Κρίσιμα ερωτηματικά θέτει ο υπουργός εργασίας κ. Ι. Βρούτσης με το εσπευσμένο νομοσχέδιο (μεσούσης πανδημίας) για τη «Διευθέτηση του Χρόνου Εργασίας». Πρώτον, νόμος υπάρχει για το θέμα αυτό (από το 1990) και δεύτερον, καμία επιχείρηση μέχρι σήμερα δεν έχει εκδηλώσει σχετικό ενδιαφέρον! Οι ισχυρισμοί του Βρούτση ότι η Διευθέτηση του Χρόνου Εργασίας «εφαρμόζεται εδώ και 30 χρόνια» είναι ψευδείς, ενώ οι «διαβεβαιώσεις» ότι τάχα «δεν θίγει το εργατικό δίκαιο» και ότι δήθεν «υπακούει σε βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές» είναι εκ του πονηρού, και σηματοδοτούν ακριβώς το αντίθετο!!
Συγκεκριμένα:
Υπενθυμίζουμε ότι η Διευθέτηση του Χρόνου Εργασίας θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1990 με το άρθρο 41 του νόμου 1890 όπου επετράπη: για διάστημα έως 3 μήνες η αύξηση των ωρών εργασία έως 9 ώρες την ημέρα και έως 48 ώρες την εβδομάδα και μειωμένος αριθμός εργασίας ωρών κατά το επόμενο αντίστοιχο διάστημα. Το 1998 με το άρθρο 3 του ν. 2639 προστίθεται ακόμα (1) ώρα και ο διευθετούμενος χρόνος γίνεται έως (2) ώρες ημερησίως και έως 48 ώρες την εβδομάδα.
Το 2000 (ν.2874 άρθρο5) αλλάζει γενικά η φιλοσοφία καθώς εισάγονται και κίνητρα. Την μείωση δηλαδή του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας κατά (2) ώρες, είτε (από 40) στις 38 ώρες. Συγκεκριμένα ο διευθετούμενος χρόνος είναι 138 ώρες ετησίως και (εφόσον υπάρξει συμφωνία) ο ανώτατος μέσος όρος των ωρών εβδομαδιαίας εργασίας ετησίως θα είναι οι τριάντα οκτώ (38) ώρες. Ταυτόχρονα, καταργείται και ο θεσμός, της ιδιόρρυθμης υπερωρίας (υπερεργασιακή απασχόληση κατά την κρίση του εργοδότη).
Το 2005 (ν.3385 άρθρο2) καταργείται ο προηγούμενος νόμος και στο εξής ο διευθετούμενος χρόνος (χωρίς κίνητρα) αυξάνεται έως (256) ώρες οι οποίες σε διάστημα (32) εβδομάδων κατανέμονται αυξημένες έως (2) ώρες ημερησίως και το επόμενο διάστημα χορηγούνται, είτε ως επιπλέον άδεια ή με μειωμένο χρόνο εργασίας.
Το 2010 ξαναψηφίζεται νέος νόμος (3846 άρθρο 7) ο ποίος ισχύει μέχρι και σήμερα: Ήτοι για (2) μήνες αυξημένη απασχόληση έως (10) ώρες ημερησίως και (50) εβδομαδιαίως και για τους επόμενους 2 μήνες μειωμένη απασχόληση έως 6 ώρες ημερησίως και 30 εβδομαδιαίως. Ή σε ορίζοντα ενός έτους (256) ώρες, όπου σε διάστημα (32) εβδομάδων κατανέμονται αυξημένες έως (2) ώρες ημερησίως και το επόμενο διάστημα επιστρέφονται είτε με αντίστοιχη μείωση ωρών ή με επιπλέον άδεια.
Σημειωτέον (κοινός παρανομαστής και των (5) νόμων) η δυνατότητα Διευθέτησης του Χρόνου Εργασίας παρέχεται μόνο εφόσον υπάρξει συμφωνία μεταξύ του εργοδότη και του επιχειρησιακού σωματείου ή του συμβουλίου των εργαζομένων ή των ενώσεων προσώπων και όταν δεν υπάρχουν με το αντίστοιχο κλαδικό σωματείο η Ομοσπονδία! Επίσης παρέχεται και το δικαίωμα παραπομπής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ)!!
Συμβούλια εργαζομένων – Κύρωση της 135 διεθνούς σύμβασης εργασίας.
Υπενθυμίζουμε επίσης, την ίδια περίοδο με τον νόμο 1767/1988 «Κύρωση της 135 διεθνούς σύμβασης εργασίας» εισήχθη στην έννομη τάξη ο θεσμός του Συμβούλιου Εργαζομένων δηλαδή:
Σε κάθε επιχείρηση η οποία απασχολεί προσωπικό άνω των (20) εργαζομένων συγκροτούνται τα όργανα αυτά. Για επιχειρήσεις που απασχολούν τουλάχιστον (10) άτομα «ενώσεις προσώπων» βάση του1264/82. Τα όργανα αυτά, δεν υποκαθιστούν τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, έχουν περιορισμένες και συγκεκριμένες αρμοδιότητες μια από αυτές (όταν δεν υπάρχει επιχειρησιακό σωματείο) είναι η Διευθέτησης του Χρόνου Εργασίας.
