Αφγανιστάν-Αναβαθμισμένος ρόλος Ερντογάν- Ιράν στηρίζει Κίνα και Ρωσία

Ένας νέος συνασπισμός με κέντρο Κίνα και Ρωσία και από κοντά την Τουρκία και το Ιράν αναλαμβάνουν κεντρικό ρόλο στις ευρασιατικές εξελίξεις. Ουραγός και σε κίνδυνο η παραδομένη στον ευρωατλαντισμό Ελλάδα.

Φιλόδοξα σχέδια για στρατιωτική παρουσία στο Αφγανιστάν καταστρώνει ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τη στιγμή που ο πρώην… βραχίονας της Αλ Κάιντα στη Συρία χαιρετίζει τους Ταλιμπάν και ο πρόεδρος του Ιράν στηρίζει Πούτιν και Σι Τζινπίνγκ.

Η Τουρκία συνεχίζει να είναι έτοιμη να αναλάβει την προστασία του διεθνούς αεροδρομίου της Καμπούλ μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν και η Αγκυρα συζητά με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, δήλωσε χθες Τετάρτη ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ερντογάν με Μέρκελ – Πούτιν

«Είχαμε την πρόθεση να εγγυηθούμε την ασφάλεια του αεροδρομίου και να συμβάλλουμε στην ασφάλεια της χώρας αυτής μετά την αποχώρηση των αμερικανών (στρατιωτικών). Εχουμε ακόμη αυτήν την πρόθεση», διαβεβαίωσε ο κ. Ερντογάν κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης που παραχώρησε χθες.

«Κάνουμε τώρα σχεδιασμούς βάσει των νέων πραγματικοτήτων στο πεδίο και διεξάγουμε διαπραγματεύσεις» όπως το επιβάλλουν, πρόσθεσε ο αρχηγός του τουρκικού κράτους.

Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν πως οι συνομιλίες για το ζήτημα αυτό με την Αγκυρα συνεχίζονται και ευχαρίστησαν την Τουρκία για τον ρόλο της στην εκκένωση πολιτών από την Καμπούλ.

«Η στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στο Αφγανιστάν θα έδινε στη νέα (αφγανική) κυβέρνηση πλεονέκτημα στη διεθνή σκηνή και θα διευκόλυνε το έργο της», υποστήριξε ο κ. Ερντογάν.

Η Τουρκία στέκει στο πλευρό του Αφγανιστάν, συμπλήρωσε, δηλώντας διατεθειμένος να συναντηθεί με ηγέτες των Ταλιμπάν.

«Είμαστε ευτυχείς για τις μετριοπαθείς δηλώσεις που έκαναν οι Ταλιμπάν», είπε ο τούρκος πρόεδρος.

Ο κ. Ερντογάν είπε ακόμη πως πρόκειται να συζητήσει για τις εξελίξεις τις προσεχείς ημέρες με την καγκελάριο της Γερμανίας Ανγκελα Μέρκελ και με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.

Ως τώρα η Αγκυρα έχει απομακρύνει 552 τούρκους πολίτες από την Καμπούλ.

Ο πρώην βραχίονας της Αλ Κάιντα

Η τζιχαντιστική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ), ο πρώην συριακός βραχίονας της Αλ Κάιντα, χαιρέτισε χθες Τετάρτη την ανακατάληψη της εξουσίας στο Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν, 20 χρόνια μετά την ήττα τους από την εισβολή των δυνάμεων των ΗΠΑ.

Η οργάνωση, η οποία κατέχει μέρος της επαρχίας Ιντλίμπ στη βόρεια Συρία μαζί με άλλες οργανώσεις τζιχαντιστών και ανταρτών, λιγότερο ισχυρές, ανακοίνωσε πριν μερικά χρόνια ότι διέκοψε τις σχέσεις της με την Αλ Κάιντα.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη τζιχαντιστική οργάνωση που δρα στη Συρία, πέρα από το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ), το οποίο υπέστη αλλεπάλληλες στρατιωτικές ήττες ως την πρώτη του «χαλιφάτου» του τον Μάρτιο του 2019.

