτέρω μειώσεις όλων των συνταξιοδοτικών παροχών στο μέλλον.
Έτσι, με την …οντολογική αυτή αλλαγή, εγκαταλείπεται η έννοια της αξιοπρεπούς διαβίωσης των συνταξιούχων που διατυμπάνιζαν όλα τα προηγούμενα νομοθετήματα και τα Μνημόνια. Η σύνταξη θα εξαρτάται πάντα από τη βιωσιμότητα και αυτάρκεια του νέου e-ΕΦΚΑ και από την αυστηρή συγκράτηση των συνταξιοδοτικών δαπανών μέχρι το 2060, όπως ρητά προέβλεπαν και τα τρία Μνημόνια (ν. 3845/2010, 4046/2012 και 4336/2015).
Ειδικότερα, σε δύο άρθρα του σχεδίου Βρούτση, θεσπίζεται ο εντελώς αόριστος και ασαφής εννοιολογικά θεσμός «της επαρκούς σύνταξης».
Έτσι στο άρθρο 19 παρ. 3 αναφέρεται ότι «Σκοπός του νόμου είναι η εξασφάλιση της επάρκειας των συντάξεων και της βιωσιμότητας του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.)». Επίσης στο άρθρο 20 παρ. 2 αναφέρεται ότι: «Το Κράτος μεριμνά για την κοινωνική ασφάλιση των εργαζομένων, εγγυάται και διασφαλίζει την επάρκεια των παροχών κύριας και επικουρικής ασφάλισης και τη βιωσιμότητα του e-Ε.Φ.Κ.Α..». Στα παραπάνω άρθρα για πρώτη φορά εισάγεται και καθιερώνεται ο ακραία νεοφιλελεύθερος θεσμός «τής επαρκούς σύνταξης» χωρίς να προσδιορίζονται οι υλικές, οικονομικές, κοινωνικές κ.λπ. ανάγκες που καλείται να καλύψει.
Εδώ αξίζει να αναφερθεί ότι ακόμη και ο ακραία νεοφιλελεύθερος ν. 4387/22016 («νόμος Κατρούγκαλου») υποχρεώθηκε να διατηρήσει την έννοια «της αξιοπρεπούς σύνταξης» και στα πλαίσια του γ’ Μνημονίου της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Ειδικότερα, στο άρθρο 1 του ν. 4387/2016 ορίζεται ότι: «Οι κοινωνικές παροχές της Πολιτείας χορηγούνται στο πλαίσιο Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας με σκοπό την εξασφάλιση αξιοπρεπούς διαβίωσης και κοινωνικής προστασίας, με όρους ισότητας, κοινωνικής δικαιοσύνης, αναδιανομής και αλληλεγγύης των γενεών».
Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση της ΝΔ με τη δεύτερη αυτή «μεταρρύθμιση» Βρούτση είναι περισσότερο προσηλωμένη στην πρόσφατη Έκθεση της «Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Συντάξεις στην ΕΕ» (2018), σύμφωνα με την οποία: «Τα κράτη-μέλη θέσπισαν μέτρα για τη διασφάλιση της επάρκειας των συντάξεων, επικεντρώνοντας καλύτερα τις πολιτικές τους προσπάθειες στο ζήτημα αυτό, ιδίως για τις συντάξεις χαμηλού εισοδήματος, αλλά θα πρέπει να καταβληθούν ακόμη περισσότερες προσπάθειες. Για να διασφαλιστούν η επάρκεια και η βιωσιμότητα των τρεχουσών και των μελλοντικών συντάξεων, τα συνταξιοδοτικά συστήματα θα πρέπει να προωθήσουν την παράταση του εργασιακού βίου σύμφωνα με τη συνεχή αύξηση του προσδοκίμου ζωής. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ενθάρρυνσης της δια βίου μάθησης, με την παροχή ασφαλούς και υγιούς περιβάλλοντος εργασίας, την αναπροσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης , την επιβράβευση της συνταξιοδότησης σε μεγαλύτερη ηλικία και την αποθάρρυνση της πρόωρης εξόδου. Οι ευέλικτες εργασιακές επιλογές, όπως η δυνατότητα να συνδυάζεται η σύνταξη με εισόδημα από εργασία και τα φορολογικά κίνητρα για την προώθηση της συνταξιοδότησης σε μεταγενέστερο στάδιο, εξαπλώνονται όλο και περισσότερο και θα εξακολουθήσουν να είναι σημαντικά.».
Είναι αυτονόητο ότι η αοριστία του νέου θεσμού «της επαρκούς σύνταξης» θα δημιουργήσει και τεράστια ερμηνευτικά ζητήματα καθώς και δικαστικές προσφυγές.
ΙΙΙ. ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΒΡΟΥΤΣΗ, ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ «ΝΟΜΟΥ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΥ» (N. 4387/2016). ΟΙ 10+1 ΚΟΙΝΕΣ ΤΟΥΣ ΑΡΧΕΣ
Όπως αναφέραμε παραπάνω, το νομοσχέδιο Βρούτση είναι ένα βαθιά νεοφιλελεύθερο, δομικό νομοσχέδιο. Προϋποθέτει, διατηρεί, θωρακίζει και ενισχύει θεσμικά τον «νόμο Κατρούγκαλου» (ν. 4387/2016). Κρατάει, «πατά» και οικοδομείται πάνω στις βασικές δομικές του αρχές. Είναι αυτονόητο ότι το σχέδιο Βρούτση σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί νομοθετική πρόταση, υποστηρικτική του θεσμού της Κοινωνικής Ασφάλισης ή τής βιωσιμότητας του ΣΚΑ. Αντίθετα αποτελεί ασφαλιστική ΑΝΤΙμεταρρύθμιση που απαξιώνει περαιτέρω τον σημαντικότερο και κοινωνικότερο θεσμό του σύγχρονου κράτους.
Ειδικότερα, το νομοσχέδιο Βρούτση:
1)ΔΙΑΤΗΡΕΙ τις ακραία αντισυνταξιοδοτικές ρυθμίσεις του γ’ Μνημονίου (ν. 4336/2015) και του «νόμου Κατρούγκαλου» (ν. 4387/2016).
