Τα Κίτρινα Γιλέκα κλονίζουν τον Μακρόν

Το κί­νη­μα των κί­τρι­νων γι­λέ­κων ανα­πτύσ­σε­ται από τα μέσα Νο­έμ­βρη. Το Σάβ­βα­το, 1 Δε­κέμ­βρη, ήταν ένα ση­μείο κα­μπής, που εγκαι­νί­α­σε μια νέα φάση της κοι­νω­νι­κής κρί­σης. Οι συ­γκρού­σεις στα Ηλύσ­σια Πεδία στο Πα­ρί­σι ήταν το σύμ­βο­λο εκεί­νης της μέρας, αλλά και σε πολ­λές πό­λεις σε όλη τη χώρα, οι κι­νη­το­ποι­ή­σεις -με πα­ρό­μοια με­γέ­θη εκεί­νων της πε­ρα­σμέ­νης βδο­μά­δας- είχαν επί­σης με­γα­λύ­τε­ρη συ­γκρου­σια­κό­τη­τα. Στην Του­λούζ, τη Μασ­σα­λία, το Le Puy en Velay (όπου δέ­χτη­κε επί­θε­ση η έδρα του υπουρ­γείο Εσω­τε­ρι­κών)… πα­ντού η ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­ση συ­νο­δεύ­τη­κε από τη γε­νί­κευ­ση του συν­θή­μα­τος «Μα­κρόν πα­ραι­τή­σου!». Η ει­κό­να της αστυ­νο­μί­ας να εκ­διώ­κε­ται από την Αψίδα του Θριάμ­βου που κα­τα­λή­φθη­κε από τα κί­τρι­να γι­λέ­κα, κυ­κλο­φό­ρη­σε σε όλο τον κόσμο, απο­κρυ­σταλ­λώ­νο­ντας την πο­λι­τι­κή κρίση και απο­στα­θε­ρο­ποί­η­ση της δια­κυ­βέρ­νη­σης Μα­κρόν.

Εν τω με­τα­ξύ, και πριν την 1η Δε­κέμ­βρη, η λαϊκή υπο­στή­ρι­ξη στο κί­νη­μα των κί­τρι­νων γι­λέ­κων είχε δη­μιουρ­γή­σει μια πολύ με­γά­λη τα­ξι­κή πό­λω­ση, ενώ­νο­ντας τις ερ­γα­ζό­με­νες τά­ξεις απέ­να­ντι στα αστι­κά και πλου­σιό­τε­ρα στρώ­μα­τα.

Τις προη­γού­με­νες μέρες, σε μια σειρά πό­λεις είχε αρ­χί­σει η σύ­γκλι­ση με τμή­μα­τα του συν­δι­κα­λι­στι­κού κι­νή­μα­τος. Αυτή πήρε τη μορφή –εν μέρει του­λά­χι­στον- κοι­νών συ­γκε­ντρώ­σε­ων με την από πριν σχε­δια­σμέ­νη μέρα δρά­σης της CGT για τα δι­καιώ­μα­τα των ανέρ­γων στις 1 Δε­κέμ­βρη. Αλλά επί­σης και με άμε­σες εκ­κλή­σεις συν­δι­κά­των του ιδιω­τι­κού τομέα, των σι­δη­ρο­δρό­μων και των τα­χυ­δρο­μεί­ων για συμ­με­το­χή στις δια­δη­λώ­σεις των κί­τρι­νων γι­λέ­κων.

Έτσι, παρά την αρ­χι­κή κα­ρι­κα­τού­ρα του κι­νή­μα­τος που ήταν διά­χυ­τη στις γραμ­μές των συν­δι­κά­των και της κοι­νω­νι­κής και ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς και στιγ­μά­τι­ζε το κί­νη­μα ως «φαιο-κί­τρι­νο» (μια ανα­φο­ρά στην ακρο­δε­ξιά), στα­δια­κά έγινε σαφής ο χα­ρα­κτή­ρας και το κοι­νω­νι­κό πε­ριε­χό­με­νο των αι­τη­μά­των του κι­νή­μα­τος. Αν και είναι κοι­νω­νι­κά πο­λυ­συλ­λε­κτι­κό, υπε­ρέ­χει η εμπλο­κή των δυ­νά­με­ων της ερ­γα­τι­κής τάξης. Έτσι κα­τέρ­ρευ­σαν οι φραγ­μοί και άνοι­ξε ο δρό­μος για την σύ­γκλι­ση και συ­νε­πώς, την αλ­λα­γή στο συ­σχε­τι­σμό δύ­να­μης.

