Οι πρόωρες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία προκηρύχθηκαν και επισήμως. Όμως προς το παρόν, οι ψηφοφόροι της γείτονος δείχνουν να ενδιαφέρονται λιγότερο για τον Ταγίπ Ερντογάν και περισσότερο για το παιχνίδι της επιβίωσης – τόσο το τηλεοπτικό, όσο και αυτό της καθημερινής τους ζωής.
Το περασμένο Σάββατο, ο Τούρκος πρόεδρος παραχώρησε κοινή τηλεοπτική συνέντευξη στους σταθμούς NTV και Star. Ωστόσο, τα ποσοστά τηλεθέασης της συνέντευξης κινήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα, καταλαμβάνοντας μόλις την 23η θέση με 4,08%, τη στιγμή που το γνωστό τηλεπαιχνίδι Survivor, το οποίο έρχεται πρώτο σε τηλεθέαση, κατέγραψε ποσοστό 21,28%.
Είναι και αυτό ένα δείγμα της απάθειας που καλλιεργεί η διάχυτη αίσθηση του αναπότρεπτου ως προς τις πολιτικές εξελίξεις, κινδυνεύοντας ωστόσο να τραυματίσει έτσι τις φιλοδοξίες του Ερντογάν για άνετη επανεκλογή στην προεδρία από τον πρώτο γύρο των εκλογών της 24ης Ιουνίου και για ανάδειξη παραλλήλως μιας φίλιας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Χαρακτηριστικά είναι τα ευρήματα έρευνας της εταιρείας Gezici τα οποία περιλαμβάνονται σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της εθνικιστικής κεμαλιστικής εφημερίδας Sözcü (4ης σε κυκλοφορία στην Τουρκία), με τίτλο “Ερντογάν: 45,6%, Ακσενέρ 41,8%”.
Σύμφωνα με αυτήν, οι ερωτηθέντες κατονόμασαν ως μεγαλύτερο πρόβλημα της Τουρκίας την κατάσταση της οικονομίας σε ποσοστό (48,6%) και εν συνεχεία την δράση των Κούρδων αυτονομιστών του ΡΚΚ (38,8%), την ανεργία (36,7%), την “Φετουλαχιστική τρομοκρατική οργάνωση” (24,7%), την κατάσταση της εκπαίδευσης (20%), την παρουσία των Σύρων προσφύγων (17,7%) και την εγκληματικότητα (12.1%).
Στο ερώτημα “ποιον θα ψηφίσετε στις προεδρικές εκλογές;” οι περισσότεροι ψηφοφόροι κατονόμασαν τον Ταγίπ Ερντογάν (43,5%) και ακολούθησαν η πρώην υπουργός Εσωτερικών και επικεφαλής του νεοσύστατου “Καλού Κόμματος” Μεράλ Ακσενέρ (18,6%). ο Κούρδος πρώην βουλευτής και πρώην δήμαρχος Μάρντιν, Αχμέτ Τουρκ (11,1%), ο ηγέτης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου (9,7%), ο πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτελείου (που αρχικά καταδικάστηκε και κατόπιν απαλλάχτηκε για την υπόθεση Εργκένεκον) Ιλκέρ Μπασμπούγ (9,5%), ο πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας και συνιδρυτής του κυβερνώντος κόμματος Αμπντουλλάχ Γκιουλ (5,3%) και ο αρχηγός του εξωκοινοβουλευτικού ισλαμιστικού κόμματος Σααντέτ, Τεμέλ Καραμολάογλου (1,5%). Σημειώνεται ότι δεν πρόκειται για κατατεθειμένες υποψηφιότητες αλλά για πρόσωπα που εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να διεκδικήσουν την ψήφο.
Τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα αφορούν τις ανακατατάξεις σε ενδεχόμενο δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας. Σε περίπτωση που η μονομαχία διεξαχθεί μεταξύ του Ερντογάν και της Ακσενέρ, ο νυν πρόεδρος φέρεται να λαμβάνει το 45,6% της ψήφου και η εθνικίστρια πρώην υπουργός το 41,8%, με το ποσοστό των αναποφάσιστων να υπολογίζεται σε 12,6%. Εάν το ζευγάρι του δεύτερου γύρου είναι οι Ερντογάν και Γκιούλ, τότε ο πρώτος λαμβάνει το 42,8% και ο δεύτερος το 23,5%, ενώ το ποσοστό των αναποφάσιστων φτάνει στο 33,7%.
