Με μια κίνηση αιφνιδιασμού, και μάλιστα μέσω Twitter, ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, απέπεμψε τον υπουργό Εξωτερικών και στενό του συνεργάτη, Ρεξ Τίλερσον.
Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι αιτία της αποπομπή του ήταν οι διαφωνίες τους, κυρίως αναφορικά με τα ζητήματα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Είναι όμως έτσι, ή μήπως συμβαίνει κάτι άλλο; Διότι αυτή την περίοδο, δεν είναι το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα που είναι στην πολιτική επικαιρότητα των ΗΠΑ, αλλά οι γεωπολιτικές αναταράξεις με το Κυπριακό πετρέλαιο και τις Τουρκικές απειλές.
Για να ανιχνεύσουμε λίγο την αιτία της αποπομπής, δεν αρκούν επιφανειακές προσεγγίσεις, ούτε βέβαια μια απριόρι αποδοχή των «επίσημων» ανακοινώσεων. Αν και επισήμως, ίδιος ο αποπεμφθής Υπουργός δηλώνει παντελή άγνοια των αιτιών απόλυσής του.
Η ιστορία πάντως, κινείται πάντοτε από την διαμορφούμενη πολιτική ατμόσφαιρα και, κυρίως, από τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν. Ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές σ’ αυτή την ιστορία; Ο Τραμπ και ο Τίλερσον. Και πίσω απ’ αυτούς, σε δεύτερους ρόλους, η Κύπρος και η Τουρκία. Και θα δούμε γιατί…
Ποιος είναι λοιπόν ο Ρεξ Τίλερσον. Ή μάλλον, τι ήταν πριν ορκιστεί Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ; Ήταν ο διευθυντής της ExxonMobil και υπεύθυνος για τις συμμετοχές της Exxon στη Ρωσία και την Κασπία Θάλασσα. Ποια είναι η ExxonMobil; Η αμερικανική εταιρία που ανέλαβε την εξόρυξη πετρελαίου στα «οικόπεδα» της Κύπρου!
Τι άλλο γνωρίζουμε για τον Tillerson; Υπό την ηγεσία του, η ExxonMobil συνεργάστηκε στενά με τη Σαουδική Αραβία, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα πετρελαίου παγκοσμίως και έναν μακροπρόθεσμο σύμμαχο των ΗΠΑ, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το 2005 κατακρίθηκε έντονα από το αμερικανικό κατεστημένο, λόγω της συνεργασίας μιας ευρωπαϊκής θυγατρικής της ExxonMobil, την Infineum, με τις κυβερνήσεις του Ιράν και της Συρίας, κόκκινο πανί τότε για τις ΗΠΑ. Γεγονός που υποχρέωσε την ExxonMobil να διακόψει την συνεργασία με τις δύο χώρες, δηλώνοντας ωστόσο ότι είχαν ακολουθηθεί όλα τα νόμιμα πλαίσια και ότι οι πωλήσεις εκείνες ήταν απειροελάχιστες σε σχέση με τα ετήσια έσοδά τους, ύψους 371 δισεκατομμυρίων δολαρίων την εποχή εκείνη.
Το 2009 ο Tillerson προέβη σε μια συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων και με την κυβέρνηση του Ιρακινού Κουρδιστάν και τον Ιρακινό πρωθυπουργό Nouri al-Μαλίκι, παρά και σε πείσμα της αντίθετης γμώμης του Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα.
Ο Tillerson έχει δεσμούς με τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, καθώς ο Tillerson εκπροσωπεί τα συμφέροντα της Exxon στη Ρωσία. Ήταν υπεύθυνος για την ανάπτυξη μιας εταιρικής σχέσης μεταξύ της Exxon και της ρωσικής κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας Rosneft. Στενός φίλος του Igor Sechin, εκτελεστικού προέδρου της Rosneft και δεύτερο πιο σημαντικό πρόσωπο στη Ρωσία μετά τον Πούτιν.
Τον Αύγουστο του 2011, Tillerson και Sechin υπογράφουν την συμφωνία μεταξύ ExxonMobil και Rosneft για τη διάνοιξη του ανατολικο-πρενοβιεζελικού πεδίου στο Αρκτικό Ωκεανό, αξίας 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Μια συμφωνία που έδινε στην ρωσική κρατική πετρελαϊκή εταιρεία μερίδιο 30% από τα περιουσιακά στοιχεία της Exxon στον Κόλπο του Μεξικού, στον Καναδά και στο Δυτικό Τέξας. Το 2013, ο Tillerson τιμήθηκε με το Τάγμα της Φιλίας από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, για την συμβολή του στην ανάπτυξη της συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα.