Το ζή­τη­μα της «αγο­ρα­στι­κής δύ­να­μης» στα­δια­κά με­τα­στρά­φη­κε από το απλό θέμα της αύ­ξη­σης στον φόρο καυ­σί­μων προς το γε­νι­κό­τε­ρο ζή­τη­μα των φόρων: ότι οι έμ­με­σοι φόροι γε­νι­κά θί­γουν τις ερ­γα­ζό­με­νες τά­ξεις και ότι κα­ταρ­γή­θη­κε ο φόρος στον με­γά­λο πλού­το και δί­νο­νται φο­ρο­α­παλ­λα­γές στους πλού­σιους. Το ζή­τη­μα της ανα­δια­νο­μής του πλού­του έχει εμ­φα­νι­στεί ρητά σε πολ­λές δη­λώ­σεις και συν­θή­μα­τα των κί­τρι­νων γι­λέ­κων. Τα ζη­τή­μα­τα των συ­ντά­ξε­ων, των μι­σθών κλπ έχουν έρθει στο προ­σκή­νιο, επι­τρέ­πο­ντας έναν σαφή δεσμό με τα ερ­γα­τι­κά αι­τή­μα­τα.

Άρα ακόμα και πριν την 1η Δε­κέμ­βρη, η δυ­να­μι­κή ήταν τα­ξι­κή, βά­ζο­ντας στο πε­ρι­θώ­ριο την ακρο­δε­ξιά. Όχι με την έν­νοια της απή­χη­σής της σε κά­ποιους από τους δια­δη­λω­τές, αλλά με την έν­νοια ότι το κί­νη­μα πήρε απο­στά­σεις από την αγα­πη­μέ­νη της θε­μα­το­λο­γία: την με­τα­νά­στευ­ση ως πηγή όλων των κακών, την «υπερ­φο­ρο­λό­γη­ση» που τσου­βα­λιά­ζει τους φό­ρους που πλη­ρώ­νουν οι ερ­γα­ζό­με­νοι και οι ερ­γο­δό­τες, την δη­μα­γω­γι­κή επί­θε­ση στους δη­μό­σιους υπάλ­λη­λους.

Μετά την 1η Δε­κέμ­βρη, η Γαλ­λία μπήκε σε βαθιά πο­λι­τι­κή κρίση. Με τις πλά­τες τους στον τοίχο, ο Μα­κρόν και οι βου­λευ­τές του κόμ­μα­τός του είδαν να εξα­ε­ρώ­νε­ται η όποια μικρή λαϊκή υπο­στή­ρι­ξη είχαν, η οποία πλέον έχει πε­ριο­ρι­στεί στον σκλη­ρό πυ­ρή­να της άρ­χου­σας τάξης.

Ο Μα­κρόν άρ­χι­σε να «σπάει», βλέ­πο­ντας ότι η ει­κό­να του ως δη­μο­φι­λής πρό­ε­δρος είχε κα­τα­στρα­φεί διε­θνώς και ότι ούτε η βία των συ­γκρού­σε­ων της 1ης Δε­κέμ­βρη δεν με­τρί­α­σε τη λαϊκή υπο­στή­ρι­ξη στο κί­νη­μα των κί­τρι­νων γι­λέ­κων.

Στον πα­νι­κό της επό­με­νης μέρας, ο πρω­θυ­πουρ­γός Εντουάρντ Φιλίπ ανα­κοί­νω­σε την ανα­βο­λή του φόρου στα καύ­σι­μα για 6 μήνες κι έπει­τα την ακύ­ρω­σή του για όλο το 2019. Αλλά όπως είπαν και τα ΜΜΕ, ήταν «πολύ λίγο και πολύ αργά»!

