Το επίμονα υψηλό ποσοστό κόκκινων δανείων και η αδυναμία κερδοφορίας παραμένουν τα μεγάλα αγκάθια για το τραπεζικό σύστημα, που κάθε άλλο παρά είναι σε θέση να ανοίξει τις στρόφιγγες και να στηρίξει την ανάπτυξη, παρά την κάποια δειλή επιστροφή των τραπεζικών καταθέσεωνκαι τον μηδενισμό της εξάρτησης από τον έκτακτο μηχανισμό του ELA.
Παρά τους αρκετά φιλόδοξους στόχους μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, υπολογίζεται πολύ αισιόδοξα ότι το 2021 θα είναι στα 34,1 δισ. ευρώ ή στο 21,2% του συνόλου, Ακόμη και με τα νέα σχέδια των τραπεζών, το ποσοστό θα μειωθεί στο 20% και θα παραμένει έξι φορές υψηλότερο από το μέσο όρο της Ε.Ε.
Η εικόνα των κόκκινων δανείων
Το απόθεμα των κόκκινων δανείων επιμένει στα 81,8 δισ. ευρώ στο τέλος Δεκεμβρίου του 2018 (ή 45,4% του συνόλου των δανείων), από 107,2 δισεκ. ευρώ που ήταν στην κορύφωσή τους το Μάρτιο του 2016.
Από τα 81,2 δισ. ευρώ, τα 38,3 δισ. ευρώ αφορούν δάνεια, που έχουν καταγγελθεί από τις τράπεζες, τα 24,8 δισ. ευρώ είναι δάνεια αβέβαιης είσπραξης και 18,02 δισ. ευρώ βρίσκονται σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών.
Όσον αφορά στις κατηγορίες χαρτοφυλακίων, στα στεγαστικά το ποσοστό των κόκκινων δανείων είναι στο 44,5%, στα καταναλωτικά φτάνει στο 53% και στα επιχειρηματικά είναι στο 44,6%. Ειδικά όσον αφορά στο χαρτοφυλάκιο εταιρικών δανείων, εξαιρετικά υψηλό ποσοστό (67,4%) είναι το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων στα δάνεια των ελεύθερων επαγγελματιών. Αντιθέτως στα δάνεια των μεγάλων επιχειρήσεων είναι 25,8% και στα ναυτιλιακά περιορίζεται κοντά στο 22,5%.
Τα επιμέρους στοιχεία της έκθεσης αποκαλύπτουν ότι η μείωση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά τη διάρκεια του 2018 οφείλεται κυρίως σε διαγραφές ύψους 5,9 δισ. ευρώ και πωλήσεις σε fund ύψους 5,8 δισ. ευρώ. Οι τράπεζες επιδιώκουν επιτάχυνση των πωλήσεων τα επόμενα τρίμηνα.
Η κεντρική τράπεζα χτυπάει καμπανάκι και για το ποσοστό των δανείων που είχαν τεθεί σε καθεστώς ρύθμισης, αλλά εμφάνισαν και πάλι καθυστέρηση. Επισημαίνει ότι σε μεγάλο μέρος των ρυθμίσεων, η καθυστέρηση εμφανίζεται μόλις ένα 3μηνο μετά την εφαρμογή της. Όσον αφορά στις εισπράξεις από ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, σημειώνει πως έχει γίνει πρόοδος, αλλά το ποσό παραμένει αρκετά χαμηλό, εξαιτίας των αντιδράσεων από πλευράς του κινήματος.
«Η επιτυχής επίλυση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία στην προσπάθειά της να επιτύχει διατηρήσιμους ρυθμούς ανάπτυξης, καθώς η χρηματοδότηση των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων, λόγω δομής και μεγέθους, αλλά και των νοικοκυριών, γίνεται κυρίως μέσω τραπεζικού δανεισμού» διαμηνύει η ΤτΕ.
Ωστόσο οι «λύσεις» που προτείνονται από την ΤτΕ είναι επιεικώς απαράδεκτες και ατελέσφορες, ενώ όσο παρατείνεται το πρόβλημα των κόκκινων δανείων βουλιάζει η οικονομία.
Στελέχη της ΛΑ.Ε τόνιζαν ότι η μόνη λύση είναι ο διαχειριστικός σε βάθος έλεγχος των τραπεζών με την απόδοση σχετικών ευθυνών, η ταυτόχρονη εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση των τραπεζών, η πολύ γενναία ρύθμιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων με παράλληλο τολμηρό κούρεμά τους και η διαγραφή (σεισάχθεια) όσων αφορούν φτωχές οικογένειες.
Η λύση αυτή είναι εφικτή και αν χρειαστεί μπορεί και πρέπει να συνοδευτεί με την μετάβαση στο εθνικό νόμισμα, κάτι που θα βοηθήσει την ανασυγκρότηση και κεφαλαιοποίηση των τραπεζών, μαζί με τη μεγάλη ενίσχυση της εγχώριας παραγωγικής βάσης, των επενδύσεων και των νέων θέσεων εργασίας.
Προϋπόθεση όλων τούτων είναι μια μεγάλη δημοκρατική αντιμνημονιακή ανατροπή στη χώρα.