Ο Κεμάλ είναι γνωστός. Ο νεαρός πρίγκιπας της Ανατολής, απόγονος του Σεβάχ του θαλασσινού, όπως τον έχει κατασκευάσει ο Ν. Γκάτσος, “που νόμιζε ότι μπορεί ν’ αλλάξει τον κόσμο, αλλά πικρές οι βουλές του Αλλάχ και σκοτεινές οι ψυχές των ανθρώπων” κλπ.
Σε όλη τη ζωή πάλευα μέσα μου, και παλεύω ακόμα, για εκείνο το τέλος: “αυτός ο κόσμος δεν θ’ αλλάξει ποτέ”.
Από τη μια αντιστέκεται ο ορθολογισμός κι η προσδοκία μου, αυτός ο κόσμος θ’ αλλάξει Κεμάλ, κι από την άλλη στέκεται ο σπαραγμός “Καληνύχτα Κεμάλ”. Και μετά, σκέφτομαι πως αυτός είναι ένας ενιαίος κόσμος, σε μια αιώνια αντίφαση, ο κόσμος που ζεις, που του προσθέτεις σώμα και σκέψεις, που τον αλλάζεις επειδή τον αμφισβητείς κι επειδή, ακριβώς, αισθάνεσαι το σπαραγμό του.
Είναι αυτό το άλλο, που δεν υπάρχει μόνο στην τέχνη, αλλά και στη ζωή μας, που κάνει τη ζωή μας ένα μέρος της τέχνης, που κάνει την τέχνη ένα μέρος της ζωής, που κάνει εν τέλει την ουσία μας.
Αυτός ο αιώνιος διχασμός που αναζητεί μια ενότητα, μέσα κι έξω, την πικρή γεύση και την αισιοδοξία, την απόγνωση και την γλυκύτητα των ερώτων, ως μια απαίτηση για την ολική συναίσθηση της ζωής.
Η τέχνη δίνει υπόσταση στο διχασμό αυτόν, είναι συναίσθημα, δεν έχει τυπική λογική συνεπαγωγή, δεν έχει τεκμηρίωση, κι αυτό είναι που δίνει την ουσιαστική πλευρά του κόσμου. Εκεί ανατρέπεται η λογιστική σχεδίαση των πραγμάτων, όταν ακούς “αυτός ο κόσμος δεν θ’ αλλάξει ποτέ”, και σπαράζεις περισσότερο πεισμένος πως αυτός ο κόσμος αλλάζει και θα αλλάξει.
Πως γίνεται τα αντίθετα να ενώνονται σε τόσο βάθος;
Πως οι σχεδιάσεις, οι λέξεις, οι συλλογισμοί κλονίζονται, διαχέονται σε ένα άλλο σχέδιο, θολώνει η ακρίβειά τους, μετασχηματίζονται ενώ δεν αλλάζουν, αποτυπώνουν άλλο από εκείνο που διατυπώνουν;
Παίρνει σιγά από το χέρι την προσδοκία μας, την περπατά ανάμεσα σε δενδροστοιχίες, σε εύφορους Ιούλιους και τρυφερές παιδικές φιλίες, αναμοχλεύει ευθυμίες, αγωνίες που μετατράπηκαν σε νοσταλγία, σχεδιάζει εικόνες του μέλλοντος, ιδέες που κάρπισαν, σκέψεις που δεν πήγαν χαμένες. Την περιδιαβάζει σε γνωστές και άγνωστες διαδρομές, την απελευθερώνει στις αριστερές αστροφεγγιές, σε δειλινά με αίσιο τέλος.
Σου δίνει μια απόγνωση να βρίσκεται, κι ύστερα σε αφήνει να ξανασχεδιάζεις στη χαρτογραφία σου εικόνες για έναν άλλο κόσμο, όπου όλα θα γίνουν.
