Επικουρικές: Τώρα θέλουν τα αποθεματικά (60 δισ.ευρώ) και των μελλοντικών συνταξιούχων!!

Κόλπο GROSO Nο2. Η μετάβαση της επικουρικής ασφάλισης από το αναδιανεμητικό σύστημα σε (δήθεν) «κεφαλαιοποιητικό» που εξήγγελλε η κυβέρνηση, δεν είναι παρά μια απάτη. Ένα καλοστημένο κόλπο με μόνο στόχο την αρπαγή των αποθεματικών (60 δις ευρώ) ! Έκλεψαν τα αποθεματικά (120 δις ευρώ) των σημερινών συνταξιούχων και τώρα θέλουν και της μελλοντικής γενιάς!! 

Η διαπίστωση αυτή καταδεικνύεται μέσα από τα στοιχεία των ίδιων των επικουρικών ταμείων και που παραθέτουμε:

Αναδιανεμητικά;  ή  Κεφαλαιοποιητικά;

Είναι δυο όψεις ιδίου νομίσματος. Με αντιθέσεις και προσομοιώσεις. Τα πρώτα, είναι υποχρεωτικά, λειτουργούν υπό την αιγίδα του κράτους, το οποίο ευθύνεται για την αξιοποίηση των αποθεματικών και εγγυάται (άρθρο 22 του Συντάγματος) την καταβολή των προκαθορισμένων παροχών. Τα δεύτερα, ισοδυναμούν με τα της ιδιωτικής ασφάλισης όπου η ευθύνη βαραίνει μόνο τους ασφαλισμένους και η ένταξη σε αυτά δεν μπορεί να είναι παρά μόνο προαιρετική.  

Ομοιότητες. Και τα αναδιανεμητικά ως (νοητά) κεφαλαιοποιητικά λειτουργούν καθόσον και τα δυο αυτά συστήματα (θεωρητικά) βασίζονται στο ίδιο κανόνα: στα αποθεματικά (κεφαλαιοποίηση εισφορών) και στη ροή νέων εισφορών, ενώ οι συντάξεις που παρέχουν  ισοδυναμούν (πρέπει) με τις καταβαλλόμενες εισφορές συν τους τόκους. 

Παράδειγμα 1: Έστω με εισφορές 84 ευρώ (αποδοχές 1.400 ευρώ) και 35 έτη. Ο μέσος όρος συνταξιοδότησης ήταν τα 63 έτη ενώ το προσδόκιμο ζωής 17 έτη.  Κατέβαλε (84Χ12Χ35) 35.280 + (τόκους) 25.000 = 60.280 ευρώ. Εισέπραττε σύνταξη (συντελεστής 20%) (1400Χ20%) 280 ευρώ. Συνολικά (280Χ12Χ17) 57.120 ευρώ.

Επομένως, το διακύβευμα δεν είναι η ονομασία, αλλά, το ύψος των συντάξεων, τα όρια συνταξιοδότησης και η εγγύηση του κράτους εφόσον είναι υποχρεωτικά.         

Επικουρικά ταμεία – ιστορικό

Η ίδρυση των επικουρικών χρονολογείται από το 1935 και όπως όλα τα ταμεία όπου αρχικά είχαν μόνο εισφορές, δημιούργησαν ένα κεφάλαιο (όλα μαζί κύριας – επικουρικής) της τάξης των 120 δις ευρώ. Τα χρήματα αυτά, αντί να μείνουν στα ασφαλιστικά ταμεία, χρησιμοποιήθηκαν για λογαριασμό της ελληνικής οικονομίας όπου (κατ΄ ομολογία και της επιτροπής Πισσαρίδη) γνώρισε και την μεγαλύτερη ανάπτυξη!! Στη σελίδα 16 αναφέρει: «Η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε έντονα την περίοδο 1961-1980, με πραγματικό μέσο ετήσιο ρυθμό που ξεπέρασε το 6,5%, την οποία ακολούθησε μια περίοδος βραδείας ανάπτυξης 1981-1994, με μέσο ετήσιο ρυθμό γύρω στο 0,8%.  …… Λαμβάνοντας υπόψη την περίοδο 1981-2019, ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης στην Ελλάδα ήταν 0,9%»!!!!!