Η εταιρεία ξεκίνησε τη γεώτρηση το καλοκαίρι του 2014, ενώ την ίδια περίοδο ξεκινούσε και ο πρώτος γύρος κυρώσεων κατά της Ρωσίας, λόγω της κρίσης στην Ουκρανία. Παρόλα αυτά, η Ρωσο-αμερικανική εταιρεία συνέχιζε τις εργασίες εξόρυξης, γεγονός που της επέτρεψε να ανακαλύψει ένα σημαντικό κοίτασμα, καινούργιου πετρελαίου για τη Ρωσία, περίπου 750 εκατομμυρίων βαρελιών. Τον Ιούλιο του 2017, το Γραφείο Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών επέβαλε πρόστιμο στην ExxonMobil, ύψους 2 εκατομμυρίων δολαρίων για παραβίαση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, οδηγώντας ταυτόχρονα και την εταιρεία να μηνύσει την κυβέρνηση.
Αυτόν λοιπόν τον άνθρωπο επέλεξε ο Τραμπ να θέσει στην κεφαλή του Υπουργείου Εξωτερικών της χώρας του. Γιατί το έκανε αυτό τότε; Μα, πολύ απλά, ήθελε έναν διαπιστωμένο φίλο των Ρώσων (λόγω των κοινών εταιρικών συμφερόντων τους), στα πλαίσια της πλήρους μεταστροφής των εθνικών προτεραιοτήτων σε σχέση με πολιτικό κατεστημένο που εκπροσωπούσαν οι προκάτοχοί του. Ήθελε να τα «βρει» με την Ρωσία. Για πάρα πολλούς λόγους. Και ένας απ’ αυτούς –δεν ξέρω αν είναι ο σπουδαιότερος- τα κυπριακά πετρέλαια!
Δεν είναι τυχαίο που την επιχείρηση εξόρυξης από πλευράς ΗΠΑ, ανέλαβε η γνωστή ExxonMobil. Διότι η ExxonMobil δεν είναι μόνη της. Μαζί μ’ αυτήν, και δίπλα απ’ αυτήν, βρίσκεται πάντοτε και η ρωσική Rosneft. Μεγάλη μπίζνα τα κυπριακά πετρέλαια! Και στις μεγάλες μπίζνες πρέπει να κρατιούνται ισορροπίες.
Μέχρι που όλα ανατράπηκαν από το «γινάτι» του Ερντογάν. Ενός Ερντογάν, που, ας τον λένε απρόβλεπτο, εν τέλει όμως, δεν είχε άλλη επιλογή. Διότι αν δεν αντιδρούσε στην μοιρασιά, θα βρισκόταν προ τετελεσμένων γεγονότων, με την κατάσταση να παγειώνεται υπέρ της Κύπρου, με την οποία πλέον θα ταυτίζονταν τα συμφέροντα ΗΠΑ, Ιταλίας, Γαλλίας, Ισραήλ και Ρωσίας.
Πότε αποπέμφθηκε ο Τίλερσον; Ακριβώς την ίδια μέρα που το Ocean investigator της ExxonMobil προσέγγιζε το οικόπεδο 10 της Κύπρου. Τυχαίο; Δεν νομίζω!
Κάτι άλλαξε μέσα στο state department. Κάτι Χάλασε! Νά ‘ναι άραγε η απελπισία του Ερντογάν; Νά ‘ναι η αλλαγή στάσης του Πούτιν; Ο οποίος παρεμπιπτόντως –μη μας διαφεύγει το γεγονός- ουδόλως άσκησε έστω και την παραμικρή πίεση όλο αυτό το διάστημα στον Τούρκο.
Προς τον παρόν, κανένας δεν ξέρει ποια πλευρά υπηρετεί τώρα πια ο Τραμπ και ποια ο Τίλερσον. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι ο δεύτερος ήθελε να προχωρήσουν οι εργασίες εξόρυξης, με κάθε κόστος! Για τα δικά του, ιδιοφελή συμφέροντα, βεβαίως! Δηλαδή της εταιρείας που εκπροσωπεί. Ο Τραμπ; Μέχρι σήμερα στο ίδιο αποσκοπούσε. Τώρα; Τι άλλαξε έτσι ξαφνικά; Θα μάθουμε εν καιρώ. Και ελπίζω, όχι εν καιρώ πολέμου…
