Νέες τριβές μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας με αφορμή τη Λιβύη

Ακύρωση προγραμματισμένης συνάντησης σε επίπεδο υπουργών σημαίνει κρίση. Και αυτό είναι που συνέβη χθες Κυριακή μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας.

Πληροφορίες ήθελαν το όλο επεισόδιο να έχει εκτυλιχθεί πολύ πιο εντυπωσιακά, με την πτήση των Σεργκέι Λαβρόφ και Σεργκέι Σοϊγκού προς Τουρκία να έχει ήδη ξεκινήσει τη στιγμή που ελήφθη η απόφαση αναβολής της επίσκεψης και το αεροσκάφος των δύο Ρώσων υπουργών να προσγειώνεται στη Σεβαστούπολη της Κριμαίας. Μια τέτοιου τύπου “σκηνοθεσία” ανακάλεσε εμμέσως (παρά τη μεγάλη διαφορά των μεγεθών) τη “γενέθλια στιγμή” της σύγχρονης ρωσικής διπλωματίας, όταν ο τότε πρωθυπουργός της Ρωσίας Γεβγκένι Πριμακόφ διέταξε το 1999 να αναστρέψει πάνω από τον Ατλαντικό το αεροσκάφος που τον μετέφερε στις ΗΠΑ, όταν πληροφορήθηκε ότι είχε ξεκινήσει ο Νατοϊκός βομβαρδισμός της Γιουγκοσλαβίας, παρά τις ρωσικές αντιρρήσεις.

Ωστόσο, οι πληροφορίες αυτές δεν επιβεβαιώνονται από ρωσικές πηγές που χαρακτηρίζουν το σενάριο “ακραίο” και προσφέρουν μια εκδοχή πολύ πιο πεζή: ότι δηλαδή οι επαφές δεν μπορούσαν να αναβαθμισθούν στο υπουργικό επίπεδο, όσο δεν έχει σημειωθεί επαρκής πρόοδος στις συνομιλίες που διεξάγονται σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων.

Σε κάθε περίπτωση η ρωσο-τουρκική συνεννόηση, εξαρχής “ακροβατική”, προορίζεται να συνεχισθεί.

Ως γνωστόν, η Ρωσία στηρίζει την ειρηνευτική πρωτοβουλία που έχει αναλάβει το Κάιρο για την κρίση της Λιβύης, όμως η Τουρκία δια στόματος Τσαβούσογλου την έχει απορρίψει, καλώντας σε παραμονή εντός του πλαισίου των διαδικασιών που τελούν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Στην πραγματικότητα, η Άγκυρα θεωρεί ότι υποστηρικτές του Χαφτάρ όπως η Αίγυπτος και η Ρωσία προσπαθούν να περισώσουν τον εκλεκτό τους, τερματίζοντας την προέλαση των υποστηριζόμενων από την Τουρκία δυνάμεων του Σάρατζ πριν καταληφθεί η Σύρτη, κορυφαίος κόμβος της λιβυκής πετρελαιοπαραγωγής.

Στην πραγματικότητα, σε ό,τι τουλάχιστον έχει να κάνει με την Ρωσία ο Χαφτάρ αποτελεί ήδη παρελθόν – αν και αυτό καθόλου δεν σημαίνει εγκατάλειψη της ανατολικής Λιβύης και του εκεί ρωσικού αποτυπώματος.

Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Al Jazeera η ρωσοτουρκική διαφωνία εδράζεται αυτή τη στιγμή στον ρόλο που προορίζεται να αναλάβει ο Αγκίλα Σάλεχ, πρόεδρος του εδρεύοντος στο Τομπρούκ λιβυκού κοινοβουλίου (στο οποίο υποτίθεται ότι αναφέρεται ο στρατός του Χαφτάρ). Η ρωσική πλευρά θα ήθελε τον Σάλεχ να πρωταγωνιστεί σε μια διαδικασία πολιτικής μετάβασης, ενώ η Τουρκία θα του επεφύλασσε απλώς συμπληρωματικό προς τον Σάρατζ ρόλο.

Όλα αυτά αφήνουν πάντως στην Άγκυρα επαρκές περιθώριο να “μοχλεύσει” τις επιτυχίες της στη βόρεια Αφρική για να ανεβάσει τις “μετοχές” της απέναντι στους Δυτικούς συμμάχους της, οι οποίοι μοιάζουν να έχουν χάσει τη δυνατότητα ελέγχου των λιβυκών εξελίξεων και ασφαλώς δεν θα καλωσόριζαν μια διευθέτηση η οποία θα κρινόταν αποκλειστικά μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας.