Οργανώσεις καταναλωτών από επτά ευρωπαϊκές χώρες -μεταξύ των οποίων η ΕΚΠΟΙΖΩ από την Ελλάδα- ζητούν από τις εθνικές ρυθμιστικές-εποπτικές αρχές να αναλάβουν δράση κατά της Google, την οποία κατηγορούν ότι παραβιάζει το νέο Κανονισμό της ΕΕ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων (GDPR), με το να παρακολουθεί μέσω των κινητών τηλεφώνων και άλλων συσκευών τους τις κινήσεις πολλών εκατομμυρίων χρηστών και να γνωρίζει κάθε φορά τη γεωγραφική θέση τους.
Οι οργανώσεις προστασίας των καταναλωτών από την Ολλανδία, τη Σουηδία, την Τσεχία, την Πολωνία, την Ελλάδα, τη Νορβηγία και τη Σλοβενία κατηγορούν τη Google για «πρακτικές εξαπάτησης» μέσω των οποίων ωθεί τους χρήστες να ενεργοποιούν την παρακολούθηση της θέσης τους (tracking), χωρίς όμως να τους ενημερώνει με σαφήνεια τι σημαίνει αυτό, όσον αφορά τα προσωπικά δεδομένα τους.
«Οι καταναλωτές βρίσκονται στο σκοτάδι για τη χρήση των προσωπικών δεδομένων τους», λένε οι επτά οργανώσεις καταναλωτών, οι οποίες κατηγορούν τη Google ότι «χρησιμοποιεί αυτά τα δεδομένα για μια ευρεία γκάμα σκοπών, μεταξύ άλλων για στοχευμένη διαφήμιση».
Τονίζουν, επίσης, ότι η online παρακολούθηση των μετακινήσεων ενός ανθρώπου θα μπορούσε να αποκαλύψει διάφορα πράγματα για τον τρόπο ζωής και τις πεποιθήσεις του, όπως τις θρησκευτικές και πολιτικές δραστηριότητές του (τόποι λατρείας που επισκέπτεται, πολιτικές οργανώσεις, διαδηλώσεις κλπ), την υγεία του (συχνές επισκέψεις σε συγκεκριμένα νοσοκομεία και γιατρούς, π.χ. σχετικά με τη θεραπεία του καρκίνου), τις σεξουαλικές προτιμήσεις του (π.χ. τακτική επίσκεψη σε μπαρ) κ.α.
Όλες οι οργανώσεις, που είναι μέλη της οργάνωσης-ομπρέλας BEUC υπέρ των συμφερόντων των καταναλωτών στις Βρυξέλλες, θα καταθέσουν καταγγελίες στις αρμόδιες για τον Κανονισμό GPDR αρχές κάθε χώρας. Την αρχική πρωτοβουλία πήρε η νορβηγική οργάνωση Forbrukerradet, ενώ οργανώσεις από τη Γερμανία και τη Δανία σκοπεύουν να κάνουν κάτι ανάλογο στις δικές τους χώρες.
Από την πλευρά της, η Google απάντησε ότι η δυνατότητα “tracking” είναι κατ’ αρχήν απενεργοποιημένη στις συσκευές και αποτελεί επιλογή του χρήστη αν θα την ενεργοποιήσει, ενώ μπορεί να τη σταματήσει όποτε θέλει. Αλλά, σύμφωνα με τις οργανώσεις καταναλωτών, «αυτές οι πρακτικές δεν συνάδουν με τον GDPR, καθώς η Google δεν πατάει σε στέρεο νομικό έδαφος για να επεξεργάζεται τα εν λόγω δεδομένα», ούτε έχει «νόμιμο συμφέρον» να κάνει κάτι τέτοιο.
«Η πείνα της Google για δεδομένα είναι διαβόητη, όμως είναι πραγματικά τρομακτική η κλίμακα εξαπάτησης των χρηστών της, προκειμένου να παρακολουθεί την κάθε τους κίνηση και να βγάζει χρήματα από αυτό. Η Google δεν σέβεται τις βασικές αρχές του GDPR, όπως την υποχρέωση να χρησιμοποιεί τα δεδομένα με νόμιμο, δίκαιο και διαφανή τρόπο», δήλωσε η Μονίκ Γκογιέν, γενική διευθύντρια της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Καταναλωτών.
«Χάρη στον GDPR, οι χρήστες θα πρέπει να έχουν τον έλεγχο των προσωπικών δεδομένων τους. Οι πρακτικές εξαπάτησης της Google παραβιάζουν τόσο το πνεύμα όσο και το γράμμα του Κανονισμού. Χρειαζόμαστε μια αποφασιστική και συνεπή εφαρμογή των κανόνων. Δεν μπορούμε να έχουμε εταιρείες που προσποιούνται ότι συμμορφώνονται, αλλά εκ των πραγμάτων παρακάμπτουν το νόμο. Η κατάσταση είναι παραπάνω από ανησυχητική. Τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα χρησιμοποιούνται για να κατασκοπεύουν κάθε μας κίνηση. Αυτή δεν είναι η ψηφιακή κοινωνία στην οποία θέλουν να ζουν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές», πρόσθεσε.
Το λειτουργικό σύστημα Android της Google «τρέχει» σε περίπου δύο δισεκατομμύρια συσκευές παγκοσμίως. Οι περισσότερες χρήστες ενεργοποιούν την παρακολούθησή τους συχνά για διευκόλυνσή τους (π.χ. την εύρεση εστιατορίου κοντά τους), χωρίς όμως να έχουν επίγνωση παράλληλα τι μπορεί να αποκαλύπτουν για τις προσωπικές συνήθειες και την προσωπικότητά τους (και σε ποιους).
Οι οργανώσεις καταναλωτών υπενθυμίζουν ότι, σύμφωνα με το νέο Κανονισμό για τον έλεγχο των προσωπικών δεδομένων από τους χρήστες, προβλέπονται μεγάλα πρόστιμα έως 4% του τζίρου τους για τις εταιρείες που τον παραβιάζουν.