Ειδικότερα, υιοθετεί και νομιμοποιεί πλήρως τις εξής οκτώ (8) αντισυνταξιοδοτικές ρυθμίσεις:
α)τη μείωση των κατωτάτων ορίων της κύριας σύνταξης από 492 € σε 384 € με 20ετία (6.000 ΗΑ) ή 345 € με 15ετία (4.500 ΗΑ),
β)την κατάργηση του προνοιακού τμήματος της κατώτατης κύριας σύνταξης για συνταξιούχους πριν από το 67ο έτος ηλικίας,
γ)την αύξηση της εισφοράς υπέρ υγείας (υπέρ ΕΟΠΥΥ) στις κύριες («παλαιές» και νέες) συντάξεις από 4% σε 6% και την επιβολή νέας εισφοράς ύψους 6% σε όλες τις επικουρικές συντάξεις,
δ)την προϊούσα μείωση του ΕΚΑΣ από το έτος 2015 και την οριστική κατάργησή του για περίπου 400.000 χαμηλοσυνταξιούχους τον Δεκέμβριο του 2019,
ε)την αναστολή αύξησης («πάγωμα») όλων των κύριων και επικουρικών συντάξεων έως το τέλος του 2022 (ν. 4336/2015, 4472/2017 και 4475/2017),
στ)την αυστηροποίηση της χορήγησης του Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τους Ανασφάλιστους Υπερήλικες (ΕΚΑΑΥ) με βάση το τεκμαρτό εισόδημα αντί του πραγματικού,
ζ)τη μείωση εφ’όρου ζωής («πέναλτι») από 6-30% για τις πρόωρες συντάξεις γήρατος και
η)τη θέσπιση και μετέπειτα αύξηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) που έχει κριθεί μάλιστα από την Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου αντισυνταγματική με τις υπ’αριθ. 244/2017 και 32/2018 αποφάσεις του, τις οποίες όμως, τόσο η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, όσο και η σημερινή της ΝΔ, αρνούνται πεισματικά να υλοποιήσουν!
Το σχέδιο Βρούτση νομιμοποιεί τις παραπάνω αντισυνταξιοδοτικές και κοινωνιοκτόνες παρεμβάσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, τις θεωρεί δεδομένες και ισχύουσες και «χτίζει» το δικό του νεοφιλελεύθερο ασφαλιστικό τερατούργημα πάνω στα κοινωνικά ερείπια του γ’ Μνημονίου και του «νόμου Κατρούγκαλου».
2)ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΕΙ τις περικοπές ύψους 16 δις € του ν. 4387/2016 για την περίοδο 2016-2019 και επιπλέον περικοπές 8 δις € (θα ανέλθουν στα 24 δις € μέχρι το 2022, εφόσον, με το άρθρο 25 του ν/σ, όπως ρητά προβλέπεται, εφαρμοστούν άμεσα οι περικοπές επί της «θετικής» προσωπικής διαφοράς).
Οι ανωτέρω περικοπές αποτυπώνονται και ποσοτικοποιούνται στις υπ’αριθ. 141/16/2016, 112/24/2017 και 128/12/2017 Εκθέσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που κατατέθηκαν στη Βουλή κατά τη συζήτηση των ν. 4387/2016, 4472/2017 και 4475/2017.
Γίνεται κατανοητό ότι, αντί για τα 16 (ή 24) δις € που θα απωλέσουν οι συνταξιούχοι για την περίοδο 2016-2019 και 2019-2022, θα τους επιστραφούν συνολικώς μόνο 200-250 περίπου εκατομμύρια € προς υλοποίηση των πρόσφατων αποφάσεων του ΣτΕ με αριθ. 1890 και 1891/2019 που έκριναν ότι οι περικοπές των επικουρικών συντάξεων (μόνον αυτών που υπερέβαιναν τα 1.300 € μικτά με την κύρια) και τα χαμηλά ποσοστά αναπλήρωσης για τα πολλά χρόνια ασφάλισης στις κύριες συντάξεις προσκρούουν στο Σύνταγμα.
Σύμφωνα με την πλημμελή υλοποίηση των ανωτέρω αποφάσεων του ΣτΕ που επιχειρεί με το σ/ν η κυβέρνηση, μόνον 250.000 επικουρικές συντάξεις που περικόπηκαν το 2016 και 70.000-100.000 κύριες συντάξεις με μεγάλο ασφαλιστικό βίο και υψηλές αποδοχές, θα δουν αυξήσεις από τον προωθούμενο ανασχεδιασμό των ποσοστών αναπλήρωσης του Ασφαλιστικού σχεδίου Βρούτση.
3)ΕΠΙΧΕΙΡΕΙ κατά παράνομο, αντισυνταγματικό και αντικοινοβουλευτικό τρόπο να νομιμοποιήσει αναδρομικά τις μεγάλες περικοπές των κύριων και επικουρικών συντάξεων του 2012, καθώς και την κατάργηση των τριών Δώρων-Επιδομάτων που επήλθαν με τον «νόμο Βρούτση» (ν. 4093/2012).
Αυτό συνιστά παρέμβαση στην ήδη εκκρεμούσα δίκη των αναδρομικών που εκδικάστηκε ενώπιον της Ολομέλειας του ΣτΕ στις 10-1-2020.
Με την απαράδεκτη αναδιατύπωση-θωράκιση που επιχειρεί να προσδώσει στο άρθρο 14 του ν. 4387/2016, το άρθρο 25 του νομοσχεδίου Βρούτση επανανομιμοποιεί τον επανυπολογισμό-αναπροσαρμογή των «παλαιών» συντάξεων και επαναθεσπίζει τον θεσμικά βάρβαρο θεσμό της προσωπικής διαφοράς.
Με αυτόν τον τρόπο το σχέδιο Βρούτση παρεμβαίνει απροκάλυπτα σε ήδη εκκρεμούσα δίκη που διεξήχθη ενώπιον της Ολομέλειας του ΣτΕ στις 10-1-2020 και επαναθεσπίζει τον επανυπολογισμό-αναπροσαρμογή των συντάξεων, θεωρώντας νόμιμες, ισχύουσες και δεδομένες τις περικοπές του 2012, που όμως έχουν κριθεί αντισυνταγματικές με τις υπ’αριθ. 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομέλειας ΣτΕ. Πρόκειται περί θεσμικού ατοπήματος που όφειλαν οι συνταγματολόγοι, αλλά και οι Δικαστικές και Επιστημονικές Ενώσεις, να επισημάνουν και να καταδικάσουν.
