Η έλευση του νέου έτους 2019 αφορά για τα ελληνικά πολιτικά πράγματα, έτος εκλογών, σε όλα τα επίπεδα της πολιτικής ζωής. Η συγκυρία αυτή, ασφαλώς επιβαρύνει το πολιτικό κλίμα και οξύνει την κατάσταση. Όσο δε επικρατεί η απλουστευτική νοοτροπία και βουλιμία που αφορά στο: «φύγε εσύ»-«να’ρθω εγώ», είναι πρόδηλο ότι η αντίληψη αυτή κινδυνεύει να εκφυλίσει τον πολιτικό λόγο σε συμπεριφορές που κάθε σοβαρός πολίτης αποδοκιμάζει. Ενόψει των βέβαιων πολιτικών εξελίξεων (και ασχέτως του χρόνου του πολλαπλών εκλογών), χρήσιμα μπορεί να είναι τα παρακάτω:
Οι επιστήμες της συμπεριφοράς (Behavioral Sciences) είναι χρήσιμα εργαλεία για πολιτική ανάλυση. Ειδικότερα στην πολιτική επιστήμη η «μπιχαβιοριστική προσέγγιση» έχει τις ρίζες της ήδη από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Κύριος θεμελιωτής της είναι ο Αμερικανός Σαρλ Μίριαμ (Charles Merriam), που καθόρισε νέες βάσεις και εισήγαγε νέες επιστημονικές τεχνικές, τις οποίες αξιοποίησε ο διάδοχος του Χάρολντ Λάσγουελ (Harold Lasswell), χρησιμοποιώντας αυστηρές τεχνικές για την προσέγγιση της πολιτικής συμπεριφοράς.
Υπ’ όψιν δε ότι η «μπιχαβιοριστική προσέγγιση» στοχεύει σε μια συστηματική παρατήρηση και προβαίνει σε αναλύσεις προκειμένου να διατυπωθούν αντί θεωριών, συγκεκριμένα συμπεράσματα. Με τούτη τη σύντομη «εισαγωγή» και για την συναγωγή συμπερασμάτων, υπ’ όψιν τα εξής:
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
1) Το «πολιτικό σύστημα» θα πρέπει να επικεντρωθεί στις αλήθειες που προσδιορίζουν τα πολιτικά δεδομένα. Και τούτο γιατί η Χώρα, από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, για πρώτη φορά βρίσκεται σε τόσο κρίσιμο σταυροδρόμι πολιτικών και εθνικών εξελίξεων. Συνεπώς υπ’ αυτές τις συνθήκες το «παρόν πολιτικό σύστημα» προκειμένου να υπηρετήσει τις ανάγκες διακυβέρνησης αλλά και αντιπολίτευσης, επιβάλλεται να αποβάλει λαϊκισμούς και να προσχωρήσει στην ανάγκη ανανεωμένου (σύγχρονου) πολιτικού λόγου με τεκμηρίωση και χαρτογράφηση των συνεπειών των όποιων πολιτικών προτάσεων. Άλλωστε ο λαϊκισμός που καλά κρατεί στις ημέρες μας είναι μια στερούμενη ειδικού βάρους ιδεολογία (thin-centered ideology), απολύτως ακατάλληλη ως νοοτροπία πολιτικής.
2) Υπ’ όψιν επίσης ότι στην παρούσα συγκυρία σε κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκεται και το ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα, το οποίο όχι μόνο λόγω της εν γένει αρχιτεκτονικής της Λισαβόνας, αλλά και λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών του ευρωσυστήματος, δοκιμάζεται από έντονες αντιφάσεις –αντιθέσεις και από πολλαπλά επίπεδα ή άλλως κύκλους πολιτικών και οικονομικών επιρροών. Η δοκιμασία όμως αυτή θα πρέπει να μην δημιουργήσει «τέρατα» παλαιών εποχών και αντιλήψεων. Η αποτροπή αυτής της εξέλιξης αφορά ευθύνη των δημοκρατικών δυνάμεων και κάθε πολίτη ατομικά.
ΑΣ ΚΟΙΤΑΞΟΥΜΕ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Κατά το μέρος που αφορά στην Ελλάδα, η πολιτική ανάλυση στον παρόντα χρόνο καθοδηγεί στη ανάγκη σύγκλισης των κοινωνικών εκείνων δυνάμεων που μπορούν να συγκροτήσουν δυναμική κοινωνικού και πολιτικού ρεύματος, το οποίο με σεβασμό στη δημοκρατική αρχή θα επιδιώξει την κοινωνική συνοχή και την κοινωνική πρόοδο, αντιπολιτευόμενο την αυστηρή λιτότητα. Η δυναμική αυτή θα βρεθεί αντιμέτωπη ασφαλώς με τις εμμονές της «ελίτ των Βρυξελλών» και των πολιτικών του Βερολίνου. Θα επιδιώξει όμως την αναθεώρηση των δογμάτων του δημοσιονομικού πλεονάσματος στο μέτρο που οι πολιτικές αυτών των δογμάτων αντιβαίνουν στους κανόνες της ενωσιακής έννομης τάξης.
