Από το 2022 όλα αλλάζουν και η Αρκτική αναμένεται να εξελιχθεί ως το μέλλον για τις θαλάσσιες μεταφορές μεταξύ Ασίας και Ευρώπης
Σε κομβικό έτος θα αναδειχθεί το 2022 για την παγκόσμια ναυσιπλοΐα αφού ο Βλαντίμιρ Πούτιν σχεδιάζει να ανοίξει το βόρειο πέρασμα στην Αρκτική σε τακτική βάση για μεταφορές φορτίων. Από το επόμενο έτος το “πέρασμα” δεν θα το ανοιγο-κλείνει η ρωσική κυβέρνηση. Αιτία είναι η προσπάθεια για την ανάπτυξη της Αρκτικής μέσω ναυτιλίας.
Σύμφωνα με έρευνες και τη ρωσική λογική οι προοπτικές της Βόρειας Θάλασσας ως βασικό διάδρομο μεταφορών, μαζί με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, τις υποδομές και τα μέτρα ασφαλείας καθιστούν την Αρκτική ως το μέλλον για τις θαλάσσιες μεταφορές ανάμεσα σε Ασία και Ευρώπη. Η αρχή θα γίνει με τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Οι υποστηρικτές της χρήσης του Θαλάσσιου Περάσματος υποστηρίζουν έως τώρα τη χρήση του περάσματος ως πιο οικολογική εναλλακτική λύση.
Πιο συγκεκριμένα τονίζουν ότι ένα πλοίο το οποίο χρειάζεται 50-52 ημέρες για να μεταφέρει προϊόντα από τον Ειρηνικό ωκεανό στον Ατλαντικό και αντίστροφα, μέσω του Βόρειου Περάσματος χρειάζεται 20-22 ημέρες μειώνοντας στο μισό τον χρόνο του πλου αλλά και την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα”.
Το ιστορικό
Το Βόρειο Θαλάσσιο Πέρασμα το χρησιμοποιούν οι Ρώσοι το 1920, δειλά στην αρχή αλλά ενεργά από το 1933, τόσο για επιστημονικούς λόγους όσο και για πρακτικούς αφού έπρεπε να τροφοδοτούν τις πόλεις του βορρά με εφόδια, τρόφιμα κλπ.
Το 1947 ο Ιωσήφ Στάλιν απευθύνθηκε στις ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα στο Χόλυγουντ όπου έδωσε στοιχεία για να ετοιμάσουν ντοκιμαντέρ μέσω του οποίου θα έκανε γνωστό παγκοσμίως η Ρωσία το επίτευγμα του Βορείου Θαλάσσιου Περάσματος. Ήταν περίεργη η κίνησή του τότε, αλλά την έκανε.
Η μεγαλύτερη έγνοια του Σοβιέτ ήταν πως θα ταΐσει τον κόσμο, κυρίως με πρωτεΐνη. Και για αυτό ναυπήγησαν πλοία με τα οποία να μπορούν να παρέχουν την δυνατότητα τα αλιεύματα που έπιαναν σε απόμερα μέρη να τα στέλνουν στη Ρωσία, από όλα τα αλιευτικά πεδία. Είχαν προσαρμόσει τη ναυτική τους τεχνογνωσία για μέρη κρύα και απομονωμένα.
Μέχρι το 2010 το Βόρειο Πέρασμα ή Αρκτική οδός (Northern Sea Route-NSR/Arctic Route) ήταν μόνο για χρήση από ρωσικά πλοία. Οι Ρώσοι είναι οι πιο έμπειροι “πολικοί” ναυτικοί και έχουν φοβερή τεχνολογία. Διαθέτουν τον μεγαλύτερο στόλο παγοθραυστικών πλοίων στον κόσμο ενώ έχουν μεγάλη παρουσία στους δύο πόλους και στη Βαλτική.
Για να μπεις στο Βόρειο Θαλάσσιο Πέρασμα υπάρχει μία ανατολική πύλη στο βόρειο Βερίγγειο Πορθμό, το ακρωτήριο Ντέσνιεφ και άλλη μία δυτική στο νησί Κάρα.
Ο πλους γίνεται με τη συνοδεία πυρηνοκίνητων παγοθραυστικών. Το βόρειο θαλάσσιο πέρασμα ανοίγει για εμπορικούς πλόες αρχές Ιουλίου και κλείνει στα τέλη Νοεμβρίου ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες.
Η πρωτιά του Lavinia
Η πρώτη ναυτιλιακή ελληνική εταιρεία η οποία έστειλε πλοίο της να περάσει από το Βόρειο Πέρασμα δίνοντας μία ακόμη παγκόσμια πρωτιά στην Ελλάδα και την ελληνική ναυτιλία, ήταν η Lavinia του Ομίλου Laskaridis.
Οι ελληνικές εταιρείες που έχουν χρησιμοποιήσει το Πέρασμα εκτός από τη Lavinia που ήταν η πρώτη over all είναι η εταιρεία του Γιώργου Προκοπίου με ένα LNG-δεξαμενόπλοιο που είναι ναυλωμένο σε εταιρεία που παράγει φυσικό αέριο και ο Όμιλος Τσάκου.
