Ως ανέκδοτο μόνο μπορεί να εκληφθεί η απόφαση των ΗΠΑ για επιβολή κυρώσεων εναντίον Ρώσων ολιγαρχών, τους οποίους, κατά παράδοξο τρόπο για ένα κράτος-υπερασπιστή της επιχειρηματικότητας, βαπτίζει περιέργως ως υπεύθυνους για πολιτικές αποφάσεις της Ρωσίας.
Η εικόνα των ΗΠΑ ως διώκτη της ρωσικής μεγαλοκαπιταλιστικής τάξης φαντάζει κωμική.
Το πρωί της Παρασκευής, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε την επιβολή νέων κυρώσεων εναντίον δεκαεπτά Ρώσων αξιωματούχων, επτά Ρώσων δισεκατομμυριούχων και των δώδεκα εταιρειών που βρίσκονται υπό την επιρροή ή και διοίκησή τους.
“Οι ΗΠΑ προχωρούν σε αυτές τις ενέργειες ως απάντηση στο σύνολο της συνεχιζόμενης και αυξανόμενης τάσης της ρωσικής κυβέρνησης να αναπτύσσει με θράσος κακόβουλες δραστηριότητες ανά τον κόσμο. Σε αυτές περιλαμβάνονται η προσάρτηση της Κριμαίας, η βία στην ανατολική Ουκρανία, η στήριξη του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία και η συνεχιζόμενη κακόβουλη κυβερνοπειρατεία”, είπε ο Στίβεν Μνούτσιν, Αμερικανός ΥΠΟΙΚ. Το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε στις νέες κυρώσεις μετά από συνεννόηση με το υπουργείο Εξωτερικών.
Μεταξύ των δισεκατομμυριούχων στους οποίους επιβλήθηκαν οι κυρώσεις περιλαμβάνεται ο μεγιστάνας του αλουμινίου, Όλεγκ Ντεριπάσκα (με καθαρή περιουσία 5,3 δισ. δολ.), ιδρυτής του ομίλου Basic Element, ο οποίος έχει δραστηριότητες σε πάνω από 100 εταιρείες διεθνώς. Είναι ένας δισεκατομμυριούχος που διατηρούσε στενούς δεσμούς κάποτε με τον πρώην υπεύθυνο της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, Πολ Μάναφορτ.
Αν και η ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών δεν αναφέρεται στις επιχειρηματικές συνεργασίες του Ντεριπάσκα με τον Μάναφορτ, επικεντρώνεται σε άλλες κατηγορίες όπως το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, η δωροδοκία κυβερνητικών αξιωματούχων, η διασύνδεση με το οργανωμένο έγκλημα. Το Forbes επικοινώνησε με τον Ντεριπάσκα και την Basic Element αναφορικά με αυτές τις κατηγορίες και τις κυρώσεις.
“Τα γεγονότα αυτά είναι πολύ δυσάρεστα αλλά όχι αναπάντεχα”, σχολίασε ο Ντεριπάσκα στο Forbes. “Σίγουρα οι ισχυρισμοί βάσει των οποίων μπήκε το όνομά μου στη λίστα είναι ανεδαφικοί, γελοίοι και παράξενοι. Ετοιμάζομαι να γιορτάσω με την οικογένειά μου το ορθόδοξο Πάσχα. Στη συνέχεια, μαζί με τους νομικούς μου συμβούλους, θα αναλύσουμε την κατάσταση και θα προβούμε σε ανακοινώσεις και επίσημες τοποθετήσεις”.
Η εταιρεία του έστειλε μια άλλη απάντηση στο Forbes. “Η Basic Element γνωρίζει τη συμπερίληψή της στη λίστα του αμερικανικού ΥΠΟΙΚ. Λυπούμαστε για αυτή την εξέλιξη και προς στιγμήν αναλύουμε με τους νομικούς συμβούλους την κατάσταση”. Η εταιρεία δεν απάντησε σε συγκεκριμένες κατηγορίες.
Άλλοι δύο από τους Ρώσους δισεκατομμυριούχους της λίστας είναι γιοι στενών φίλων του Πούτιν. Ο πατέρας του Ίγκορ Ρότενμπεργκ (με περιουσία 1,5 δισ. δολ.) είναι ο Αρκάντι Ρότενμπεργκ (3,1 δισ. δολ.), που ήταν παλιότερα συναγωνιστής του Πούτιν στο τζούντο. Ο Αρκάντι Ρότενμπεργκ, λοιπόν, είχε δεχθεί κυρώσεις το 2014 όταν το αμερικανικό ΥΠΟΙΚ είχε κατηγορήσει τον Πούτιν πως είχε αναθέσει στον Ρότενμπεργκ και στον αδελφό του συμβόλαια πολλών δισεκατομμυρίων για τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Σότσι. Μετά τις κυρώσεις, ο Αρκάντι μετέφερε ορισμένα περιουσιακά στοιχεία στον γιο του, τον Ίγκορ, όπως μετοχές στην εταιρεία Mostotrest.
Ο Κίριλ Σαμάλοφ, ο νεότερος δισεκατομμυριούχος της Ρωσίας (1,4 δισ. δολ.), είναι γιος του Νικολάι Σαμάλοφ, μεγαλομετόχου της τράπεζας Rossiya και στενού φίλου του Πούτιν. Ο νεότερος Σαμάλοφ σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης και στα 26 του έγινε αντιπρόεδρος της εταιρείας πετροχημικών Sibur. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει παντρευτεί την κόρη του Πούτιν, Κατερίνα Τιχόνοβα. Ο γάμος τους τελείωσε μεταξύ 2016 και 2017, όταν ο Σαμάλοφ πούλησε ένα 17% που κατείχε στη Sibur.
Οι άλλοι Ρώσοι ολιγάρχες που δέχτηκαν τις κυρώσεις είναι ο μεγιστάνας των πετρελαίων, Βλάντιμιρ Μπογκντάνοφ (1,8 δισ. δολ.), ο Σουλεϊμάν Κερίμοφ (6,6 δισ. δολ.), ο οποίος έχει το 82% της μεγαλύτερης βιομηχανίας παραγωγής χρυσού, της εταιρείας Polyus, ο Αντρέι Σκοχ (5,1 δισ. δολ.), στον οποίο ανήκει το 30% της Metalloinvest, της μεγαλύτερης εταιρείας σιδήρου στη Ρωσία.
Ο βαρόνος του αλουμινίου, Βίκτορ Βέκσελμπεργκ (14,6 δισ. δολ.) είναι ο πλουσιότερος από τους επτά δισεκατομμυριούχους που δέχτηκαν τις αμερικανικές κυρώσεις. Ο Βέκσελμπεργκ, επίσης, διαθέτει μια μεγάλη συλλογή τέχνης στην οποία περιλαμβάνονται εννιά αβγά Φαμπερζέ που αγόρασε έναντι 100 εκατ. δολ.
“Όπως έχει δηλώσει σε πολλές περιπτώσεις ο Αμερικανός πρόεδρος, αναζητούμε μια καλύτερη συνεργασία με τη Ρωσία”, είπε υψηλά ιστάμενο στέλεχος της αμερικανικής κυβέρνησης την Παρασκευή. “Αυτό μπορεί να συμβεί όταν η Ρωσία σταματήσει την επιθετική συμπεριφορά της. Μέχρι να το κάνει αυτό, θα επιβάλλουμε κυρώσεις για τις επιθετικές δράσεις που βλάπτουν τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της”.