Τα κί­τρι­να γι­λέ­κα όχι μόνο δεν ικα­νο­ποι­ή­θη­καν από αυτές τις πρώ­τες πα­ρα­χω­ρή­σεις αλλά εν­θαρ­ρύν­θη­καν να συ­νε­χί­σουν να αγω­νί­ζο­νται. Όλοι όσοι είχαν δε­χτεί επι­θέ­σεις τα τε­λευ­ταία 2 χρό­νια και που είχαν ητ­τη­θεί ο ένας μετά τον άλλο, άρ­χι­σαν να βλέ­πουν μια ευ­και­ρία να ακου­στούν οι φωνές τους: Αγρό­τες, οδη­γοί φορ­τη­γών, λι­με­νερ­γά­τες κλπ.

Η κυ­βέρ­νη­ση, ενώ άρ­χι­ζε να υπο­χω­ρεί, ταυ­τό­χρο­να ήθελε να δρα­μα­το­ποι­ή­σει την κα­τά­στα­ση, ανα­κι­νώ­ντας τον φόβο του χάους και του «πρα­ξι­κο­πή­μα­τος», κι επι­κα­λού­με­νη το μπα­μπού­λα της ακρο­δε­ξιάς, επι­χει­ρώ­ντας έτσι να σπά­σει τη λαϊκή υπο­στή­ρι­ξη του κι­νή­μα­τος και να απο­φύ­γει την ένωση των κί­τρι­νων γι­λέ­κων με το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα στις 8 Δε­κέμ­βρη.

Ο ίδιος ο Μα­κρόν πα­ρέ­μει­νε σιω­πη­λός ως τις 8 Δε­κέμ­βρη, από φόβο μην προ­κα­λέ­σει νέα δυ­σα­ρέ­σκεια. Και επι­στρά­τευ­σε όλα τα εν­διά­με­σα «σώ­μα­τα» που ίδιος είχε πα­ρα­γκω­νί­σει νω­ρί­τε­ρα: βου­λευ­τές και γε­ρου­σια­στές, δή­μαρ­χοι και συν­δι­κα­λι­στές. Αυτοί υπο­τί­θε­ται ότι ανέ­λα­βαν να κα­λέ­σουν σε ηρε­μία, με δη­λώ­σεις που τό­νι­ζαν τη ση­μα­σία του «κοι­νω­νι­κού δια­λό­γου». Οι συν­δι­κα­λι­στές ηγε­σί­ες, με την εξαί­ρε­ση των SUD, εξέ­δω­σαν μια αξιο­θρή­νη­τη κοινή δή­λω­ση, που απο­τε­λού­σε μια «έκ­κλη­ση σε τάξη». Αυτή η δή­λω­ση προ­κά­λε­σε οργή σε πολ­λές ομο­σπον­δί­ες και σω­μα­τεία της CGT. Στη συ­νέ­χεια η CGT, υπό την πίεση της βάσης της, προ­κή­ρυ­ξε μια απερ­για­κή μέρα δρά­σης για τις 14 Δε­κέμ­βρη.

Αυτές οι τα­κτι­κές απέ­τυ­χαν πλή­ρως ως τις 8 Δε­κέμ­βρη. Όχι μόνο οι υπο­χω­ρή­σεις της κυ­βέρ­νη­σης εν­θάρ­ρυ­ναν το κί­νη­μα, αλλά προ­χώ­ρη­σαν και οι συ­γκλί­σεις με τμή­μα­τα του συν­δι­κα­λι­στι­κού κι­νή­μα­τος σε διά­φο­ρες πό­λεις και πε­ριο­χές. Αυτές εμ­φα­νί­στη­καν στο δρόμο στις 8 Δε­κέμ­βρη. Κα­τέ­βη­καν αντί­στοι­χα πλήθη δια­δη­λω­τών με την 1η Δε­κέμ­βρη και σε πολ­λές πό­λεις και χωριά, υπήρ­ξαν κοι­νές δια­δη­λώ­σεις όπου τα κί­τρι­να γι­λέ­κα συ­μπο­ρεύ­ο­νταν με αγω­νι­στές των κοι­νω­νι­κών κι­νη­μά­των και συχνά με τους δια­δη­λω­τές κατά της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής.