Είχα ένα φίλο που μια ζωή με αυτόν τον τρόπο τα πάλευε, το ξέρω τώρα πια κι ας μην το είπε ποτέ. Που στεκόταν μετέωρος, ανάμεσα στον ορθολογισμό και στην πεποίθηση, στο εννοώ και στο αισθάνομαι, και βάραιναν τα μεν και τα δε να κάνουν ισολογισμό. Μια ζωή σαν πολλές αλλά και σπάνια, ανάμεσα στα αντίθετα…
Έτσι ώστε, στους καιρούς που όλοι είχαν το ερώτημα αν “άξιζε τον κόπο” στο μυαλό και το στόμα τους, εκείνος να μην παρασύρεται από το συρμό, συμβουλευόμενος τον Κεμάλ και την απόγνωση του ήχου, την αισιοδοξία του συναισθήματος, ενθυμούμενος, υποβασταζόμενος και υποβαστάζοντας εκείνους που δεν ικανοποιούνται με μονόχρωμες απαντήσεις, που μένουν πιστοί στην αμφιβολία και στην ωραιότητά τους, στην προσδοκία και την απόγνωσή τους, και δεν υποκύπτουν.
Άκουγε “Καληνύχτα Κεμάλ” κι άκουγε μαζί τη Μαργαρίτα Περδικάρη (*)μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα να λέει “Καληνύχτα ντε!”, και ανακαλούσε μιαν επίσης καληνύχτα
“με κόκκινο γαρύφαλλο για πάντα,
στου χρόνου την ασπρόμαυρη σιωπή,
σε βλέπω στου αιώνα τη βεράντα,
να ψάχνεις την κλωστή που έχει κοπεί”.
Λοιπόν, Κεμάλ, τι θα κάνουμε με τον κόσμο;
(*) Η Μαργαρίτα Περδικάρη προέρχεται από το ομότιτλο διήγημα του Δημήτρη Χατζή στο “τέλος της μικρής μας πόλης”. Οι στίχοι στη συνέχεια είναι από την προσθήκη που έκανε η Αφροδίτη Μάνου στο τραγούδι για το Νίκο Μπελογιάννη.
Πηγή: kommon.gr
Από τη μια αντιστέκεται ο ορθολογισμός κι η προσδοκία μου, αυτός ο κόσμος θ’ αλλάξει Κεμάλ, κι από την άλλη στέκεται ο σπαραγμός “Καληνύχτα Κεμάλ”. Και μετά, σκέφτομαι πως αυτός είναι ένας ενιαίος κόσμος, σε μια αιώνια αντίφαση, ο κόσμος που ζεις, που του προσθέτεις σώμα και σκέψεις, που τον αλλάζεις επειδή τον αμφισβητείς κι επειδή, ακριβώς, αισθάνεσαι το σπαραγμό του.
Είναι αυτό το άλλο, που δεν υπάρχει μόνο στην τέχνη, αλλά και στη ζωή μας, που κάνει τη ζωή μας ένα μέρος της τέχνης, που κάνει την τέχνη ένα μέρος της ζωής, που κάνει εν τέλει την ουσία μας.
Αυτός ο αιώνιος διχασμός που αναζητεί μια ενότητα, μέσα κι έξω, την πικρή γεύση και την αισιοδοξία, την απόγνωση και την γλυκύτητα των ερώτων, ως μια απαίτηση για την ολική συναίσθηση της ζωής.
Η τέχνη δίνει υπόσταση στο διχασμό αυτόν, είναι συναίσθημα, δεν έχει τυπική λογική συνεπαγωγή, δεν έχει τεκμηρίωση, κι αυτό είναι που δίνει την ουσιαστική πλευρά του κόσμου. Εκεί ανατρέπεται η λογιστική σχεδίαση των πραγμάτων, όταν ακούς “αυτός ο κόσμος δεν θ’ αλλάξει ποτέ”, και σπαράζεις περισσότερο πεισμένος πως αυτός ο κόσμος αλλάζει και θα αλλάξει.
