Οι ηγέτες της Τουρκίας και της Γαλλίας δεσμεύθηκαν να μειώσουν τις εντάσεις μετά από μήνες εκατέρωθεν προσβολών και επιθετικής ρητορικής, αλλά οι εντάσεις μεταξύ τους παραμένουν για τα ανταγωνιστικά τους συμφέροντα στην Αφρική.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Υβ Λε Ντριάν δήλωσε ότι η Τουρκία και η Γαλλία βρίσκονται σε αυτό που περιέγραψε ως “περίοδο ανάκαμψης” αφού ο Γάλλος και ο Τούρκος πρόεδρος συναντήθηκαν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ νωρίτερα αυτό το μήνα και δεσμεύθηκαν να επιλύσουν τις διαφορές τους.
Ο Εμανουέλ Μακρόν και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχαν εμπλακεί σε λεκτικό πόλεμο καθώς οι δύο ηγέτες ανταγωνίζονται για περιοχές διεθνούς επιρροής. Ο Σινάν Ουλγκέν του Κέντρου Οικονομικών και Μελετών Εξωτερικής Πολιτικής που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη λέει ότι υπήρξε μια διπλωματική πρόοδος, αλλά εφιστά προσοχή.
“Μπορούμε να μιλήσουμε για μια επανεκκίνηση με τη Γαλλία, αλλά είναι ένα ερώτημα για το πόσο βαθιά θα γίνει αυτή η επανεκκίνηση. Αυτό είναι μέρος μιας ευρύτερης επανεκκίνησης που προσπαθεί η Τουρκία όσον αφορά τις εξωτερικές σχέσεις της με τη Δύση. Παρά ταύτα κανένα σημείο της διαφωνίας με τη Γαλλία δεν έχει επιλυθεί”, δήλωσε ο Ουλγκέν, σε συνέντευξή του στο Voice of America.
Η Λιβύη παραμένει κρίσιμο σημείο έντασης. Η Γαλλία και η Τουρκία υποστήριξαν αντίπαλες πλευρές στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης και το Παρίσι βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μιας διεθνούς έκκλησης για απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από τη χώρα της Βόρειας Αφρικής. Πέρυσι, τα τουρκικά και τα γαλλικά πολεμικά πλοία συγκρούστηκαν σχεδόν στις ακτές της Λιβύης λόγω των γαλλικών κατηγοριών ότι η Τουρκία παραβίαζε το εμπάργκο όπλων της Λιβύης. Όμως ο Ουλγκέν λέει ότι και οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν τώρα την ανάγκη για διπλωματία.
“Υπάρχει συνειδητοποίηση τόσο στην Άγκυρα όσο και στο Παρίσι ότι μπορεί να επιτευχθεί κάποια πρόοδος, εάν οι δύο είναι λιγότερο αντιπαραγωγικοί και εργάζονται διπλωματικά για κάποιο είδος διαπραγματευόμενης φόρμουλας”, λέει..
Ένας προεδρικός σύμβουλος της Τουρκίας πρότεινε ότι η Γαλλία και η Τουρκία θα μπορούσαν να επεκτείνουν τη συνεργασία πέρα από τη Λιβύη στην υπόλοιπη Αφρική για να περιορίσουν την αυξανόμενη επιρροή της Κίνας.
Η Άγκυρα αυξάνει την παρουσία της στην ήπειρο, ειδικά στην περιοχή Σαχέλ. Ωστόσο, οι τουρκικές κινήσεις για την ανάπτυξη δεσμών με πρώην γαλλικές αποικίες όπως ο Νίγηρας και το Μάλι προκαλούν ανησυχία στο Παρίσι, λέει ο Τζαλέλ Χαρσουάι, ανώτερος συνεργάτης του Glob με έδρα τη Γενεύη.
Ο Χαρσουάι λέει ότι το Σαχέλ θα μπορούσε να γίνει ένα σημείο αυξανόμενης έντασης και όχι συνεργασίας.
Σε αυτό υπάρχουν αρκετά ζητήματα που μπορεί να συμβάλουν:
1. Η πλήρης τουρκοποίηση της Σομαλίας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον τουρκόφωνο στρατό της.
2. Η προσπάθεια προσαιτερισμού της Κένυας, μέσα από νέες αμυντικές συμφωνίες
3. Η εκστρατεία της Άγκυρας που έχει στόχο την απόκτηση επιρροής στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
4. Το αποτύπωμα που έχει αφήσει στον εμφύλιο της Νιγηρίας.
“Υπάρχει πραγματική αντιπαλότητα”, είπε. “Υπάρχει ένας πραγματικός ανταγωνισμός στο Σαχέλ. Επειδή η Τουρκία θέλει να έχει στρατιωτική παρουσία, έχει ήδη μεγάλο διπλωματικό αποτύπωμα και είναι εμπορικά πολύ φιλόδοξη. Μιλάμε για χρονικό ορίζοντα δεκαπέντε ετών ή τριάντα ετών. Άρα αν η Γαλλία “βλέπει” εχθρό σε αυτό, νομίζω ότι η Γαλλία βλέπει σωστά επειδή δεν υπάρχει αρκετός χώρος και για τους δύο πρώην αποικιοκράτες της περιοχής”.
Προς το παρόν, τόσο ο Γάλλος όσο και ο Τούρκος πρόεδρος φαίνεται να ενδιαφέρονται να υποτιμήσουν τις διαφορές τους. Αλλά αυτό θα μπορούσε να αλλάξει με τις γαλλικές προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους, όπου ο ρόλος του Ισλάμ στη γαλλική κοινωνία είναι ζήτημα της προεκλογικής εκστρατείας.
Ο Ερντογάν απεικονίζεται ως υπερασπιστής των παγκόσμιων μουσουλμανικών δικαιωμάτων μέσα από τα μικρά φανατικά ισλαμιστικά κόμματα ανά την Ευρώπη, σε μία προσπάθεια να αποκατασταθεί η επιρροή του Πολιτικού Ισλάμ σε χώρες που έχουν αρχίσει να αντιδρούν στην εργαλειοποίηση των μουσουλμάνων εντός ευρωπαϊκής επικράτειας.
Στο παρελθόν κατηγόρησε τον Μακρόν για Ισλαμοφοβία – ένα ζήτημα που ο Ερντογάν χρησιμοποιεί επίσης για να καταστήσει εαυτόν δημοφιλή σε αφρικανικές χώρες μουσουλμανικής πλειοψηφίας, πράγμα που προκαλεί μεγάλη ανησυχία στο Παρίσι.
