Η εταιρεία WRE ΕΛΛΑΣ που εγκατέστησε αιολικό πάρκο στα Κουλέντια Λακωνίας, στην περιοχή του ακρωτηρίου Μαλέας, έχει καταθέσει σωρεία μηνύσεων και αγωγών εναντίον του δημάρχου και ολόκληρου του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Μονεμβασίας, φυσικών προσώπων, της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα, περιβαλλοντικών και πολιτιστικών συλλόγων και δύο ραδιοφωνικών σταθμών, επειδή αντιτίθενται και καταθέτουν προσφυγές ακύρωσης της επένδυσής της.
Δεν είναι η πρώτη φορά που μια εταιρεία προβαίνει σε ποινικές διώξεις και επιχειρεί τον εκφοβισμό κατοίκων και φορέων που, υπερασπιζόμενοι τον τόπο τους και την ποιότητα της ζωής τους, αντιδρούν σε κάποια επένδυση. Ομως το μπαράζ των μηνύσεων και των αγωγών προς κάθε κατεύθυνση από εταιρεία που εγκατέστησε αιολικό πάρκο στα Κουλέντια, στο ακρωτήριο του Μαλέα, δεν αποτελεί συνηθισμένη περίπτωση.
Στο στόχαστρο της εταιρείας μπήκαν ο δήμαρχος και ολόκληρο δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Μονεμβασίας (συνολικά 27 άτομα), τουλάχιστον 10 φυσικά πρόσωπα (κάποια απ’ αυτά δύο φορές), η Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα ενάντια στην εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών και Δικτύου Υψηλής Τάσης, ο Περιβαλλοντικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Μονεμβασίας/Χερσονήσου Μαλέα «ΑΡΤΕΜΙΣ», αλλά και δύο μέσα ενημέρωσης της Λακωνίας, ο «Mousikos Palmos 94,5 fm» και ο «FLY fm 89,7».
Οι… αξιόποινες πράξεις των προαναφερόμενων κατά της εταιρείας ήταν οι προσφυγές που κατέθεσαν στο ΣτΕ ώστε να ακυρωθεί η αδειοδότηση του αιολικού πάρκου, οι ενημερωτικές εκδηλώσεις και οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που πραγματοποίησαν και τα αιτήματα που κατέθεσαν προς τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες προκειμένου να ελεγχθεί η νομιμότητα των έργων. Σε ό,τι αφορά τα μέσα ενημέρωσης, υπέπεσαν στο… έγκλημα να δώσουν τον λόγο σε πολίτες που εξέφρασαν την άποψή τους και τις αντιρρήσεις τους στο σχεδιαζόμενο έργο.
Ολα ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν ο τότε Δήμος Μονεμβασίας και η Νομαρχία Λακωνίας είχαν καταθέσει προσφυγές στο ΣτΕ εναντίον του σχεδιαζόμενου αιολικού πάρκου της εταιρείας «WRE ΕΛΛΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ» στη θέση «Αλώνια» του χωριού Ελληνικό (Κουλέντια) του Δήμου Μονεμβασίας, στη νοτιοανατολική Λακωνία, τις οποίες και κέρδισαν.
Εντούτοις, παρά τις αρνητικές ως προς την υλοποίηση του έργου αποφάσεις του ΣτΕ, το έργο αδειοδοτήθηκε εκ νέου από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, με αποτέλεσμα ο Δήμος Μονεμβασίας να καταθέσει και πάλι προσφυγή στο ΣτΕ το 2006. Αυτή δικάστηκε περίπου 10 χρόνια μετά και, αυτή τη φορά, η απόφαση ήταν υπέρ της εταιρείας. Ωστόσο, επειδή είχε λήξει η Απόφαση Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων του έργου (ΑΕΠΟ), έγινε από την πλευρά της εταιρείας «επικαιροποίηση-τροποποίησή» της, κατά της οποίας προσέφυγε εκ νέου στο ΣτΕ ο Δήμος Μονεμβασίας.
Στις αρχές του 2018 ο δήμος προχώρησε σε κατάθεση Αίτησης Αναστολής Εργασιών. Παράλληλα, προσφυγή στο ΣτΕ εναντίον της «επικαιροποίησης-τροποποίησης της ΑΕΠΟ» του έργου κατέθεσαν και 92 κάτοικοι της περιοχής των Κουλεντίων.
