Πιο νωρίς η μείωση του αφορολογήτου, το 2023 τα αντίμετρα, όχι στην επαναφορά των κλαδικών συμβάσεων, «στοπ» στους συμβασιούχους του Δημοσίου, μεγαλύτερη κάλυψη τραπεζών στους πλειστηριασμούς.
Ένα χρόνο νωρίτερα, δηλαδή το 2019, «βλέπει» το ΔΝΤ την εφαρμογή του νέου μειωμένου αφορολογήτου, που θα αφήσει «ακάλυπτο» το 20% των χαμηλόμισθων και των χαμηλοσυνταξιούχων, ενώ όσον αφορά στα περιβόητα αντίμετρα, το Ταμείο δεν βλέπει φως πριν από το 2023, δηλαδή πριν χαλαρώσουν οι δημοσιονομικοί στόχοι.
Αν και η έκθεση του ΔΝΤ επιχειρήθηκε να περάσει στα «ψιλά», ως «μια από τα ίδια», η προσεκτική ανάγνωση των διαπιστώσεων, των προβλέψεων και των συστάσεων που περιλαμβάνει, προμηνύει ένα «θερμό» Φθινόπωρο, με αμφίβολα τα χρονοδιαγράμματα της τρίτης αξιολόγησης, καθώς αμφισβητούνται βασικές παραδοχές των όσων ψηφίστηκαν μόλις πριν από ενάμιση μήνα.
Κατ’ αρχάς, το Ταμείο σημειώνει ότι «περιμένει την πλήρη εφαρμογή της μείωσης του αφορολογήτου το 2019», τινάζοντας στον αέρα τον προγραμματισμό της κυβέρνησης, που κατάφερε μετά κόπων και βασάνων να μεταθέσει το εν λόγω μέτρο το 2020. Όπως αναλύεται στην έκθεση του ΔΝΤ, το «ψαλίδισμα» της έκπτωσης φόρου κατά 650 ευρώ, δηλαδή του αφορολογήτου κατά περίπου 3.000 ευρώ, συνεπάγεται ότι εφεξής θα καλύπτει το 35% των μισθωτών και των συνταξιούχων, έναντι 55% που καλύπτονται αυτή τη στιγμή. Επιπλέον, το νέο αφορολόγητο θα καλύπτει το 40% του μισθού ενός μέσου εργαζόμενου, αντί 60%, μείωση που σύμφωνα με το Ταμείο δεν είναι αρκετή, καθώς ο μέσος όρος στην Ευρώπη βρίσκεται περίπου στο 22%. Αυτό που τονίζουν οι αναλυτές του Ταμείου είναι ότι αποτελεί αντικείμενο ανησυχίας πως βαίνει αυξανόμενος ο αριθμός των φορολογούμενων με εισόδημα κάτω από το αφορολόγητο, λόγω της έξαρσης της μερικής και περιστασιακής απασχόλησης, επισήμανση που ανοίγει το «παράθυρο» για νέα μείωση του αφορολογήτου ορίου.
«Βόμβα» ρίχνει το Ταμείο και στο αφήγημα των αντίμετρων, καθώς αναφέρει ως βασικό του σενάριο ότι οι ψηφισμένες μειώσεις συντελεστών φυσικών- νομικών προσώπων, η μείωση της έκτακτης εισφοράς και το υπόλοιπο «πακέτο» κοινωνικών δαπανών, δεν θα ισχύσουν παρά μόνο το 2023, όταν χαμηλώνει ο πήχης των πρωτογενών πλεονασμάτων. Το ΔΝΤ «καρφώνει», μάλιστα, την Αθήνα ότι συμπεριέλαβε στα αντίμετρα την έστω μικρή μείωση του ΕΝΦΙΑ, παρά την αντίθετη άποψη του Ταμείου.
Υπενθυμίζεται ότι το αν η μείωση του αφορολογήτου θα έρθει το 2019 και το αν θα εφαρμοστούν τα αντίμετρα, θα εξαρτηθεί από την αξιολόγηση που θα λάβει χώρα λίγο πριν από την ολοκλήρωση του Προγράμματος κι αφού συνεκτιμηθούν οι προοπτικές επίτευξης πλεονασμάτων 3,5%.