Προβλήματα

35 χρόνια μετά, την 10ετια 1970, περίοδος ρευστοποίησης των καταβαλλομένων εισφορών, τα επικουρικά ταμεία, βρέθηκαν χωρίς αποθεματικά αλλά και με λιγότερες τρέχουσες εισφορές καθόσον και οι αντίστοιχοι κλάδοι (της εποχής) μπαίνανε σε φθίνουσα πορεία με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε οικονομική κρίση. Ωστόσο η «λύση» που προκρίθηκε τότε ήταν η ίδρυση του ΙΚΑ –ΤΕΑΜ.      

ΕΤΕΑΜ – Φορέας υποδοχής

Το 1979 με τον νόμο 997/79 συστάθηκε το ΙΚΑ – ΤΕΑΜ, λειτούργησε όμως το 1983 (Ν.1358/83), ενώ το 2003 με τον νόμο 3029 μετονομάζεται σε ΕΤΕΑΜ. Το ταμείο αυτό αν και φαινομενικά έγινε για να ασφαλίσει όσους (του Ιδ. τομέα) δεν ανήκαν σε κλαδικό επικουρικό, επί της ουσίας (όπως απεδείχθη) έγινε για να καλύψει τα κλεμμένα αποθεματικά των προηγούμενων ταμείων!       

Έτσι με το καλημέρα, το ΕΤΕΑΜ εξελίχτηκε σε φορέα υποδοχής των υποτιθέμενων «προβληματικών» ταμείων, όπου το ένα πίσω από το άλλο ενσωματώνονται σε αυτό! Και αντί να κεφαλαιοποιεί τις καταβαλλόμενες εισφορές, πληρώνει τις κλοπές των προηγούμενων ταμείων! Έως το 2008 εντάχτηκαν (τα ¾ του Ιδ. τομέα) 22 ταμεία! 

Πάρα ταύτα το ταμείο αυτό κατείχε τεράστια δυναμική, άρχισε με 750.000 ασφαλισμένους και το 2012 αριθμούσε 1.730.000. Παρά τις αποπληρωμές άλλων ταμείων (οι παρεχόμενες συντάξεις είχαν μέσο όρο 194 ευρώ) τα έσοδά του υπερτερούσαν κατά πολύ των εξόδων. Έως το 2012, το κεφάλαιο (χωρίς τόκους) ξεπερνούσε τα 25 δις ευρώ!! 

Πιο αναλυτικά στον ΠΙΝΑΚΑ 1      

Σχέδιο αφανισμού των αποθεματικών

Το 2010 (με πρόσχημα τα μνημόνια) ένα νέο σχέδιο τίθεται σε εφαρμογή. Στόχος, ο αφανισμός πλέον των αποθεματικών από την ζωή των επικουρικών. Οι συντάξεις δηλαδή να αναλογούν τόσο (χωρίς τόκους) όσο και οι αντίστοιχες εισφορές! Και με βάση το σχέδιο αυτό επιβλήθηκαν τα εξής μέτρα: 

• Κατάσχεση όλων τα αποθεματικών που ήταν σε ομόλογα ελληνικού δημοσίου (βλέπε PSI – 20δις ευρώ) για να χαριστούν στις τράπεζες, ενώ τη θέση τους πήρε η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος! Δηλαδή, όταν δεν αρκούν οι τρέχουσες εισφορές μειώνονται οι συντάξεις! Το 2013 με τον νόμο αυτό μειωθήκαν 5,2%!

• Κούρεμα των συντάξεων, όπου οι άνω των 150 ευρώ (το 2011 – 2012) μειώθηκαν έως 60%, ενώ καταργήθηκε και η 13^η & 14^η σύνταξη! Σημειωτέων, οι μειώσεις του Ν. 4024/2011 (30%) είχαν αποκλειστική (επιλεκτική) εφαρμογή μόνο για τις συντάξεις του ΕΤΕΑΜ οι οποίες μειωθήκαν κατά 30% !!  

