Τον δρόμο για την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα της Lockheed Martin για τα F-35 φαίνεται πως ανοίγει η ετήσια έκθεση του Γραφείου Κυβερνητικής Ευθύνης (United States Government Accountability Office GAO) των ΗΠΑ, η οποία κάνει λόγο για σημαντικές και κοστοβόρες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του προγράμματος.
Όπως επισημαίνει η έκθεση που κατατέθηκε στο αμερικανικό Κογκρέσο, το πρόγραμμα της εταιρείας Lockheed Martin για τα F-35 «αντιμετώπισε δυσκολίες πέρυσι εξαιτίας των αυξημένων ελλείψεων σε ανταλλακτικά από την αλυσίδα τροφοδοσίας της, ελλείψεις οι οποίες “αυξήθηκαν σημαντικά” και είναι πιθανό να περιπλακούν ακόμη περισσότερο από την απόφαση των ΗΠΑ να αποκλείσουν την Τουρκία από το πρόγραμμα».
Στην έκθεση περιλαμβάνεται αναφορά στον αποκλεισμό της Τουρκίας από το πρόγραμμα πέρυσι λόγω της απόφασης του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αγοράσει το ρωσικό σύστημα αεροπορικής άμυνας S-400.
Ο αποκλεισμός αυτός είναι «πιθανό να επιδεινώσει τους κινδύνους παραγωγής» έως ότου βρεθούν εναλλακτικοί προμηθευτές και για τα 1.000 ανταλλακτικά που παράγουν οι τουρκικές εταιρείες, σύμφωνα με την έκθεση, όπως αποκαλύπτει το πρακτορείο Bloomberg. Όπως έγραψαν στην έκθεσή τους οι ερευνητές, «έχουν βρεθεί προμηθευτές για 1.005 εξαρτήματα που θα παρήγαγαν τουρκικές εταιρείες, ωστόσο υπάρχει πρόβλημα στην παραγωγή άλλων 15 εξαρτημάτων».
Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε στο Γραφείο Κυβερνητικής Ευθύνης των ΗΠΑ ότι οι Τούρκοι προμηθευτές θα παρέχουν ανταλλακτικά μέσω παραδόσεων στο πλαίσιο του 14ου συμβολαίου παραγωγής, ή περίπου το 2022, προκειμένου να βοηθήσουν «να αποφευχθούν διακοπές στις παραδόσεις αεροσκαφών και πρόσθετη αύξηση κόστους από την εμφάνιση νέων προμηθευτών».Πάντως, η επιβράδυνση οφείλεται εν μέρει και στην πανδημία του COVID-19, που προκαλεί καθυστερήσεις σε τμήματα του προγράμματος που φτάνουν έως και εννέα μήνες, αναφέρουν τουρκικές πηγές.Στην πρόσφατη ετήσια έκθεσή της για το πρόγραμμα αξίας 428 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το GAO κάνει λόγο για υπέρβαση των στόχων παράδοσης αεροσκαφών για το 2019 αλλά και αλλαγές στη διαδικασία παραγωγής.
Αξιωματούχοι του προγράμματος δήλωσαν στους ερευνητές του GAO ότι ορισμένοι προμηθευτές «δυσκολεύτηκαν πολύ να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις παραγωγής το 2019 και, ως αποτέλεσμα, το πρόγραμμα εμφάνισε αυξημένα ποσοστά καθυστερημένων στις παραδόσεις ή ελλείψεις ανταλλακτικών».Μεταξύ Ιουλίου 2018 και Ιουλίου 2019, οι ελλείψεις ανταλλακτικών ανά μήνα αυξήθηκαν από 875 σε πάνω από 8.000.