«Συγχαίρουμε τους αδελφούς μας Ταλιμπάν και τον λαό μας στο Αφγανιστάν για αυτήν την κατάκτηση (…), ζητώντας από τον Θεό να δώσει στη συριακή επανάσταση αποφασιστική νίκη», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η ΧΤΣ.

Η οργάνωση αυτή έχει τις ρίζες της στο Μέτωπο Υποστήριξης, ή Τζαμπχάτ αλ Νούσρα, που εμφανίστηκε στη Συρία το 2012, εν μέσω της ένοπλης σύρραξης, και ορκίστηκε πίστη στην Αλ Κάιντα μετά την άρνησή του να συγχωνευθεί στο ΙΚ.

Οι εσωτερικές έριδες

Το 2013 όμως ο αρχηγός της Αλ Κάιντα, ο Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, είχε πει πως είναι ο μοναδικός αντιπρόσωπος της οργάνωσης στη Συρία, αποκαλύπτοντας πως υπήρχε εσωτερική έριδα.

Υπό την πίεση άλλων οργανώσεων αντιτιθέμενων στο καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ, ο αρχηγός του Μετώπου, ο Αμπού Μοχάμαντ αλ Τζουλάνι, ανακοίνωσε εντέλει τον Ιούλιο του 2016 τη διακοπή των δεσμών με την Αλ Κάιντα.

Η οργάνωση μετονομάστηκε αρχικά σε Τζαμπχάτ Φάταχ ας Σαμ, κατόπιν σε Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ.

Οι αλλαγές αυτές και η ανακοίνωση πως αποστασιοποιείται από την Αλ Κάιντα δεν μετέβαλαν την άποψη ούτε της Συρίας, ούτε δυτικών και άλλων χωρών, που συνεχίζουν να χαρακτηρίζουν την οργάνωση αυτήν «τρομοκρατική». Η ΧΤΣ έχει γίνει στόχος αμερικανικών, ρωσικών και συριακών βομβαρδισμών επανειλημμένα.

Ιράν με Κίνα και Ρωσία

Οι ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί δήλωσε σήμερα στους ομολόγους του της Ρωσίας και της Κίνας ότι η Τεχεράνη είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τις δύο χώρες για την εδραίωση της «σταθερότητας και της ειρήνης» στο Αφγανιστάν, όπου οι Ταλιμπάν πήραν την εξουσία.

«Το Ιράν είναι έτοιμο να συνεργαστεί με την Κίνα για την εδραίωση της ασφάλειας, της σταθερότητας και της ειρήνης στο Αφγανιστάν και επίσης για την ανάπτυξη, την πρόοδο και την ευημερία του λαού του», δήλωσε ο Ραϊσί στον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ κατά την τηλεφωνική τους συνομιλία, που έγινε με πρωτοβουλία του Πεκίνου, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του ιρανού προέδρου.

Ομοίως, ο Ραϊσί εξέφρασε τη βούληση του Ιράν να «συνεργαστεί για την εδραίωση της ειρήνης και της ηρεμίας στο Αφγανιστάν» με τη Ρωσία, στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Πιστεύουμε ότι όλες οι αφγανικές ομάδες θα πρέπει να εργαστούν από κοινού κάνοντας την αμερικανική αποχώρηση ένα σημείο καμπής για τη βιώσιμη ειρήνη και σταθερότητα στο Αφγανιστάν», δήλωσε.

Το Ιράν διατήρησε τεταμένες σχέσεις με τους Ταλιμπάν μεταξύ 1996, έτους που πήραν την εξουσία, και 2001, όταν εκδιώχθηκαν μετά την αμερικανική εισβολή λόγω της άρνησής τους να παραδώσουν τον Οσάμα μπιν Λάντεν, τον αρχηγό της Αλ-Κάιντα, στον απόηχο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου.

Το Ιράν ουδέποτε αναγνώρισε το καθεστώς των Ταλιμπάν, αλλά δήλωσε τους τελευταίους μήνες ότι οι Ταλιμπάν πρέπει ν’ αποτελούν «μέρος μιας μελλοντικής λύσης» στο Αφγανιστάν.

