Αίτημα για ομοσπονδιοποίηση των Σκοπίων, στην οποία οι Αλβανοί θα αποτελούν το συστατικό στοιχείο της, ανακοινώθηκε με τον σχηματισμό του πολιτικού κόμματος «Ρεπούμπλικα Ιλλυρίδα», όπως μεταδίδει η ιστοσελίδα των Σκοπίων Infomax.mk.
Θέμα χρόνου
Εάν δοθεί άδεια στο νέο κόμμα, θα συμμετάσχει στις κοινοβουλευτικές εκλογές, όποτε διεξαχθούν, με την υπόσχεση ότι εάν κερδίσει θα είναι θέμα χρόνου η διαδικασία ομοσπονδιοποίησης της χώρας, σημειώνει η ιστοσελίδα Infomax.mk, σύμφωνα με το echedoros-a.gr.
Ωστόσο, νομικοί εμπειρογνώμονες δήλωσαν στην ιστοσελίδα Plusinfo ότι ένα κόμμα που ανακοινώνει ως βασική δέσμευση στο πρόγραμμά του τη δημιουργία ομοσπονδίας των Σκοπίων, δεν μπορεί να εγκριθεί καθώς θα κριθεί αντισυνταγματικό.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο σε συζήτηση στο Τέτοβο με θέμα «Δημοκρατία της Ιλλυρίδας – μια θεμελιώδης λύση για τη λειτουργία της ισότητας των Σκοπίων», ο πρόεδρος του Κινήματος «Δημοκρατία της Ιλλυρίδας», Νετζάτ Μπετζέτι, δήλωσε ότι η θέση και το καθεστώς των Αλβανών στη Βόρεια Μακεδονία πρέπει να αλλάξει, επειδή πρόκειται για μεγάλο δημογραφικά αριθμό.
O Νετζάτ Μπετζέτι (φωτογραφία kurir.com.mk)
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι διεθνείς κανόνες, ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών και τα έγγραφα του Ελσίνκι τους δίνουν το δικαίωμα να έχουν αυτόνομη κυβέρνηση και να σχηματίζουν τη «Δημοκρατία της Ιλλυρίδας», η οποία, όπως είπε ο ίδιος, εκφράζει τη βούληση των Αλβανών πολιτών, μετέδωσε το αλβανικό τηλεοπτικό δίκτυο Klan TV.
Σημειώνεται επίσης ότι ο Νεβζάτ Χαλίλι και ο Μιλάιμ Φεΐζνου, εμπνευστές του αλβανικού δημοψηφίσματος του 1992, συμμετείχαν στο φόρουμ.
Δεν είναι αντισυνταγματικό
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της plusinfo.mk, ο Μπετζέτι είπε πως έχει ήδη συζητήσει με τις δικαστικές αρχές και τον ενημέρωσαν ότι το πρόγραμμα και το καταστατικό δεν έρχονται σε αντίθεση με το Σύνταγμα.
Ο Χαλίλι, μιλώντας στην Plusinfo, ανέφερε ότι η βάση της ιδέας αποτελεί το γεγονός πως οι Αλβανοί πρέπει να είναι ίσοι με τους «Μακεδόνες», και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της ομοσπονδίας του κράτους, εντός του οποίου οι Αλβανοί θα είναι πολίτες του.
Η πρόθεση είναι να εξελιχθεί το Κίνημα της Ιλλυρίδας σε πολιτικό κόμμα και η πρόσκληση αφορούσε τη συμμετοχή μου στο φόρουμ, πρόσθεσε ο Χαλίλι.
Επτά πανεπιστημιακοί γιατροί συμμετείχαν στη συζήτηση και δεν ακούστηκε αρνητικό σχόλιο, ούτε εκδηλώθηκε μίσος απέναντι στους Σλαβομακεδόνες, τόνισε ο ίδιος.
Και πρόσθεσε πως δεν τίθεται ζήτημα αλλαγής των συνόρων, αλλά σχηματισμού της Δημοκρατίας της Ιλλυρίδας, στην επικράτεια του κράτους της Βόρειας Μακεδονίας.
Οι Αλβανοί είναι αυτόχθονες
Εκτός από το υπάρχον, θα πρέπει να συγκροτηθεί και Κοινοβούλιο των Αλβανών, που θα τους εκπροσωπεί στο σύνολό τους, εξήγησε.