Η αίτηση αναστολής εργασιών που είχε καταθέσει ο δήμος απορρίφθηκε, ενώ εκκρεμούσαν η εκδίκαση της αίτησης ακύρωσης του έργου στο ΣτΕ, η προσφυγή των κατοίκων, αλλά και η αίτηση αναστολής εργασιών που αυτοί είχαν καταθέσει. Ωστόσο, αποτέλεσμα της απόρριψης της αίτησης αναστολής του Δήμου Μονεμβασίας ήταν η εταιρεία WRE ΕΛΛΑΣ να ξεκινήσει τον Μάιο του 2018 τη διάνοιξη των δρόμων για τη διέλευση φορτηγών που θα μετέφεραν τις ανεμογεννήτριες στο σημείο χωροθέτησης, χωρίς να περιμένει καμία από τις υπόλοιπες τρεις δικαστικές αποφάσεις.
Αντιδράσεις
Το γεγονός αυτό προκάλεσε τις αντιδράσεις του Δήμου Μονεμβασίας, δημοτικών συμβούλων, κατοίκων της ευρύτερης περιοχής του δήμου, αλλά και τοπικών φορέων και συλλόγων, της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα ενάντια στην εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών και Δικτύου Υψηλής Τάσης και του Περιβαλλοντικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Μονεμβασίας/Χερσονήσου Μαλέα «ΑΡΤΕΜΙΣ».
Ετσι, οι αντιδράσεις κατά του αιολικού στα Κουλέντια, εκτός από τις νομικές ενέργειες, έλαβαν και τη μορφή κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας. Κάτοικοι του Δήμου Μονεμβασίας προέβησαν σε ειρηνικές κινητοποιήσεις στη θέση εγκατάστασης των αιολικών στις 16 Ιουνίου και 9 Ιουλίου του 2018 (οπότε και ακολούθησε πορεία στη Νεάπολη Βοιών και ανάρτηση γραπτής διαμαρτυρίας με πανό στο δημοτικό κατάστημα), σε ειδική εκδήλωση στο Γυμνάσιο της Νεάπολης στις 29 Ιουλίου του 2018 και σε ειρηνική κινητοποίηση σε αγροτικό δημόσιο δρόμο πλησίον του γηπέδου των Κουλεντίων, στις 5 και 6 Σεπτεμβρίου του 2018, κατά τη μεταφορά από την εταιρεία των εξαρτημάτων του αιολικού στον χώρο εγκατάστασης.
Στις κινητοποιήσεις εναντίον του αιολικού στα Κουλέντια συμμετείχαν αντιδήμαρχοι του Δήμου Μονεμβασίας και δημοτικοί σύμβουλοι, ενώ στις κινητοποιήσεις του Σεπτεμβρίου ήταν παρών και ο ίδιος ο δήμαρχος Ηρακλής Τριχείλης, που επανεκλέχτηκε τον Μάιο τρίτη φορά, με ποσοστό 73,86%. Τελικά, παρά την καθολική άρνηση της τοπικής κοινωνίας, τις διαμαρτυρίες και παρά το γεγονός ότι εκκρεμούσαν οριστικές αποφάσεις της Δικαιοσύνης, το αιολικό «πάρκο» της εταιρείας WRE ΕΛΛΑΣ εγκαταστάθηκε στα Κουλέντια.
H καθολική αντίδραση στην τοποθέτηση ανεμογεννητριών στην περιοχή της Μονεμβασίας και των Βατίκων είναι πολύ παλαιά υπόθεση και δεν συνδέεται αποκλειστικά με την εταιρεία WRE ΕΛΛΑΣ. Aλλωστε, λόγω των έντονων αντιδράσεων από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 –και δικαστικών αγώνων εναντίον και άλλων εταιρειών– κανένα αιολικό δεν είχε εγκατασταθεί στην περιοχή των διοικητικών ορίων των τέως δήμων Βοιών και Μονεμβασίας μέχρι την εγκατάσταση του αιολικού πάρκου με 6 ανεμογεννήτριες στα Κουλέντια, παρ’ όλο που η Χερσόνησος του Μαλέα έχει χαρακτηριστεί Περιοχή Αιολικής Προτεραιότητας. Πρόκειται, λοιπόν, για το πρώτο αιολικό πάρκο στην περιοχή, εξ ου και οι σφοδρές αντιδράσεις από τους ντόπιους φορείς και κατοίκους.
