Υπερισχύει η θετική ατζέντα για την Τουρκία έναντι των κυρώσεων
Στο προσχέδιο της κοινής δήλωσης αναφέρεται ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία (…) και να λάβει περαιτέρω αποφάσεις κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιούνιο
Αντιμέτωπη με ακόμα μία ήττα έρχεται η Ελλάδα αλλά και προσωπικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη στηθεί σκηνικό υπέρ του Τούρκου προέδρου Recep Tayyip Erdogan, ενώ σημαντικό ρόλο σε αυτό έχουν παίξει και οι ΗΠΑ διαψεύδοντας τις προσδοκίες της Ελλάδας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση Biden κάλεσε τις Βρυξέλλες να μην επιβάλουν κυρώσεις σε μια περίοδο που η Τουρκία εμφανίζεται διατεθειμένη να συμβιβαστεί.
Κατά συνέπεια, η προγραμματισμένη για τις 25 Μαρτίου επικοινωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Joe Biden δεν αναμένεται να προσφέρει και πολλά στην ελληνική πλευρά.
Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, περίπου 1,5 έτος μετά το τουρκολιβυκό μνημόνιο και 8 μήνες μετά την πρώτη έξοδο του Oruc Reis στην Ανατολική Μεσόγειο, όχι μόνον δεν επιτυγχάνει την επιβολή κυρώσεων, αλλά δεν μπορεί αντιδράσει καν στο σκηνικό που εδραιώνεται υπέρ της Άγκυρας.
Άλλωστε ακόμα και στην περίπτωση που η ελληνική πλευρά αποφασίσει να σκληρύνει τη στάση της και τελικά λάβει ακόμα ένα «όχι» από την ΕΕ, θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τη θέση της. Κι αυτό διότι θα αποδειχθεί για ακόμα μία φορά ότι οι Βρυξέλλες ενδιαφέρονται περισσότερο για μια «θετική ατζέντα» με την Τουρκία παρά να ανοίξουν μέτωπο μαζί της. Κάτι που με τη σειρά θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο η θέση του Erdogan.
Στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποδέχθηκε -στην ουσία- την εξαίρεση της Τουρκίας από οποιοδήποτε περιοριστικό μέτρο, χωρίς το παραμικρό αντάλλαγμα. Δέλεαρ για την Αθήνα αποτέλεσε μόνον η απόφαση της Συνόδου για τη σύνταξη της έκθεσης Borrell, που τελικά δεν απέφερε τα αναμενόμενα.
Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, έχει επισημάνει ότι η περιβόητη έκθεση έχει «ελλείψεις όπως π.χ. το casus belli ή οι αναφορές σε τουρκικές παραβατικότητες όπως τα Βαρώσια ή ευθείες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου για τη θάλασσα της UNCLOS».
Ενστάσεις από Ελλάδα και Κύπρο στο προσχέδιο
Το προσχέδιο της κοινής δήλωσης της τηλεδιάσκεψης κορυφής της Ε.Ε. που αφορά την Ανατολική Μεσόγειο, αν και εκφράζει τη διττή προσέγγιση της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία, ωστόσο δίνει μεγαλύτερο βάρος στη «θετική ατζέντα».
Η εκδοχή που θα φτάσει στα χέρια των ηγετών αναμένεται να είναι διαφορετική, καθώς η Λευκωσία αντέδρασε έντονα στις διατυπώσεις ως έχουν στη χθεσινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων. Ούτε η Αθήνα όμως είναι ικανοποιημένη από το προσχέδιο.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι στο προσχέδιο ουδεμία αναφορά γίνεται στο θέμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων, δεδομένου ότι υπουργοί πολλών ευρωπαϊκών χωρών, περιλαμβανομένων και αυτών που διάκεινται θετικά στην Τουρκία, παρενέβησαν για την απόφαση της Άγκυρας να αποσυρθεί από τη σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την προστασία των γυναικών.
Θεωρείται ότι η νέα βελτιωμένη εκδοχή θα έχει παράγραφο για το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ υπάρχει προσδοκία ότι θα είναι ένα πιο ισορροπημένο κείμενο μεταξύ των προοπτικών της θετικής ατζέντας, αλλά και των συνεπειών σε περίπτωση που η συμπεριφορά της Τουρκίας διολισθήσει εκ νέου σε μονομερείς ενέργειες και προκλήσεις.
Συνεπώς, αναμένονται αλλαγές στο προσχέδιο της κοινής δήλωσης, ενόψει της εξ αποστάσεως συνεδρίασης των «27», την Πέμπτη και την Παρασκευή (25-26/3/2021).
Το προσχέδιο
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το προσχέδιο της κοινής δήλωσης, οι «27» θα υπενθυμίσουν «το στρατηγικό ενδιαφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία».
«Χαιρετίζουμε την πρόσφατη αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της διακοπής των παράνομων δραστηριοτήτων γεώτρησης, της επανέναρξης διμερών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και της ανανεωμένης ενασχόλησης με το Κυπριακό υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών», σημειώνεται στο προσχέδιο.
Υπό την προϋπόθεση ότι η τρέχουσα αποκλιμάκωση θα διατηρηθεί και ότι θα τηρηθούν οι όροι που έχουν τεθεί σε παλαιότερα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αναφέρεται, «η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία για να ενισχύσει τη συνεργασία σε έναν αριθμό τομέων κοινού ενδιαφέροντος και να λάβει περαιτέρω αποφάσεις κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιούνιο».