Εν πάσει περιπτώσει, αυτό είναι και το επανακρινόμενο ζήτημα, κατά τρόπο πρωτοφανή για τα δικαστικά χρονικά, επί του οποίου αναμένεται νέα απόφαση: επί ποιών συντάξεων δηλαδή θα γίνει ο επανυπολογισμός-περικοπή προσωπικής διαφοράς, με ή χωρίς τις περικοπές του 2012, που κρίθηκαν αμετάκλητα μη ισχύουσες ως αντισυνταγματικές με τις υπ’αριθ. 2287-2288/2015;;
Με τη διάταξη όμως του άρθρου 25 του νομοσχεδίου προσπαθεί να προκαταλάβει και αυτήν την επανάκριση του ΣτΕ, αφού η πρώην Πρόεδρός του και πρόσφατα εκλεγείσα Πρόεδρος της Δημοκρατίας έσπευσε να κάνει δεκτή την αίτηση του κ.Βρούτση για «πιλοτική» δίκη ενώπιόν του στις 10/1/2020, για ένα θέμα που η Ολομέλεια του ΣτΕ (πάλι επί αιτήσεως του κ.Βρούτση τον Οκτώβριο του 2014) έχει ήδη αμετάκλητα αποφανθεί με τις υπ’αριθ. 2287-2288/2015 αποφάσεις του, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς του και δικαιώνοντας τους συνταξιούχους.
Παράνομα και αντικοινοβουλευτικά, το σχέδιο Βρούτση σπεύδει να επανυπολογίσει όλες τις «παλαιές» συντάξεις (προ 13-5-2016), θεωρώντας δεδομένες και ισχύουσες τις περικοπές του δικού του νόμου του 2012!! Αυτό δεν είναι μόνον πρόκληση για τους συνταξιούχους, αλλά πρόκειται και περί κοινοβουλευτικής βαρβαρότητας!!
4)ΔΙΑΤΗΡΕΙ τον διαχωρισμό (διάσπαση) της κύριας σύνταξης σε δύο διακριτά τμήματα (εθνική και ανταποδοτική) ως μόνιμη δομή στη νέα αρχιτεκτονική του Ασφαλιστικού. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι μνημονιακές κυβερνήσεις ακολούθησαν πιστά την αρχιτεκτονική που πρότειναν οι δανειστές (κυρίως το ΔΝΤ) ως μόνιμη δομή στο Ασφαλιστικό.
Η διάκριση της κύριας σύνταξης σε δύο ξεχωριστά τμήματα, το εθνικό που εγγυάται (προσωρινά;;) το κράτος και το ανταποδοτικό που εγγυάται ο ΕΦΚΑ και είναι συνάρτηση των εισφορών, υπήρξε πρωτομνημονιακή δέσμευση και συμπεριελήφθη στους πρώτους μνημονιακούς ασφαλιστικούς νόμους (ν. 3863/2010, 3865/2010).
Στο άρθρο 22 του σχεδίου Βρούτση ως εθνική σύνταξη αναφέρεται «Το ποσό της σύνταξης που χρηματοδοτείται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.» και ως ανταποδοτική «Το ποσό της σύνταξης, που αντιστοιχεί στην καταβολή ασφαλιστικών εισφορών βάσει των συντάξιμων αποδοχών, του χρόνου ασφάλισης και του ποσοστού αναπλήρωσης.».
Οι παρεμβάσεις του γ’ Μνημονίου (ν. 4336/2015), του «νόμου Κατρούγκαλου» (ν. 4387/2016) και του σημερινού νομοσχεδίου Βρούτση είναι προεχόντως δομικές και υλοποιούν την ίδια αρχιτεκτονική.
Η δομικότητα αυτής της αρχής τού Ασφαλιστικού είναι ότι αφορά σε όλο το πλέγμα του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, περιλαμβάνει όλους τους συνταξιούχους («παλαιούς»-νέους) και υποδορίως (γι’αυτούς που μπορούν να διαβάσουν και πίσω από τις λέξεις) στοχεύει, κατά λογικήν ακολουθία, στη σταδιακή κατάργηση έως πλήρους εξάλειψης (στο μέλλον) της εθνικής σύνταξης που, προς το παρόν, επιχορηγείται από το κράτος.
Στο απώτερο μέλλον, το τμήμα αυτό της σύνταξης ή θα εκλείψει ή θα καταβάλλεται μόνον με «ρήτρα περιουσίας» ή «ρήτρα εισοδήματος». Στη λογική προέκταση του νέου συνταξιοδοτικού δόγματος, η μοναδική σύνταξη θα είναι η ανταποδοτική και θα αποτελεί, όπως άλλωστε ορίζεται και στο νέο σ/ν, συνάρτηση μόνον των εισφορών και του χρόνου ασφάλισης.
Μια πρόγευση λαμβάνουν οι εγρήγοροι παρατηρητές σήμερα από τη ρύθμιση με την οποία χορηγείται η λεγόμενη «μικρή» εθνική σύνταξη (345 €) σε ορισμένες κατηγορίες συνταξιούχων και σε άλλους η «μεγάλη» (384 €), υπό τον αυστηρό όρο της συμπλήρωσης 15ετούς (4.500 ημέρες ασφάλισης) ή 20ετούς (6.000 ημέρες ασφάλισης) ασφαλιστικού βίου.
5)ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΙ με συνέπεια την ενοποίηση που άρχισε ο «νόμος Κατρούγκαλου» (4387/2016), καταργώντας όλα τα Ταμεία Κύριας και Επικουρικής Ασφάλισης καθώς και Ταμεία Προνοίας (Εφάπαξ).
Η αρχή της ενοποίησης όλων των Ταμείων Κύριας Ασφάλισης σε ένα υπερΤαμείο, όπως και των αντίστοιχων Επικουρικών και Προνοίας (εφάπαξ), ήταν στόχος των δανειστών εξ υπαρχής και αποτελεί την πεμπτουσία της Σχολής του Σικάγο επί του Ασφαλιστικού και Κοινωνικού Ζητήματος. Καταργείται κάθε ιδιαιτερότητα της εργασίας, κάθε αποτελεσματικότητα του αγώνα των εργαζομένων στους επιμέρους κλάδους. Καταργείται επίσης κάθε επιτυχημένη ή επιμελής διαχείριση ή αυτοδιαχείριση των αποθεματικών των Ταμείων (στη Διοίκηση των οποίων μετείχαν οι εκπρόσωποί τους), κάθε είδους αυτενέργεια ή συμφωνία στον οικείο κλάδο παραγωγής, κάθε κοινωνική συνεννόηση και συνδιαλλαγή με τους εργοδότες που αμβλύνει την ταξική αντιπαράθεση και δημιουργεί ιδιαίτερα (κατά κατηγορίες ή κατά τόπους) ασφαλιστικά μορφώματα («κουμπαράδες») προερχόμενα από τη συμβολή πρωτίστως της εργοδοσίας και των εργαζομένων, αλλά και του κράτους, στο πλαίσιο της αρχής τής τριμερούς χρηματοδότησης που στήριξε το ελληνικό ΣΚΑ αποτελεσματικά για πολλές δεκαετίες.
