Ένας τριπολικός κόσμος νέοι ορίζοντες και διαχρονικός λόγος

Alexandre Douguine.Reseau International, 9-11-21 

[Πολύτιμο  βοήθημα κατανόησης της ρευστής διεθνούς πραγματικότητας αλλά και αναγκαίο -για το ελληνικό κοινό- επίκαιρο μήνυμα επιβεβαίωσης της υπαρξιακής σημασίας  διαφύλαξης, πάση θυσία, των εθνικών ιστορικών πολιτιστικών αξιών και παραδόσεων, το κατωτέρω άρθρο φέρει υπογραφή ιδιαίτερης πνευματικής βαρύτητας: Ο Αλεξάντερ Ντούγκιν είναι σήμερα η κορυφαία ίσως πνευματική προσωπικότητα της Ρωσικής Ομοσπονδίας: Φιλόσοφος, Γεωπολιτικός, Πολιτικός Επιστήμονας, καθηγητής Πανεπιστημίων, συγγραφέας 14 σημαντικών συγγραμμάτων, με γνωστότερο «Τα θεμέλια της Γεωπολιτικής: Το Γεωπολιτικό Μέλλον της Ρωσίας», το οποίο είχε μεγάλη επίδραση στις ηγετικές τάξεις του ρωσικού κράτους.                                                                                                                                               Είναι θερμός υπερασπιστής της Ορθοδοξίας και της ρωσικής παράδοσης, (χαρακτηρίζεται «παραδοσιοκράτης»), οικτίρει το εκφυλισμό του Δυτικού Πολιτισμού, ως αίτιο της σημερινής θανάσιμης  κρίσης του και είναι εκ των δημοφιλέστερων ιδεολογικών θεωρητικών της Ευρω-ασιατικής ΄Ενωσης. Μιλάει εννέα γλώσσες, μεταξύ των οποίων και Ελληνικά.                                                                                                    

Το γαλλικό περιοδικό “Actuel” έχει ήδη, από το 1995, χαρακτηρίσει τον Ντούγκιν ως τον “με την μεγαλύτερη επίδραση, Ρώσο στοχαστή της μετά-σοβιετικής εποχής”.

Μετάφραση/Εισαγωγή: Μιχαήλ Στυλιανού

Ένας τριπολικός κόσμος έχει πράγματι οικοδομηθεί μπροστά στα μάτια μας. Δεν έχει πλέον σημασία ποια πολιτική δύναμη επικρατεί στην Αμερική, οι παγκοσμιοποιοί, (όπως ο Μπάιντεν σήμερα), ή οι εθνικιστές, (όπως ο Τραμπ χθες). Η αποτυχία διατήρησης της παγκόσμιας ηγεμονίας των ΗΠΑ δεν εξαρτάται πλέον από την κατεύθυνση της κυβερνώσας σε αυτές ελίτ. Οι νέο-συντηρητικοί και οι υπέρ-φιλελεύθεροι του Μπάιντεν θα ήθελαν να επιστρέψουν στο μονοπολικό μοντέλο που επικράτησε την δεκαετία του 1990 μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, αλλά απλά δεν μπορούν πλέον. Η Κίνα και η Ρωσία, από κάποιο σημείο και μετά, έχουν γίνει γεωπολιτικές και πολιτισμικές οντότητες τόσο προφανώς κυρίαρχες που δεν είναι πλέον δυνατό να το αρνηθούν.

Φυσικά, οι φιλελεύθεροι που πολεμούν τον Τραμπ προσπάθησαν να τον κατηγορήσουν ότι είναι αυτός που συνέβαλε στην ανεξαρτησία της Ρωσίας υπό τον Πούτιν. Αυτό ήταν ένα από τα κύρια θέματα των αμερικανικών εκλογών. Αλλά είναι πλέον σαφές ότι επρόκειτο για ένα καθαρά πολιτικάντικο πραξικόπημα: Δεν είχε να κάνει με συμπάθεια του Τραμπ για τον Πούτιν ή με παρέμβαση της Ρωσίας στις αμερικανικές εκλογές. Το γεγονός είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν πλέον να κυβερνούν τον κόσμο μόνες. Και ο Μπάιντεν βρίσκεται ακριβώς στην ίδια θέση με τον Τραμπ: Η μονοπολικότητα  έχει φθάσει στο στρατηγικό όριο της και δεν υπάρχουν πλέον πόροι για τη διατήρηση και την ενίσχυσή της. Σε πείσμα του Μπάιντεν και του Τραμπ, έχουμε ουσιαστικά μετακινηθεί σε έναν Τρι-πολικό κόσμο.

