Μετάφραση:Μιχαήλ Στυλιανού
Στην αρχή της μαραθώνιας συζήτησής τους στην Μόσχα την Πέμπτη, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν απευθύνθηκε στον Τούρκο Πρόεδρο Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν με τoν πιο εκπληκτικό διπλωματικό πρόλογο του 21ου Αιώνα.
Ο Πούτιν είπε: «Στην αρχή της συνάντησής μας θα ήθελα άλλη μια φορά να εκφράσω τα ειλικρινή συλλυπητήρια μας για τον θάνατο των οπλιτών σας στην Συρία. Δυστυχώς, όπως σας είπα ήδη στην τηλεφωνική επικοινωνία μας, κανένας, ούτε οι συριακές δυνάμεις, δεν ήξεραν που βρίσκονταν (οι στρατιώτες σας).
Αυτός είναι ο τρόπος που ένας αληθινός ηγέτης διεθνούς επιπέδου λέγει κατάμουτρα σε έναν περιφερειακό αρχηγό κράτους να μην τοποθετεί κρυφά τις δυνάμεις του, ως υποστηρικτές των Τζιχαντιστών, στο μέσο μια εκρηκτικής εστίας πολέμου.
Η κατ’ αντιπαράσταση συζήτηση Πούτιν-Ερντογάν, με μόνο τους διερμηνείς παρόντες, κράτησε τρείς ώρες, και μιαν ώρα ( Σημ:2,5 στην πραγματικότητα) με τις αντίστοιχες αντιπροσωπείες. Το πράγμα κατέληξε με τον Πούτιν να πουλάει στον Ερντογάν έναν εύσχημο τρόπο διάσωσης του γοήτρου του –υπό την μορφή –τι άλλο- μιας ακόμη εκεχειρίας στο Ιντλίμπ, η οποία άρχισε τα μεσάνυχτα της Πέμπτης, υπογραμμένης στα ρωσικά, στα τουρκικά και στα αγγλικά –με «όλα τα κείμενα έχοντα ίση νομικήν ισχύ».
Επιπλέον, στις 15 Μαρτίου, κοινές ρώσο-τουρκικές περιπολίες θα αρχίσουν κατά μήκος της εθνικής οδού Μ4 –που σημαίνει πως οι συνεχώς μετονομαζόμενες μεταμφιέσεις των τρομοκρατών της αλ-Κάϊντα στην Συρία δεν θα έχουν την δυνατότητα να την ανακαταλάβουν.
Εάν όλα αυτά μοιάζουνε με ξαναπαιγμένη παράσταση, τούτο οφείλεται στο ότι αυτό ακριβώς είναι. Αρκετές επίσημες φωτογραφίες της συνάντησης στην Μόσχα προβάλλουν τον Ρώσο υπουργό των Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρώφ και τον υπουργό Αμύνης Σεργκέι Σοϊγκού –τους δυο άλλους βαρύνοντες στο δωμάτιο εκτός των προέδρων. Στα αχνάρια του Πούτιν, οι Λαβρώφ και Σοϊγκού θα πρέπει να διάβασαν τον ποινικό κώδικα στον Ερντογάν, στην σαφέστερη διατύπωση:
Φτάνει ως εδώ. Τώρα παρακαλώ συμμαζέψου, η αλλιώς θα αντιμετωπίσεις βαρειές συνέπειες.
Ο Δεύτερος Ατατούρκ
Ένα προβλέψιμο χαρακτηριστικό της νέας εκεχειρίας είναι ότι τόσο η Μόσχα όσο και η ΄Αγκυρα –μέρη της διαδικασίας ειρήνευσης που συμφωνήθηκε στην Αστάνα, μαζί και με την Τεχεράνη- παραμένουν δεσμευμένες στην διατήρηση της « εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας» της Συρίας. Άλλη μια φορά δεν υπάρχει καμιά εγγύηση ότι ο Ερντογάν θα συμμορφωθεί.
Είναι σκόπιμο να ανακεφαλαιωθούν τα βασικά δεδομένα. Η Τουρκία βρίσκεται σε βαθειά οικονομική κρίση. Η ΄Αγκυρα έχει πιεστική ανάγκη χρημάτων. Η λίρα καταρρέει. Το κόμμα του Ερντογάν (ΑΚΡ) χάνει εκλογές. Ο πρώην πρωθυπουργός και ηγέτης του κόμματος Αχμέτ Νταβούτογλου –που διατύπωσε την θεωρία του Νέο-Οθωμανισμού- εγκατέλειψε το κόμμα και ετοιμάζει την δική του πολιτική βάση. Το ΑΚΡ βυθίζεται στην λάσπη μιας εσωτερικής κρίσης.
Η αντίδραση του Ερντογάν ήταν να περάσει στην επίθεση. ΄Ετσι αναστυλώνει το γόητρό του. Συνδυάζουμε το Ιντλίμπ με τις θαλάσσιες διεκδικήσεις του πέριξ της Κύπρου και την εκβιαστική πίεση στην Ε.Ε., με την πλημμύρα της Λέσβου με μετανάστες και έχουμε την μέθοδο δράσης του Ερντογάν σε πλήρη ανάπτυξη.
