Απηχώντας τις απόψεις της εαμικής και πατριωτικής αριστεράς, που διακηρύσσεται ότι αποτελεί δομικό στοιχείο της ριζοσπαστικής αριστεράς μέσα στο πλαίσιο της ΛΑΕ, και παρά τις δεδομένες αντιθέσεις περι αυτού, θεωρώ κρίσιμο να υπάρχει αυτή η τοποθέτηση. «κι αν μας αντέξει το σχοινί θα φανεί στο χειροκρότημα»
Στην περιβόητη «Συμφωνία των Πρεσπών» εκτός από το ζήτημα της ονομασίας του γειτονικού κράτους της ΠΓΔΜ καθώς και της «μακεδονικής εθνότητας και γλώσσας» περιέχεται και μία ακόμη εξ ίσου σοβαρή διάταξη προς εφαρμογή, η οποία αφορά την αναθεώρηση των σχολικών βιβλίων ιστορίας. Η διάταξη αυτή συγχέεται και αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο της απαράδεκτης συμφωνίας. Τι όμως είναι αυτό που κρίθηκε απαραίτητο να αναθεωρηθεί, ως προς τα σχολικά βιβλία; Κάθε ιστορία, κάθε φράση κάθε συλλογισμός ο οποίος εμπεριέχεται σ’ αυτά τα βιβλία και τροφοδοτεί τον «εθνοκεντρισμό» και τις «εθνικές ταυτότητες» πρέπει να απαλειφθεί και να αντικατασταθεί με άλλες αφηγήσεις (sic) οι οποίες θα συμβάλλουν στην δημιουργία συνείδησης ειρήνης , φιλίας και συνεργασίας των Βαλκανικών λαών, όπως μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ αλλά και Αλβανίας, Βουλγαρίας και υπολοίπων .
Κατ’ αρχάς αυτό ως ιδέα ακούγεται ευχάριστα και αποδεκτά στα αυτιά μας. Ποιος δεν θα ήθελε να επικρατούν μεταξύ των Βαλκανικών χωρών και λαών σχέσεις φιλίας και συνεργασίας εναντίον σοβινισμών και εθνικιστικών παραλογισμών! Όμως είναι έτσι αυτό που επιφανειακά επιδιώκεται ή πρέπει να δούμε το βάθος των πραγμάτων και καταστάσεων; Αίφνης πιά φιλία επιδιώκεται με τις ενέργειες των ευρωατλαντιστών για την απόσχιση του ιστορικού Κοσόβου από την Σερβία και την με κάθε τρόπο διεθνή αναγνώρισή του ως ανεξάρτητου κράτους;Η σκοπιμότητα ύπαρξης της μεγαλύτερης αμερικανικής βάσης, φυσικά. Ποια φιλία και συνεργασία επιδιώχθηκε με την στρατιωτική διάλυση της Γιουγκοσλαβίας από ΗΠΑ,ΝΑΤΟ και ΕΕ; Η έντεχνη υπόθαλψη και χρησιμοποίηση του υπαρκτού εθνικισμού των λαών της Γιουγκοσλαβίας οδήγησε στην διάλυση ενός μεγάλου κράτους στο κέντρο της Ευρώπης όπου τα σημερινά αποτελέσματα είναι ορατά. Δηλαδή την δημιουργία στα Βαλκάνια μικρών, αδύναμων κρατών-προτεκτοράτων, εύκολη λεία στα σχέδια του δυτικού ιμπεριαλισμού και του χρηματοπιστωτικού Λεβιάθαν.
Η σημερινή υπόθαλψη του αλβανικού εθνικισμού και μεγαλοϊδεατισμού είναι ενταγμένη στο πλαίσιο του γνωστού «διαίρει και βασίλευε» με στόχο την επικυριαρχία στη Βαλκανική περιφέρεια, όταν ο δυτικός ιμπεριαλισμός θα επεμβαίνει πυροσβεστικά και υποκριτικά ειρηνικά, μετά από πραγματικές ή «στημένες» εθνικοσοβινιστικές έριδες για την «τακτοποίηση» των πραγμάτων.
