Κλίμα που θυμίζει δεκαετία του ΄60 επικρατεί ανάμεσα στις ηγεσίες Ρωσίας και ΗΠΑ και ανταλλάσσονται απειλές που θυμίζουν καταστάσεις λίγο πριν την κινητοποίηση των… πυρηνικών δυνάμεων.
Η ρητορική που χρησιμοποιείται φανερώνει ένταση παρόμοια με αυτή της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα το 1962.
Με φόντο την κλιμακούμενη ένταση γύρω από το θέμα της Ουκρανίας, οι πρόεδροι των ΗΠΑ και Ρωσίας, Τζο Μπάιντεν και Βλαντίμιρ Πούτιν, επικοινώνησαν τηλεφωνικά για δεύτερη φορά αυτόν τον μήνα και αντάλλαξαν προειδοποιήσεις.
Ο Τζο Μπάιντεν απείλησε τον Βλαντίμιρ Πούτιν ότι η αμερικανική αντίδραση σε οποιαδήποτε ρωσική εισβολή στην Ουκρανία θα ήταν σκληρή, και ο Ρώσος πρόεδρος προειδοποίησε τον αμερικανό ομόλογό του ότι η επιβολή νέων κυρώσεων άνευ προηγουμένου από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους θα αποτελούσε «κολοσσιαίο λάθος» που θα μπορούσε να προκαλέσει ρήξη στις σχέσεις τους.
«Ικανοποιημένος»
Μολαταύτα, η ρωσική πλευρά έκανε γνωστό πως ο κ. Πούτιν είναι «ικανοποιημένος» μετά την 50λεπτη «σοβαρή» συζήτηση με τον κ. Μπάιντεν.
Και οι δύο ηγέτες έπλεξαν το εγκώμιο της διπλωματίας, που θεωρούν ότι μπορεί να προσφέρει οδό εξόδου από την κρίση.
Ο ένοικος του Λευκού Οίκου όμως επέμεινε ότι η οποιαδήποτε διπλωματική πρόοδος περνάει από την «αποκλιμάκωση» στην Ουκρανία.
Ο Τζο Μπάιντεν μίλησε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν – για δεύτερη φορά μέσα σε λιγότερο από έναν μήνα – από την Ουίλμινγκτον, το προπύργιό του στην πολιτεία Ντέλαγουερ, όπου περνάει τις γιορτές.
Η Ουάσιγκτον θα αντιδράσει με «αποφασιστικό τρόπο» εάν υπάρχει «περαιτέρω εισβολή» της Ρωσίας στην Ουκρανία, είπε στον Ρώσο ομόλογό του, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, σύμφωνα με το δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε η εκπρόσωπος της αμερικανικής προεδρίας Τζεν Ψάκι.
Απαίτησε «αποτελέσματα»
Από τη δική του πλευρά, το Κρεμλίνο απαίτησε «αποτελέσματα» και να ικανοποιηθούν τα αιτήματά του για τις «εγγυήσεις» ασφάλειας, δύο συνθήκες που πρότεινε, οι οποίες επανακαθορίζουν την ισορροπία και την αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ευρώπη, που θα εξεταστούν στις επικείμενες ρωσοαμερικανικές συνομιλίες της 10ης Ιανουαρίου στη Γενεύη.
Για τη Μόσχα, η ασφάλεια της Ρωσίας περνάει από την απαγόρευση της διεύρυνσης του NATO προς ανατολάς, την οποία εκλαμβάνει ως υπαρξιακή απειλή, και το τέλος των δυτικών στρατιωτικών δραστηριοτήτων κοντά στα σύνορα της Ρωσίας.
Η ικανοποίηση των απαιτήσεων αυτών είναι ο μόνος τρόπος να αποτραπεί η όξυνση των εντάσεων, κατά την άποψη της Μόσχας, που θεωρεί ιδίως την υποστήριξη των ΗΠΑ, του NATO και της ΕΕ στην Ουκρανία άμεση απειλή για την ασφάλεια και τα συμφέροντά της.
Οι ΗΠΑ, οι οποίες γενικά έχουν κατηγορηθεί πως χειρίζονται διεθνή θέματα χωρίς να ενδιαφέρονται για το πώς τα βλέπουν οι σύμμαχοί τους, επιμένουν ότι στο συγκεκριμένο ζήτημα θα υπάρξει στενός συντονισμός με τους Ευρωπαίους και με τους Ουκρανούς.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Αντονι Μπλίνκεν φρόντισε να συζητήσει προχθές Τετάρτη με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι από τη μια, με τους ομολόγους της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Βρετανίας από την άλλη.
Ο αρχηγός του ουκρανικού κράτους είπε πως έλαβε διαβεβαιώσεις για την «πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ» για να «αντιμετωπιστεί» η «ρωσική επίθεση».
Καμία παραχώρηση
Οι δυτικοί αποκλείουν μέχρι σήμερα να υπάρξει στρατιωτική αντίδραση σε ενδεχόμενη ρωσική εισβολή. Ωστόσο, ο Ρώσος πρόεδρος επέμεινε επίσης ότι η επιβολή μαζικών κυρώσεων στη Μόσχα εξαιτίας της κρίσης στην Ουκρανία θα αποτελούσαν «κολοσσιαίο λάθος», ανέφερε το Κρεμλίνο.
Η Ρωσία και η ελίτ της υφίστανται ήδη αρκετά οικονομικά αντίποινα εξαιτίας της κρίσης με την Ουκρανία και της καταστολής εντός της χώρας, αλλά κανένα από αυτά τα μέτρα δεν έκανε το Κρεμλίνο να αλλάξει γραμμή, τουναντίον.
Ρωσία και Κίνα εδώ και κάποια χρόνια έχουν ξεκινήσει σχεδιασμούς αποδολαριοποίησης για να μην εξαρτώνται από τις αμερικανικές κυρώσεις.
Η Μόσχα άλλωστε αρνείται ότι απειλεί την Ουκρανία και λέει πως πρέπει να προστατευθεί έναντι της εχθρότητας των δυτικών, που υποστηρίζουν το Κίεβο στον πόλεμο με τους ρωσόφωνους αυτονομιστές στο ανατολικό τμήμα της.
Αυτοί οι τελευταίοι, παρά τις επανειλημμένες ρωσικές διαψεύσεις, θεωρείται γενικά στη Δύση πως εκτελούν διαταγές του Κρεμλίνου.
Σε μια σαφή ένδειξη πως οι συνομιλίες της 10ης Ιανουαρίου στη Γενεύη για την Ουκρανία και τη στρατηγική σταθερότητα θα είναι πικρές και σκληρές, ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ απέκλεισε οποιαδήποτε «παραχώρηση».
«Απαράδεκτες»
Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους χαρακτηρίζουν ορισμένες ρωσικές αξιώσεις «απαράδεκτες».
Οι συνομιλίες, που θα γίνουν με τη συμμετοχή της υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουέντι Σέρμαν και του ρώσου ομολόγου της Σεργκέι Ριάμπκοφ, θα ακολουθηθούν τη 12η Ιανουαρίου από τη συνεδρίαση του συμβουλίου NATO-Ρωσίας και τη 13η Ιανουαρίου από συνομιλίες στο πλαίσιο του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).