Όλα αυτά τα στοι­χεία συ­νέ­βα­λαν στη ρι­ζο­σπα­στι­κο­ποί­η­ση του κι­νή­μα­τος των κί­τρι­νων γι­λέ­κων στα κοι­νω­νι­κά ζη­τή­μα­τα, πε­ριο­ρί­ζο­ντας την επιρ­ροή των ακρο­δε­ξιών στοι­χεί­ων που πα­ρα­μέ­νουν ενερ­γά μέσα στο κί­νη­μα.

Την ίδια ώρα, 100-200 σχο­λεία κα­τέ­βη­καν σε απερ­γία ή κα­τά­λη­ψη το από­γευ­μα της 8ης Δε­κέμ­βρη. Αυτό το κί­νη­μα επα­να­φέ­ρει τα απαι­τή­μα­τα ενά­ντια στη με­ταρ­ρύθ­μι­ση της πρό­σβα­σης στην πα­νε­πι­στη­μια­κή εκ­παί­δευ­ση κι ενά­ντια σε μια με­ταρ­ρύθ­μι­ση του μπα­κα­λο­ρεά.

Στις 8 Δε­κέμ­βρη, υπήρ­ξαν πολ­λές συ­γκρού­σεις σε διά­φο­ρες πό­λεις, ιδιαί­τε­ρα γύρω από τις έδρες του υπουρ­γεί­ου Εσω­τε­ρι­κών σε κάθε πε­ρι­φέ­ρεια –που απο­τε­λούν τα από­λυ­τα σύμ­βο­λα του κρά­τους. Η αστυ­νο­μι­κή βία και κα­τα­στο­λή δε­κα­πλα­σιά­στη­κε: Πάνω από 1.000 συλ­λή­ψεις, πολ­λές από αυτές «προ­λη­πτι­κές». Κα­τα­κό­ρυ­φη αύ­ξη­ση των επι­θέ­σε­ων στις δια­δη­λώ­σεις, με συ­στη­μα­τι­κή χρήση δα­κρυ­γό­νων και πλα­στι­κών σφαι­ρών, που τραυ­μά­τι­σαν εκα­το­ντά­δες. Ανα­πτύ­χθη­καν 85.000 αστυ­νο­μι­κοί μαζί με τα τε­θω­ρα­κι­σμέ­να της «ζε­νταρ­με­ρί».

Πα­ρα­κο­λου­θού­με μια τε­λεί­ως νέα μορφή πάλης ενά­ντια στις πο­λι­τι­κές λι­τό­τη­τας και την κυ­βέρ­νη­ση, ενά­ντια σε όλα τα αντι­κοι­νω­νι­κά μέτρα, υπέρ μέ­τρων κοι­νω­νι­κής δι­καιο­σύ­νης και μι­σθο­λο­γι­κών αυ­ξή­σε­ων και ευ­θέ­ως κατά του Μα­κρόν.

Για πρώτη φορά μετά την εκλο­γή Μα­κρόν, και ίσως για πρώτη φορά μετά το 1995, αρ­χί­ζει να αλ­λά­ζει πραγ­μα­τι­κά ο συ­σχε­τι­σμός δύ­να­μης. Όλες οι με­ρί­δες της ερ­γα­τι­κής τάξης που δέ­χτη­καν επι­θέ­σεις τα τε­λευ­ταία χρό­νια –που συχνά πά­λε­ψαν και ητ­τή­θη­καν η κα­θε­μιά μόνη της- μπο­ρούν να δουν μια ευ­και­ρία να ξα­να­βγούν στη δράση. Αλλά το πα­ρά­δο­ξο είναι ότι το ορ­γα­νω­μέ­νο ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα δεν έχει –ως τώρα- ανα­λά­βει την ευ­θύ­νη να επε­κτεί­νει μέσα από τις απερ­γί­ες του ένα λαϊκό κί­νη­μα στο οποίο οι ερ­γά­τες συμ­με­τέ­χουν ως άτομα.

