Πολλοί αντικειμενικοί παρατηρητές και όχι για εντελώς αβάσιμους λόγους θεωρούν ως αρκετά αμφιλεγόμενη τη Συμφωνία Πούτιν-Ενρτογάν για τη Συρία και μάλλον ετεροβαρή για τα συμφέροντα των Κούρδων.
Φυσικά, από αυτήν την Συμφωνία δεν λείπουν τα θετικά σημεία. Και το κυριότερο εξ’ αυτών αφορά την αναχαίτιση της τουρκικής επέλασης.
Οι Κούρδοι, δυστυχώς, πόνταραν όλα τα λεφτά τους στη δυτικόφιλη Συριακή αντιπολίτευση, απέναντι στον Άσαντ και κυρίως στη “συμμαχία” τους με τις ΗΠΑ και εμμέσως με το Ισραήλ. Η κουρδική ηγεσία της Συρίας θεωρούσε, ίσως, ότι το καθεστώς του Άσαντ είναι ξοφλημένο και ότι η Ρωσία δεν είχε τη βούληση, ίσως και τη δύναμη, να το στηρίξει επαρκώς απέναντι στον ενωμένο δυτικό ιμπεριαλισμό. Πολύ περισσότερο οι Κούρδοι θεωρούσαν ότι για τις ΗΠΑ ήταν διπλά απαραίτητοι αφού ήταν η κύρια δύναμη στη Συρία η οποία αντιμάχονταν με αποτελεσματικότητα και συνέπεια τον “Τζιχαντισμό“, ο οποίος παρ’ ότι επωάστηκε από την Δύση, έγινε εχθρός της όταν απέκτησε πλοκάμια και κλιμάκωσε την ακραία τρομοκρατική του δράση.
Τίποτα από όλα όσα προέβλεπαν οι Κούρδοι δεν τους βγήκε σωστό και σε καλό. Δικαιώθηκαν, δυστυχώς γι’ αυτούς και για άλλη μιά φορά, όσοι τους παρότρυναν, όπως πολλάκις η Ρωσία αλλά και πολιτικοί της χώρας μας όπως ο Παν. Λαφαζάνης, να μην εμπιστευθούν τις ΗΠΑ και να μην περάσουν στην εντελώς απέναντι όχθη από τον Άσαντ.
Όταν οι ΗΠΑ τα βρήκαν με τον Ερντογάν και εγκατέλειψαν τους Κούρδους με τον στρατό τους να αποχωρεί ταπεινωμένος από την Συρία, οι Κούρδοι βρέθηκαν χωρίς συμμάχους παραδομένοι στο μαχαίρι του τουρκικού στρατού, που είχε εισβάλει μαζί με τους μισθοφόρους Σύριους δολοφόνους του στη Συρία.
Στην πιο κρίσιμη στιγμή της πολεμικής εμπλοκής στη Βορειοανατολική Συρία η Συμφωνία Πούτιν-Ερντογάν ήρθε να διασώσει τους Κούρδους μαχητές και τον Κούρδικο πληθυσμό στην Τουρκο-Συριακή συνοριακή γραμμή.
Οι Κουρδικές στρατιωτικές δυνάμεις, ακόμα και αν είχαν την ολόπλευρη και έμπρακτη στήριξη του Συριακού στρατού, δεν θα μπορούσαν να τα βγάλουν ποτέ πέρα με τον καλά εξοπλισμένο και εκπαιδευμένο τουρκικό στρατό τον δεύτερο σε μέγεθος στρατό του ΝΑΤΟ. Η Συμφωνία Πούτιν-Ερντογάν και η συναίνεση επ’ αυτής των Κούρδων συνέβαλε σημαντικά να αποτραπεί μία σφαγή Κούρδων και στο να μη δοθεί η αφορμή στον Ερντογάν για προέλαση και διαμελισμό της Συρίας. Οι Κούρδοι υποχώρησαν πέραν των 30 χλμ. από τα Τουρκοσυριακά σύνορα αλλά η στρατιωτική υποχώρησή τους δεν ήταν ακριβώς μία “Κουρδική Βάρκιζα“, διότι δεν παρέδωσαν τα όπλα και η αναδίπλωση που έκαναν ήταν συντεταγμένη με όλο τον εξοπλισμό τους, ενώ ο Κούρδικος πληθυσμός κατά βάση δεν εκδιώχθηκε από τα πατρογονικά του εδάφη.
