Ο Φρύνιχος, οι Αθηναίοι και η αναθεώρηση της ιστορίας
Ο Φρύνιχος τιμωρήθηκε από τους Αθηναίους, όταν τους θύμισε με τρόπο δραματικό, στο θέατρο, την άλωση της Μιλήτου, «οι Αθηναίοι ζημίωσαν τον Φρύνιχο ως υπομνήσαντα οικεία κακά». Αυτό σημαίνει ότι η Ιστορία τους πλήγωνε και ήθελαν να την ξεχάσουν ή να την διαγράψουν. Η λήθη, όμως, δεν απέτρεψε τους περσικούς πολέμους, δεν απέτρεψε τους αντιπάλους να φτάσουν στον Μαραθώνα. Αντίθετα η δυναμική απάντηση των αθηναίων και των συμμάχων απέτρεψαν την άλωση της Αθήνας.
Αντίστοιχες προσπάθειες διαγραφής της ιστορίας ή προσαρμογής αυτής στα μέτρα της πολιτικής συγκυρίας σημειώθηκαν πολλές από τότε. Μια τέτοια βίαιη επιχείρηση αναθεώρησης της Ιστορίας διαδραματίζεται τα τελευταία χρόνια και στην Ε.Ε, στην οποία συμμετέχουν πολιτικοί, ακαδημαϊκοί, πανεπιστημιακοί και άλλοι.
Ημέρα μνήμης λένε η 23η Αυγούστου. Στις 23 Αυγούστου 1939 η Σοβιετική Ένωση και η ναζιστική Γερμανία προχώρησαν στην υπογραφή συμφώνου μη επίθεσης, το οποίο έμεινε γνωστό στην Ιστορία ως σύμφωνο Ρίμπεντροπ – Μολότωφ, από τα ονόματα των Υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών. Χύθηκε πολύ μελάνι από τότε για τη συμφωνία αυτή και διατυπώθηκαν πολλές απόψεις και έχει φωτισθεί από κάθε πλευρά, δικαιώνοντας κυρίως την πολιτική επιλογή της Σοβιετικής Ένωσης απέναντι σε έναν τότε εχθρικό κόσμο.
Απομονώνουν, λοιπόν, χοντροκομμένα το γεγονός αυτό από την μετέπειτα προσφορά της Σοβιετικής Ένωσης στον αντιφασιστικό αγώνα με τα τόσα θύματα και τολμούν να εξισώνουν τον φασισμό με τον κομμουνισμό και να οικοδομούν την ασεβή και προκλητική θεωρία των δύο άκρων. Φανταστείτε λοιπόν την εξίσωση του αγωνιστή – κομμουνιστή Ναπολέοντα Σουκατζίδη που εκτελέστηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής από τους Ναζί με τον δήμιο του, τον διοικητή του στρατοπέδου Χαϊδαρίου Φίσσερ!!!1
Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι τωρινό, δεν είναι σημερινό. Δεν το ξεκίνησε η Εσθονία με τη σημερινή διεθνή διάσκεψη για τα εγκλήματα του Ναζισμού και του Κομμουνισμού, όπως ισχυρίζεται. Η εσθονική προεδρία απλά εκμεταλλεύεται τη συγκυρία για τη διοργάνωση μιας αντικομμουνιστικής φιέστας και εκτελεί συμβόλαιο, αδιαφορώντας για το αίμα των θυμάτων της αντιφασιστικής νίκης. Βρίσκεται στη γραμμή της παραχάραξης της Ιστορίας και του προκλητικού συμψηφισμού των θυτών με τα θύματα.
Εδράζεται στη γιγαντιαία επιχείρηση του “ιστορικού αναθεωρητισμού”, την οποία ξεκίνησαν Γερμανοί ιστορικοί, ήδη από τη δεκαετία του ’60, την συνέχισαν επαξίως Γάλλοι, Άγγλοι, Αμερικανοί και εσχάτως προστέθηκαν και οι ημέτεροι ιστορικοί με τις “ακριβείς” καταμετρήσεις σκοτωμένων από την ΟΠΛΑ αφ’ ενός, τους ταγματασφαλίτες και λοιπούς δωσίλογους αφ’ ετέρου. Μπορείτε να φανταστείτε το αποτέλεσμα των καταμετρήσεων αυτών: η κόκκινη τρομοκρατία ήταν αγριότερη και μαζικότερη από τη μαύρη τρομοκρατία!!! Έλεος.