Τη Δευτέρα, ο Ραϊσί, ένας υπερσυντηρητικός που ανέλαβε τα καθήκοντά του στις αρχές Αυγούστου, δήλωσε ότι η «στρατιωτική ήττα» των Ηνωμένων Πολιτειών στο Αφγανιστάν θα πρέπει να μετατραπεί σε «ευκαιρία για ειρήνη» στη γειτονική αυτή χώρα, προσθέτοντας ότι η Τεχεράνη υπολογίζει «στις σχέσεις καλής γειτονίας με το Αφγανιστάν».

Επιμένει ο Μπάιντεν

Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε ότι μέλη του στρατού των ΗΠΑ θα παραμείνουν στο Αφγανιστάν ωσότου ολοκληρωθεί η επιχείρηση εκκένωσης όλων των Αμερικανών που απομένουν στη χώρα, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει πως θα βρίσκονται εκεί πέραν της 31ης Αυγούστου, της προθεσμίας που όρισε ο ίδιος ο ένοικος του Λευκού Οίκου για την αποπεράτωση της απόσυρσης των αμερικανικών στρατευμάτων έπειτα από 20 χρόνια.

«Αν συνεχίζουν να βρίσκονται εκεί αμερικανοί πολίτες, θα παραμείνουμε ωσότου να τους απομακρύνουμε όλους», είπε ο κ. Μπάιντεν στο τηλεοπτικό δίκτυο ABC News.

Δεν ξεκαθάρισε ποιες είναι οι προθέσεις του για τους Αφγανούς που δεν έχουν καταφέρει να φθάσουν στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ μέχρι στιγμής.

Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, που συνεχίζει να δέχεται επικρίσεις από διάφορες πλευρές μετά την ταχεία κατάληψη της εξουσίας στο Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν, έκρινε πως ήταν ανέφικτο να αποχωρήσουν τα στρατεύματα των ΗΠΑ από την εμπόλεμη χώρα δίχως να προκληθεί κάποιας μορφής «χάος», σύμφωνα με απόσπασμά της που μεταδόθηκε από το τηλεοπτικό δίκτυο ABC News.

Ερωτηθείς εάν η απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων μπορούσε να γίνει καλύτερα, ο κ. Μπάιντεν απάντησε: «Οχι (…). Η ιδέα πως με κάποιον τρόπο μπορούσαμε να φύγουμε χωρίς το συνεπακόλουθο χάος – δεν ξέρω πώς μπορούσε να γίνει αυτό».

Η εκτίμηση των μυστικών υπηρεσιών

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο πλευρό του υπουργού Αμυνας των ΗΠΑ Λόιντι Οστιν, ο στρατηγός Μαρκ Μίλεϊ, αρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, δήλωσε πως δεν υπήρξαν πληροφορίες από τις μυστικές υπηρεσίες που να υποδείκνυαν ότι οι αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας και η κυβέρνηση θα κατέρρεαν σε 11 ημέρες, όπως κι έγινε.

Ο Μίλεϊ τόνισε πως οι υπηρεσίες πληροφοριών είχαν «ξεκάθαρα αναφέρει ότι πολλαπλά σενάρια ήταν πιθανά», μεταξύ άλλων η ανάληψη ελέγχου από τους Ταλιμπάν μετά την ταχεία κατάρρευση των αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας και της κυβέρνησης, ένας εμφύλιος πόλεμος ή μια διευθέτηση, έπειτα από διαπραγμάτευση.

«Το χρονικό περιθώριο μιας ταχείας κατάρρευσης… κυμαινόταν από εβδομάδες σε μήνες, ακόμη και σε χρόνια μετά την αποχώρησή μας», σημείωσε ο Μίλεϊ.

«Δεν υπήρχε τίποτα που εγώ ή οποιοσδήποτε άλλος είδε που να υποδείκνυε την κατάρρευση αυτού του στρατού και αυτής της κυβέρνησης σε 11 ημέρες» πρόσθεσε.