Αν αυτό είναι καταρχήν θετικό σημείο της Συμφωνίας, η τελευταία έχει αρκετά ασαφή και προβληματικά σημεία τα οποία μπορεί να προκαλέσουν δυσμενείς περιπλοκές και επικίνδυνες καταστάσεις στο άμεσο μέλλον.
Πρώτον: Είναι άκρως προβληματικό το γεγονός ότι στο Σότσι δεν αποφασίστηκε η παράλληλη με την αποχώρηση των Κούρδων μαχητών, επιστροφή του τουρκικού στρατού στο έδαφος της Τουρκίας, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επικίνδυνο στο αμέσως προσεχές μέλλον και να προκαλέσει πολλά προβλήματα. Μιά δήλωση του Λαβρόφ που αναφέρει ότι αποφασίστηκε πως με την αποχώρηση των Κούρδων μαχητών, σταματά και η κατ’ ευφημισμόν επιχείρηση ” Πηγή Ειρήνης” του τουρκικού στρατού δεν καλύπτει τις ανησυχίες γιατί μπορεί να σταματήσουν, για παράδειγμα, οι τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις αλλά να μην αποχωρήσει στην Τουρκία και ο τούρκικος στρατός και να παραμένει με διάφορες αφορμές στα Συριακά εδάφη.
Δεύτερο σημαντικό προβληματικό στοιχείο της Συμφωνίας Ερντογάν-Πούτιν είναι ότι δεν διασφαλίστηκε, απ’ όσο γνωρίζουμε, πως με την επιστροφή προσφύγων στη “ζώνη ασφαλείας” δεν θα επιχειρηθεί η αλλοίωση της σύνθεσης του πληθυσμού της περιοχής με μεταφορά ισλαμιστών Σουνιτών προσκείμενων και ελεγχόμενων από την Τουρκία. Όπως δεν ξέρουμε αν θα υπάρξουν μέτρα ώστε να μην αναλάβει η Τουρκία ένα επενδυτικό σχέδιο “ανάπτυξης” και “ανοικοδόμησης” της περιοχής για κερδοσκοπικούς και πολιτικούς λόγους και μάλιστα με χρήματα της Ε.Ε!
Τρίτο: Είναι άκρως ατυχής η διατύπωση στο Μνημόνιο Συμφωνίας Τουρκίας-Ρωσίας, η οποία αναγνωρίζει προβλήματα ασφάλειας για την Τουρκία στα Τουρκοσυριακά σύνορα. Και αυτό όχι μόνο διότι οι Κούρδοι της Συρίας δεν υπήρξαν ποτέ απειλή για την Τουρκία αλλά και γιατί ισχύει το αντίθετο: Είναι η Τουρκία που απειλεί και επιβουλεύεται την Συρία. Δεν είναι οι Κούρδοι που επιτέθηκαν στη Τουρκία αλλά η δεύτερη που εισέβαλε και όχι μόνο μιά φορά στη Συρία. Η διατύπωση για κινδύνους ασφάλειας της Τουρκίας από την Συρία, δεν κάνει τίποτα άλλο από το να αναπαράγει το τουρκικό στερεότυπο περί Κουρδικής τρομοκρατίας και τον χαρακτηρισμό των Κούρδων μαχητών ως τρομοκρατών.
Φυσικά, οι γραμμές αυτές δεν εξαντλούν όλες τις πλευρές της Συμφωνίας Πούτιν-Ερντογάν. Είναι απολύτως παράδοξο ότι εν πολλοίς το μέλλον της Συρίας συζητιέται και σχεδόν κρίνεται από δύο τρίτες δυνάμεις εκτός Συρίας και όχι από τον Συριακό πληθυσμό με όλες τις εθνοτικές και θρησκευτικές πλευρές του. Δυστυχώς η Συρία μιά χώρα με μεγάλη και πολύ αρχαία πολιτιστική παράδοση ήταν πάντα και τελευταία πού περισσότερο, μήλον της έριδος για στρατηγικούς και οικονομικούς λόγους. Αυτό πληρώνει σήμερα και μόνο αν ο λαός της Συρίας ενωθεί και αγωνιστεί για μιά ενιαία, κυρίαρχη, εδαφικά ακέραια, ανεξάρτητη, δημοκρατική και προοδευτική Συρία με μια αντιιμπεριαλιστική εξωτερική πολιτική θα μπορέσει να κερδίσει την χώρα του και το μέλλον του. Ντροπή στην προσκυνημένη Ελλάδα που έχει διακόψει ακόμα και τις διπλωματικές σχέσεις με την Συρία. Χίλιες φορές ντροπή για το κατάντημα της χώρας μας!
Ν.Ζ