Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας στην ομιλία του στο συνέδριο του κόμματος υπήρξε αρκετά σαφής. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν αμέλησε να μας παρουσιάσει τις αξιώσεις αυτού που εκπροσωπεί. Εξάλλου είναι γνωστό πως η ιδεολογική ηγεμονία της σύγχρονης αντίδρασης δεν είναι κρυφή, αν και δεν είναι πάντα ευρέως γνωστοποιήσιμη.
Το πολιτικό μανιφέστο του σύγχρονου συντηρητισμού παρέμεινε πιστό σε κάθε του λέξη στην ιδεολογία του Νεοφιλελευθερισμού. Αφού μας διαβεβαίωσε πως η Νέα Δημοκρατία δεν έχει ταξικό πρόσημο, καθώς θα απελευθερώσει πλούσιους και φτωχούς από τα δεσμά του κράτους, κατέστησε φανερή μέσω της αναφοράς του για τις σχέσεις του ιδιωτικού τομέα με το κράτος την θεσμική μεταβολή που οραματίζεται. Χιλιάδες επενδυτικά σχέδια για περεταίρω ιδιωτικοποίηση της υγείας, της ασφάλισης, των μεταφορών, της ενέργειας, του ορυκτού πλούτου της χώρας και των απορριμμάτων καθώς και της παιδείας αναγγέλθηκαν. Ο όρος «συμπράξεις του ιδιωτικού τομέα με τον δημόσιο», χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την διεύρυνση του ιδιωτικού σε τομείς που δεν έχει επιχειρηθεί ποτέ στο παρελθόν. Σχεδόν τίποτε δεν εξαιρέθηκε ως δημόσιο αγαθό και υπηρεσία από την εκμετάλλευση και την κερδοφορία του μεγάλου κεφαλαίου. Οι υποδομές του κράτους, τα τελωνεία, το φυσικό περιβάλλον, η διαχείριση των αρχαιολογικών χώρων και μουσείων, η δικαιοσύνη και η πολεοδομία έχουν πλέον ρητά ονομασθεί από τον λογογράφο. Ο όρος επένδυση εδώ έχει συμβατικό χαρακτήρα καθώς δεν πρόκειται για την έναρξη νέων οικονομικών πράξεων που αυξάνουν τον παραγόμενο πλούτο αλλά απλώς την μεταφορά του υφιστάμενου, από τα κρατικά ταμεία στους λογαριασμούς των ιδιωτών. Είναι πάγιο το αίτημα του ιδιωτικού κεφαλαίου για την λεηλασία των κρατικών ταμείων και δεν μας κάνει εντύπωση. Αναφέρθηκαν όμως θεσμοί του κράτους, όπως η δικαιοσύνη και η πολεοδομία, που μονάχα η πιο δυστοπική φαντασία μπορεί να συλλάβει τις επιπτώσεις της μετατροπής τους σε πράξεις οικονομικής σημασίας. Για πρώτη φορά η επίθεση της αγοράς στο Κράτος δεν περιορίζεται στην ιδιωτικοποίηση δημόσιων επιχειρήσεων αλλά περιλαμβάνει και ουσιώδη θεσμικά του όργανα.
Πέρα από την θεσμική μεταμόρφωση του κράτους ο πυρήνας της οικονομικής πολιτικής παραμένει η μείωση των δαπανών αν και η αναφορά στον όρο κρίθηκε ως πλεονασμός από τον λογογράφο. Αποτελεί όμως μια έντιμη παραδοχή καθώς είναι το επακόλουθο της μείωσης των φόρων στις επιχειρήσεις, στην περιουσία και στις εργοδοτικές εισφορές που αναφέρθηκαν. Προς τιμήν του δεν άφησε καμία αμφιβολία και για το περιεχόμενο αυτής της μείωσης. Η αξιολόγηση των υπαλλήλων και η μείωση της γραφειοκρατίας, το μικρότερο κράτος, είναι ένας εύσχημος τρόπος στην πολιτική γλώσσα της συντήρησης για τις απολύσεις και την ιδιωτικοποίηση.
Η αναφορά του στην αστυνομία, δηλαδή η επίκληση της καταστολής και η απειλή της βίας επιβεβαιώνει την έκταση και το βάθος των επικείμενων αλλαγών. Η λέξη Εξάρχεια ενέχει στον λόγο του νεοσυντηριτισμού την θέση μίας επικεφαλίδας κάτω από την οποία συντάσσεται μια ατελείωτη λίστα κοινωνικών οργανώσεων και συμπεριφορών. Στην συγκεκριμένη ομιλία το πανεπιστημιακό άσυλο εντάχθηκε στα άβατα. Ότι δεν καθορίζεται επακριβώς από το κυρίαρχο δεν επιτρέπεται να υπάρχει. Το καινούργιο σύνταγμα που υποσχέθηκε, θα προσφέρει την νομική θεμελίωση του μετασχηματισμού και μπορεί να εκληφθεί μονάχα ως απειλή. Δήλωσε για όλα αυτά αποφασισμένος.