Αλλά ας επανέλθουμε στο θέμα της αναθεώρησης των βιβλίων ιστορίας που ως σχέδιο άρχισε τουλάχιστον μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και εντάσσεται στη δημιουργία μιας Βαλκανικής περιφέρειας υπό την επικυριαρχία ΗΠΑ και Γερμανικής ΕΕ, εν μέσω των όποιων αντιθέσεών τους.. Η «επιτυχής» απονέκρωση των εθνών-κρατών, η ανακατασκευή της ιστορίας και των ταυτοτήτων τους, είναι όρος απαραίτητος για τη δημιουργία ευρύτερων οικονομικών και στρατιωτικών περιφερειών στα Βαλκάνια, για τη διέλευση αγωγών και σύναψης επικερδών deals με πρόσχημα την «οικονομική ανάπτυξη» και τη συνεργασία των λαών και εθνοτήτων της περιοχής. «Εθνότητες με δικαιώματα ναι, έθνη-κράτη όχι», γιατί καλλιεργούν τον «εθνοκεντρισμό» και τις συγκρούσεις. ‘Όμως εδώ και πολλά χρόνια οι Βαλκανικοί λαοί και χώρες έζησαν ειρηνικά και παρά την εποχή του «Ψυχρού πολέμου» συνεργάστηκαν ανάλογα πολύ ικανοποιητικά. Ας θυμίσουμε τις πολύ καλές σχέσεις της «Δυτικής» Ελλάδας με την Βουλγαρία του Ζίβκοφ αλλά και την Γιουγκοσλαβία του Τίτο καθώς και την προσεκτική συμπεριφορά του Χότζα απέναντι στην Βορειοηπειρωτική εθνική μειονότητα. Τα προβλήματα τα είχαμε και τα έχουμε με την «σύμμαχο» στο ΝΑΤΟ Τουρκία. Τι λοιπόν προσπαθούν να μας θυμίσουν οι μηχανισμοί αναθεώρησης των σχολικών βιβλίων ιστορίας; Ότι κατά την περίοδο αποσύνθεσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και δημιουργίας των Βαλκανικών εθνών-κρατών υπήρξαν πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ τους; Υπήρξαν και τελείωσαν, για να επακολουθήσει μια πολύ μεγάλη περίοδος ειρήνης και φιλίας μέχρι που οι Δυτικοί ιμπεριαλιστές επενέβησαν στρατιωτικά και διέλυσαν την Γιουγκοσλαβία.
Στην παράγραφο 5 του άρθρου 8 της Συμφωνίας των Πρεσπών προβλέπεται:
«Εντός ενός μηνός από τη θέση σε ισχύ της παρούσης Συμφωνίας, τα Μέρη θα συγκροτήσουν με ανταλλαγή διπλωματικών διακοινώσεων, στη βάση της ισότητας, μια Κοινή Διεπιστημονική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων…., για να εξετάσει την αντικειμενική επιστημονική ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων βασισμένη σε αυθεντικές, στοιχειοθετημένες και επιστημονικά στέρεες ιστορικές πηγές και αρχαιολογικά ευρήματα…… Η Επιτροπή θα εξετάσει και, εφόσον θεωρήσει κατάλληλο, θα αναθεωρήσει οιαδήποτε σχολικά εγχειρίδια και βοηθητικό σχολικό υλικό, όπως χάρτες, ιστορικούς άτλαντες, οδηγούς διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται σε έκαστο από τα Μέρη,….. Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα θέσει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, ώστε να διασφαλισθεί ότι σε έκαστο από τα Μέρη κανένα σχολικό εγχειρίδιο ή βοηθητικό σχολικό υλικό σε χρήση τη χρονιά μετά την υπογραφή της παρούσης Συμφωνίας δεν περιέχει αλυτρωτικές/αναθεωρητικές αναφορές….. Η Επιτροπή θα συνεδριάζει τακτικά, τουλάχιστον δύο φορές ετησίως, και θα υποβάλει μια Ετήσια Έκθεση για τις δραστηριότητες και τις συστάσεις της προκειμένου να εγκριθούν από το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, όπως αυτό θα συσταθεί κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 12».
Κρίθηκε απαραίτητο να παρατεθούν αυτά τα σημαντικά αποσπάσματα για να αντιληφθούμε ιδίοις όμμασι μέχρι που φθάνουν οι δεσμεύσεις μας ,οι οποίες όσον αφορά την συγγραφή των σχολικών βιβλίων της ιστορίας μας, δεν θα εκφράζει την ελεύθερη και κυριαρχική βούληση της πολιτείας, αλλά θα είναι αποτέλεσμα «συναίνεσης» με ξένο ή ξένα κράτη ώστε να ικανοποιηθούν μακροπρόθεσμες πολιτικές, ιδεολογικές και πολιτισμικές θεωρίες που θα εξυπηρετούν ευρύτερες περιφερειακές ολοκληρώσεις αμφιβόλου εθνικού συμφέροντος. Άλλωστε ήδη πρόσφατα συνεδρίασε στο υπουργείο Παιδείας η σχετική Επιτροπή μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, ενώ σχετικές συζητήσεις και διαπραγματεύσεις γίνονται και με τη Βουλγαρία.