«Βόμβα» ρίχνει το Ταμείο και στα Εργασιακά, στέλνοντας έτσι σαφές μήνυμα ότι η επόμενη αξιολόγηση, που ούτως ή άλλως συμπεριλαμβάνει τη θεσμοθέτηση αυξημένης πλειοψηφίας (50% + 1) για την προκήρυξη απεργιών στα πρωτοβάθμια σωματεία, θα είναι περιπετειώδης και σε αυτό το πεδίο. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η αντιστροφή των όσων ισχύουν από το 2011 στο πεδίο των συλλογικών συμβάσεων (κατάργηση επεκτασιμότητας κλαδικών συμβάσεων), θα είναι «μεγάλο βήμα προς τα πίσω», καθώς όπως υποστηρίζει, θα περιορίσει την ευελιξία σε επίπεδο επιχειρήσεων, θα πλήξει την ανταγωνιστικότητα, θα καθυστερήσει την πολυαναμενόμενη αύξηση απασχόλησης- επενδύσεων.
«Συμβουλεύουμε τις Ελληνικές Αρχές να το ξανασκεφτούν» τονίζουν οι αναλυτές του Ταμείου, σημειώνοντας ότι όντως η εσωτερική υποτίμηση απέτυχε και σημειώθηκε εκτεταμένη μείωση των πραγματικών αποδοχών, αλλά αυτό οφείλεται στις ανεπαρκείς μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών. Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ υπεραμύνεται της ευελιξίας και της αποτελεσματικότητας των επιχειρησιακών συμβάσεων, δείχνοντας να αγνοεί ότι με την κατάργηση των κλαδικών συμβάσεων, υπήρξε στροφή στις ατομικές συμβάσεις, με αποτέλεσμα η αγορά εργασίας να αποκτήσει χαρακτηριστικά «ζούγκλας».
Από τα πυρά του ΔΝΤ δεν γλίτωσαν ούτε οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου στο Δημόσιο, οι οποίες σύμφωνα με το Ταμείο αυξάνονται δραματικά και τείνουν να ακυρώσουν τη μείωση του δημόσιου τομέα από το 2010 και μετά, με βάση τον κανόνα αποχωρήσεων- προσλήψεων. Σύμφωνα, μάλιστα, με το Ταμείο, «οι κανόνες για τις συμβάσεις πρέπει επειγόντως να σφίξουν», επισήμανση που έρχεται στον έντονο απόηχο των κινητοποιήσεων στην καθαριότητα και των σχεδιασμών της κυβέρνησης στους ΟΤΑ.
Η χαριστική βολή έπεσε στο «ευαίσθητο» πεδίο των πλειστηριασμών, όπου κατά το Ταμείο θα πρέπει να ενισχυθεί η κάλυψη των πιστωτών, δηλαδή των τραπεζών, έναντι του επίσης μνημονιακού κανόνα που ισχύει σήμερα και εγγυάται το 65% των απαιτήσεων. «Είναι μοναδικός κανόνας στην Ευρώπη», τονίζει το ΔΝΤ και ανάβει φωτιές, υποστηρίζοντας ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να αναθεωρήσει τη σειρά (των καλύψεων), με στόχο ένα υψηλότερο επίπεδο προστασίας στα νέα δάνεια, με βάση τις βέλτιστες πρακτικές. Ποιες είναι αυτές; Οι απαιτήσεις των τραπεζών καλύπτονται πλήρως στην Αυστρία, στη Βουλγαρία, στη Γερμανία, στην Ιρλανδία, στην Ιταλία, στη Σουηδία, ενώ προβλέπεται μια κάποια ελάχιστη προστασία για τις αποδοχές των εργαζομένων μόνο στη Γαλλία, στην Πορτογαλία και στην Ισπανία.
Ως παγίδα μπορεί να εξελιχθεί και η διαφορά εκτιμήσεων μεταξύ ΔΝΤ- Ευρωπαίων για το πλεόνασμα του 2018. Το Ταμείο επιμένει ότι δεν θα είναι υψηλότερο του 2,2%, αντί 3,5%, αφήνοντας έτσι μια «τρύπα» περίπου 2,5 δισ ευρώ. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, υπάρχει συμφωνία με τους Ευρωπαίους ότι αν τελικά επιβεβαιωθούν αυτές οι προβλέψεις του, τότε και οι Ευρωπαίοι θα αναθεωρήσουν το στόχο του 3,5%, δηλαδή δεν θα χρειαστεί να ληφθούν πρόσθετα μέτρα. Ποια είναι, όμως, η προϋπόθεση; Οι Ελληνικές Αρχές να έχουν εφαρμόσει πλήρως όλα τα συμφωνηθέντα.