Αυτή η αναχρονιστική ισοπέδωση καταργεί ουσιαστικά κάθε είδους δημοκρατία στη σχέση εργασίας, αποστερεί το περιεχόμενο από τις σχετικές συνταγματικές διατάξεις και καθιστά ατελέσφορο (δηλαδή μάταιο) στο μέλλον κάθε δικαίωμα διαμαρτυρίας των εργαζομένων. Είναι εν τέλει η απαρχή μιας νέας ολοκληρωτικής διακυβέρνησης στο πεδίο του Κοινωνικού Κράτους.
Ο νόμος λοιπόν «Κατρούγκαλου» (4387/2016) ενοποίησε όλα τα Ταμεία Κύριας Ασφάλισης στον ΕΦΚΑ και όλα τα αντίστοιχα Επικουρικής Ασφάλισης και Προνοίας (Εφάπαξ) στο ΕΤΕΑΕΠ. Τώρα το σχέδιο Βρούτση, παρά την ισχύουσα ακόμη νομοθεσία και την ερμηνεία των Ανωτάτων Δικαστηρίων (βλ. 2287/2015 ΟλΣτΕ) ότι οι δύο διαφορετικές δημοσίου χαρακτήρα παροχές χορηγούνται αυτοτελώς και από διακριτά ΝΠΔΔ, επιχειρεί την «απόλυτη ενοποίηση» με τη διοικητική κατάργηση του ΕΤΕΑΕΠ και την ένταξή του στον ΕΦΚΑ, με πρόσχημα και «δέλεαρ» τη γρήγορη εκκαθάριση των συντάξεων λόγω ενιαίου τεχνολογικού και ψηφιακού συστήματος.
Η παράνομη και αντισυνταγματική αυτή εξέλιξη είναι κατ’εξοχήν δομική. Η δομικότητά της έγκειται στο ότι η ύπαρξη εφεξής ενός υπερΤαμείου Ασφάλισης, για όλους και για όλα, προμηνύει τον θεσμό της ενιαίας και μοναδικής σύνταξης, με την κατάργηση δηλαδή στο μέλλον της επικουρικής και του εφάπαξ ή με την ενσωμάτωση των μικρών τους υπολειμμάτων στη μοναδική κύρια σύνταξη.
Οι συχνά επαναλαμβανόμενες άλλωστε προθέσεις της κυβέρνησης για την ανάμιξη ιδιωτικών εταιρειών στη διαχείριση της Επικουρικής Ασφάλισης είναι ξεκάθαρες και παρότι είχαν ανησυχήσει ασφαλισμένους και συνταξιούχους, δεν επηρέασαν αισθητά το εκλογικό αποτέλεσμα.
6)ΔΙΑΤΗΡΕΙ και ΘΩΡΑΚΙΖΕΙ τον θεσμό τού επανυπολογισμού των «παλαιών» συντάξεων και ΠΡΟΒΑΙΝΕΙ στην άμεση περικοπή τής «θετικής» προσωπικής διαφοράς, συμψηφίζοντάς την με την εφαρμογή των νέων ποσοστών αναπλήρωσης που διατάσσει η υπ’αριθ. 1891/2019 απόφαση του ΣτΕ.
Με το σχέδιο Βρούτση η κυβέρνηση της ΝΔ, όχι μόνο δεν καταργεί τον βασικό θεσμό τού επανυπολογισμού των «παλαιών» συντάξεων του ν. 4387/2016 (καταβαλλόμενες-καταβλητέες προ της 13-5-2016), αλλ’αντιθέτως τον ενισχύει, τον προστατεύει και τον εφαρμόζει άμεσα, παρότι είχε ψηφίσει μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ την αναστολή του (άρθρο 1 του ν. 4583/2018 με τίτλο «Κατάργηση των διατάξεων περί μείωσης των συντάξεων)!
Αρχικά η περικοπή της «θετικής» προσωπικής διαφοράς των επανυπολογισμένων «παλαιών» συντάξεων είχε συναρτηθεί με τη μελλοντική αύξηση της οικονομίας και την ετήσια αύξηση των συντάξεων (μετά το 2023) στο ύψος του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή και όχι από την τυχόν αύξηση που θα προέκυπτε από τις αποφάσεις των Δικαστηρίων, οι οποίες πάντως πρέπει άμεσα να εφαρμοστούν σε όλους τους συνταξιούχους. Αυτό ορίζει άλλωστε και το σχετικό άρθρο τρίτο του ν. 4475/2017, που έχει ψηφίσει και η ΝΔ, σύμφωνα με το οποίο: «Το συνολικό ποσό της σύνταξης που καταβάλλεται μετά τη θέση σε ισχύ του παρόντος αυξάνεται από την 1.1.2023 κατ’ έτος, με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους και δεν υπερβαίνει την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.».
Είναι προφανές ότι η άμεση περικοπή της «θετικής» προσωπικής διαφοράς μέσω του συμψηφισμού από την αύξηση λόγω υλοποίησης της υπ’αριθ. 1891/2019 απόφασης του ΣτΕ, είναι παράνομη και συνιστά πρωτοφανή εμπαιγμό σε βάρος των συνταξιούχων.
Η επιλογή αυτή του σχεδίου Βρούτση είναι ακραία και βάρβαρη και εκφράζει μια παρωχημένη νεοφιλελεύθερη αντίληψη, όπως άλλωστε και η προηγούμενη κυβέρνηση. Επινοήθηκε αρχικά ως μηχανισμός-«εργαλείο» για την περικοπή όλων των «παλαιών» κύριων και επικουρικών συντάξεων και ασφαλώς δεν υπάρχει προηγούμενο άλλης χώρας στην πολιτισμένη και δημοκρατικά κυβερνώμενη ανθρωπότητα όπου συντάξεις, -που χορηγήθηκαν προ δεκαετιών με άλλους νόμους, με άλλες προϋποθέσεις, με άλλους συντελεστές και τύπους προσδιορισμού και ασφαλώς άλλες αναλογιστικές μελέτες-, να επανυπολογίζονται με νόμο που ίσχυσε 10, 20 ή και 30 χρόνια μετά την απονομή τους!!
Αυτή η δομική, όπως ελέχθη, επιλογή συμπληρώνει και συγκοινωνεί με την άλλη αρχή, αυτή τής διάσπασης της κύριας σύνταξης σε εθνικό και ανταποδοτικό μέρος και -όπως αναλύσαμε παραπάνω- προετοιμάζει την αποσύνδεσή τους στο μέλλον με τη χορήγηση μόνο του ανταποδοτικού τμήματος, χωρίς το εθνικό, που συμβολίζει την κρατική ενίσχυση ή επιχορήγηση στο Ασφαλιστικό Σύστημα. Με άλλα λόγια, υποσκάπτεται το υλικό-κοινωνικό υπέδαφος, επί του οποίου στηρίζονται θεμελιώδεις συνταγματικές διατάξεις που εγγυώνται τις παροχές της Δημόσιας Κοινωνικής Ασφάλισης και υποχρεώνει το κράτος να τις εξασφαλίζει με τακτικές και έκτακτες επιχορηγήσεις και οι οποίες δεν μπορούν ευθέως να καταργηθούν γιατί τότε ίσως τελικά οι πολίτες αντιληφθούν πού οδηγούνται τα πράγματα.
