Οι ανακοινώσεις από το Υπουργείο Οικονομικών την Τετάρτη ότι μέσα στον Αύγουστο οι οφειλές του κράτους προς ιδιώτες αυξήθηκαν κατά 300 εκατομμύρια ευρώ (ξεπερνώντας το “φράγμα” των 3 δισ. ευρώ), παρά τη συνεχή χρηματοδοτική τροφοδότηση από τον ESM, είναι μόνο η κορυφή του “παγόβουνου” που λέγεται κρατικές οφειλές προς ιδιώτες.
Το πρόβλημα όχι μόνο παραμένει άλυτο και σφίγγει τη θηλιά ρευστότητας στην αγορά, αλλά πλέον έχει και δημοσιονομικό “αντίκτυπο”, καθώς τα λεφτά του ESM τελείωσαν. Και όποια νέα οφειλή δημιουργεί το κράτος θα πρέπει να καλυφθεί από τα διαθέσιμα…
Τα αναλυτικά στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών ανά μήνα δείχνουν ότι από το τέλος του 2017 έως και τον Αύγουστο οι οφειλές του κράτους προς ιδιώτες συνολικά έχουν μειωθεί μόνο κατά 298 εκατομμύρια ευρώ.
Επίσης, τα στοιχεία Εκτέλεσης Κρατικού Προϋπολογισμού για το ίδιο διάστημα (που δόθηκαν προ ημερών στη δημοσιότητα) δείχνουν ότι έχουν φτάσει στην αγορά 1,506 δισ. ευρώ (743 για τακτοποίηση υποχρεώσεων παρελθόντων ετών φορέων Γενικής Κυβέρνησης και ακόμη 763 για επιστροφές φόρων).
Η “χοάνη” των νέων οφειλών και των καθυστερήσεων
Δηλαδή, η μείωση των οφειλών του δημοσίου προς ιδιώτες είναι κατά 1,2 δισ. ευρώ χαμηλότερη από τα χρήματα που έχουν δοθεί για αυτόν τον σκοπό από το κράτος (με χρηματοδότηση από τον ESM και με σκληρά ανταλλάγματα σε όρους προαπαιτούμενων και νέων μέτρων).
H διαφορά αυτή υποδηλώνει, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, μία νέα “γενιά” κρατικών οφειλών προς ιδιώτες, που ανακυκλώνει το πρόβλημα, αλλά και την αδυναμία ορισμένων φορέων του ευρύτερου Δημοσίου να δαπανήσουν εγκαίρως τα χρήματα που τους έχουν δοθεί (σ.σ. το ΥΠΟΙΚ τα δίδει στους φορείς και αυτοί μετά πληρώνουν προμηθευτές, συμβασιούχους κλπ.).
Παραδοχή νέας αναβολής για το 2019
Η ανοιχτή αυτή πληγή, δεν θα επουλωθεί σύντομα. Στο προσχέδιο Προϋπολογισμού που κατατέθηκε την προηγούμενη Δευτέρα στη Βουλή το Υπουργείο Οικονομικών παραδέχεται ότι πλέον είναι αδύνατο να μηδενιστούν τα κρατικά “φέσια” προς ιδιώτες έως το τέλος του 2018 (όπως είχε δεσμευθεί η κυβέρνηση στους δανειστές στο πλαίσιο της τέταρτης αξιολόγησης). Ο λόγος για μία δέσμευση/ορόσημο η οποία είχε λάβει συνεχείς χρονικές παρατάσεις, αφού αρχικός στόχος ήταν ο μηδενισμός των οφειλών εντός του 2017…
Επιστροφές φόρων
Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος συνδέεται με τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων, οι οποίες έχουν αυξηθεί κατά 297 εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με τις αρχές του χρόνου, όταν η χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό φτάνει στα 763 εκατ ευρώ. Σε αυτό το πεδίο μένει να φανεί πώς θα εξελιχθούν οι επιστροφές σε φυσικά και νομικά πρόσωπα μετά και την νέα εκκαθάριση (σ.σ. πέρυσι καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο πολύ έντονη μείωση).
Νοσοκομεία, Ταμεία δεν πληρώνουν
Σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης ωστόσο (ευρύτερο Δημόσιο), τα πράγματα είναι πιο σύνθετα.
Τα κρατικά φέσια έχουν μειωθεί μεν κατά 595 εκατομμύρια ευρώ μέσα στο οκτάμηνο. Ωστόσο η χρηματοδότηση που έχουν λάβει οι αρμόδιοι φορείς είναι 148 εκατομμύρια ευρώ μεγαλύτερη: φτάνει στα 743 εκατ ευρώ.
Δεν υπάρχει συνολική εικόνα από τα μέχρι στιγμής στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών για την πορεία των εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης, για τις οποίες έχουν διατεθεί 517 εκατ. ευρώ από τις αρχές του χρόνου.
