Ζούμε στην εποχή των αγορών και του κέρδους, οι εξουσίες προσπαθούν να πείσουν τους προβληματισμένους πολίτες ότι η επιστημονική και τεχνολογική εκπαίδευση είναι υψίστης σημασίας για την μελλοντική επιτυχία των εθνών. Δεν είμαι αντίθετος στην καλή εκπαίδευση των θετικών τεχνολογικών επιστημών και απεύχομαι την προοπτική τα κράτη να σταματήσουν την ανάπτυξη τους, αλλά πρέπει να είμαστε αντίθετοι στην κατάργηση του μαθήματος της ιστορίας, της φιλοσοφίας, του πολιτισμού κ.α, αντίθετοι στην αποκοπή του κάθε έθνους από τον πνευματικό αυτό κλάδο. Ωστόσο, για το γεγονός ότι άλλοι εκπαιδευτικοί τομείς, εξίσου σημαντικοί, κινδυνεύουν να χαθούν στην πράξη του ηλεκτρονικού τεχνολογικού ανταγωνισμού θα πρέπει να μας ανησυχεί. Οι σπουδές που σχετίζονται με τις ανθρωπιστικές επιστήμες και τον πολιτισμό είναι επίσης ζωτικής σημασίας, τόσο για την υγεία των μεμονωμένων εθνών όσο και για τη δημιουργία ενός σωστού πολιτισμού. Μπορούν να μας προσφέρουν την ικανότητα της κριτικής σκέψης, της πρόσβασης του τοπικισμού και της προσέγγισης των διεθνών προβλημάτων, μέσω της θεώρησης του ανθρώπου ως «πολίτης του κόσμου», όπως επίσης – και αυτό είναι ίσως πιο σημαντικό – την ικανότητα να δούμε με συμπάθεια και κατανόηση τις δυσκολίες ενός άλλου άτομου.
Αυτή τη σημαντική ικανότητα μπορούμε να την ονομάσουμε αφηγηματική φαντασία: μας βοηθά να γίνουμε ευφυείς, αναγνώστες των ιστοριών άλλων λαών και να κατανοήσουμε τα συναισθήματα και τις επιθυμίες τους.
Η καλλιέργεια της συμπάθειας ήταν ένα κεντρικό κοινωνικό μέλημα της αρχαίας αθηναϊκής τραγωδίας και κατά συνέπεια ένα στοιχείο – κλειδί της Ελληνικής Δημοκρατίας. Τροφοδότησε επίσης , τις καλύτερες σύγχρονες θεωρίες της εξελικτικής εκπαίδευσης τόσο των δυτικών όσο και άλλων παραδόσεων. Ένας από τους καλύτερους τρόπους για να καλλιεργηθούν οι συμπάθειες είναι μέσω των ανθρωπιστικών σπουδών, τη μουσική, το θέατρο, τις καλές τέχνες τη φιλοσοφία και την κοινωνιολογία.
Για να καλλιεργήσουμε τον «εσωτερικό κόσμο» κυρίως των νέων πρέπει να σχεδιάσουμε προσεκτικά την εκπαίδευση στον τομέα των ανθρωπιστικών σπουδών , ώστε να τους φέρουμε σε επαφή με ζητήματα τα οποία αφορούν το φύλο, τη φυλή, την εθνότητα την ιστορική πολιτιστική ταυτότητα κ.α. Οι τέχνες, η φιλοσοφία, η κοινωνιολογία διδάσκουν την έννοια, της ελευθερίας, της Δημοκρατίας, της δικαιοσύνης, της κοινότητας. Όταν οι άνθρωποι π.χ ανεβάζουν ένα θεατρικό έργο ή κάνουν μια χορογραφία, μαθαίνουν να συνεργάζονται και να ανακαλύπτουν ότι, εάν θέλουν να εκφραστούν σωστά, πρέπει να υπερβούν τον ατομικισμό. Το είδος της κοινωνίας που προκύπτει από τις τέχνες δεν είναι ο ατομικισμός. Αντίθετα αποτελεί ένα πρότυπο αμοιβαίας κατανόησης και δια δραστικότητας, που ενισχύεται μέσω των πολιτικών δε διαδικασιών της δημοκρατίας. Επιπλέον οι τέχνες μπορούν να αποτελέσουν μεγάλη πηγή αλληλεγγύης και σεβασμού του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπο του.
Η συμμετοχή στα τραγούδια, τους χορούς γεμίζει κάθε ηλικίας ανθρώπους με μια χαρά που μπορούν να κουβαλήσουν μαζί τους και σ’ όλη τη διάρκειας ζωής τους. Όπως οι ριζοσπάστες πνευματικοί έχουν τονίσει κατά καιρούς, οι τέχνες και η ανθρωπιστική σκέψη συνδέονται με την κριτική πολιτιστικών συμφερόντων και θεμάτων, προωθούν περισσότερο ένα διαχρονικό και ελκυστικό διάλογο χωρίς προκαταλήψεις του παρελθόντος, αντιπαράθεση, φόβους και αμυντικές στάσεις.
Η εκπαίδευση των ανθρωπιστικών σπουδών έχει υψηλό οικονομικό και παιδαγωγικό κόστος. Η διδασκαλία των ανθρωπιστικών σπουδών απαιτεί μικρές αίθουσες οι οποίες θα επιτρέπουν στους σπουδαστές να διευκολύνονται σε τακτικές εξετάσεις προφορικές – γραπτές. Αρκετοί καθηγητές δεν είναι εξοικειωμένοι με την ιδέα : θεωρούν ότι το γεγονός πως κατέχουν μια θέση καθηγητή τους απαλλάσσει από την υποχρέωση της συνεχείς διορθώσεις των γραπτών.
Οι δημοκρατίες διαθέτουν εξαιρετική ορθολογική και θεωρητική δύναμη. Ρέπουν όμως ταυτόχρονα προς, τη στενότητα αντιλήψεων, τη βιασύνη, τη προχειρότητα.
Οφείλουμε να προωθήσουμε μια παιδεία η οποία θα καλλιεργεί την κριτική ικανότητα, θα ευνοεί μια πολύπλευρη αντίληψη του κόσμου και των λαών και τέλος θα ενισχύει την ικανότητα τη αλληλεγγύης. Εν ολίγοις, μια παιδεία η οποία θα καλλιεργεί ανθρώπους αντί να κατασκευάζει χρήσιμες μηχανές – ρομπότ. Αν δεν επιμείνουμε στις ανθρωπιστικές επιστήμες, ο ανθρωπισμός θα χαθεί μαζί με την ορθολογική συμπεριφορά του. Οι συγκεκριμένες σπουδές δεν αποφέρουν κέρδη, όπως οι μηχανές. Καταφέρνουν όμως κάτι πολύτιμο, δημιουργούν ένα κόσμο στον οποίο αξίζει να ζούμε και αυτός είναι ο ρόλος της παιδεία και οι ευθύνες των υπουργών παιδείας είναι να καλυτερεύουν την κοινωνία και όχι να την οδηγούν στην αλλοτρίωση και την εγκληματικότητα καταργώντας την ιστορία των λαών και τις ανθρωπιστικές επιστήμες.