Ο Γιώργος Προκοπίου είναι από τους πρώτους πλοιοκτήτες που δραστηριοποιήθηκαν στο βόρειο πέρασμα μέσω της Dynagas LNG Partners που ιδρύθηκε το Μάιο 2013 από την Dynagas Holding με σκοπό την ιδιοκτησία και διαχείριση δεξαμενοπλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).Αρχικά ο στόλος της αποτελείτο από τρία πλοία αυτού του τύπου συνολικής χωρητικότητας 150.000 κυβικών μέτρων τα οποία είναι μακροχρόνια ναυλωμένα στις BG Group και Gazprom. Τα δυο εκ των τριών αυτών πλοίων, το Clean Force και το Ob River, ήταν δύο από τα συνολικά 10 πλοία του συγκεκριμένου τύπου που έπλεαν παγκοσμίως εκείνη την περίοδο και είχαν πιστοποιητικό ice class ώστε να ταξιδεύουν στους πάγους.
Το OB RINER της Dynagas που ήταν το πρώτο LNG που διέσχισε το Northern Sea Route.
«Ήταν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Το σκεφτόμουν για χρόνια» είχε διηγηθεί ο ίδιος: «Ήθελα πολύ να το κάνω. Δεν ήξερα αν θα ήμουν ο πρώτος ή όχι. Τελικά ήμουν ο πρώτος».
Οι Έλληνες πλοιοκτήτες φρόντισαν από νωρίς να ναυπηγήσουν τα λεγόμενα ice class πλοία που ταξιδεύουν σαν παγοθραυστικά. Έχουν ήδη εντάξει στους στόλους τους πλοία όλων των τύπων όπως δεξαμενόπλοια, φορτηγά, LNG και LPG . Είναι ειδικές κατηγορίες που μπορούν να ταξιδεύουν σε περιοχές όπου απαιτούνται ειδικές αντοχές και εργαλεία που δουλεύουν ακατάπαυστα σε θερμοκρασίες κάτω των 35 βαθμών, εκεί όπου οι θάλασσες είναι πάντα παγωμένες.
Μεταξύ αυτών είναι μεταξύ άλλων, εκτός από τους προαναφερθέντες, ο Ανδρέας Μαρτίνος με τη Minerva Μarine, ο Ντίνος Μαρτίνος με τη Thenamaris (TEN), ο Χάρης Βαφειάς με τη Stealth Gas και ο Συμεών Παληός με την Diana Shipping.
Η Αρκτική καλύπτει την περιοχή γύρω από τον Βόρειο Πόλο και περιλαμβάνει τον Αρκτικό Ωκεανό και εδάφη οκτώ χωρών, Νορβηγίας, Ρωσίας, ΗΠΑ, Δανίας, Γροιλανδίας, Φιλανδίας, Ισλανδίας, Σουηδίας και Καναδά. Ακόμη δεν υπάρχει Διεθνής Συνθήκη και για αυτό καμία χώρα δεν έχει κυριαρχικά δικαιώματα στον Βόρειο Πόλο και γύρω από τον Αρκτικό Ωκεανό.
Οι νέες δυνατότητες ναυσιπλοΐας που παρουσιάζονται για τα πλοία στην Αρκτική μέσω της χρήσης τόσο της Αρκτικής Οδού (Arctic Route / Northern Sea Route) όσο και του Βορειοδυτικού Περάσματος (North West Passage) έχει οδηγήσει σε διαβουλεύσεις μεταξύ των παράκτιων χωρών της Αρκτικής, των άλλων ενδιαφερόμενων ναυτιλιακών χωρών και της Διεθνούς Κοινότητας (ΟΗΕ, ΙΜΟ, ΕΕ) για την επίλυση μιας σειράς κρίσιμων ζητημάτων όπως εκείνων που αφορούν στην ασφαλή διέλευση των πλοίων από τις συγκεκριμένες θαλάσσιες περιοχές, στην προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, στην δικαιοδοσία και τα κυριαρχικά δικαιώματα των παράκτιων χωρών της Αρκτικής, καθώς επίσης στην αποσαφήνιση του νομικού καθεστώτος των υδάτων της Αρκτικής -χωρικά ύδατα, ΑΟΖ, καλυμμένες με πάγο περιοχές.
Οι Αμερικάνοι και οι Καναδοί τώρα άρχισαν να αντιλαμβάνονται την αξία και τη χρησιμότητα των βόρειων περασμάτων. Υπάρχει και το βoρειοδυτικό, το North West Passage πέρασμα που περνάει από την Αλάσκα και τον Καναδά και βγαίνει στον ανατολικό Καναδά και τη Γροιλανδία. Έχουν προσπαθήσει να τα χρησιμοποιήσουν αλλά δεν έχουν τα παγοθραυστικά και τους ναυτικούς.