7)ΔΙΑΤΗΡΕΙ την κατάργηση των κατωτάτων ορίων στις επικουρικές συντάξεις, που επέβαλε ο «νόμος Κατρούγκαλου» (άρθρο 96 παρ. 5 ν. 4387/2016). ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΕΙ και ΔΙΑΤΗΡΕΙ τις μεγάλες μειώσεις των κατωτάτων ορίων στις κύριες συντάξεις (από 492 € σε 384 και 345 €, αντίστοιχα). ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΛΕΙ, μέσω του θεσμού της προαιρετικής επικουρικής σύνταξης, την ιδιωτικοποίησή της από 1-1-2021 με τη διάταξη-«Δούρειο Ίππο» (άρθρο 41 παρ. 3 του σχεδίου Βρούτση).
Το σχέδιο Βρούτση θεωρεί δεδομένη και ισχύουσα την κατάργηση των κατώτατων ορίων στις επικουρικές συντάξεις, που επέβαλε ο «νόμος Κατρούγκαλου» με την παρ. 5 του άρθρου 96. Επίσης θεωρεί δεδομένη την κατάργηση των κατώτατων ορίων στις κύριες συντάξεις, που, μέχρι την ψήφιση του γ’ Μνημονίου και του «νόμου Κατρούγκαλου», ήσαν τουλάχιστον κατά 100 € υψηλότερες (492 €) από τις αντίστοιχες εθνικές τού «νόμου Κατρούγκαλου» ύψους 384 και 345 €, αντίστοιχα.
Η δομικότητα αυτής της επιλογής είναι προφανής: Αποσκοπεί στη θεσμική και οικονομική αποδυνάμωση της επικουρικής σύνταξης, με σκοπό την κατάργησή της ή την απορρόφησή της από την κύρια ή την ιδιωτική της διαχείριση στο μέλλον, πρόβλεψη που περιέχεται στη διάταξη-«Δούρειο Ίππο» του άρθρου 41 (παρ. 3) του σχεδίου Βρούτση, το οποίο προβλέπει ότι: «Από 1.1.2021 στην ασφάλιση του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. υπάγονται προαιρετικά, μετά από αίτησή τους, οι αυτοαπασχολούμενοι υγειονομικοί, τα πρόσωπα που ασκούν επάγγελμα υπαγόμενο στην ασφάλιση του πρώην Ο.Γ.Α. καθώς και τα πρόσωπα που βάσει ειδικής ή γενικής διάταξης νόμου εξαιρούνται της υποχρεωτικής υπαγωγής στον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. Η προαιρετική υπαγωγή στην ασφάλιση από την έναρξή της διέπεται από τους κανόνες της υποχρεωτικής ασφάλισης.».
Την ίδια διάταξη-«Δούρειο Ίππο» χρησιμοποιεί και με τον θεσμό τής προαιρετικής υπαγωγής στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του ΕΤΕΑΕΠ αφού, σύμφωνα στο άρθρο 41 (παρ. 5) του σχεδίου Βρούτση προβλέπεται ότι:
«Στην ασφάλιση του Κλάδου Εφάπαξ Παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. υπάγονται, μετά από αίτησή τους, προαιρετικά:
α. Oι μισθωτοί, οι αυτοτελώς απασχολούμενοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και τα πρόσωπα που ασκούν επάγγελμα υπαγόμενο στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ, που από 1-1-2021 αναλαμβάνουν ασφαλιστέα εργασία- απασχόληση ή αποκτούν ασφαλιστέα ιδιότητα, για την οποία ασφαλίζονται υποχρεωτικά σε φορέα κύριας ασφάλισης και δεν υπάγονται για την εργασία- απασχόλησή τους αυτή ή την ιδιότητά τους, στην ασφάλιση του Κλάδου Εφάπαξ Παροχών βάσει της ανωτέρω περίπτωσης 4β ή άλλου φορέα υποχρεωτικής ασφάλισης για εφάπαξ παροχή ή των εξομοιούμενων βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας με αυτούς, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, καθώς και τα πρόσωπα που βάσει ειδικής ή γενικής διάταξης νόμου εξαιρούνται της υποχρεωτικής υπαγωγής στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.. Η προαιρετική υπαγωγή στην ασφάλιση από την έναρξή της διέπεται από τους κανόνες της υποχρεωτικής ασφάλισης.
β. Οι προσλαμβανόμενοι στην Ελληνική Αστυνομία και στο Πυροσβεστικό Σώμα, οι οποίοι είναι υποχρεωτικά ασφαλισμένοι στον Τομέα Πρόνοιας Αστυνομικών (ΤΠΑΣ), στον Τομέα Πρόνοιας Υπαλλήλων Αστυνομίας Πόλεων (ΤΠΥΑΠ) και στον Τομέα Πρόνοιας Υπαλλήλων Πυροσβεστικού Σώματος (ΤΠΥΠΣ) του ΤΕΑΠΑΣΑ, εφαρμοζομένων των διατάξεων που διέπουν τον πρώην Τομέα Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ).».
Επομένως, είναι προφανής η πρόθεση της κυβέρνησης, κάτι που αναδείχθηκε πρόσφατα και με τη γνωστοποίηση του Πορίσματος της Επιτροπής Σοφών για την Αναμόρφωση του Θεσμού τής Επικουρικής Ασφάλισης» («Επιτροπή Μηταράκη»), ότι μετά την 1-1-2021 οι ιδιώτες θα έχουν βαρύνοντα λόγο στη διαχείριση της επικουρικής ασφάλισης και των Ταμείων Προνοίας.
8)ΔΙΑΤΗΡΕΙ ως ελάχιστο χρόνο ασφάλισης για τη χορήγηση της πλήρους εθνικής σύνταξης την 20ετία ασφαλιστικού βίου (6.000 ημέρες ασφάλισης), όπως είχε θεσπίσει ο «νόμος Κατρούγκαλου» (άρθρο 7 παρ.6 ν.4387/2016).
Η επιλογή αυτή του ν. 4387/2016, την οποία προστατεύει και ενισχύει θεσμικά το σχέδιο Βρούτση, κατ’ουσίαν σημαίνει αύξηση των ορίων εργασίας και ηλικίας για τη λήψη πλήρους εθνικής σύνταξης αφού, από 15 χρόνια που ήταν ο θεμελιακός ελάχιστος χρόνος (4.500 ΗΑ), ανέρχεται στα 20 χρόνια (6.000 ΗΑ).
Σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 6 του ν. 4387/2016 «Για την πρώτη εφαρμογή του νόμου αυτού η εθνική σύνταξη ορίζεται σε τριακόσια ογδόντα τέσσερα (384) ευρώ μηνιαίως και καταβάλλεται ακέραια εφόσον έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης. Το ποσό της εθνικής σύνταξης βαίνει μειούμενο κατά 2% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των 20 ετών, εφόσον έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης. Η εθνική σύνταξη αναπροσαρμόζεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 3 του άρθρου 14 του παρόντος.».
Τα μεγάλα θύματα αυτού του μεταρρυθμιστικού …οίστρου των Κατρούγκαλου και Βρούτση είναι ότι όσοι/όσες στη νέα αγορά εργασίας δεν καταφέρουν να συμπληρώσουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις για τη λήψη της πλήρους εθνικής σύνταξης (384€) με 20 χρόνια ασφάλισης (6.000 ΗΑ) ή της μειωμένης εθνικής σύνταξης (345€) με 15 χρόνια (4.500 ΗΑ), τίθενται αυτομάτως εκτός συστήματος. Και αυτό το «διακομματικό» μέτρο ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και ΝΔ λαμβάνεται με συνείδηση του ότι, καθ’όλη τη διάρκεια της κρίσης, που δυστυχώς συνεχίζεται, πολλοί συμπολίτες μας (και κυρίως οι γυναίκες) τέθηκαν εκτός αγοράς εργασίας και συστήματος ασφάλισης και εξακολουθούν ακόμη να βρίσκονται χωρίς ενεργό εργασιακό-ασφαλιστικό βίο.
Βεβαίως, και στην τέταρτη αυτή ασφαλιστική «μεταρρύθμιση», ουδέν αναφέρεται για την αναγκαιότητα της θέσπισης της αναλογικής σύνταξης (όπως συμβαίνει σε αρκετά εθνικά ευρωπαϊκά συστήματα) που θα μπορούσαν να λάβουν όσοι δεν κατορθώνουν να πετύχουν τον θεμελιωτικό χρόνο των 15 ή 20 ετών ασφάλισης λόγω διαφόρων συγκυριών.
9)ΔΙΑΤΗΡΕΙ τον ιδιότυπο κοινωνικό ρατσισμό εις βάρος των αναπήρων-συνταξιούχων.
Το σχέδιο Βρούτση δίνει συνέχεια στην πρωτοφανή σε θεσμική βαρβαρότητα διάταξη του ν. 4387/2016 εις βάρος των ΑμΕΑ συνταξιούχων, οι οποίοι, ανάλογα με τα διαρκώς αναθεωρούμενα προς τα κάτω ποσοστά αναπηρίας, λαμβάνουν κλιμακούμενη τη λεγόμενη «εθνική σύνταξη».
Και αυτή η «μεταρρύθμιση» διατηρεί την ακραία θεσμική βαρβαρότητα που εισήγαγε και εφήρμοσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με το γ’ Μνημόνιο αλλά κυρίως με τον «νόμο Κατρούγκαλου» (ν. 4387/2016), στο άρθρο 7 (παρ. 4) του οποίου ορίζεται ότι: «Στους συνταξιούχους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη λόγω ανικανότητας με ποσοστό ανικανότητας από 67% έως και 79,99% χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης και με ποσοστό ανικανότητας από 50% έως και 66,99% χορηγείται το 50% αυτής. Στους συνταξιούχους που λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη λόγω ανικανότητας με ποσοστό ανικανότητας έως 49,99% χορηγείται το 40% της εθνικής σύνταξης. Στους συνταξιούχους με ποσοστό ανικανότητας 80% και άνω χορηγείται το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης.». Αυτή την πρωτοφανή σε βαρβαρότητα διάταξη, που είχε θεσπίσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τον Μάιο του 2016, η σημερινή κυβέρνηση δυστυχώς την αποδέχεται και συνεχίζει τη νομική της ισχύ!
Η ΕΝΥΠΕΚΚ καλεί την κυβέρνηση της ΝΔ να καταργήσει ΑΜΕΣΑ τις απαράδεκτες για σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος συνταξιοδοτικές διακρίσεις σε βάρος των αναπήρων-συνταξιούχων.
10)ΔΙΑΤΗΡΕΙ και ΕΝΙΣΧΥΕΙ τον θεσμό τής σύνταξης με βάση τις αποδοχές τού συνόλου του εργασιακού βίου.
Αυτός ο θεσμός είναι η εφαρμογή τού απόλυτου νεοφιλελευθερισμού στο Ελληνικό Σύστημα Συντάξεων. Πρόκειται περί μιας ακραίας νεοφιλελεύθερης αρχής-«θεσμού» που οδηγεί σε δραστική μείωση τις συντάξεις. Αυτή την αρχή προσπάθησε να επιβάλλει η Θάτσερ στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά εν τέλει υποχώρησε υπό την πίεση των γενικευμένων απεργιών και της μεγάλης κοινωνικής αναταραχής που δημιουργήθηκε, κάτι που επαναλαμβάνεται και σήμερα για την ίδια αιτία με το σχέδιο Μακρόν.
Η αρχή αυτή ακυρώνει όλα τα συστήματα που ισχύουν στις ευρωπαϊκές χώρες και ίσχυαν και στη χώρα μας πριν το γ’ Μνημόνιο και τον ν. 4387/2016. Δηλαδή, αντί του «μισθού αναφοράς» τού τελευταίου μήνα ή χρόνου ή, εν πάση περιπτώσει, της καλύτερης πενταετίας, ο ν. 4387/2016 και τώρα το γνήσιο «τέκνο» του, το σχέδιο Βρούτση, επιμένει ως βάση υπολογισμού τής σύνταξης να λαμβάνεται ο μέσος μισθός του συνόλου του εργασιακού βίου από το 2002 μέχρι το έτος υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
Με αυτό το νεοφιλελεύθερο και ετεροχρονισμένο τέχνασμα, οι συντάξεις μειώνονται δραστικά αφού, στα κύρια ευρωπαϊκά συστήματα μισθοδοσίας και ασφάλισης, οι καταληκτικοί μισθοί είναι πάντα οι πιο ώριμοι, οι πιο υψηλοί κι επομένως αποδίδουν μεγαλύτερη σύνταξη.