Το πρόβλημα στο “ευρύ” Δημόσιο, εντοπίζεται σε φορείς όπως τα Νοσοκομεία, Ασφαλιστικά Ταμεία κλπ. που καθυστερούν σημαντικά τις πληρωμές. Μόνο μέσα στον Αύγουστο, αύξηση κατεγράφη στις ΔΕΚΟ, (από 314 εκατ. ευρώ σε 317 εκατ. ευρώ), στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (από 861 εκατ. ευρώ σε 876 εκατ. ευρώ) και στα νοσοκομεία (από 374 εκατ. ευρώ σε 396 εκατ. ευρώ). Αντίθετα μείωση κατεγράφη – αλλά πολύ μικρή – στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (από 261 εκατ. ευρώ σε 255 εκατ. ευρώ).
Σημειώνεται ότι ληξιπρόθεσμες είναι οι υφιστάμενες υποχρεώσεις προς τρίτους (εκτός γενικής κυβέρνησης), που δεν εξοφλήθηκαν μετά την παρέλευση 90 ημερών από την ημερομηνία οφειλής.
Τι λέει ο Προϋπολογισμός
Όπως αναφέρεται στο σχετικό κεφάλαιο του Προσχεδίου Προϋπολογισμού, η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της Γενικής Κυβέρνησης προς τρίτους, αλλά και η εκκαθάριση και αποπληρωμή των εκκρεμών αιτήσεων επιστροφής φόρων και συνταξιοδότησης, δεν θα λήξει εντός του έτους. Ωστόσο, όλα τα λεφτά του ESM “κεντρικά”, έχουν διατεθεί στους φορείς, που πρέπει τώρα να “νοικοκυρέψουν” τα οικονομικά τους…
“Εκταμιεύθηκαν 3.500 εκατ. ευρώ εντός του 2016, 1.600 εκατ. ευρώ εντός του 2017 και 1.500 εκατ. ευρώ εντός του 2018, αναφέρει το ΥΠΟΙΚ. “Η διάθεση των πόρων αυτών στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης πραγματοποιήθηκε σταδιακά από τον Ιούλιο του 2016 ως και τον Αύγουστο του 2018” επισημαίνεται στο Προσχέδιο.
Συνολικά ως και τον Αύγουστο του 2018 έχουν μεταφερθεί πιστώσεις στους προϋπολογισμούς των Υπουργείων και των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης ύψους περίπου 4.632 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, για την αποπληρωμή εκκρεμών επιστροφών φόρων έχει διατεθεί ρευστότητα ύψους 1.217 εκατ. ευρώ, ενώ για την εκκαθάριση και εξόφληση εκκρεμών αιτήσεων συνταξιοδότησης έχουν διατεθεί 1.162 εκατ. ευρώ, αναφέρει το ΥΠΟΙΚ.
Ωστόσο, τα ποσά που έφτασαν από τους φορείς στους ιδιώτες είναι λιγότερα. Συνολικά ως και τον Ιούλιο του 2018, “από τις ανωτέρω ενισχύσεις πιστώσεων και επιχορηγήσεις, εξοφλήθηκαν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς τρίτους ύψους περίπου 3.994 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, από τη διατεθείσα χρηματοδότηση για επιστροφές φόρων αποπληρώθηκαν εκκρεμείς επιστροφές φόρων καθαρού ποσού (μετά τη διενέργεια συμψηφισμών) 758 εκατ. ευρώ. Τέλος, αποπληρώθηκαν εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης ύψους 941 εκατ. ευρώ” αναφέρει το ΥΠΟΙΚ.
“Δεδομένου ότι τον Αύγουστο του 2018 μεταφέρθηκε στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης η τελευταία χρηματοδότηση που εκταμιεύτηκε από τον ΕΜΣ, ύψους 1.000 εκατ. ευρώ, ενώ η προθεσμία για την απορρόφηση της χρηματοδότησης παρατάθηκε ως το Δεκέμβριο του 2018, εκτιμάται ότι οι φορείς θα μειώσουν περαιτέρω τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους ως το τέλος του 2018”, αναφέρεται. Ο λόγος βεβαίως για τα λεφτά που έφτασαν τον Ιούνιο από τον ESM (μετά από ένα θρίλερ στο παρά… ένα της λήξης της προθεσμίας) και χρειάστηκαν τελικά σχεδόν δύο μήνες μέχρι να πάνε στους φορείς.
Πλέον δάνειο δεν υπάρχει και τα “φέσια” επιπλέον των 7 δισ. ευρώ που προέβλεπε ο ESM θα πρέπει να πληρώνονται από τα κρατικά διαθέσιμα…