Θεωρητικά, η νέα εκεχειρία θα αναγκάσει τον Ερντογάν να εγκαταλείψει όλους αυτούς τους πολυώνυμους Τζιχαντιστές τρομοκράτες –που η Δύση αποκαλεί «μετριοπαθείς αντάρτες»,πειθήνια εξοπλισμένους από την ΄Αγκυρα. Αυτό είναι μια απαραβίαστη κόκκινη γραμμή για την Μόσχα –και επίσης για την Δαμασκό. Δεν πρόκειται να αφεθεί έδαφος για τους τζιχαντιστές. Το Ιράκ είναι μια άλλη ιστορία: Τρομοκράτες του «Ισλαμικού Κράτους» καραδοκούν ακόμη πέριξ του Κιρκούκ και της Μοσούλης.
Κανένας φανατικός Νατοϊκός δεν θα το παραδεχτεί ποτέ, αλλά και πάλι είναι η Ρωσία που μόλις εμπόδισε την απειληθείσα « Μουσουλμανική εισβολή» στην Ευρώπη, την οποία διασάλπισε ο Ερντογάν. Αλλά, καταρχήν, δεν υπήρξε εισβολή. Μόνο μερικές χιλιάδες οικονομικοί μετανάστες από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και την Αφρική, όχι Σύροι. Δεν υπάρχουν ένα εκατομμύριο Σύροι πρόσφυγες, έτοιμοι να εισρεύσουν στην Ε.Ε..
Η Ε Ε, φυσικά, θα συνεχίσει την κενόλογη φλυαρία. Οι Βρυξέλλες και οι περισσότερες πρωτεύουσες ακόμη δεν έχουν καταλάβει ότι ο Μπάσαρ αλ-΄Ασαντ εξ αρχής πολεμούσε τους τζιχαντιστές-τρομοκράτες. Απλά δεν καταλαβαίνουν τον συσχετισμό δυνάμεων στο πεδίο. Η καταφυγή τους είναι πάντοτε ο φθαρμένος φωνογραφικός δίσκος των «Ευρωπαϊκών Αξιών». Καθόλου περίεργο ότι η ΕΕ είναι μια αμελητέα φιγούρα στην σκηνή της συριακής τραγωδίας.
Έλαβα εξαιρετικές παρατηρήσεις από Τούρκους αναλυτές για την προσπάθειά μου να συνδέσω τα κίνητρα του Ερντογάν Χαν με την ιστορία της Τουρκίας και την Μογγολική Αυτοκρατορία της Στέπας.
Βασικά το επιχείρημά τους είναι ότι ο Ερντογάν είναι διεθνιστής, αλλά μόνο με ισλαμικούς όρους. Από το 2000 πέτυχε να δημιουργήσει ένα κλίμα απόρριψης των παλαιών τουρκικών εθνικιστικών κινήτρων. Χρησιμοποιεί πράγματι την Τουρκοσύνη, αλλά όπως τονίζει ένας αναλυτής, δεν έχει τίποτε κοινό με τους αρχαίους Τούρκους. Είναι ένας Ιχβανί. Δεν ενδιαφέρεται ούτε για τους Κούρδους, εφ’ όσον αυτοί είναι από τους «καλούς ισλαμιστές του».
Ένας άλλος αναλυτής επισημαίνει ότι «στην σύγχρονη Τουρκία, το να είσαι «Τούρκος» δεν έχει σχέση με την ράτσα, επειδή οι περισσότεροι Τούρκοι είναι άνθρωποι της Ανατολίας, ένας ανάμεικτος πληθυσμός.»
Έτσι, στην ουσία, αυτό που ενδιαφέρει τον Ερντογάν είναι το Ιντλίμπ, το Χαλέπι, η Δαμασκός, η Μέκκα και όχι Η Νοτιοδυτική ή η Κεντρική Ασία. Θέλει να είναι «ο δεύτερος Ατατούρκ «Αλλά κανείς, εκτός από τους Ισλαμιστές, δεν το βλέπει έτσι –και μερικές φορέ δείχνει την οργή του γι’ αυτό. Ο μόνο στόχος του είναι να περάσει τον Ατατούρκ και να δημιουργήσει ένα ισλαμικό αντίθετο του Ατατούρκ». Και η δημιουργία ενός αντι-Ατατούρκ περνάει μέσω του Νέο-Οθωμανισμού.
Ο σημαντικός ανεξάρτητος Τούρκος ιστορικός. Dr Can Erimtan, ο οποίος ζει τώρα στην εξορία, παρουσιάζει τα όνειρα του Ερντογάν σε ένα εντυπωσιακό ευρασιατικό περιβάλλον. Τώρα λοιπόν, ο Πρόεδρος Πούτιν πρόσφερε στον δεύτερο Ατατούρκ κάποιον χώρο να αναπνεύσει. Κανείς ωστόσο δεν στοιχηματίζει στο ότι η νέα εκεχειρία δεν θα μεταβληθεί σε απανθράκωση νεκρού.
*Pepe Escobar, Asia Times, 5-3-2020