Ο ενθουσιασμός όμως του αντιπροέδρου του κόμματος ενδεχομένως να είναι ακόμη μεγαλύτερος από αυτόν του αρχηγού του, με την πρόσθεση της Δυτικής Αττικής στην ζώνη που απαιτεί αναμόρφωση και ασφάλεια. Αν τα Εξάρχεια και τα πανεπιστήμια είναι μια προσωπική και πολιτική βεντέτα, μεταξύ των πολιτών, των φοιτητών και της πολιτικής μαφίας, οι μειονότητες των Ρομά και των μεταναστών της Δυτικής Αττικής, είναι το φυλετικό αντίστοιχο. Είναι πια καιρός να αποκαλυφθεί αυτό που έχει ήδη συντελεστεί. Η ταύτιση φασισμού και νεοφιλελευθερισμού δεν μπορεί ακόμη για πολύ να αποτελεί μυστικό.
Η εκφασιστική δράση του νεοφιλελευθερισμού, αν και άμεσα αντιληπτή από την παρατήρηση της κοινωνικής εμπειρίας, οφείλει πάντως να εξηγηθεί. Όσο σαφής υπήρξε ο αρχηγός ως προς τις αποφάσεις του για το κράτος και την παραγωγή, τόσο ασαφής υπήρξε για την αναδιανομή του παραγόμενου. Αυτό είναι λογικό καθώς είναι δύσκολο να περιγραφεί αυτό που δεν υπάρχει. Ο νεοφιλελευθερισμός είναι εργαλείο συγκέντρωσης της παραγωγής και του πλούτου και όχι της αναδιανομής τους. Δεν μπορείς να σκάψεις με σφυρί και δεν μπορείς να καρφώσεις με ένα φτυάρι. Η υποστήριξη μιας τέτοιας υπόθεσης είναι προσβολή στην ανθρώπινη νόηση.
Αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να γίνει κατανοητό είναι πως υπάρχουν μονάχα δυο μορφές οργάνωσης του κόσμου καθώς και οι διαβαθμίσεις μεταξύ των καθαρών μορφών τους. Η διάχυτη και η συγκεντρωτική. Με όρους πολιτικής, η δημοκρατική και η ολοκληρωτική. Η ικανότητα οργάνωσης του κοινωνικού συνόλου, προϋποθέτει την κοινότητα στην μορφή της οργάνωσης στο κάθε κοινωνικό επιμέρους. Έτσι δεν μπορεί να συνυπάρξει μια διάχυτη μορφή οργάνωσης της πολιτικής όπως είναι η αστική δημοκρατία και το έθνος κράτος, με μία συγκεντρωτική στην οικονομία, όπως ακριβώς είναι ο νεοφιλελευθερισμός. Μπορεί να υπάρχουν σχετικές ως προς το απόλυτο μορφές με διάφορα σημεία ισορροπίας όμως η πορεία της εξέλιξης απαιτείται να είναι κοινή στο σύνολο της κοινωνικής πράξης. Το γεγονός αυτό μας δίνει το κλειδί για την αναγνώριση μιας από τις πιο ισχυρές αλληλεπιδράσεις μεταξύ της οικονομίας και της πολιτικής.
Η αναγνώριση της πραγματικότητας μας φέρνει αντιμέτωπους με την υποχρέωση της ανακατασκευής της. Καμία όμως νέα μορφή οργάνωσης δεν μπορεί να προταθεί έναν δεν έχει κατανοηθεί επαρκώς η προηγούμενη. Αυτό είναι έργο σαφώς πολυπλοκότερο και πολύ πιο δύσκολο στο να επιχειρηθεί, από ότι σε οποιοδήποτε προηγούμενο σε ολόκληρο το ιστορικό βάθος. Η θεσμική οργάνωση του παγκόσμιου εμπορίου και της παραγωγής είναι τόσο πυκνή και θεμελιώδης πλέον για την ύπαρξη, που οποιαδήποτε μεταβολή της θα πρέπει να είναι έργο πολυάνθρωπο και συνεργατικό. Κατά κάποιο ειρωνικό τρόπο το σύστημα συγκέντρωσης της δύναμης, αποτίοντας φόρο τιμής στη βρετανική του προέλευση και στο φλεγματικό της χιούμορ, απαιτεί από οποιοδήποτε επαναστατικό ή έστω αναμορφωτικό κόμμα τη μεγαλύτερη δημοκρατία στον τρόπο οργάνωσης των ιδεών αλλά και των εσωτερικών μηχανισμών του. Το γεγονός αυτό καθόλου δεν μειώνει τον ρόλο της ηγεσίας, που παραμένει ως έχει όπως και σε κάθε κρίση στο παρελθόν. Καθώς όμως ο ρόλος του ηγέτη ενισχύεται, απαιτείται από αυτόν μια αποφασιστικότητα εφάμιλλης αυτής των μπολσεβίκων.