Ο θεσμός τού μέσου μισθού τού συνολικού εργασιακού βίου είναι αυστηρά δομική δημοσιονομική και περιοριστική παράμετρος για τις συντάξεις και τις κρατικές ασφαλιστικές δαπάνες. Το σχέδιο Βρούτση, όχι μόνο διατηρεί τον θεσμό της σύνταξης με βάση ολόκληρο τον εργασιακό (ασφαλιστικό) βίο, αλλά και τον ενισχύει θεσμικά, αφού στη διάταξη του άρθρου 24 (παρ. 2α) του σχεδίου ορίζεται ότι: «Ως συντάξιμες αποδοχές για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους σύνταξης κύριας ασφάλισης εξ ιδίου δικαιώματος, ανικανότητας ή κατά μεταβίβαση λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος μηνιαίων αποδοχών του ασφαλισμένου καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου. Ο μέσος αυτός όρος υπολογίζεται ως το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου των μηνιαίων αποδοχών δια του συνολικού χρόνου ασφάλισής του. Ως σύνολο μηνιαίων αποδοχών που έλαβε ο ασφαλισμένος νοείται το άθροισμα των μηνιαίων αποδοχών που υπόκεινται σε εισφορές, καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού του βίου.».
11) ΝΟΘΕΥΕΙ την ανταποδοτικότητα και ΜΕΙΩΝΕΙ τις συντάξεις! ΘΕΣΠΙΖΕΙ «κόφτη ανάσχεσης» της ανταποδοτικότητας!
Παρά τα αντιθέτως διακηρυττόμενα, το ασφαλιστικό νομοσχέδιο Βρούτση «τιμωρεί» παράνομα και απαράδεκτα όσους ασφαλισμένους δεν μπόρεσαν (ή δεν θα μπορέσουν στο μέλλον) να ξεπεράσουν τα 30 χρόνια πλήρους ασφάλισης (ή 9.000 ΗΑ).
Το «πάγωμα» των ποσοστών αναπλήρωσης και του ύψους των συντάξεων για το 75% των σημερινών και μελλοντικών συνταξιούχων αποτελεί στην ουσία μείωση των συντάξεων!
Συνιστά ταυτόχρονα ευθεία παραβίαση του σκεπτικού και του διατακτικού των υπ’αριθ. 1890-1891/2019 πρόσφατων αποφάσεων ΟλΣτΕ, τις οποίες η κυβέρνηση απαρέγκλιτα οφείλει να εφαρμόσει.
Το ίδιο νομοσχέδιο «τιμωρεί», επίσης, όσους έχουν περισσότερα από 40 χρόνια ασφαλιστικού βίου (ή 12.000 ΗΑ). Στην περίπτωση αυτή, θεσπίζεται «κόφτης ανάσχεσης» της ανταποδοτικότητας
Στην κατηγορία αυτή συνταξιούχων η «νόθευση» της ανταποδοτικότητας, κατά κραυγαλέα παράβαση των ανωτέρω αποφάσεων της Ολομέλειας του ΣτΕ, γίνεται από το 41ο έτος ασφάλισης και πάνω.
Οι πίνακες που ακολουθούν είναι αποκαλυπτικοί της παράνομης και απαράδεκτης πρότασης του σχεδίου Βρούτση, αφού: α) τα ποσοστά αναπλήρωσης και το ύψος των συντάξεων παραμένουν τα ίδια για όσους δεν ξεπερνούν τα 30 χρόνια ασφάλισης (ή 9.000 ΗΑ), β) αυξάνουν προοδευτικά από τα 31 έως τα 40 χρόνια ασφάλισης (ή 12.000 ΗΑ) χωρίς να καταλήγουν σε συντάξεις, αντίστοιχες των εισφορών και γ) μειώνονται σε σχέση με τα υφιστάμενα ποσοστά αναπλήρωσης του «νόμου Κατρούγκαλου» (ν. 4387/2016) από τα 41 χρόνια και πάνω.
Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και από τους τρεις (3) παρακάτω αναλυτικούς πίνακες που παραθέτουμε:
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
ΠΙΝΑΚΑΣ 3
Είναι προφανές ότι με αυτή την πρότασή του ο υπουργός Εργασίας παραβιάζει ευθέως τις πρόσφατες υπ’αριθ. 1890 και 1891/2019 αποφάσεις του ΣτΕ, που τον κάλεσαν να θεσπίσει αμιγή και γνήσια προοδευτική ανταποδοτικότητα ποσοστών αναπλήρωσης και συντάξεων.
Οι συνταξιούχοι, που με τις τρεις προηγούμενες μνημονιακές ασφαλιστικές «μεταρρυθμίσεις» απώλεσαν σχεδόν 100 δις ευρώ από την περιουσία τους (20 δις από τη «μεταρρύθμιση» του 2010, 35 δις από τη «μεταρρύθμιση» του 2012, 26 δις από το PSI και 18 δις από τη «μεταρρύθμιση» Κατρούγκαλου), θα ανέμεναν περισσότερο σεβασμό και ειλικρίνεια.
IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΡΟΥΤΣΗ:
α)ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΚΑ,
β)ΔΕΝ ΕΓΓΥΑΤΑΙ ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ (ΧΑΜΗΛΟ) ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΚΑΙ
γ)ΑΠΑΞΙΩΝΕΙ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΤΟΝ ΘΕΣΜΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
Συμπερασματικά, η ΝΔ, όχι μόνο δεν καταργεί -όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά- τον «νόμο Κατρούγκαλου» (ν. 4387/2016), αλλά αντίθετα τον διατηρεί ως προς όλες τις αρχές και τις κύριες δομές του. Τον ενισχύει και τον εξοπλίζει με νέες συμπληρωματικές ρυθμίσεις και τον αντικαθιστά σε ορισμένα μόνο δευτερεύοντα παραμετρικά ζητήματα, για τα οποία η Δικαιοσύνη είχε άλλη άποψη.
Από ιδεολογική σκοπιά, η νεοφιλελεύθερη διάβρωση του ΣΚΑ, που άρχισε με το α’ Μνημόνιο και τους εφαρμοστικούς ασφαλιστικούς ν. 3863 και 3865/2010, συνεχίστηκε με το β’ Μνημόνιο και τους εφαρμοστικούς ν. 4051/2012 και 4093/2012, προχώρησε περαιτέρω με το γ’ Μνημόνιο και τους εφαρμοστικούς ασφαλιστικούς νόμους 4387/2016, 4472/2017 και 4474/2017, τώρα σε μια απόλυτη ιδεολογική συνέχεια και συμφωνία των μνημονιακών δυνάμεων, ολοκληρώνεται με το νέο σχέδιο Βρούτση.