Κατ’ αρχάς η γενικολογία της συγκεκριμένης διάταξης επιτρέπει υποκειμενικές ερμηνείες και εφαρμογές κατά το πολιτικό και ιδεολογικό δοκούν των διορισμένων επιτροπών, πρώτα και κύρια στο τι εννοούν με το «επιστημονική ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων» και το «αλυτρωτικές/αναθεωρητικές αναφορές». Με δεδομένες τις γνωστές από χρόνια θέσεις και απόψεις περί «κατασκευής του εθνους» σε μια συγκεκριμένη εποχή και ότι ως εξέλιξη το έθνος-κράτος δεν έχει λόγο ύπαρξης στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Ότι στο πλαίσιο μιας «Ομόσπονδης ΕΕ» η εθνική και κρατική κυριαρχία αποφλοιώνεται και ήδη έχει «μεταβιβαστεί» στα Ενωσιακά όργανα, φανερώνει την απέχθεια προς τα μικρά τουλάχιστον έθνη-κράτη και την συστηματική προσπάθεια του υποβιβασμού τους σε τοπικά μορφώματα επιτήρησης των πληθυσμών και εφαρμογής των μέτρων που αποφασίζουν οι Βρυξέλλες (δηλαδή η Γερμανία). Αυτό είναι ολοφάνερο πλέον όσον αφορά την Ελλάδα των μνημονίων, ισχύει δε πολύ περισσότερο για τις υπόλοιπες Βαλκανικές χώρες. Η ιστορία του ελληνικού έθνους και του κράτους του είναι υπόθεση ενός κυρίαρχου λαού, αν θέλει να είναι τέτοιος, και δεν μπορεί να συζητείται και να αποφασίζεται από διακρατικές επιτροπές οποιασδήποτε μορφής.
Το τι ακριβώς επιδιώκεται μέσω αυτών των «Επιτροπών» ήδη έχουμε αναφέρει, αλλά στη συνέχεια θα παραθέσουμε κάποια κείμενα και φράσεις, για να αποδειχθεί η με χειρουργικό τρόπο προσπάθεια αναθεώρησης και διαστρέβλωσης των πατριωτικών και αντιστασιακών μηνυμάτων της διαχρονικής ελληνικής ιστορίας μας, αλλά και η παρουσίαση και προβολή ιστορικών γεγονότων με τρόπο που να προωθείται και να ενσταλάσσεται η ιδέα της πολυεθνικής και πολυπολιτισμικής συνύπαρξης στα Βαλκάνια.
Η διαδικασία αυτή έχει ξεκινήσει εδώ και πάνω από είκοσι χρόνια υπό την εποπτεία και καθοδήγηση ειδικών επιτροπών της ΕΕ για τα Βαλκάνια που συσπειρώνουν καθηγητές ιστορίας απ’ όλες τις χώρες της περιοχής. Προεξάρχουσα εμφανίζεται η κ. Χριστίνα Κουλούρη, η οποία όλως τυχαίως είναι και μέλος της ελληνικής επιτροπής του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, που συγκροτήθηκε πρόσφατα για να εφαρμόσει όσα αναφέρονται παραπάνω βάσει του άρθρου 8 παραγρ.5.
Ένα κύριο πόνημά της είναι το «Διδάσκοντας Ιστορία στη Νοτιοανατολική Ευρώπη». Πρόκειται για μία συλλογική δουλειά που επιμελήθηκε η κ. Κουλούρη, και στην οποία συμμετέχουν πανεπιστημιακοί απ’ όλα τα Βαλκάνια. Στον πρόλογο, του πονήματος με τίτλο «Η τυραννία της Ιστορίας» (The Tyranny of History), η Χ. Κουλούρη μας παρουσιάζει με πολύ συνοπτικό τρόπο το εύρος και τους στόχους της προσπάθειας που πραγματοποιείται μέσα από το πρόγραμμα για τα σχολικά εγχειρίδια της ιστορίας όπως παρακάτω:
-«Η «νέα ιστορία» πρέπει να επικεντρώνεται στη διαφορετικότητα και την παραγωγή παραστάσεων διαφορετικότητας και όχι να εμμένει στις ομογενοποιητικές εθνικές αναφορές.» Δηλαδή εδώ δεν είναι φανερός ο εθνομηδενισμός που προωθείται;
-« Τα εγχειρίδια δεν μπορούν να εισάγουν καινοτομικές προσεγγίσεις στον βαθμό που η παραγωγή τους είναι κρατική,…» ( δηλαδή θα τα γράφουν ιδιώτες η ΜΚΟ;)
– «Η διδασκαλία της ιστορίας θα πρέπει να αμφισβητεί την κυρίαρχη αντίληψη περί «μιας ενιαίας ιστορίας» και του ότι η «δική μας ιστορία» είναι «αντικειμενική»
-«Η «νέα ιστορία» δεν θα πρέπει να κατασκευάζει ένα αρμονικό, φανταστικό και εξιδανικευμένο παρελθόν. Αντίθετα, πρέπει να προβάλλει πλήρως τις συγκρούσεις και ιδιαίτερα τις εμφύλιες συγκρούσεις οι οποίες υπονομεύουν τον σκληρό πυρήνα της εθνοκεντρικής ιστορίας.» ( τι χρείαν σχολίων έχομεν;) και συνεχίζονται οι στόχοι
-«Η πολιτική και η στρατιωτική ιστορία πρέπει να περιοριστεί έναντι της ανάπτυξης της πολιτιστικής, οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας. Η ιστορία της καθημερινής ζωής πρέπει να προκρίνεται έναντι της αναφοράς σε επικά γεγονότα.»