Πως γίνεται τα αντίθετα να ενώνονται σε τόσο βάθος;
Πως οι σχεδιάσεις, οι λέξεις, οι συλλογισμοί κλονίζονται, διαχέονται σε ένα άλλο σχέδιο, θολώνει η ακρίβειά τους, μετασχηματίζονται ενώ δεν αλλάζουν, αποτυπώνουν άλλο από εκείνο που διατυπώνουν;
Παίρνει σιγά από το χέρι την προσδοκία μας, την περπατά ανάμεσα σε δενδροστοιχίες, σε εύφορους Ιούλιους και τρυφερές παιδικές φιλίες, αναμοχλεύει ευθυμίες, αγωνίες που μετατράπηκαν σε νοσταλγία, σχεδιάζει εικόνες του μέλλοντος, ιδέες που κάρπισαν, σκέψεις που δεν πήγαν χαμένες. Την περιδιαβάζει σε γνωστές και άγνωστες διαδρομές, την απελευθερώνει στις αριστερές αστροφεγγιές, σε δειλινά με αίσιο τέλος.
Σου δίνει μια απόγνωση να βρίσκεται, κι ύστερα σε αφήνει να ξανασχεδιάζεις στη χαρτογραφία σου εικόνες για έναν άλλο κόσμο, όπου όλα θα γίνουν.
Είχα ένα φίλο που μια ζωή με αυτόν τον τρόπο τα πάλευε, το ξέρω τώρα πια κι ας μην το είπε ποτέ. Που στεκόταν μετέωρος, ανάμεσα στον ορθολογισμό και στην πεποίθηση, στο εννοώ και στο αισθάνομαι, και βάραιναν τα μεν και τα δε να κάνουν ισολογισμό. Μια ζωή σαν πολλές αλλά και σπάνια, ανάμεσα στα αντίθετα…
Έτσι ώστε, στους καιρούς που όλοι είχαν το ερώτημα αν “άξιζε τον κόπο” στο μυαλό και το στόμα τους, εκείνος να μην παρασύρεται από το συρμό, συμβουλευόμενος τον Κεμάλ και την απόγνωση του ήχου, την αισιοδοξία του συναισθήματος, ενθυμούμενος, υποβασταζόμενος και υποβαστάζοντας εκείνους που δεν ικανοποιούνται με μονόχρωμες απαντήσεις, που μένουν πιστοί στην αμφιβολία και στην ωραιότητά τους, στην προσδοκία και την απόγνωσή τους, και δεν υποκύπτουν.
Άκουγε “Καληνύχτα Κεμάλ” κι άκουγε μαζί τη Μαργαρίτα Περδικάρη (*)μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα να λέει “Καληνύχτα ντε!”, και ανακαλούσε μιαν επίσης καληνύχτα
“με κόκκινο γαρύφαλλο για πάντα,
στου χρόνου την ασπρόμαυρη σιωπή,
σε βλέπω στου αιώνα τη βεράντα,
να ψάχνεις την κλωστή που έχει κοπεί”.
Λοιπόν, Κεμάλ, τι θα κάνουμε με τον κόσμο;
(*) Η Μαργαρίτα Περδικάρη προέρχεται από το ομότιτλο διήγημα του Δημήτρη Χατζή στο “τέλος της μικρής μας πόλης”. Οι στίχοι στη συνέχεια είναι από την προσθήκη που έκανε η Αφροδίτη Μάνου στο τραγούδι για το Νίκο Μπελογιάννη.
Πηγή: kommon.gr
Οι πρίγκιπες σαν τον Κεμάλ ένα μόνο μπορούν να επιδιώκουν κ υπό προϋποθέσεις να πετύχουν: να γίνουν χαλίφης στη θέση του χαλίφη.Δε μας λέει όμως,τι ακριβώς έκανε ο Κεμάλ.Μεταρυθμίσεις; Κήρυγμα; Ό,τι κ νά ‘κανε πάντως,για να τον κρεμάσουν,θα πει πως κατάφερε ν γίνει επικίντυνος.Δεν ήταν λοιπόν ακριβώς αυτό που λέμε “αθώο παιδί”.Είναι όμως άνθρωποι,που κατάφεραν κ άλλαξαν πραγματικά τον κόσμο ΤΟΥΣ.Ο Λένιν,ο Μάο,ο Φιδέλ…. Το δικό μας κόσμο είναι δική μας δουλειά,να τον αλλάξομε.