Ο «παράδεισος» των 10,3 τρισ. δολ των πλουσίων του κόσμου
Μέσα στην καρδιά των πιο μεγάλων ιμπεριαλιστικών χωρών φυτρώνουν και αναπτύσσονται τα offshore πλυντήρια και κρυψώνες του μαύρου χρήματος.
Μπορεί η διαρροή εμπιστευτικών εγγράφων από τα περίφημα «Panama Papers» έως τα σημερινά «Paradise Papers», να αποκαλύπτουν ορισμένα από τα μυστικά του κόσμου των offshore, εντούτοις κοινός τόπος είναι πως οι πλούσιοι αυτού του κόσμου έχουν «κρυμμένα» σε φορολογικούς παραδείσους μέρος του πλούτου τους που σύμφωνα με την παγκόσμια βάση δεδομένων της Boston Consulting Group (BCG) για το 2017, κυμαίνονται στα 10,3 τρισ. δολάρια.
Αυτό σημαίνει πως οι «έχοντες» αυτού του κόσμου αποφεύγουν φόρους 3,5 τρισ. δολαρίων ετησίως αν τα κεφάλαια αυτά φορολογούνταν σύμφωνα με τα ισχύοντα στις χώρες του ΟΟΣΑ. Εσοδα, που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα πιο αδύναμα οικονομικά στρώματα και τους αποκαλούμενους χαμένους της παγκοσμιοποίησης, περιορίζοντας τις εισοδηματικές ανισότητες οι οποίες στον δυτικό κόσμο δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερες παρά το γεγονός ότι ο παγκόσμιος ιδιωτικός πλούτος κινείται σήμερα σε ιστορικά υψηλά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο από τις αρχές του 21ου αιώνα ο αριθμός των εκατομμυριούχων αυξήθηκε κατά 155% και ο αριθμός των δισεκατομμυριούχων κατά 216%, ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2017 της Wealth-Χ οι υπερπλούσιοι με περιουσία άνω των 30 εκατ. δολαρίων που διαθέτουν συνολικά κινητή περιουσία 27 τρισ. δολαρίων αυξήθηκαν κατά 3,5% στα 226.450 άτομα, αντιστοιχώντας στο 0,003% του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού. Την ίδια στιγμή έχουν καταγραφεί 2.397 δισεκατομμυριούχοι, με συνολική περιουσία 7,37 τρισ. δολαρίων.
Σύμφωνα με την BCG, η Ελβετία, με 2,4 τρισ. δολάρια, παραμένει ηγέτιδα δύναμη στον κόσμο των offshore, καθώς καταλαμβάνει μερίδιο αγοράς που ξεπερνά το 24% των συνολικών «κρυμμένων» κεφαλαίων. Μόνο από τη Δυτική Ευρώπη προσελκύει το 35% των υπεράκτιων κεφαλαίων, έναντι 25% που πηγαίνει στα νησιά της Μάγχης και στο Δουβλίνο, στα οποία βρίσκονται τοποθετημένα 1,1 τρισ. δολάρια, και 14% στο Λουξεμβούργο, που συγκεντρώνει σήμερα 400 δισ. δολάρια υπεράκτιου πλούτου.
Στην Ελβετία, εκτιμάται ότι βρήκε καταφύγιο και το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών συμφερόντων κεφαλαίων (συμπεριλαμβανομένων και αυτών των εφοπλιστών), τα οποία σύμφωνα με εσωτερικές έρευνες ελβετικών τραπεζών και εξειδικευμένων οίκων κυμαίνονταν στα 100-120 δισ. ευρώ, με το 60% εξ αυτών να βρίσκεται τοποθετημένο σε διάφορα επενδυτικά προϊόντα.
Ο υπεράκτιος πλούτος από την Ασία και τον Ειρηνικό (εκτός της Ιαπωνίας) επιλέγει κατά 32% τη Σιγκαπούρη, όπου σήμερα βρίσκονται τοποθετημένα 1,2 τρισ. δολάρια, και κατά 16% το Χονγκ Κονγκ, που έχει προσελκύσει 800 δισ. δολάρια. Καθώς επωφελούνται άμεσα από τον ρυθμό αύξησης του πλούτου στην Ασία, ως το 2021 εκτιμάται ότι τα δύο αυτά κέντρα θα προσελκύσουν το 23% του παγκόσμιου υπεράκτιου πλούτου από 16% σήμερα, πιέζοντας τα μερίδια της Ελβετίας.
Η Καραϊβική και ο Παναμάς, παραμένουν ο αγαπημένος προορισμός για τα κεφάλαια που αναζητούν «υπεράκτια ασφάλεια» από τη Βόρεια Αμερική, ενώ η περιοχή συγκεντρώνει σήμερα 1,3 τρισ. δολάρια offshore κεφαλαία.
Από τη Λατινική Αμερική τα υπεράκτια κεφάλαια επιλέγουν κατά 29% τις ΗΠΑ, κατά 29% την Καραϊβική και κατά 27% την Ελβετία. Η Μέση Ανατολή επιλέγει κατά 31% την Ελβετία, ενώ ακολουθούν Ηνωμένο Βασίλειο (22%) και Ντουμπάι (19%). Το Ηνωμένο Βασίλειο συνεχίζει να αναπτύσσεται ως υπεράκτιος προορισμός, με τα offshore κεφάλαια να εκτιμώνται σε 1,3 τρισ. δολάρια, ενώ και οι ΗΠΑ εξαιτίας της δημιουργίας νέου πλούτου στη Λατινική Αμερική σημειώνουν αύξηση 6% ετησίως, με τα offshore κεφάλαια να εκτιμώνται σε 900 δισ. δολάρια. Για ορισμένους παρατηρητές μάλιστα, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ανερχόμενος φορολογικός παράδεισος, «η νέα Ελβετία», κάτι που είναι εμφανές π.χ. στην περίπτωση της Πολιτείας της Νότιας Ντακότα.