• Το ΕΤΕΑΜ μετονομάζεται σε ΕΤΕΑ (νόμος 4052/2012) και υποδέχεται όλα τα επικουρικά ταμεία. Με εξαίρεση (4) όπου έμειναν ως ΝΠΙΔ!

• Μείωση του προσδόκιμου στα 13 έτη, όπου με τους νόμους (3863/10 – 4093/12 – 4336/15) τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης αυξήθηκαν στα 67 έτη!

• Μείωση του συντελεστή αναπλήρωσης (Ν. 4387/2016) στο 0,45% ανά έτος όπου από την 1.1.2015 ισχύει για όλα τα πρώην επικουρικά ταμεία.

Έτσι έως το 2016, το σχέδιο αφανισμού των αποθεματικών ολοκληρώθηκε και το κόστος πλέον των συντάξεων ισοσκελίζεται με τις (χωρίς τόκους) εισφορές.     

Παράδειγμα 2: Με εισφορές 84 ευρώ (αποδοχές 1.400 ευρώ) και 35 έτη, τα όρια συνταξιοδότησης είναι 67 ετών ενώ το προσδόκιμο ζωής 13 έτη.  Θα καταβάλει (84Χ12Χ35) 35.280 + (τόκους) 25.000 = 60.280 ευρώ. Η νέα σύνταξη με συντελεστή (0,45Χ35) 15,75% αναλογεί (1400Χ15,75%) 220,5 ευρώ, ενώ θα εισπράξει  (220,5Χ12Χ13) 34.398 ευρώ!!

Κεφαλαιοποίηση εισφορών

Το 2020 (85 χρόνια μετά) αφού μείωσαν τις συντάξεις στα όρια των αντίστοιχων (χωρίς τόκους) εισφορών, ανακάλυψαν την “αξιοποίηση των αποθεματικών”!! Έτσι, με το πρόσχημα αυτό και δια στόματος του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη, εξαγγέλλετε η κεφαλαιοποίηση των εισφορών, δηλαδή: οι εισφορές των νέων, στο εξής, θα κατατίθενται σε ειδικό (ατομικό) λογαριασμό όπου μετά τα 40 χρόνια θα αποπληρώνουν τις συντάξεις τους!!     

Μίσος – Ψέμα – Απάτη

Οι ισχυρισμοί της ηγεσίας του υπουργείο εργασίας ότι: με τους «ατομικούς λογαριασμούς» εξασφαλίζονται καλύτερες συντάξεις και πως στο εξής οι νέοι δεν θα πληρώνουν τις συντάξεις των παππούδων (!) είναι ανυπόστατοι, εξοργίζουν τους συνταξιούχους, σπέρνουν μίσος μεταξύ των γενεών!!

• Είναι ψέμα και μάλιστα κακοήθες, ότι οι σημερινοί νέοι πληρώνουν τις συντάξεις άλλων!! Ουδείς πληρώνει σύνταξη άλλου. Οι συνταξιούχοι έχουν προπληρώσει τις συντάξεις τους, μάλιστα, πολύ περισσότερα από τα ποσά που λαμβάνουν.
• Πλάνη και οι ατομικοί λογαριασμοί. Ανέκαθεν οι ασφαλιστικές εισφορές σε ατομικούς λογαριασμούς καταχωρούνται, βάση αυτών δε υπολογίζονται και οι συντάξεις. Επίσης από το 2002 και μετά, οι ατομικές εισφορές είναι και σε ηλεκτρονική μορφή.
• Απάτη και ως προς το καλύτερες συντάξεις. Το ύψος των συντάξεων καθορίζεται ήδη από το νόμο 4670/20 (Βρούτση) όπου για τους ασφαλισμένους από την 1.1.2014 και εφεξής οι συντάξεις (λόγο ράντας) αναλογούν πολύ κάτω και από τις καταβαλλόμενες εισφορές. Στη καλύτερη περίπτωση να εισπράττουν, όσο οι καταβαλλόμενες (χωρίς τόκους) εισφορές καθώς (κατά τον κ. Χατζηδάκη ) το κράτος θα εγγυάται το ποσό αυτό!