Συγκεκριμένα, καλείται το Συμβούλιο «να εργαστεί επί μίας εντολής εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης [ΕΕ-Τουρκίας], διασφαλίζοντας την αποτελεσματική εφαρμογή της σε όλα τα κράτη-μέλη και καλούμε παράλληλα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ξεκινήσει συνομιλίες με την Τουρκία για να αντιμετωπίσει τις τρέχουσες δυσκολίες στην εφαρμογή της».
Επιπλέον, οι «27» θα δώσουν το πράσινο φως για «διαλόγους υψηλού επιπέδου με την Τουρκία σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως η δημόσια υγεία, το κλίμα και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, καθώς και περιφερειακά θέματα όπως η Λιβύη, με σκοπό την προώθηση του κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας στην ειρήνη και τη σταθερότητα στο περιβάλλον τους». Τρίτον, καλείται η Επιτροπή «να διερευνήσει πώς να ενισχύσει τη συνεργασία με την Τουρκία σχετικά με τις επαφές μεταξύ ανθρώπων και την κινητικότητα».
Παράλληλα, ωστόσο, επαναβεβαιώνεται η «αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε περίπτωση ανανεωμένων προκλήσεων ή μονομερών ενεργειών που παραβιάζουν το διεθνές Δίκαιο, να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις επιλογές που διαθέτει για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών-μελών της».
Σχετικά με το μεταναστευτικό, σημειώνεται: «Εκτιμούμε τη φιλοξενία περίπου 4 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων από την Τουρκία και συμφωνούμε ότι η βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής θα συνεχιστεί. Καλούμε την Επιτροπή να προτείνει στο Συμβούλιο ένα χρηματοδοτικό πλαίσιο για τη συνέχιση της χρηματοδότησης των Σύρων προσφύγων στην Τουρκία, την Ιορδανία και τον Λίβανο».
Καλείται ταυτόχρονα η Επιτροπή «να διερευνήσει την ενίσχυση της συνεργασίας με την Τουρκία προκειμένου να διασφαλίσει την περαιτέρω εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας, ιδίως σε τομείς όπως η προστασία των συνόρων, η καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και η αύξηση της επανεισδοχής μεταναστών».
Σχετικά με το Κυπριακό, επαναλαμβάνεται η «πλήρης δέσμευση» της ΕΕ «για μια συνολική διευθέτηση» και επαναβεβαιώνεται η συμμετοχή της Ε.Ε. ως παρατηρητής στις προσεχείς διαπραγματεύσεις στη Γενεύη.
Τέλος, καλείται ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική να συνεχίσει τις εργασίες για τη διοργάνωση της Πολυμερούς Διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο.
Επικοινωνία Μητσοτάκη με Biden
Το βράδυ της 25ης Μαρτίου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει την πρώτη του τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό πρόεδρο, Joe Biden, ο οποίος θα συμμετέχει και στη Σύνοδο Κορυφής που θα διεξαχθεί μέσω τηλεδιάσκεψης.
Επί του παρόντος τουλάχιστον, δεν υπάρχει προγραμματισμένη αντίστοιχη επικοινωνία του Biden με τον Τούρκο πρόεδρο.
Υπενθυμίζεται ότι το πρωί της Τρίτης (23/3/2021) ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφτηκε το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «Αϊζενχάουερ» στη Βάση της Σούδας και εστίασε στους «αξιακούς δεσμούς» που συνδέουν Ελλάδα και ΗΠΑ.
Μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης τονίζει ότι «σκεφτόμαστε αυτούς τους δεσμούς που μας ενώνουν με τις ΗΠΑ» καθώς «εορτάζουμε τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης».
Επαφές Erdogan με Merkel, Draghi
Εν τω μεταξύ, ο Τούρκος πρόεδρος, Recep Tayyip Erdogan, φαίνεται πως είναι σε συνεχείς επαφές με τη Γερμανίδα καγκελάριο, Angela Merkel.
Χθες είχαν ακόμα μία συνομιλία, μέσω τηλεδιάσκεψης, όπου συζητήθηκαν θέματα όπως το προσφυγικό και η απελευθέρωση της βίζας.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας τόνισε πως οι σχέσεις Άγκυρας – Βρυξελλών δεν πρέπει να πληγούν από τις χώρες που δεν καταλαβαίνουν την αξία τους και ζήτησε να γίνουν προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή.
Στη διάρκεια της συνομιλίας τους, ο Erdogan τόνισε στη Merkel πως πιστεύει ότι η καλή προσωπική μεταξύ τους σχέση μπορεί να παίξει κρίσιμο ρόλο στη δημιουργία θετικής ατμόσφαιρας για τη χώρα του στον διάλογο με την ΕΕ και παράλληλα εξέφρασε την επιθυμία του για μια θετική ατζέντα στη Σύνοδο Κορυφής.
Ο Erdogan υποστήριξε πως η Τουρκία δεν επιθυμεί καμία ένταση στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, αντιθέτως μίλησε για σταθερότητα και συνεργασία και υπογράμμισε πως για να συνεχιστεί ο αποδοτικός διάλογος, η Ελλάδα θα πρέπει να ενθαρρυνθεί περισσότερο.
Νωρίτερα, ο Erdogan είχε επικοινωνία και με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας, Mario Draghi, όπου στο ζήτημα της Κύπρου υποστήριξε πως η Άγκυρα επιθυμεί τη λύση στα πλαίσια της συνεργασίας δυο κυρίαρχων κρατών.
Πηγή:www.bankingnews.gr