“Μπορούν να διασωθούν οι γερμανο-τουρκικές σχέσεις;” ήταν το ερώτημα που έθετε με τον τίτλο του άρθρο του Spiegel νωρίτερα αυτόν τον μήνα, στον απόηχο των εντάσεων που προκάλεσε η σύλληψη από τις τουρκικές αρχές του Γερμανού ακτιβιστή Peter Steudtner. Στο ερώτημα του γερμανικού περιοδικού δόθηκαν τα τελευταία 24ωρα ακόμη περισσότερες ενδείξεις ότι η απάντηση είναι αρνητική.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά την προσευχή της Παρασκευής στην Κωνσταντινούπολη, ο Τούρκος πρόεδρος Tayyip Erdoğan κάλεσε τους συμπατριώτες του οι οποίοι έχουν και γερμανική υπηκοότητα να μην ψηφίσουν στις ομοσπονδιακές βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου τους Χριστιανοδημοκράτες ή τους Σοσιαλδημοκράτες (δηλ. τα νυν συγκυβερνώντα κόμματα του “μεγάλου συνασπισμού”) ή τους Πράσινους, διότι αποτελούν “εχθρούς της Τουρκίας”. Αντίθετα τους προέτρεψε να προτιμήσουν κόμματα που δεν διέπονται από εχθρότητα για την Τουρκία, μη δίνοντας σημασία στο αν πρόκειται για το πρώτο ή το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα. Χαρακτήρισε δε ως “ζήτημα τιμής” μια τέτοια εκλογική συμπεριφορά.
Υπολογίζεται ότι από τα περίπου 3 εκατομμύρια των τουρκικής καταγωγής κατοίκων της Γερμανίας, πολιτικά δικαιώματα ως Γερμανοί πολίτες έχουν 1,2 εκατομμύρια άτομα. Ήδη υπάρχουν δύο “τουρκικά κόμματα”, αν και δεν συμμετέχουν στις ομοσπονδιακές εκλογές: η Συμμαχία για την Ανανέωση και τη Δικαιοσύνη και η Συμμαχία Γερμανών Δημοκρατών.
Είναι σαφές τι αποτέλεσε την άμεση αφορμή του ξεσπάσματος του Τούρκου προέδρου: αφενός η δήλωση της καγκελαρίου Angela Merkel ότι το Βερολίνο θα παγώσει τη διαδικασία αναθεώρησης της Τελωνειακής Ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας και αφετέρου η μη ανταπόκριση των γερμανικών αρχών στα αιτήματα έκδοσης ούτε λίγο ούτε πολύ 4.500 αντιπάλων του τουρκικού καθεστώτος που κατηγορούνται για τρομοκρατική δράση ή συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016.
Εξ ού και ο Erdoğan διαμηνύει ότι δεν δέχεται υποδείξεις για την ενταξιακή της διαδικασία από τη Γερμανία η οποία πλέον “δεν τηρεί καν το κοινοτικό κεκτημένο”, ότι δεν θα επιτρέψει σε κανέναν να παίζει με την αξιοπρέπεια της χώρας του και ότι αναμένει δράση ως προς τα ονόματα εκζητουμένων τα οποία ο ίδιος έδωσε προσωπικά στην Merkel.
Πρόκειται για μία ιδιόμορφη λογική ανταπόδοσης για τα όσα συνέβησαν στην Ευρώπη σχετικά με το τουρκικό δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου, καθώς ο ισχυρός άνδρας της Άγκυρας κατηγορεί τώρα τα μεγαλύτερα κόμματα της Γερμανίας ότι ψηφοθηρούν πλειοδοτώντας σε αντιτουρκικές δηλώσεις.
Οι αντιδράσεις στις δηλώσεις Erdoğan προφανώς υπήρξαν θυελλώδεις. Για δίχως προηγούμενο παρέμβαση στην κυριαρχία της χώας του” έκανε λόγο οι Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Sigmar Gabriel. “Αναμένουμε από τις ξένες κυβερνήσεις να μην αναμιγνύονται στις εσωτερικές υποθέσεις μας” δήλωσε ο εκπρόσωπος της καγκελαρίας Steffen Seibert. O Tayyip Erdoğan “έχει χάσει κάθε αίσθηση του μέτρου” σχολίασε ο ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών και υποψήφιος καγκελάριος Martin Schulz.