Ψήγματα μόνο αυτής της επιχείρησης φτάνουν και στη δημοσιότητα από αστοχίες ή βολιδοσκοπήσεις των παραπάνω…. μόνο ψήγματα, καθώς η δουλειά είναι οργανωμένη και καλά στημένη. Εκσυγχρονισμός, συμβιβασμός, υποχώρηση και αναθεώρηση της Ιστορίας συμβαδίζουν. Αυτή η πολιτική και ακαδημαϊκή ιντελιγκέντσια επιχειρεί να επιβάλλει τις μεταμοντέρνες – πλην υπόδουλες – απόψεις στους μελλοντικούς δασκάλους της νέας γενιάς, ώστε να αλλάξει η Ιστορία.
Για τους μη εξοικειωμένους σ’ αυτού του είδους την ιστορική μπακαλική, να προσθέσω ότι ο “ιστορικός αναθεωρητισμός”, όχι όμως και το τέκνο του ο “ιστορικός αρνητισμός” (:”δεν υπήρξε ολοκαύτωμα”) κ.λπ. – δεν αποσιωπούν τα εγκλήματα του ναζισμού. “Απλώς”, λιγοστεύουν, τεχνηέντως ή χονδροειδώς, το μερίδιο αίματος του ναζισμού κατά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, το επιρρίπτουν στην ευθύνη αποκλειστικά μιας μερίδας γνωστών ηγετών ναζί και των SS – μέχρι του σημείου ώστε οι θανατωθέντες Εβραίοι στα στρατόπεδα να μην ξεπερνούν, κατ’ αυτούς, τα δύο με τρία το πολύ εκατομμύρια.
Από την άλλη πλευρά αυγατίζουν τα θύματα εις βάρος των Γερμανών και των συμμάχων τους, π.χ. εξαιτίας των συμμαχικών βομβαρδισμών πόλεων και μη στρατιωτικών εγκαταστάσεων, και έτσι, στον σχετικό ισολογισμό, ναζί και σύμμαχοι έρχονται πάτσι. Θύτες και θύματα το ίδιο. Ξεχνιέται έτσι η φρίκη, αθωώνονται τα εγκλήματα και οδηγούν τους λαούς στη λήθη.
Αυτή είναι η “θεωρία”, ήδη λεπτουργημένη στα χρόνια του Μεσοπολέμου και κύριο ιδεολογικό και θεωρητικό εργαλείο του “ελεύθερου κόσμου” τα ατέλειωτα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Ίσως, θα νόμιζε κανείς, ότι τώρα πλέον η πολεμική δεν έχει ανάγκη τα μέσα που χρησιμοποίησε επί Ψυχρού Πολέμου.. Ουδαμώς. Οι ιδεολόγοι τους γνωρίζουν πολύ καλά αυτό που γνωρίζουμε όλοι. Ότι δηλαδή το παρελθόν νοηματοδοτεί το παρόν και στο παρόν επινοείται το μέλλον μολονότι όχι γραμμικά και όχι νομοτελειακά. (1)
Στη μεταμοντέρνα μας όμως εποχή, που εδράζεται αποκλειστικά στο παρόν, όπου τα πάντα είναι παροντικά, δεν μπορεί να επιβιώνει μια ζώσα ιστορία, ένα παρελθόν δηλαδή που κάτι ακόμη μπορεί να προσκομίσει στο παρόν. Σ’ αυτή την περίπτωση οι διαχειριστές του παρόντος ανακατασκευάζουν το παρελθόν αυθαιρέτως αλλά αληθοφανώς, ώστε να συνάδει και να συνηγορεί προς τη χρεία του παρόντος. Μια κατασκευή, λέγεται, είναι η ιστορία, το πραγματικό κατασκευάζεται κι αυτό: μια αφήγηση είναι και το παρελθόν. Έκαστος και η αφήγησή του περί του παρελθόντος!!!
Πρέπει, λοιπόν, το παρελθόν να εξορκισθεί ανέκλητα και οριστικά, να μην ταράξει ξανά τις συνειδήσεις των ανθρώπων και να τους εμπνεύσει παραδείγματα. Να ξεχαστεί η θεωρία της πάλης των τάξεων ή καλύτερα να ενοχοποιηθεί ή να σαρκασθεί, καθώς το φάντασμα εξακολουθεί να πλανιέται ακόμη πάνω απ’ την Ευρώπη και τον κόσμο ολόκληρο. Και ιδού η εργαλειακή χρησιμότητα ορισμένων αφηγήσεων στη μεταμοντέρνα εποχή μας: από τους Ελασίτες ως τους μαχητές του Στάλινγκραντ και του Κιούρσκ, από το “κόμμα των εκτελεσμένων” (ΚΚΓ) ως τους μαχητές των Βιετκόγκ, από τα υπόγεια της παρανομίας ως τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, από το μαχόμενο εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα ως τις απόπειρες θεμελίωσης λαϊκής εξουσίας, όλα αυτά, άνθρωποι, ιδέες, αγώνες ήταν όργανα του κακού!!! Να τα καταδικάσουμε, όπως καταδικάσαμε την εκτέλεση των 200 κομμουνιστών στο Σκοπευτήριο Καισαριανής, το ολοκαύτωμα της Κανδάνου, της Βιάννου, των Καλαβρύτων, του Διστόμου, του Μεσοβούνου της Πτολεμαίδας και τόσα άλλα.