Στις 10 Δε­κέμ­βρη ο Μα­κρόν έσπα­σε τη σιωπή του και προ­σπά­θη­σε να πα­ρου­σιά­σει μια πιο τα­πει­νή ει­κό­να για πρό­ε­δρος που καλ­λιέρ­γη­σε την τα­ξι­κή του αλα­ζο­νεία επί 18 μήνες, σε μια προ­σπά­θεια να σβή­σει τη φωτιά της κι­νη­το­ποί­η­σης.

Ήθελε να το­νί­σει 3 ση­μα­ντι­κά μέτρα που αφο­ρούν την αγο­ρα­στι­κή δύ­να­μη: μια υπο­τι­θέ­με­νη αύ­ξη­ση 100 ευρώ στον κα­τώ­τε­ρο μισθό, η ακύ­ρω­ση της αύ­ξη­σης των κοι­νω­νι­κών ει­σφο­ρών για τους συ­ντα­ξιού­χους που βγά­ζουν κάτω από 2.000 ευρώ, και η κα­τάρ­γη­ση της φο­ρο­λό­γη­σης και των ει­σφο­ρών στην υπε­ρω­ρια­κή ερ­γα­σία.

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, δεν πρό­κει­ται για αύ­ξη­ση στον κα­τώ­τε­ρο μισθό, αλλά η κα­τα­βο­λή ενός μπό­νους που κα­λύ­πτει ο προ­ϋ­πο­λο­γι­σμός.

Αυτό που προ­κά­λε­σε αί­σθη­ση είναι ότι δεν υπήρ­ξε καμιά αμ­φι­σβή­τη­ση της τα­ξι­κής πο­λι­τι­κής της κυ­βέρ­νη­σης, καμιά αμ­φι­σβή­τη­ση για τα 45,2 δισ. ευρώ που πλη­ρώ­νει ο κρα­τι­κός προ­ϋ­πο­λο­γι­σμός στις εται­ρί­ες μέσω της CICE (φο­ρο­λο­γι­κή πί­στω­ση για ερ­γο­δό­τες), ούτε για όλες τις φο­ρο­λο­γι­κές πο­λι­τι­κές που ευ­νο­ούν τους πλου­σιό­τε­ρους. Δεν υπήρ­ξε καμιά συ­ζή­τη­ση για την υπάρ­χου­σα δια­νο­μή του πλού­του ενά­ντια στην οποία εξε­γέρ­θη­καν τα κί­τρι­να γι­λέ­κα –δη­λα­δή τα τμή­μα­τα των ερ­γα­ζό­με­νων τά­ξε­ων που πλήτ­το­νται πε­ρισ­σό­τε­ρο από την λι­τό­τη­τα.

Η κυ­βέρ­νη­ση ελ­πί­ζει ότι έσβη­σε τη φωτιά και ότι τα κί­τρι­να γι­λέ­κα θα απο­μο­νω­θούν και θα κα­ταρ­ρεύ­σουν. Όλα θα εξαρ­τη­θούν από το αν θα δια­τη­ρή­σου­με το ρυθμό της κι­νη­το­ποί­η­σης, με δη­μο­κρα­τι­κές δομές συ­γκρό­τη­σης στη βάση, με εξά­πλω­ση και κι­νη­το­ποί­η­ση άλλων στρω­μά­των, σε γει­το­νιές, χώ­ρους δου­λειάς, στα κοι­νω­νι­κά κι­νή­μα­τα. Πρέ­πει να δια­σφα­λί­σου­με ότι η κι­νη­το­ποί­η­ση θα συ­νε­χι­στεί, να απο­φύ­γου­με τη διαί­ρε­ση παρά το μι­ντια­κό μπα­ράζ εκ­κλή­σε­ων να υπο­χω­ρή­σει το κί­νη­μα, παρά τη σιωπή των συν­δι­κα­λι­στών ηγε­τών που ξε­πε­ρά­στη­καν από ένα μα­ζι­κό κοι­νω­νι­κό κί­νη­μα, προ­κει­μέ­νου να πε­τύ­χου­με μια γε­νι­κευ­μέ­νη αντε­πί­θε­ση ενά­ντια στον Μα­κρόν και την πο­λι­τι­κή του.

* Ο Λεόν Κρεμιέ είναι στέ­λε­χος του Νέου Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος και των συν­δι­κά­των SUD