Τα ευχάριστα νέα είναι πως το εγχείρημα παρουσιάζεται πιο δύσκολο από ότι στην ουσία είναι. Η παραμικρή μεταβολή στον πυρήνα της οργάνωσης της παραγωγής που θα έχει αντανάκλαση στις παραγωγικές σχέσεις, μπορεί να εξελιχθεί με τον μηχανισμό μετάδοσης στο εσωτερικό του ίδιου του συστήματος σε μία αλληλουχία ουσιωδών αλλαγών. Αυτό είναι γνωστό στην κυρίαρχη εξουσία και στον μηχανισμό της προστασίας της. Θα απαιτηθεί ο μέγιστος πολιτικός ριζοσπαστισμός για αλλαγές στην οικονομία που φαινομενικά θα είναι δευτερεύουσες. Ο παράγοντας αυτός δεν λήφθηκε υπόψη κατά την αποτυχημένη απόπειρα του Σύριζα, όπου η οικονομική μετριοπάθεια συσκότισε την ανάγκη μιας ριζοσπαστικής πολιτικής, γεγονός που οδήγησε στην ήττα.
Η ευκαιρία προϋποτίθεται από την συγκυρία. Κάποιες από τις αντιφάσεις που είναι δομικές σε κάθε φυσικό ή κατασκευασμένο σύστημα μπορούν κάτω από ειδικές συνθήκες να προσφέρουν τον απαραίτητο χώρο. Πέρα από την μεγάλη αδυναμία του συστήματος, την πάλη των τάξεων που παρουσιάζεται αδιάκοπη, ρωγμές μπορούν να εμφανισθούν παντού και να συνδυαστούν μαζί της.
Ο νεοφιλελευθερισμός δεν επιδρά μόνο στην πολιτική οργάνωση των κρατών αλλά και στην οργάνωση της πολιτικής μεταξύ τους. Είναι διεθνής καθώς ξεκίνησε ως οργάνωση του παγκόσμιου εμπορίου. Εδώ αναδύεται μια αντίφαση που καθώς διαμορφώνεται στο παρόν οι επιπτώσεις της δεν μπορούν ακόμα επακριβώς να προ εξοφληθούν. Στο επίπεδο των διεθνών σχέσεων η επίδραση του νεοφιλελευθερισμού έχει μετασχηματίσει τον κόσμο από μονοπολικό σε πολυπολικό αναδεικνύοντας νέες δυνάμεις, μέσω της διάχυσης της βιομηχανικής παραγωγής. Με την λογική που υιοθετήσαμε για το διάχυτο και το συγκεντρωτικό αυτή είναι μια εξέλιξη σαφώς πιο δημοκρατική. Στο εσωτερικό όμως των πόλων ο νεοφιλελευθερισμός ταυτόχρονα μετασχηματίζει την πολιτική οργάνωση σε μονοπολισμό. Ίσως η ΤΙΝΑ της Ευρωπαϊκής πολιτικής με την πλήρη άρνηση κάθε αντιπολίτευσης να μην βρίσκεται και τόσο μακριά από τα μονοκομματικά καπιταλιστικά κράτη της Ευρασίας. Αυτή η αντίφαση κατά τον μετασχηματισμό διαπιστώνεται κυρίως εδώ, στον Δυτικό κόσμο και κυρίως στην Ευρώπη. Αν την Ασία την προετοίμασε ο Κομουνισμός που ως εφαρμοσμένη πολιτική υπήρξε εξόχως συγκεντρωτική, αν και με αντίθετα κοινωνικά χαρακτηριστικά από τον νεοφιλελευθερισμό, εδώ το ιστορικό προηγούμενο αποτελεί εξαίρεση και εκδηλώθηκε με τον φασισμό. Επίσης η ίδια η κατασκευή της ΕΕ είναι πολυπολική καθώς αποτελείτε από σεβαστό αριθμό εθνών κρατών και οι διαλυτικές τάσεις εδώ υποστηρίζονται από κράτη. Η επίδραση του νεοφιλελευθερισμού στην εξωτερική πολιτική του κ. Μητσοτάκη άφησε την Ελλάδα ακριβώς εκεί που βρίσκεται χωρίς να διεκδικήσει κανένα αντάλλαγμα. Είναι «υπέρ της εμβάνθυσης» στο εσωτερικό της ΕΕ, ενώ η υπόθεση του χρέους δεν αναφέρθηκε λες και αποτελεί φυσικό χαρακτηριστικό του κλίματος της χώρας
