Μπορεί η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου να υπέγραψε την περασμένη Δευτέρα την επεκτασιμότητα τεσσάρων κλαδικών συλλογικών συμβάσεων, ωστόσο συνδικαλιστικοί κύκλοι επισημαίνουν πως γενικά το ζήτημα, πρακτικά, από εδώ και στο εξής δεν θα είναι τόσο αν και ποιες κλαδικές συμβάσεις θα είναι επεκτάσιμες, αλλά το αν θα μπορούν καν να υπογραφούν.
Και αυτό γιατί -σύμφωνα με τις ίδιες πηγές- για να έχει νόημα να υπογραφεί μία νέα κλαδική συλλογική σύμβαση, θα πρέπει να μπορεί να έχει υποχρεωτική ισχύ (σ.σ. αυτό σημαίνει «επεκτασιμότητα») και για τα μη μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης που την υπογράφει. Για να επικυρώσει, όμως, το υπουργείο Εργασίας την επεκτασιμότητα μίας σύμβασης, θα πρέπει να γνωρίζει τα μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης που την υπογράφει.
Και εδώ είναι ακριβώς το άμεσο πρόβλημα: Οι συντριπτικά περισσότερες εργοδοτικές οργανώσεις δεν έχουν «μητρώο» των μελών τους, όπως αυτό απαιτείται από το νέο θεσμικό πλαίσιο.
Χωρίς, όμως, αυτό το μητρώο, δεν μπορεί επουδενί να είναι επεκτάσιμη μία κλαδική συλλογική σύμβαση.
Συνεπώς, δεν έχει πρακτικό νόημα να υπογραφεί. Την ίδια στιγμή, αν μία κλαδική εργοδοτική οργάνωση δεν διαθέτει μητρώο μελών, δεν μπορεί να αποδειχθεί αν στις επιχειρήσεις που είναι μέλη της απασχολείται τουλάχιστον το 51% των εργαζομένων του κλάδου για τον οποίο υπογράφεται συλλογική σύμβαση.
Παράλληλα, η ύπαρξη μητρώου μελών σε μία εργοδοτική οργάνωση δεν οδηγεί αυτόματα στην επεκτασιμότητα της συλλογικής σύμβασης που θα υπογράψει με ένα εργατικό σωματείο.
Και τούτο διότι ενδέχεται το μητρώο μελών της να αποδεικνύει πως στις επιχειρήσεις –μέλη της απασχολείται κάτω από το 51% των εργαζομένων του εν λόγω κλάδου. Έτσι και πάλι, οι όροι της κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας δεν θα είναι υποχρεωτικοί και για τα μη μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης.
Και σ’ αυτήν την περίπτωση, δηλαδή, δεν θα έχει πρακτικό νόημα η υπογραφή μίας κλαδικής σύμβασης.
Πιο αναλυτικά, το νέο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο ισχύει από την 21η Αυγούστου (δηλ. μετά την ολοκλήρωση του 3ου Μνημονίου) και προβλέπει την επαναφορά της υποχρεωτικής ισχύος των όρων των κλαδικών συμβάσεων και στις επιχειρήσεις που δεν είναι μέλη των κλαδικών εργοδοτικών οργανώσεων που υπογράφουν αυτές τις συμβάσεις περιλαμβάνει δύο αυστηρές ρήτρες:
– Πρώτον, στις επιχειρήσεις που είναι μέλη των κλαδικών εργοδοτικών οργανώσεων (που υπογράφουν κλαδικές συμβάσεις) πρέπει να απασχολείται το 51% των εργαζομένων του κλάδου.
– Δεύτερον, σε περίπτωση μη υποβολής του Μητρώο Μελών από τις εργοδοτικές οργανώσεις στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας, δεν είναι δυνατή η επεκτασιμότητα των κλαδικών συμβάσεων που θα υπογράψουν. Με άλλα λόγια, για να είναι επεκτάσιμη μία κλαδική σύμβαση πρέπει να ισχύουν ταυτόχρονα οι δύο παραπάνω ρήτρες. Μ΄άλλα λόγια, αν ισχύει η πρώτη και δεν ισχύει η δεύτερη ή αντίστροφα, δεν είναι επεκτάσιμη μία συλλογική σύμβαση εργασίας για ένα κλάδο. Σ΄αυτές τις περιπτώσεις, είτε δεν θα έχει νόημα να υπογραφεί μία σύμβαση, είτε εφόσον υπογραφεί, δεν θα είναι επεκτάσιμη και έτσι θα μπορούσε να ακυρωθεί στην πράξη.