Η τουρκική πλευρά δεν αναδιπλώθηκε. Ο πρωθυπουργός Binali Yıldırım υποστήριξε ότι η χώρα του διόλου δεν επείγεται να επικραιροποιήσει την Τελωνειακή Ένωση. (Υπενθυμίζεται ότι η Κομισιόν ζήτησε τον περασμέμνο Δεκέμβριο από το Συμβούλιο εντολή να διαπραγματευτεί σχετικά με την Τουρκία, καθώς η υφιστάμενη από το 1995 Τελωνειακή Ένωση δεν καλύπτει τα αγροτικά προϊόντα, τις υπηρεσίες ή τις δημόσιες προμήθειες).
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Bekir Bozdağ χαρακτήρισε προσβλητική την απάντηση Gabriel και ούτε λίγο ούτε πολύ υποστήριξε ότι ο Erdoğan δεν παρενέβη στα εσωτερικά της Γερμανίας εφόσον οι συμβουλές του απευθύνονταν μόνο στους Τούρκους ομογενείς.
Τέλος, ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος επανήλθε το Σάββατο σε ομιλία του στη Γιοζγκάτ και με ανοίκειο γλώσσα κατηγόρησε τον Gabriel ότι δεν ξέρει τα όριά του και του απηύθυνε ρητορικά το ερώτημα “Τι παρελθόν έχεις στην πολιτική; Πόσων χρονών είσαι;”.
Την ίδια, διόλου αθώα, χρονική στιγμή, γινόταν γνωστό ότι οι ισπανικές αρχές συνέλαβαν στο ξενοδοχείο του στην Γρανάδα, κατόπιν εντάλματος της Interpol που είχε προκαλέσει η Τουρκία, τον τουρκικής καταγωγής 60χρονο αριστερό συγγραφέα Dogan Akhanli, ο οποίος έχει εγκαταλείψει τη γενέτειρά του από το 1991, έχει εγκατασταθεί στην Κολωνία από το 1994 και έχει λάβει γερμανική υπηκοότητα. Ο Akhanli είχε συλληφθεί και τον Αύγουστο του 2010 κατά τη διάρκεια ταξιδιού του στην Κωνσταντινούπολη και είχε μείνει κρατούμενος μέχρι τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους κατηγορούμενος για… ληστεία μετά φόνου.
Ήδη ο βουλευτής των Πρασίνων Volcker Beck καταγγέλλει ότι ο Τούρκος πρόεδρος επιχειρεί “να επεκτείνει την εξουσία του πέρα από τα σύνορα της χώρας του και να εκφοβίσει και καταδιώξει τους επικριτές του σε όλο τον κόσμο”. Η συμπρόεδρος του Κόμματος της Αριστεράς Katja Kipping αναρωτιέται “πόσο μακριά θα αφήσουμε τον Erdoğan να εισχωρήσει στην Ευρώπη”.
Πράγματι, είτε παρεμβαίνοντας στις γερμανικές εκλογές είτε επιδιώκοντας τη σύλληψη αντιπάλων του επί ευρωπαϊκού εδάφους ο Erdoğan προσπαθεί να αντιστρέψει την αναμορφωτική επιρροή που η Ε.Ε. ήταν συνηθισμένη να ασκεί στα πολιτικά ήθη των γειτονικών και υποψήφιων προς ένταξη κρατών. Προσαρμόζει τις ευρω-τουρκικές και δη τις ευρω-γερμανικές σχέσεις στις τρέχουσες εσωτερικές του ανάγκες, κρίνοντας ότι η έως τώρα προσεκτική, αν όχι φοβική, στάση της Γερμανίας (για λόγους που ξεκινούν από τις διμερείς εμπορικές σχέσεις και φθάνουν μέχρι το προσφυγικό) θα διαιωνίζεται, χωρίς τον κίνδυνο μιας σπασμωδικής αντίδρασης εντέλει που θα απειλούσε το πιο αδύνατο σημείο της Τουρκίας, την οικονομίας της.
Προς το παρόν πάντως, οι παρεμβάσεις Erdoğan κινητοποιούν ένα καθοδικό σπιράλ στις σχέσεις της τουρκικής διασποράς με τον περίγυρό της: για τη δεύτερη γενιά μεταναστών που αισθάνονται ότι ποτέ δεν πρόκειται να υπερβούν το “γυάλινο ταβάνι” στη γερμανική κοινωνία, η ηχηρή υποστήριξη στον Τούρκο πρόεδρο γίνεται σημάδι αυτοπεποίθησης – ίσα για να “επιβεβαιώσει” στα μάτια των λοιπών Γερμανών τους φόβους ότι οι Τουρκίας καταγόμενοι περιφρονούν τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Πηγή: capital.gr