Παράδειγμα 3: Με εισφορές 84 ευρώ (αποδοχές 1.400 ευρώ) και 35 έτη, τα όρια συνταξιοδότησης είναι 67 ετών, το προσδόκιμο ζωής 13 έτη, ενώ θα καταβάλει (84Χ12Χ35) (χωρίς τόκους) 35.280 ευρώ. Ο συντελεστής ( ράντα 67 ετών) είναι (17,297Χ12) ενώ η σύνταξη ( 35.280 / 17, 297Χ12 ) 170 ευρώ. Επομένως θα εισπράξει  (170Χ12 Χ13) 26.520 ευρώ!! 

Αλήθειες

Η μόνη αλήθεια είναι ότι στο διάστημα έως το 2060 θα έχουν δημιουργηθεί αποθεματικά ύψους περί τα 60 δις ευρώ! Τα χρήματα αυτά δεν θα πηγαίνουν στις συντάξεις αλλά για επενδύσεις (όπως την περίοδο 1961-1980) και όταν έρθει ο χρόνος αποπληρωμής, τότε οι τρέχουσες εισφορές θα καλύπτουν τις (ελάχιστες) συντάξεις!!

Ωστόσο, ερωτηματικά προκύπτουν και ως προς τις επενδύσεις (σήμερα λίγοι όμιλοι επιχειρήσεων καλύπτουν το 80% της αγοράς, τόσο με ξένα προϊόντα όσο και με ξένες πρώτες ύλες, οι οποίες μεταποιούνται και μετατρέπονται σε προϊόντα «ελληνικά»!) οι οποίες κρίνονται!!

Συνταγματικό πραξικόπημα  

Είναι προφανές, οι κίνδυνοι δεν είναι μελλοντικοί. Οι παρανομίες είναι καταφανείς. Παρανομίες που σχετίζονται (όχι ως προς την ιδιωτικοποίηση όπως λέγεται) αλλά ως προς την επάρκεια των παροχών (ύψος των συντάξεων) όπου το κράτος (βάση του άρθρο 22 του Συντάγματος) οφείλει να προστατεύει. Και που αφορά όχι μόνο τις μελλοντικές συντάξεις (όπου η αντιπολίτευση περιορίζεται) αλλά το σύνολο των συντάξεων:

• Πρόκειται για συνταγματικό πραξικόπημα καθώς (δια νόμου) τα αποθεματικά των ταμείων (οι νόμιμοι τόκοι) εξαιρούνται και δεν συνυπολογίζονται πλέον στις συντάξεις, τόσο για τις παλαιές όσο και για τις νέες!!

• Επιπροσθέτως περί τις 500.000 επικουρικές, βρίσκονται και σε καθεστώς πλήρους παρανομίας καθόσον: δεν επαναυπολογίστηκαν ούτε με το νόμο 4387/2016 (συντελεστή 0,45%), διατηρούν ακόμα τις παράνομες (από το ΣτΕ) μειώσεις του 2012, λαμβάνουν ποσά υπολειπόμενα ακόμη και της ισχύουσας νομοθεσίας και του συντελεστή 0,45%!!

• Επίσης, 250.000 εξ αυτών, διατηρούν επιπλέον παράνομες μείωσεις, καθώς η Εισφορά Αλληλεγγύης, συνεχίζει να υπολογίζεται σε ανύπαρκτα ποσά και ενώ οι μισές διορθώθηκαν, για τις συντάξεις του ΙΚΑ ΤΕΑΜ κλπ, η διόρθωση αυτή εκκρεμεί!!

Αυτά είναι που πρέπει να διορθωθούν αυτά πρέπει να αλλάξουν. Καμία επικουρική σύνταξη κάτω από τα όρια των καταβαλλόμενων εισφορών – συμπεριλαμβανομένων και των (νόμιμων) τραπεζικών τόκων.   

Μάιος 2021

Νικόλαου Κώστας

 (Πρώην μέλος Δ. Σ. Επικουρικού Ταμείου)