Διώξεις
Παρ’ όλο που αγνόησε τις επί 20ετία αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας στην κατασκευή του αιολικού της πάρκου και παρ’ όλο που επιτεύχθηκε ο σκοπός της με την κατασκευή του, η εταιρεία WRE ΕΛΛΑΣ προχώρησε στη μαζική άσκηση διώξεων και αγωγής σε φορείς και πολίτες, ακολουθώντας μια εκφοβιστική και τιμωρητική τακτική από τον Σεπτέμβριο του 2018 και μέχρι και προ ενός μήνα περίπου. Οι κατηγορίες συνίστανται κυρίως στη δυσφήμηση της εταιρείας και σε πρόκληση και προσφορά για την τέλεση πλημμελήματος.
Είχε προηγηθεί ανακοίνωση της εταιρείας (8/9/2018) στην οποία, μεταξύ άλλων, ανέφερε: «Η εταιρεία WRE ΕΛΛΑΣ Α.Ε. πραγματοποιεί μια επένδυση η οποία έχει κριθεί αμετακλήτως και τελεσιδίκως από το ΣτΕ για τη νομιμότητά της. Η παρεμπόδιση της ανέγερσης του αιολικού πάρκου της εταιρείας μας συνιστά σοβαρό ποινικό αδίκημα και επιφέρει σημαντική ζημία τόσο στην εταιρεία (τουλάχιστον 50.000 ευρώ την ημέρα καθυστέρησης) όσο και στο Δημόσιο, αφού τα αιολικά πάρκα είναι δημοσίου συμφέροντος και υψίστης εθνικής προτεραιότητας.
»Επίσης το φαινόμενο παραβίασης της δικαστικής απόφασης και καταστρατήγησης των νόμων του κράτους με τέτοιο επιδεικτικό τρόπο αποτελεί ηθική παρακμή και υποβάθμιση του δημοκρατικού πολιτεύματος, της ασφάλειας δικαίου και κακό παράδειγμα για τις επόμενες γενεές. Τα αιολικά πάρκα διαφυλάσσουν την προστασία του περιβάλλοντος και προωθούν την ανάπτυξη και ευημερία του τόπου».
Οπως αναφέρεται μεταξύ άλλων στις σχεδόν πανομοιότυπες μηνύσεις που έχει καταθέσει η εταιρεία: «επιχειρείται μια συντονισμένη δράση από σειρά προσώπων –είτε επωνύμως είτε ανώνυμα, κρυπτόμενοι πίσω από το μανδύα αμφιβόλου προελεύσεως και νομιμότητας ομάδων– και από διάφορους αρμόδιους τοπικούς φορείς και Αρχές, έχοντας από κοινού συνενωθεί, ενέχουσα στις συμπεριφορές και στις δράσεις τους στοιχεία τέλεσης των αξιόποινων και ποινικώς κολάσιμων πράξεων της δυσφήμισης της ανωνύμου εταιρείας μας και της πρόκλησης και προσφοράς για τέλεση πλημμελήματος, εν προκειμένω την παραβίαση δικαστικών αποφάσεων, στρεφόμενοι ευθέως κατά της εταιρείας μας και της περιουσίας της, πλήττοντας περαιτέρω το κύρος αυτής, αποπειρώμενοι να αποκομίσουν παράνομα οικονομικά οφέλη με αντίστοιχη βλάβη της εταιρείας μας, παραβιάζοντας δικαστικές αποφάσεις και καλώντας ανώτερες εποπτεύουσες και αρμόδιες Αρχές να συμπράξουν μαζί τους στην εγκληματική δράση τους».
Επιπλέον, η εταιρεία τούς κατηγορεί για διασπορά ανακριβών ειδήσεων στο facebook σε σχέση με την αδειοδότησή της και ότι δήθεν το αιολικό πάρκο καταστρέφει το φυσικό περιβάλλον. Και ακόμη, ότι καλούσαν και τους κατοίκους της περιοχής με κάθε τρόπο να «πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους» και να «αντισταθούν» στη δημιουργία του αιολικού πάρκου. «Τους καλεί, δηλαδή, να παραβιάσουν τις εκδοθείσες δικαστικές αποφάσεις και να προχωρήσουν στην τέλεση αξιόποινων πράξεων κατά της εταιρείας», αναφέρεται.
Μάλιστα, σύμφωνα με την εταιρεία, δείγμα της αξιόποινης συμπεριφοράς τους αποτελεί η άμεση παρέμβαση στη διοίκηση προκειμένου να παρανομήσει. Η κατηγορία αυτή βασίζεται στο ότι κάποιοι από τους μηνυομένους είχαν αποστείλει έγγραφο στο Γραφείο Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου Μονεμβασίας με το οποίο ζητούσαν να ανασταλεί η ισχύς της άδειας του έργου!