Στο ερώτημα “Ποιο κόμμα θα ψηφίσετε στις βουλευτικές εκλογές;”, οι απαντήσεις φέρουν το νυν κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) πρώτο με 45,8% και ακολουθούν το (κεμαλιστικό κεντροαριστερό) Λαϊκό Ρεπουλμπλικανικό Κόμμα (CHP) του Κιλιτσντάρογλου με 19,7%, σε σαφή υποχώρηση, το εθνικιστικό “Καλό Κόμμα” της Ακσενέρ με 16,3%, το φιλοκουρδικό HDP με 9,7% να δίνει μάχη για να φτάσει το όριο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης, το (συμπολιτευόμενο) Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί στο 7% και το σααντέτ στο 0,8%.
Καθώς οι πρόσφατες αλλαγές στον εκλογικό νόμο επιτρέπουν τη συγκρότηση συμμαχιών στην κάλπη, όπως αυτή που συνέπηξαν το ΑΚΡ με το ΜΗΡ για τη διάσωση του τελευταίου, πολλές ανατροπές μπορούν να προκύψουν από το είδος των συνασπισμών που θα συγκροτηθούν.
Στην περίπτωση που ευοδωθούν τα σχέδια για μία μεγάλη Κεντροδεξιά [αποτελούμενη από το Καλό Κόμμα, το Saadet, το επίσης εξωκοινοβουλευτικό Δημοκρατικό Κόμμα και το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας), τα ποσοστά διαμορφώνονται ως εξής: “Λαϊκή Συμμαχία” (ΑΚΡ-ΜΗΡ) 48,2%, Κεντροδεξιά 23,4%, CHP 18,9%, HDP 9,5%.
Είναι προφανές ότι από τις επιδόσεις του ήδη διωκόμενου HDP θα κριθεί το αν θα υπάρξει ή όχι αυτοδυναμία στο (ούτως ή άλλως αποδυναμωμένο, λόγω της μετατροπής του πολιτεύματος σε προεδρικό) κοινοβούλιο.
Το περασμένο Σάββατο, ο Τούρκος πρόεδρος παραχώρησε κοινή τηλεοπτική συνέντευξη στους σταθμούς NTV και Star. Ωστόσο, τα ποσοστά τηλεθέασης της συνέντευξης κινήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα, καταλαμβάνοντας μόλις την 23η θέση με 4,08%, τη στιγμή που το γνωστό τηλεπαιχνίδι Survivor, το οποίο έρχεται πρώτο σε τηλεθέαση, κατέγραψε ποσοστό 21,28%.
Είναι και αυτό ένα δείγμα της απάθειας που καλλιεργεί η διάχυτη αίσθηση του αναπότρεπτου ως προς τις πολιτικές εξελίξεις, κινδυνεύοντας ωστόσο να τραυματίσει έτσι τις φιλοδοξίες του Ερντογάν για άνετη επανεκλογή στην προεδρία από τον πρώτο γύρο των εκλογών της 24ης Ιουνίου και για ανάδειξη παραλλήλως μιας φίλιας κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Χαρακτηριστικά είναι τα ευρήματα έρευνας της εταιρείας Gezici τα οποία περιλαμβάνονται σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της εθνικιστικής κεμαλιστικής εφημερίδας Sözcü (4ης σε κυκλοφορία στην Τουρκία), με τίτλο “Ερντογάν: 45,6%, Ακσενέρ 41,8%”.
Σύμφωνα με αυτήν, οι ερωτηθέντες κατονόμασαν ως μεγαλύτερο πρόβλημα της Τουρκίας την κατάσταση της οικονομίας σε ποσοστό (48,6%) και εν συνεχεία την δράση των Κούρδων αυτονομιστών του ΡΚΚ (38,8%), την ανεργία (36,7%), την “Φετουλαχιστική τρομοκρατική οργάνωση” (24,7%), την κατάσταση της εκπαίδευσης (20%), την παρουσία των Σύρων προσφύγων (17,7%) και την εγκληματικότητα (12.1%).
