Πότε ένα άτομο θεωρείται ότι έχει υψηλό κίνδυνο για αλλεργική αντίδραση
Οι αλλεργικές αντιδράσεις που έχουν καταγραφεί σε ορισμένα άτομα μετά τη λήψη του εμβολίου BNT162b2 έναντι της COVID-19 των Pfizer/BioNTech αποτελούν σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα εμβολιασμού για σημαντικό αριθμό ατόμων.
Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα αποτελέσματα σχετικής μελέτης των R. Shavit και συνεργατών που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open (JAMA Netw Open. 2021;4(8):e2122255). Οι ερευνητές αξιολόγησαν την εμφάνιση αλλεργικών και αναφυλακτικών αντιδράσεων μετά την πρώτη και τη δεύτερη δόση του εμβολίου BNT162b2 σε άτομα με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης αλλεργίας. Πρόκειται για μια προοπτική μελέτη που διενεργήθηκε στο Ισραήλ από τις 27 Δεκεμβρίου 2020 ως τις 22 Φεβρουαρίου 2021.
Από τα 8102 άτομα με ατομικό ιστορικό διαφόρων αλλεργιών, οι 429 θεωρήθηκαν ότι είχαν αυξημένο κίνδυνο αλλεργικής αντίδρασης και εμβολιάστηκαν υπό στενή ιατρική παρακολούθηση για 2 ώρες μετά τον εμβολιασμό. Ο ορισμός του αυξημένου κινδύνου καθορίστηκε με βάση λεπτομερή αξιολόγηση του ατομικού ιστορικού κάθε ασθενούς.
Ένα άτομο θεωρήθηκε ότι έχει υψηλό κίνδυνο για αλλεργική αντίδραση εάν 1) είχε ιστορικό προηγούμενης σοβαρής αναφυλακτικής αντίδρασης σε οποιοδήποτε φάρμακο ή εμβόλιο, 2) είχε πολλαπλές αλλεργίες σε φάρμακα, 3) είχε πολλαπλές αλλεργίες ή 4) παθήσεις που σχετίζονται με τη λειτουργία των μαστοκυττάρων, τα οποία εμπλέκονται στην εμφάνιση αλλεργιών. Από τους 429 συμμετέχοντες, οι 304 (70.9%) ήταν γυναίκες, ενώ η μέση ηλικία όλων ήταν τα 52 έτη. Δε χορηγήθηκαν αντι-αλλεργικά φάρμακα πριν τον εμβολιασμό προληπτικά, όπως αντι-ισταμινικά.
Μετά την πρώτη δόση του εμβολίου, οι 420 ασθενείς (97.9%) δεν εμφάνισαν καμία αλλεργική αντίδραση, 6 άτομα (1.4%) εμφάνισαν ήπιες αλλεργικές αντιδράσεις και 3 (0.7%) εμφάνισαν σοβαρή, αναφυλακτική αντίδραση. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, 218 από τους 429 ασθενείς έλαβαν 2η δόση εμβολίου. Ανάμεσα σε αυτούς, οι 214 (98.2%) δεν εμφάνισαν αλλεργικές αντιδράσεις, ενώ 4 (1.8%) εμφάνισαν ήπιες αλλεργικές αντιδράσεις. Οι ασθενείς με υψηλό κίνδυνο για αλλεργική αντίδραση εμφάνισαν συχνότερα καθυστερημένες αντιδράσεις κνησμού και εξανθήματος συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό. Δεν παρατηρήθηκαν άλλες διαφορές όσον αφορά στο προφίλ παρενεργειών συγκριτικά με το γενικό πληθυσμό.
Συμπερασματικά, η πιθανότητα αλλεργικής αντίδρασης μετά τον εμβολιασμό με το BNT162b2 είναι υψηλότερη σε άτομα με ιστορικό αλλεργιών στο παρελθόν που κρίνονται ως υψηλού κινδύνου για εμφάνιση αλλεργικής αντίδρασης. Σε κάθε περίπτωση, αυτή η ομάδα των ασθενών μπορεί να εμβολιαστεί σε κατάλληλες ιατρονοσηλευτικές υποδομές ώστε να εξασφαλίζεται η έγκαιρη αντιμετώπιση μιας αναστρέψιμης αλλεργικής αντίδρασης.