Η ιδέα αφορά μια ομοσπονδία ή συνομοσπονδία ενός κράτους, επειδή οι Αλβανοί δεν είναι μειονότητα αλλά αυτόχθονες των Σκοπίων, υπογράμμισε ο Χαλίλι.
Ο ίδιος δεν συμφωνεί ότι η «Δημοκρατία της Ιλλυρίδας» είναι μια ξεπερασμένη ιδέα που δεν θα βρει πλέον υποστήριξη στους Αλβανούς.
Ο Νεβζάτ Χαλίλι (φωτογραφία mkd.mk)
Σύμφωνα με τον ίδιο, η ιδέα της ομοσπονδίας έχει μεγάλη υποστήριξη μεταξύ των Αλβανών εδώ, αλλά και της διασποράς, επειδή είναι δυσαρεστημένοι με τα κόμματα που τους εκπροσωπούν.
Πιστεύει ότι η ομοσπονδία που πρότειναν στο δημοψήφισμα το 1992, εάν πραγματοποιείτο τότε, «θα αποφεύγαμε τον πόλεμο και τα θύματα το 2001».
Ο Χαλίλι ισχυρίζεται ότι η Συμφωνία Πλαίσιο έχει προωθήσει ορισμένα από τα δικαιώματα των Αλβανών, αλλά εξακολουθούν να μην είναι ίσοι με τους Μακεδόνες.
Αντιρρήσεις νομικών
Όμως, νομικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι εάν το Κίνημα της Δημοκρατίας της Ιλλυρίδας υποβάλει αίτημα εγγραφής πολιτικού κόμματος με πρόγραμμα και στόχο κυβερνητικής ανατροπής, δεν υπάρχει πιθανότητα να εγκριθεί από το Δικαστήριο.
Όταν ένα κόμμα, εξηγούν, είναι εγγεγραμμένο, αξιολογούνται οι βασικές πράξεις, η δέσμευση του προγράμματος και το καταστατικό της πολιτικής οντότητας. Κατά την ίδρυση ενός κόμματος, η δραστηριότητα, η αποφασιστικότητα και το πρόγραμμα πρέπει να βρίσκονται στο πλαίσιο του Συντάγματος.
Η δέσμευση του κόμματος να θέσει σε κίνδυνο τη συνταγματική τάξη, ακυρώνει τις προϋποθέσεις σχηματισμού του και συνιστάται η εναρμόνιση των δεσμεύσεων του προγράμματός του με το Σύνταγμα.
Η ομοσπονδία του κράτους είναι μια αντισυνταγματική πράξη και φυσικά ένα κόμμα με μια τέτοια στόχευση δεν μπορεί να νομιμοποιηθεί θα απορριφθεί, δηλαδή να καταγραφεί ως πολιτική οντότητα.
Η κυριαρχία είναι αδιαίρετη
Το Σύνταγμα είναι κατηγορηματικό: «Η κυριαρχία της Δημοκρατίας της Μακεδονίας είναι αδιαίρετη, αναφαίρετη και μη μεταβιβάσιμη» και «Η επικράτεια της Δημοκρατίας της Μακεδονίας είναι αδιαίρετη και αναφαίρετη.
Παλαιότερη διαμαρτυρία αλβανών μαθητών για το περιεχόμενο των εκπαιδευτικών βιβλίων της Βόρειας Μακεδονίας (φωτογραφία gazetashqiptare.al)
«Τα υπάρχοντα σύνορα είναι απαραβίαστα». Η παραβίαση της συνταγματικής τάξης συνιστά έγκλημα και πολλά άρθρα του κώδικα προβλέπουν φυλάκιση άνω των 5 ετών.
Ο Χαλίλι αναφέρει ότι η συζήτηση επιβεβαίωσε εκ νέου την επιθυμία των Αλβανών για πολιτική εδαφική αυτονομία, στο δημοψήφισμα του 1992.
Κήρυξε τη Δημοκρατία της Ιλλυρίδας
Τα τελευταία 30 χρόνια, ο ίδιος και οι υποστηρικτές του έχουν διατυπώσει σε αρκετές περιπτώσεις δημόσια τις προθέσεις τους για την ίδρυση της «Δημοκρατίας της Ιλλυρίδας».
Η τελευταία ήταν το 2014 όταν ο Χαλίλι κήρυξε τη Δημοκρατία της Ιλλυρίδας, στα Σκόπια.