Ο τρόπος της καταδίκης και της ιστορικής αναθεώρησης είναι θεολογικός και η πρακτική συνέπεια, όπως η θεολογία επιτάσσει, είναι η ανάνηψις, ή μετάνοια. Άπειρες οι μορφές της μετάνοιας, κι όχι ίδιες μ’ εκείνες που εξάγονταν παλιά στα κρατητήρια της Ασφάλειας.
Με λίγα λόγια αυτό είναι το στοίχημα. Αυτή η ιστορία των λαών, οι θυσίες να αποδομηθούν από τη νέα τάξη πραγμάτων, ως γραφική, πεπερασμένη και εθνοκεντρική. Οι λαοί να ευτελιστούν, να χάσουν την αυτογνωσία τους, να ενοχοποιηθούν ενδεχομένως και, εν τέλει, να μην έχουν ούτε αυτοσεβασμό, ούτε αξιοπρέπεια.
Αυτό είναι το στοίχημα, καθώς οι λαοί έχουν κάθε συμφέρον να θυμούνται, να πενθούν και να γιορτάζουν. Οι αστικές τάξεις έχουν κάθε συμφέρον να διαχέουν στις μάζες τη λήθη, ώστε να ξαναστέλνουν τους λαούς στα σφαγεία , προκειμένου να αρπάζουν τον πλούτο των εθνών, τον πλούτο των εργατών…
Απότοκος τέτοιων απόψεων είναι και οι πολιτικές εκείνες που ενέκριναν τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία, τις «ανθρωπιστικές» εισβολές στο Ιράκ, την «εξαγωγή της Δημοκρατίας» στον Αραβικό Κόσμο, τις πορτοκαλί επαναστάσεις, την εφαρμογή του Σχεδίου Ανάν στην Κύπρο και εν τέλει των μνημονίων στην Ελλάδα.
Απότοκος τέτοιων κινήσεων είναι και τα σημερινά… Αίφνης προχθές η κυρία Καγκελάριος ενεθυμήθη το προηγούμενο των βαλκανικών συρράξεων και το «εξόρκισε» ως πιθανότητα σήμερα και κίνδυνο να επαναληφθούν σ’ αυτήν την περιοχή (που πρώτη η Γερμανία ρήμαξε τη δεκαετία του 1990).
Παραλλήλως, η ίδια ομού με τον πρώην κ. Ολάντ διακήρυσσαν ότι τα «εθνικά κράτη είναι αναχρονισμός» – αλλά δεν είναι αναχρονισμός ο εθνικισμός με τον οποίον ο Γαλλογερμανικός Αξων βρίσκεται σε αγαστή συνεργασία στην Ουκρανία, την Πολωνία, τις Δημοκρατίες της Βαλτικής, την Τουρκία και αλλαχού, εκεί όπου οι δημοκρατίες… ανθούν και η κοινωνική δικαιοσύνη καλπάζει καβάλα στα άλογα του Αττίλα.
Συνεπώς, όλη αυτή η ορολογία της (μετα)νεωτερικότητας, του μεταεθνικού κράτους, της πολυπολιτισμικότητας, εφόσον δεν σχετίζεται με σοσιαλιστικά κράτη και σοσιαλιστικές κοινωνίες, αποτελεί σφυρί στα χέρια της καπιταλιστικής αποθηρίωσης. Σφυρί για την πολιτισμική καθήλωση των λαών, την πολιτική εξουδετέρωση των φιλολαϊκών δυνάμεων και τον αφοπλισμό των προσώπων από την αξιοπρέπεια και τις προσδοκίες τους.(2)
Τελικά η αλήθεια πρέπει να είναι μόνον θέμα διαπίστωσης και όχι πολιτικό πρόταγμα. Διότι η αλήθεια ως διαπίστωση σημαίνει λίγα, αλλά ως αφορμή σκέψεων και κίνητρο πράξεων σημαίνει τα πάντα…
1. Ιστορικός αναθεωρητισμός: κομμουνισμός=ναζισμός, του Άγγελου Ελεφάντη, «Ενθέματα» της Αυγής, 16.9.2001
2.αφ’ υψηλού, οι ψιλοί… του Στάθη, διαχειριστής , 15-12-2915
*Ο Σπύρος Τζόκας είναι Πανεπιστημιακός και Αντιπεριφερειάρχης Αττικής