Για παράδειγμα όταν το δημοσιονομικό έλλειμμα δεν μπορεί να είναι πέραν του 3% (συνεπώς είναι νόμιμο έως το 3%), δεν είναι δυνατόν να επιβάλεται αντιστοίχως πλεόνασμα που υπερβαίνει το 3%. Το εκάστοτε δηλαδή θετικό πρόσημο που ξεπερνά το μέτρο, καταπιέζει τις κοινωνίες και δημιουργεί ασφυξία στις οικονομικές μονάδες που έχουν πρόθεση να δράσουν και να επενδύσουν. Η πολιτική όμως που πρέπει να ακολουθηθεί για την «αντιμετώπιση της λιτότητας» απαιτεί σοβαρό πολιτικό λόγο και τεκμηρίωση μακριά από απλουστεύσεις και λαϊκισμούς. Πρωτίστως όμως πρέπει να κατευθύνει στη σύγκλιση και συγκρότηση κοινωνικού ρεύματος ικανού να δημιουργήσει νέες συνθήκες με προτεραιότητα τη συγκρότηση κοινωνικού κράτους δικαίου.
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Ασφαλώς τα εθνικά θέματα επιδρούν στις αποφάσεις ενός Λαού. Ωστόσο, για την τελική κρίση επιδρά η ψυχραιμία της κρίσιμης ώρας. Πέραν αυτού οι κοινωνίες κυρίως στις βουλευτικές εκλογές λειτουργούν με βάση τις υπάρχουσες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες και τις μελλοντικές προοπτικές. Ως εκ τούτου το πολιτικό προσωπικό και τα κόμματα (ασφαλώς του δημοκρατικού τόξου), θα κριθούν με το κατά πόσον αποφεύγουν τα ευχολόγια και τα συνθήματα που εξάπτουν τον εθνικισμό και τον μαξιμαλισμό παροχών. Αντιστοίχως το πολιτικό προσωπικό και τα κόμματα, θα κριθούν με βάση τα προγράμματα και τις συγκεκριμένες πολιτικές που εγγυώνται την κοινωνική συνοχή και την ανάπτυξη, ενώ παραλλήλως θα κριθούν κατά πόσον οι πολιτικές τους υπηρετούν την ασφάλεια και την ειρήνη. Είναι βέβαιον ότι τα κρίσιμα ζητήματα που ο λαός θα ζητήσει να επιλυθούν μέσω του Κοινοβουλίου που θα προκύψει αμέσως μετά τις εθνικές εκλογές θα είναι το κοινωνικό πρόβλημα και όχι κατά προτεραιότητα οι διεθνείς σχέσεις της Χώρας.
Η «ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ»
Το μέγεθος της εκτός παραγωγικής διαδικασίας ελληνικής κοινωνίας, με πληθυσμό που αφορά 7.729.650 άτομα, αποκτά ιδιαίτερη δραματικότητα εάν «προσομοιωθεί» με το σύνολο των κοινωνιών κρατών όπως π.χ. της Φινλανδίας, της Ιρλανδίας, της Νορβηγίας, της Δανίας, που έχουν πληθυσμούς 4.462.939, 4.593.100, 5.137.679, 5.639.719 ατόμων αντιστοίχως. Εξ αυτού συνάγεται ότι στον ιστό της ελληνικής κοινωνίας υφίσταται κοινωνική διαστρωμάτωση επιπέδου κράτους(!) που είναι εκτός παραγωγικής διαδικασίας, την οποία καλείται να συντηρήσει η εντός παραγωγικής διαδικασίας διαστρωμάτωση με πληθυσμό που αφορά 3.076.636 άτομα.
Με τούτα τα δεδομένα οι πολιτικοί φορείς (και αναφέρομαι στα κόμματα του δημοκρατικού τόξου) θα πρέπει να εστιάσουν στη σύγκλιση των αναγκών της εκτός παραγωγικής διαδικασίας κοινωνίας, με τις ανάγκες της εντός παραγωγικής διαδικασίας κοινωνίας.
Σε κάθε περίπτωση: επειδή υφίστανται κοινωνικές διαστρωματώσεις ευρέως φάσματος, που μπορούν να συγκλίνουν σ’ ένα συσχετισμό δυνάμεων, ασχέτως εάν βρίσκονται εντός ή εκτός παραγωγικής διαδικασίας, συνάγεται ότι όποιος πολιτικός φορέας κατορθώσει να οικοδομήσει, να εκφράσει και να υποστηρίξει αυτή τη σύγκλιση, θα είναι εκείνος που θα επικρατήσει στις προσεχείς εκλογές.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
«…υφίστανται κοινωνικές διαστρωματώσεις ευρέως φάσματος, που μπορούν να συγκλίνουν σ’ ένα συσχετισμό δυνάμεων»
——————————————–
*Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC- EU).
