Για τρίτη κατά σειρά φορά πραγματοποιήθηκαν χθες Τετάρτη οι “Διαβουλεύσεις για το Αφγανιστάν σε σύνθεση Μόσχας” με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Ρωσίας, της Κίνας, του Πακιστάν, του Ιράν, της Ινδίας, του Καζαχστάν, της Κιργισίας, του Τουρκμενιστάν, του Ουζμπεκιστάν, αλλά και της “προσωρινής αφγανικής κυβέρνησης”.
Τα όσα συμφωνήθηκαν εικονογραφούν την ανάληψη της πρωτοβουλίας των κινήσεων στην Κεντρική Ασία από τις χώρες της “ευρασιατικής ολοκλήρωσης”, στο κενό που άφησε η αμερικανική αποχώρηση από την Καμπούλ και η μετέπειτα ταλάντευση των δυτικών δυνάμεων για το πώς θα διατηρήσουν επιρροή στην περιοχή, χωρίς να δώσουν “λευκή επιταγή” στους Ταλιμπάν.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, οι συμμετέχοντες στις “διαβουλεύσεις σε σύνθεση Μόσχας” επαναβεβαίωσαν την αφοσίωσή τους στην ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα του Αφγανιστάν ως χώρας που θα είναι αδιαίρετη, ειρηνική, οικονομικά αναπτυσσόμενη, ελεύθερη από εγκλήματα σχετιζόμενα με την τρομοκρατία και το εμπόριο ναρκωτικών και συμβατή με τους βασικούς κανόνες ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Παράλληλα ανέφεραν ότι οι περαιτέρω πολιτική εμπλοκή τους με το Αφγανιστάν θα πρέπει να λάβει υπόψη την πραγματικότητα της έλευσης των Ταλιμπάν στην εξουσία – και αυτό ανεξαρτήτως της επίσημης αναγνώρισης της νέας αφγανικής κυβέρνησης από τη διεθνή κοινότητα. Η αναφορά αυτή συμβαδίζει με την έως τώρα τοποθέτηση Ρωσίας και Κίνας ότι “δεν επείγονται” να αναγνωρίσουν το νέο καθεστώς, μολονότι την ίδια στιγμή διαβουλεύονται μαζί του.
Οι συμμετέχοντες απηύθυναν έκκληση στην αφγανική ηγεσία να κάνει βήματα προς την δελτίωση της διακυβέρνησης και τον σχηματισμό μιας πραγματικά συμπεριληπτικής κυβέρνησης που θα αντανακλά επαρκώς τα συμφέροντα όλων των εθνο-πολιτικών δυνάμεων της χώρας, ως προϋπόθεση για την την εθνική συμφιλίωση στο Αφγανιστάν. Επιπλέον, οι χώρες της “σύνθεσης Μόσχας” καλούν την παρούσα αφγανική ηγεσία να ασκήσει μετριοπαθείς πολιτικές στο εσωτερικό και το εξωτερικό, να επιδείξει φιλική διάθεση προς τους γείτονες με στόχο την επίτευξη διαρκούς ειρήνης, ασφάλειας και μακροπρόθεσμης ευημερίας, και να σεβαστεί τα δικαιώματα των εθνοτικών ομάδων, των γυναικών και των παιδιών.
Υπογραμμίζουν δε την ανησυχία τους για τις δραστηριότητες τρομοκρατικών ομάδων (βλ. Ισλαμικό Κράτος) στην αφγανική επικράτεια, καθώς και την ετοιμότητά τους να προωθήσουν τη σταθερότητα στην περιοχή. Σημειώνουν με ικανοποίηση τις διαβεβαιώσεις της προσωρινής αφγανικής κυβέρνησης ότι η επικράτεια του Αφγανιστάν δεν θα χρησιμοποιηθεί για ενέργειες εναντίον των γειτόνων ή άλλων κρατών και παράλληλα εκφράζουν την ανησυχία τους για την επιδείνωση της οικονομικής και ανθρωπιστικής κατάστασης, τονίζοντας την ανάγκη για συντονισμένη δράση της διεθνούς κοινότητα για παροχή βοήθειας στην μεταπολεμική ανοικοδόμηση της χώρας.
(Η πρόσφατη άφιξη φορτίου ανθρωπιστικής βοήθειας από την Κίνα στην Καμπούλ προφανώς πιστοποιεί τις διαθέσεις αυτές).
Σε αυτό το πλαίσιο, οι συμμετέχοντες προτείνουν την ανάληψη συλλογικής πρωτοβουλίας για την σύγκληση ευρείας διάσκεψης δωρητών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών το νωρίτερο δυνατό, έχοντας κατά νού ότι το κύριο βάρος της οικονομικής ανάπτυξης του μεταπολεμικού Αφγανιστάν θα πρέπει να αναληφθεί από τις χώρες που είχαν στρατιωτική παρουσία στη χώρα την προηγούμενη εικοσαετία.
Με άλλα λόγια, η ομάδα των γειτόνων όχι μόνο αναλαμβάνει να καθοδηγήσει την ανοικοδόμηση του Αφγανιστάν, αλλά επιθυμεί να στείλει στην Δύση τον λογαριασμό…
Σε κάθε περίπτωση, η “σύνθεση Μόσχας” είναι αποκαλυπτική σε ό,τι αφορά αφενός την συμπερίληψη της Ινδίας, η οποία δείχνει έτσι να μεταστρέφεται από προηγούμενες περισσότερο συγκρουσιακές θέσεις της επικαθοριζόμενες από τον ανταγωνισμό με την Κίνα και το Πακιστάν, και αφετέρου την απουσία του Τατζικιστάν, που εξελίσσεται σε πονοκέφαλο ιδίως για τη Μόσχα, καθώς φιλοξενεί στο έδαφός του την ένοπλη αντιπολίτευση στους Ταλιμπάν και φλερτάρει με σενάρια αποσταθεροποίησης.
Και στο βάθος, η αναβίωση, μετά την αμερικανική αποχώρηση, της προοπτικής κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡΙ (Τουρκμενιστάν-Αφγανιστάν-Πακιστάν-Ινδία) εξηγεί ποια ρηξικέλευθα σενάρια συνεργασίας της Κεντρικής με την Νότια Ασία δελεάζουν τις χώρες της περιοχής.