Έτσι το νεοφιλελεύθερο συνταξιοδοτικό δόγμα, που επιβλήθηκε με τα τρία Μνημόνια, ακολουθήθηκε πιστά από όλες τις κυβερνήσεις, παρά τις δευτερεύουσες ή επιφανειακές τους διαφορές που διογκώνονται για λόγους πολιτικής διακριτότητας.
Επιπροσθέτως, οι κύριες ρυθμίσεις του νεοφιλελεύθερου μνημονιακού ασφαλιστικού πλαισίου νομιμοποιήθηκαν και δικαστικά, όπως π.χ. με την υπ’αριθ. 668/2012 απόφαση ΣτΕ που έκρινε συνταγματικές όλες τις περικοπές του α’ Μνημονίου επί των συντάξεων. Ακολούθησε η υπ’αριθ. 1116/2014 απόφαση ΟλΣτΕ που έκρινε το PSI και το «κούρεμα» των ομολόγων-αποθεματικών των Ταμείων συμβατό με το Σύνταγμα. Περαιτέρω κρίθηκαν συνταγματικές οι δραστικές μειώσεις των εφάπαξ παροχών (734/2016 ΟλΣτΕ), η κατάργηση της ισόβιας σύνταξης (των 100 €!!) στην πολύτεκνη μητέρα (717/2018 Α’ Τμήμα ΣτΕ) κ.ο.κ..
Όλο αυτό το νομικό πλέγμα συμπλήρωσαν και οι πρόσφατες 1890 και 1891/2019 αποφάσεις ΟλΣτΕ που στέρησαν πολλά δις € παρανόμως παρακρατηθέντων (αναδρομικών) από τους συνταξιούχους παρά την προηγούμενη κρίση περί αντισυνταγματικότητας από την Ολομέλεια του ΣτΕ (2287-2290/2015 ΟλΣτΕ), εγείροντας πολλά ερωτηματικά για την επικράτηση εν τέλει της ιδεολογικο-πολιτικής σκοπιμότητας έναντι της συνταγματικής νομιμότητας.
Οι παραμετρικές κρίσεις περί αντισυνταγματικότητας σε δευτερεύοντα ζητήματα δεν αναιρούν τη γενική διαπίστωση ότι και η Δικαιοσύνη συνέβαλε στην κατίσχυση και εμπέδωση των Μνημονίων του νεοφιλελεύθερου δόγματος ως προς την έννοια και το περιεχόμενο του Κοινωνικού Κράτους και τις εγγυήσεις του Συνταξιοδοτικού Συστήματος.
Εν κατακλείδι, το σχέδιο Βρούτση, με την δύσκολα αναστρέψιμη πορεία τού δημογραφικού, σε συνδυασμό με τον κατακερματισμό και τη γενικευμένη ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας που στερεί κατ’έτος 1,5 δις € από το ΣΚΑ, ούτε βιωσιμότητα μπορεί να εξασφαλίσει, αλλά ούτε αξιοπρεπείς συντάξεις να δώσει στους σημερινούς και μελλοντικούς συνταξιούχους.
Με την καθολική μάλιστα εκποίηση-ιδιωτικοποίηση δημοσίων υποδομών και επιχειρήσεων, που έχουν ακόμη παραμείνει στον έλεγχο του Δημοσίου (παρά, αντιθέτως, την τάση επαναφοράς τους στον έλεγχο του κράτους σε όλες τις σοβαρές χώρες της ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο), θα καταρρεύσουν όλα τα επιμέρους εργασιακά συστήματα με τη χρησιμοποίηση αλλοδαπών ανώτερων στελεχών. Έτσι η συνάρτηση Εργασιακού-Ασφαλιστικού θα αποδυναμωθεί ακόμη περισσότερο και τα Ταμεία θα έχουν έναν ακόμη λόγο οικονομικής απίσχνασης.
Όλοι γνωρίζουν άλλωστε ότι οι Διεθνείς Οργανισμοί, που κυριαρχούνται από τις νεοφιλελεύθερες αρχές για το μέλλον των συντάξεων αλλά και για τα κοινωνικά ζητήματα εν γένει, καθώς και οι περισσότερες κυβερνήσεις στην Ευρώπη, θα επιχειρήσουν τα επόμενα χρόνια να μετακυλήσουν -κατά θεσμικά σκληρό και αντικοινοβουλευτικό τρόπο- το κόστος τής δημογραφικής γήρανσης στους ίδιους τους συνταξιούχους, στους ασφαλισμένους αλλά και στο σύνολο της κοινωνίας.
Σ’αυτή τη νέα περίοδο «κοινωνικής ξηρασίας» που διανοίγεται, τα αποθεματικά των Ταμείων (που διασκορπίστηκαν διαχρονικά «στους πέντε ανέμους») θα μπορούσαν να διασώσουν την κοινωνία και να εξασφαλίσουν την ομαλή αναπαραγωγή των οικογενειών και του κοινωνικού τους ιστού, εάν -έστω και την υστάτη στιγμή- υπήρχε ένα σχέδιο σταδιακής αποκατάστασής τους με πνεύμα διαχρονικής δικαιοσύνης. Θα ήταν το αποτελεσματικότερο μέτρο για την ανακοπή της επιδείνωσης του δημογραφικού.
Από την άλλη πλευρά, οι ραγδαίες εξελίξεις στη φύση και το περιεχόμενο των Εργασιακών Σχέσεων θα οδηγήσουν στην απόλυτη κυριαρχία τής φτηνής μισθωτής εργασίας και της γενικευμένης εφαρμογής των ποικιλώνυμων μορφών εργασιακής ευελιξίας. Εξαγγέλλεται, μάλιστα, ότι μεγάλος εργασιακός όγκος θα τεθεί νομίμως εκτός ασφάλισης αφού ο πολλαπλά εργαζόμενος θα αρκείται σε ένα minimum ασφαλισμένης εργασίας…
Το σχέδιο Βρούτση αποτελεί μέρος τού κυρίαρχου ακόμη μνημονιακού συστήματος που απαξιώνει σκοπίμως, ακόμη περαιτέρω, τον θεσμό τής Δημόσιας Κοινωνικής Ασφάλισης χωρίς να εγγυάται ούτε καν το σημερινό επίπεδο των ήδη χαμηλών συντάξεων.
Η ΕΝΥΠΕΚΚ επιφυλάσσεται να επανέλθει με περισσότερες λεπτομέρειες όταν το σχέδιο νόμου κατατεθεί επισήμως στη Βουλή και ψηφιστεί. Και ασφαλώς θα παρακολουθεί κάθε πτυχή τής εφαρμογής του στην πράξη.
Για την ΕΝΥΠΕΚΚ
Η Εκτελεστική Επιτροπή
Πρόεδρος Αλέξης Μητρόπουλος