Συν τοις άλλοις, η εταιρεία κατέθεσε αγωγή για δυσφήμηση κατά 8 φυσικών προσώπων, του συλλόγου «ΑΡΤΕΜΙΣ» και της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα ενάντια στην εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών και Δικτύου Υψηλής Τάσης για παρότρυνση για την πρόκληση πλημμελήματος. Σύμφωνα με την εταιρεία, με ενέργειες και δηλώσεις τους προκαλούν είτε απροσδιόριστο αριθμό τρίτων προσώπων είτε τις αρμόδιες πολιτειακές αρχές στην τέλεση αξιόποινων πράξεων. Και ζητά αποζημίωση 300.000 ευρώ για την ηθική βλάβη του ονόματος και της φήμης της.
Καμία δικάσιμος
Μάλιστα υποστηρίζει ότι οι εναγόμενοι με τις παραπάνω πράξεις τους αποσκοπούσαν στην εξυπηρέτηση δικών τους συμφερόντων τα οποία έγκεινται στον προσπορισμό παράνομου περιουσιακού οφέλους, δίχως, όμως, να αποδεικνύει κάτι τέτοιο. Επιπρόσθετα, ζητά να απαγγελθεί από το δικαστήριο προσωρινή κράτηση 12 μηνών τόσο των φυσικών προσώπων όσο και εκπροσώπων των δύο φορέων, ως μέσο εκτέλεσης της απόφασης που θα εκδοθεί.
Πάντως, μέχρι στιγμής δεν έχει οριστεί καμία δικάσιμος για τις μηνύσεις και τις αγωγές που έχει καταθέσει η εταιρεία. Αντίθετα, η μόνη ποινή που έχει επί του παρόντος επιβληθεί είναι προς την ίδια την εταιρεία WRE EΛΛΑΣ. Πρόκειται για διοικητικό πρόστιμο που επέβαλε στην εταιρεία ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου (4/3/2019) για περιβαλλοντική παράβαση, συνολικού ύψους 5.500 ευρώ.
Και αυτό διότι η εταιρεία άνοιξε παράνομα νέους δρόμους περίπου ενός χιλιομέτρου και βελτίωσε υφιστάμενους σε δασικές εκτάσεις για το αιολικό στα Κουλέντια, χωρίς αυτό να περιλαμβάνεται στην περιβαλλοντική αδειοδότηση του αιολικού πάρκου (πρόστιμο 5.000 ευρώ) και επειδή ποτέ δεν προσκόμισε τις εγκεκριμένες περιβαλλοντικές μελέτες (ΑΕΠΟ) του έργου, όπως της ζητήθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες (πρόστιμο 500 ευρώ).
«Το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ έχει καταστεί από υπερασπιστής εχθρός του περιβάλλοντος»
Τα τελευταία χρόνια το συγκεκριμένο δικαστήριο δεν απαντάει στους προβαλλόμενους λόγους ακύρωσης των προσφυγών που κατατίθενται σε αυτό με αποτέλεσμα να εκδίδει αποφάσεις εντελώς αυθαίρετες που παραβιάζουν το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Πριν από περίπου έναν μήνα, το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ απέρριψε τόσο την προσφυγή του Δήμου Μονεμβασίας για την ακύρωση του έργου όσο και των 92 πολιτών εναντίον της «επικαιροποίησης-τροποποίησης της ΑΕΠΟ» του έργου. Ωστόσο, όπως φαίνεται, η υπόθεση του αιολικού στα Κουλέντια δεν έχει τελεσιδικήσει.
Δεδομένου ότι δεν απαντώνται όλοι οι λόγοι επί των οποίων το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο όφειλε να απαντήσει ώστε να αιτιολογήσει την απόφασή του, ο Γιώργος Μπάλιας, αναπληρωτής καθηγητής στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και δικηγόρος που ανέλαβε την προσφυγή των 92 πολιτών, θα παραπέμψει το θέμα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου.
Μιλώντας στην «Εφ.Συν.» ο κ. Μπάλιας εξηγεί γιατί πήρε αυτή την απόφαση και επισημαίνει για το πώς τελικά κρίνονται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας οι υποθέσεις από το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ.