-«Η κυρίαρχη ιστοριογραφία διδάσκει ιστορία για να προωθήσει τον πατριωτισμό. Μια «εναλλακτική» ιστοριογραφία πρέπει να προωθεί την κριτική σκέψη και την κατανόηση του άλλου.»
Αλλά ας δούμε πως παρουσιάζει την δική του ιστορία για τα Βαλκάνια ένας «διάσημος» ιστορικός ο κ. Μάρκ Μαζάουερ στο βιβλίο του «Θεσσαλονίκη-Πόλη των φαντασμάτων»( Αλεξάνδρεια 2006):
«Καθώς τα μικρά κράτη ενσωματώνονται σε έναν ευρύτερο Κόσμο, ένα άλλο μέλλον μπορεί να χρειάζεται ένα άλλο παρελθόν».( σ 554). Γι αυτό φροντίσαν όλα αυτά τα χρόνια να αλώσουν τα πανεπιστήμιά μας με έλληνες καθηγητές ιστορίας, προερχόμενους από τα Πανεπιστήμια Αγγλίας και ΗΠΑ οι οποίοι διδάσκουν και γράφουν ακριβώς πάνω στην αντίληψη του κ.Μαζάουερ καταναλώνωντας και άφθονα ευρωπαϊκά κονδύλια και ΕΣΠΑ. Είχε άδικο λοιπόν ο Μίκης Θεοδωράκης όταν έγραφε το τραγούδι ότι «είσαι έλληνας και πίνεις την προδοσία με το γάλα και με τον καφε»; Όμως το γιατί έγραφε για τη Θεσσαλονίκη ο κ.Μαζάουερ το 2006 φαίνεται καθαρά σήμερα όταν προχωρεί στην εφαρμογή της η κατάπτυστη Συμφωνία των Πρεσπών. Γιατί πράγμα προορίζουν την συμπρωτεύουσα του Βορρά, η οποία δέχεται ένα έντονο φλέρτ από κάθε μεγάλη κρατική και επιχειρηματική δύναμη; Τόση αγάπη ξαφνικά αν δεν μας συγκινεί τουλάχιστον ας μας προβληματίσει! Ακόμη ο ανωτέρω γράφει και στέλνει μηνύματα του ότι η Θεσσαλονίκη «Εξελληνίσθηκε» μεταξύ 1912-2012 οπότε «έχασε τον πλούτο της» και Η οθωμανική εξουσία προσέφερε «ανοχή, ασφάλεια και ευημερία σε όλους» Αλήθεια μήπως μια νέα δυτική αυτοκρατορία τώρα θα ξαναδώσει τον «πλούτο» και την «ασφάλεια»; Να λοιπόν ποια είναι η σχέση της «Συμφωνίας» με την παραχώρηση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης καθώς και άλλων δημόσιων υποδομών σε ξένα συμφέροντα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι δια μακροσκελέστατων διατάξεων της «Συμφωνίας» προβλέπεται η πιο «μεγάλη οικονομική συνεργασία» με την «Βόρεια Μακεδονία» καθώς δεν υπάρχει Νότια Μακεδονία αλλά το «βόρειο μέρος του πρώτου συμβαλλομένου μέρους» που είναι η Ελλάδα κατά την «Συμφωνία»
*Ο Δημήτρης Σπάθας είναι μέλος της ΚΕ του Αριστερού Ρεύματος της ΛΑ.Ε
