Η κρατική διάσωση της Monte dei Paschi, της τρίτης μεγαλύτερης τράπεζας της Ιταλίας, απομένει πλέον ως μοναδική λύση για την ιταλική κυβέρνηση.
Χθες η ΕΚΤ απέρριψε το αίτημα της Monte dei Paschi να της δοθεί παράταση 20 ημερών, ώστε να προσπαθήσει να αντλήσει κεφάλαια από ιδιώτες επενδυτές. Παράλληλα, οι τράπεζες που είχαν αναλάβει την προσπάθεια ανακεφαλαιοποίησης ενημέρωσαν τη Ρώμη ότι πλέον δεν υπάρχει ούτε η διάθεση από την πλευρά των επενδυτών ούτε ο χρόνος για να επιχειρηθεί η ανακεφαλαιοποίηση, ύψους 5 δισ. ευρώ.
Οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών υποχωρούσαν έντονα χθες, ωστόσο επικρατούσε ηρεμία στα υπόλοιπα μεγάλα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και στο μέτωπο των ιταλικών κρατικών ομολόγων. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Reuters, το εποπτικό συμβούλιο της ΕΚΤ απέρριψε το μεσημέρι της Παρασκευής το αίτημα της Monte dei Paschi, με το σκεπτικό ότι δεν θα είχε ιδιαίτερο νόημα η παράταση της προθεσμίας και ότι πλέον είναι καιρός να παρέμβει η Ρώμη.
Το ενιαίο εποπτικό συμβούλιο της ΕΚΤ έκρινε ότι αν έδινε περισσότερο χρόνο στη Monte dei Paschi, υπήρχε κίνδυνος να εξαπλωθεί η κρίση και σε άλλες ιταλικές τράπεζες.
Η διοίκηση της Monte dei Paschi είχε ζητήσει παράταση της προθεσμίας, που έληγε στα τέλη του έτους, έως τις 20 Ιανουαρίου, στην προσπάθειά της να πείσει το κρατικό επενδυτικό ταμείο του Κατάρ να επενδύσει 1-2 δισ. ευρώ στην τράπεζα.
Παράλληλα, η Monte dei Paschi είχε αφήσει να διαρρεύσει ήδη από την Τετάρτη ότι αν η ΕΚΤ απέρριπτε το αίτημα για παράταση, τότε «θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της».
Πλέον αναμένεται η παρέμβαση της ιταλικής υπηρεσιακής κυβέρνησης, η οποία θα κληθεί να διασώσει, είτε με δικά της χρήματα είτε με δάνειο από την Ευρωζώνη, την τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας. Σύμφωνα με τη νέα οδηγία περί κρατικής διάσωσης τραπεζών, που ισχύει πλήρως από την αρχή του 2016, όταν μια τράπεζα λαμβάνει χρήματα από το κράτος πρέπει σε κάθε περίπτωση να «κουρευτούν» οι πιστωτές της, ώστε να μην επωμιστούν όλο το κόστος οι φορολογούμενοι. Η έκταση του «κουρέματος» που θα υποστούν οι πιστωτές της Monte dei Paschi, μεταξύ των οποίων περίπου 40.000 μικροεπενδυτές, ποικίλλει ανάλογα με το είδος της διάσωσης. Αν η Ρώμη καταφέρει να πείσει τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη ότι η Monte dei Paschi εξακολουθεί να είναι φερέγγυα, τότε θα μπορούσε να τη διασώσει μέσω της λεγόμενης «προληπτικής ανακεφαλαιοποίησης».
Οι επενδυτές που κατέχουν ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης θα υποστούν «κούρεμα» σε κάθε περίπτωση. Αν η Ρώμη επιλέξει να διασώσει τη Monte dei Paschi –ενδεχομένως και άλλες ιταλικές μικρομεσαίες τράπεζες που βρίσκονται σε διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης μέσω δανείου από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας–, τότε το πιθανότερο είναι πως οι πιστωτές της Monte dei Paschi θα κληθούν να συμβάλουν καλύπτοντας μέχρι και το 8% του κόστους ανακεφαλαιοποίησης. Επιπλέον, η Ρώμη θα κληθεί να υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με την Ευρωζώνη (όπως είχε κάνει η Ισπανία το 2012) και να δεχθεί να εφαρμόσει σκληρά μέτρα λιτότητας.
Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις είναι πολύ πιθανό να ενισχύσουν ευρωσκεπτικιστικά κόμματα, όπως το κίνημα των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο και η ακροδεξιά Λέγκα του Βορρά.
Υπάρχουν περίπου 40.000 μικροεπενδυτές της Monte dei Paschi, τους οποίους η τράπεζα είχε πείσει, εξαπατώντας τους πριν από λίγα χρόνια, να μετατρέψουν τις καταθέσεις τους σε ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης. Το «κούρεμα» αυτών των επενδυτών είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει πολιτική θύελλα στην Ιταλία. Ακόμη πιο δύσκολη, από πολιτικής απόψεως, θα είναι η ενδεχόμενη υπογραφή μνημονίου.
Γιώργος Καρκαγιάννης
*Πηγή: kathimerini.gr