Παράλληλα, με τον νόμο 1876/1990 θεσπίζεται και ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) στον οποίο προσφεύγουν θεσμικά όργανα των εργαζομένων και επιλύονται συλλογικές διαφορές
Υποβάθμιση των θεσμικών οργάνων – Ακύρωση του ΟΜΕΔ
30 χρόνια μετά και ο θεσμός των Συμβούλια Εργαζομένων βρίσκεται ακόμα στα χαρτιά. Σε σχέση με άλλες χώρες όπου η σύσταση των Συμβουλίων αυτών είναι υποχρεωτική, η Ελλάδα (παρά την κύρωση της 135 διεθνούς σύμβασης εργασίας) είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που ουδέποτε φρόντισε για την κατοχύρωση τους!!
Ελάχιστα εξ αυτών έχουν συσταθεί, μόνο σε ορισμένες Α.Ε και στις οποίες είδη υπάρχει επιχειρησιακό σωματείο. Βάση τον ισχύοντα νόμο και τη σύνθεση των επιχειρήσεων (ΠΝΑΚΑΣ 1) θα έπρεπε να έχουν συσταθεί και να λειτουργούν: (17.187) Συμβούλια Εργαζομένων εκπροσωπώντας 1.500.000 εργαζομένους καθώς και (21.571) Ενώσεις Πρόσωπων εκπροσωπώντας άλλους 300.000 εργαζομένους. Σύνολο (38.758) θεσμικά όργανα.
Σημειωτέον, ούτε αντίστοιχα επιχειρησιακά σωματεία υπάρχουν. Παρά του ότι ο συνδικαλιστικός νόμος το επιτρέπει (απαιτούνται 21 άτομα) μόνο το 3% των επιχειρήσεων έχει επιχειρησιακό σωματείο. Επίσης, στο διάστημα αυτό υπονομεύτηκε και ο ρόλος του ΟΜΕΔ περιορίστηκε δηλαδή το δικαίωμα προσφυγής σε αυτόν.
Συμπερασματικά
Είναι εμφανές ότι η «Διευθέτηση του Χρόνου Εργασίας» (βάση της κείμενης νομοθεσίας και ευρωπαϊκών θεσμών) απαιτεί πρώτα απ όλα τη σύσταση Συμβουλίων των εργαζομένων τα οποία δεν υπάρχουν, μάλιστα η απουσία των οργάνων αυτών απέτρεψε και την έως τώρα εφαρμογή της!! Συνεπώς, κάθε συζήτηση περί «Διευθέτησης του Χρόνου Εργασίας» χωρίς να προηγηθεί η σύσταση των θεσμικών οργάνων αυτών γίνεται εκ του πονηρού και ισοδυναμεί με «νάρκη» στα θεμέλια του εργατικού δίκαιου και ευρωπαϊκού κεκτημένου
Πονηρές διατάξεις Βρούτση
Ο κ. Βρούτσης εφόσον κόπτεται άρον άρον για τη «Διευθέτηση του Χρόνου Εργασίας» έχει δυο επιλογές: ή να κατοχυρώσει την θεσμική εκπροσώπηση των εργαζομένων ή να παρανομήσει! Επειδή όμως ο ίδιος δεν φημίζεται, ως τιμητής των εργατικών θεσμών, ούτε της έννομης τάξης, συνεπώς ούτε στην σύσταση των θεσμικών οργάνων θα προχωρήσει. Επομένως αυτό που μένει είναι παρανομίες και οι εκτροπές με επικρατέστερο σενάριο που κυοφορεί: η δυνατότητα της «Διευθέτησης του Χρόνου Εργασίας» να παρέχεται… χωρίς την απαραίτητη συμφωνία μεταξύ των εργαζομένων!!
Με τον τρόπο αυτό καταργούνται πλήρως το θεσμοθετημένο 8ωρο εργασίας και οι υπερωρίες, θέτοντας τους εργαζόμενους σε νέα δοκιμασία διαταράσσοντας την οικονομική και κοινωνική ζωή τους. Καταστρατηγούνται και παραβιάζονται βασικές αρχές του εργατικού δικαίου, του ευρωπαϊκού κεκτημένου και της 135 διεθνούς σύμβασης εργασίας!!
Γενική μείωση του χρόνου εργασίας (από 40) στις 35 ώρες
Αυτό που απαιτείται σήμερα δεν είναι η Διευθέτηση του Χρόνου Εργασίας αλλά η γενική μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας (από 40) στις 35 ώρες!
Η Ελλάδα κατατάσσεται στις τελευταίες χώρες (τέταρτη τελευταία θέση παγκοσμίως μετά το Μεξικό, την Κόστα Ρίκα και τη Νότια Κορέα) με ετήσιο χρόνο εργασίας (2.042) ώρες έναντι των Γερμανών που ο ετήσιος χρόνιος είναι 1.371 ώρες!!
Και ενώ οι Έλληνες δουλεύουν περισσότερες ώρες η αμοιβή τους για κάθε ώρα εργασίας είναι η χαμηλότερη στην Ευρωζώνη – αλλά και παγκοσμίως! Στο 50% στο μισό δηλαδή του παγκόσμιου μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ!!
Αυτά καλείται να λύσει σήμερα ο υπουργός εργασίας κ. Ι. Βρούτση
Νοέμβριος 2020
Νικολάου Κώστας
Συνταξιούχος τ. ΙΚΑ ΕΤΑΜ
Μέλος Διοικούσας Επιτροπής ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ
