Το σκάφος Solar Orbiter του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) ξεκίνησε το ταξίδι του προς τον Ήλιο.
To σκάφος για πρώτη φορά θα φωτογραφήσει τις αχαρτογράφητες έως τώρα πολικές περιοχές. Παράλληλα, θα μελετήσει την ηλιακή ατμόσφαιρα (στέμμα), τον ηλιακό δίσκο, τον ηλιακό άνεμο, τα ηλιακά μαγνητικά πεδία και την αλληλεπίδραση Γης-Ήλιου.
Η εκτόξευση έγινε πριν 3 μέρες με ένα μεγάλο αμερικανικό πύραυλο Atlas V από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ της Φλόριντα.
Θα είναι το δεύτερο διαστημικό σκάφος που θα ρίξει περισσότερο φως στα μυστήρια του Ήλιου, παράλληλα με το σκάφος Parker Solar Probe της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), το οποίο εκτοξεύθηκε πριν ενάμισι χρόνο και ήδη έχει τεθεί σε τροχιά γύρω από το άστρο μας.
Οι πρώτες εικόνες των πόλων του ήλιου
Το κόστους 1,5 δισεκατομμυρίου ευρώ και βάρους 1.800 κιλών Solar Orbiter, το οποίο κατασκευάστηκε από την Airbus, θα φθάσει σε απόσταση περίπου 42 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο, έναντι μόνο 6,1 εκατ. χλμ. που θα φθάσει το Parker Solar Probe. Όμως, αν και από πιο μακριά, το Solar Orbiter, το οποίο διαθέτει δέκα επιστημονικά όργανα και κάμερες, θα τραβήξει τις πρώτες εικόνες των πόλων του Ήλιου, κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ έως τώρα. Μόνο τότε οι επιστήμονες θα έχουν μια ολοκληρωμένη εικόνα για το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου, κάτι που, μεταξύ άλλων, θα βοηθήσει στην πρόγνωση του διαστημικού καιρού.
Το σκάφος Solar Orbiter του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA)
Οι επιστήμονες προσδοκούν ότι, με τα νέα στοιχεία που θα αποκτήσουν για την ηλιόσφαιρα, την τεράστια φυσαλίδα μαγνητισμένου πλάσματος που περιβάλλει το ηλιακό μας σύστημα, θα μπορούν μελλοντικά να προβλέπουν καλύτερα τις δυνητικά επικίνδυνες ηλιακές εκρήξεις και καταιγίδες, που στέλνουν καταιγισμό φορτισμένων σωματιδίων προς τη Γη, επηρεάζοντας δορυφόρους, GPS και ηλεκτρικά δίκτυα.
Μία ελλειπτική τροχιά γύρω από τον Ήλιο
Το ευρωπαϊκό σκάφος –που συνεχίζει την κληρονομιά των προηγούμενων ηλιακών αποστολών όπως του Ulysses (1990-2009) και του SOHO (1995-σήμερα)- θα εκμεταλλευθεί τη βαρυτική ώθηση που θα του δώσουν η Γη και η Αφροδίτη, ώστε να καταλήξει σε μια άκρως ελλειπτική τροχιά γύρω από τον Ήλιο.
Συνολικά προγραμματίζεται να διαγράψει 22 τροχιές γύρω του. Αν όλα πάνε καλά, θα κάνει το πρώτο κοντινό πέρασμα από τον Ήλιο το Φεβρουάριο του 2021, ενώ τον Οκτώβριο του 2022 θα πλησιάσει ακόμη περισσότερο.
Οι πρώτες καθαρές εικόνες των πόλων του Ήλιου αναμένονται να φθάσουν στη Γη σε περίπου επτά χρόνια.
Ο Γιάννης Ζουγανέλης συντονίζει τις ενέργειες γύρω από τον ήλιο
Ένας Έλληνας επιστήμονας της ESA, ο αστροφυσικός Γιάννης Ζουγανέλης, είναι ένας από τους επιστημονικούς υπεύθυνους του Solar Orbiter, σε ρόλο συντονισμού όλων των Ευρωπαίων και Αμερικανών επιστημόνων και μηχανικών που εμπλέκονται στην αποστολή.
Επίσης είναι υπεύθυνος για τον σχεδιασμό και προγραμματισμό όλων των παρατηρήσεων στη συνολική διάρκεια της αποστολής και για τις συντονισμένες παρατηρήσεις με άλλες μεγάλες αποστολές όπως το Parker Solar Probe της NASA και το BepiColombo της ESA που ταξιδεύει από πέρυσι προς τον Ερμή.
Ο Έλληνας επιστήμονας είναι απόφοιτος του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (2001), με διδακτορικό στην αστροφυσική από το Πανεπιστήμιο Ντενί Ντιντερό του Παρισιού και με ειδίκευση στην ηλιοφυσική και ειδικότερα στη μελέτη του ηλιακού ανέμου. Εργάστηκε σε διάφορα ερευνητικά κέντρα όπως στο Meudop της Γαλλίας και στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια ως μεταδιδακτορικός ερευνητής, και στη συνέχεια έγινε επίκουρος καθηγητής αστροφυσικής στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης από όπου μεταπήδησε στην ESA.
*Πηγή: Γιάννης Ζουγανέλης