Στο ερώτημα “ποιον θα ψηφίσετε στις προεδρικές εκλογές;” οι περισσότεροι ψηφοφόροι κατονόμασαν τον Ταγίπ Ερντογάν (43,5%) και ακολούθησαν η πρώην υπουργός Εσωτερικών και επικεφαλής του νεοσύστατου “Καλού Κόμματος” Μεράλ Ακσενέρ (18,6%). ο Κούρδος πρώην βουλευτής και πρώην δήμαρχος Μάρντιν, Αχμέτ Τουρκ (11,1%), ο ηγέτης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου (9,7%), ο πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτελείου (που αρχικά καταδικάστηκε και κατόπιν απαλλάχτηκε για την υπόθεση Εργκένεκον) Ιλκέρ Μπασμπούγ (9,5%), ο πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας και συνιδρυτής του κυβερνώντος κόμματος Αμπντουλλάχ Γκιουλ (5,3%) και ο αρχηγός του εξωκοινοβουλευτικού ισλαμιστικού κόμματος Σααντέτ, Τεμέλ Καραμολάογλου (1,5%). Σημειώνεται ότι δεν πρόκειται για κατατεθειμένες υποψηφιότητες αλλά για πρόσωπα που εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να διεκδικήσουν την ψήφο.
Τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα αφορούν τις ανακατατάξεις σε ενδεχόμενο δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας. Σε περίπτωση που η μονομαχία διεξαχθεί μεταξύ του Ερντογάν και της Ακσενέρ, ο νυν πρόεδρος φέρεται να λαμβάνει το 45,6% της ψήφου και η εθνικίστρια πρώην υπουργός το 41,8%, με το ποσοστό των αναποφάσιστων να υπολογίζεται σε 12,6%. Εάν το ζευγάρι του δεύτερου γύρου είναι οι Ερντογάν και Γκιούλ, τότε ο πρώτος λαμβάνει το 42,8% και ο δεύτερος το 23,5%, ενώ το ποσοστό των αναποφάσιστων φτάνει στο 33,7%.
Στο ερώτημα “Ποιο κόμμα θα ψηφίσετε στις βουλευτικές εκλογές;”, οι απαντήσεις φέρουν το νυν κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) πρώτο με 45,8% και ακολουθούν το (κεμαλιστικό κεντροαριστερό) Λαϊκό Ρεπουλμπλικανικό Κόμμα (CHP) του Κιλιτσντάρογλου με 19,7%, σε σαφή υποχώρηση, το εθνικιστικό “Καλό Κόμμα” της Ακσενέρ με 16,3%, το φιλοκουρδικό HDP με 9,7% να δίνει μάχη για να φτάσει το όριο κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης, το (συμπολιτευόμενο) Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί στο 7% και το σααντέτ στο 0,8%.
Καθώς οι πρόσφατες αλλαγές στον εκλογικό νόμο επιτρέπουν τη συγκρότηση συμμαχιών στην κάλπη, όπως αυτή που συνέπηξαν το ΑΚΡ με το ΜΗΡ για τη διάσωση του τελευταίου, πολλές ανατροπές μπορούν να προκύψουν από το είδος των συνασπισμών που θα συγκροτηθούν.
Στην περίπτωση που ευοδωθούν τα σχέδια για μία μεγάλη Κεντροδεξιά [αποτελούμενη από το Καλό Κόμμα, το Saadet, το επίσης εξωκοινοβουλευτικό Δημοκρατικό Κόμμα και το Κόμμα της Μητέρας Πατρίδας), τα ποσοστά διαμορφώνονται ως εξής: “Λαϊκή Συμμαχία” (ΑΚΡ-ΜΗΡ) 48,2%, Κεντροδεξιά 23,4%, CHP 18,9%, HDP 9,5%.
Είναι προφανές ότι από τις επιδόσεις του ήδη διωκόμενου HDP θα κριθεί το αν θα υπάρξει ή όχι αυτοδυναμία στο (ούτως ή άλλως αποδυναμωμένο, λόγω της μετατροπής του πολιτεύματος σε προεδρικό) κοινοβούλιο.