«Πήρα αυτή την απόφαση διότι, δυστυχώς, το Ε’ τμήμα του ΣτΕ το τελευταίο χρονικό διάστημα δεν απαντάει στους προβαλλόμενους λόγους ακύρωσης των προσφυγών που κατατίθενται σε αυτό. Ετσι, λοιπόν, εκδίδει αποφάσεις που είναι εντελώς αυθαίρετες αφού δεν υπεισέρχεται στην εξέταση των λόγων ακύρωσης. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό ζήτημα διότι παραβιάζει το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (σημ. “Δικαίωμα στη δίκαιη δίκη”) και γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο προσφεύγω στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Δυστυχώς, στο ΣτΕ το κάνουν αυτό ιδίως τα τελευταία 5 χρόνια, περίπου, με αποτέλεσμα να έχει μεταλλαχθεί το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ, και από υπερασπιστής έχει πλέον καταστεί εχθρός του περιβάλλοντος και αυτό που σας λέω δεν είναι υπερβολικό. Οπου υπάρχει σοβαρή υπόθεση στην οποία πάντα υπάρχει και ο λεγόμενος παρεμβαίνων, δηλαδή ο μεγαλοεπιχειρηματίας, η εταιρεία, σε αυτές τις περιπτώσεις, στη συντριπτική πλειονότητα, οι αποφάσεις είναι αρνητικές. Και είναι αρνητικές διότι οι δικαστές έχουν εσωτερικεύσει τη αντίληψη ότι πάση θυσία πρέπει να γίνονται επενδύσεις. Η τακτική δικαστών του Ε’ Τμήματος να μην απαντούν στους προβαλλόμενους λόγους ακύρωσης μου δίνουν το δικαίωμα να σκεφθώ ότι εκδίδουν αποφάσεις σκοπιμότητας. Λοιπόν, εγώ δεν θα το αφήσω έτσι, θα πάω στο δικαστήριο του Στρασβούργου. Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτό το πράγμα» λέει ο κ. Μπάλιας.
Δεν απαντούν
Τον ρωτάμε αν πρόκειται για ελλιπή τεκμηρίωση της απόφασης του Ε’ Τμήματος του ΣτΕ: «Οχι μόνο αυτό. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι δεν απαντάνε στους λόγους ακυρώσεως. Για παράδειγμα, για τα Κουλέντια είχα έξι λόγους ακύρωσης και απάντησε μόνο σε έναν. Το να απαντάς στους λόγους ακυρώσεως είναι βασική δικονομική αρχή. Για να μην είναι αυθαίρετη η απόφαση, θα πρέπει το δικαστήριο να εξετάζει έναν έναν τους λόγους της ακύρωσης. Σε μια άλλη προσφυγή, που αφορά το μεγάλο έργο του ΑΔΜΗΕ για τη σύνδεση της Πελοποννήσου με τα Χανιά, εκεί προέβαλα επτά λόγους ακύρωσης και δεν απάντησε σε κανέναν. Εγώ δεν λέω ότι έκανε λάθος το δικαστήριο. Εγώ λέω ότι οι αποφάσεις είναι αυθαίρετες και παραβιάζουν το άρθρο 6, διότι δεν απαντούν στους προβαλλόμενους λόγους ακύρωσης».
«Εγώ, όλους τους λόγους ακύρωσης που προβάλλω πάντα τους συνδέω με αποφάσεις του δικαστηρίου της Ε.Ε. που ευτυχώς είναι φιλοπεριβαλλοντικό, το δε δικαστήριο του Στρασβούργου έχει λάβει σωρεία αποφάσεων με τις οποίες θεωρεί ότι η μη απάντηση στους προβαλλόμενους ισχυρισμούς είναι παραβίαση του άρθρου 6» επισημαίνει ο ίδιος.
Κι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η χερσόνησος του Μαλέα ορίζεται ως «Περιφερειακό Πάρκο» και «Τοπίο Διεθνούς Αξίας» από το υπό έγκριση αναθεωρημένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο Πελοποννήσου. Κι όμως, έχει χαρακτηριστεί παράλληλα ως Περιοχή Αιολικής Προτεραιότητας. Τόσο ο Δήμος Μονεμβασίας όσο και η τοπική κοινωνία τάσσονται κατά της εγκατάστασης αιολικών, αποζητώντας άλλου είδους ανάπτυξη για την περιοχή. Γι’ αυτό και πρόσφατα ο δήμος και ο σύλλογος «ΑΡΤΕΜΙΣ» υπέβαλαν ενστάσεις-ενδικοφανείς προσφυγές προς τη ΡΑΕ εναντίον της άδειας παραγωγής που έλαβαν ακόμη 8 αιολικά πάρκα στην περιοχή. Παρεμβάσεις για το θέμα έχει κάνει και η Ομοσπονδία των Βατικιώτικων Συλλόγων Αττικής.