Υπάρχουν τρία πλήρως κυρίαρχα κέντρα λήψης αποφάσεων σε αυτόν τον κόσμο.

– Οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες δεν αντιπροσωπεύουν πλέον ολόκληρη τη Δύση, αλλά τον αγγλοσαξονικό άξονα (εξ ου και η σύναψη των συμμαχιών AUKUS και QUAD) με τους περιφερειακούς δορυφόρους τους.
– Η Ρωσία, η οποία, παρ’ όλα αυτά, δεν κάνει άλλο τι παρά να ενισχύει τη θέση της στη διεθνή σκηνή, προσπαθώντας να βρει νέα σημεία προσέγγισης τόσο στον μετά-σοβιετικό χώρο όσο και σε άλλες περιοχές·
– Η Κίνα, που φέρει με επιτυχία το βάρος της αυξανόμενης οικονομικής και στρατιωτικής στρατηγικής αντιπαράθεσης της με τους Αγγλοσάξονες, οι οποίοι έχουν εμπλακεί σοβαρά σε περιφερειακό περιορισμό της Κίνας στη Νοτιοανατολική Ασία.

Μεταξύ αυτών των ολοκληρωμένων κέντρων ισχύος ταλαντεύονται:

– Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ταραγμένη και στο χείλος μιας ενεργειακής καταστροφής από τις αποτυχημένες πολιτικές της Ουάσιγκτον και ουσιαστικά αποκλεισμένη από το αγγλοσαξονικό μπλοκ·
– Η Τουρκία, το Ιράν και το Πακιστάν, που ενισχύουν συστηματικά τις περιφερειακές τους επιδόσεις·
– Η Ιαπωνία και Ινδία, οι οποίες επιδιώκουν να ενισχύσουν τη θέση τους, χρησιμοποιώντας ρεαλιστικά το αδιέξοδο μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας (ενώ η Ινδία, αρκετά ορθολογικά, συνεχίζει να διατηρεί μια στρατηγική εταιρική σχέση με τη Ρωσία)·
– Οι ισλαμικές χώρες της Μέσης Ανατολής και του Μαγρέμπ, οι οποίες έχουν αποσυνδεθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και προσπαθούν τώρα να επιλύσουν τις τοπικές συγκρούσεις χωρίς να στραφούν στην Ουάσιγκτον·
–  Τα αφρικανικά καθεστώτα, που απορρίπτουν όλο και περισσότερο τον ευρωπαϊκό και, γενικότερα, τον δυτικό νέο-αποικιοκρατικό χαρακτήρα (που εκφράζεται έντονα από το νέο κύμα αντιευρωπαϊκού παναφρικανισμού – όπως οι παναφρικανικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης του Kemi Seba)
– Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, που ουσιαστικά εγκαταλείφθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και αναζητούν μια νέα θέση στο παγκόσμιο σύστημα, στο πρότυπο του παγκόσμιου Νότου·
–  Οι αναδυόμενοι παίκτες στη Νότια Ασία – Ινδονησία, Μαλαισία, Νότια Κορέα κ.λπ.

Έτσι, μεταξύ των τριών πυλώνων της Τρι-πολικότητας, οι οποίοι έχουν πλέον μιαν αναμφισβήτητη, αν και ασύμετρη,υπεροχή, αρχίζει μια κίνηση δευτερευόντων πόλων, λίγο λιγότερο καθιερωμένων και ακόμα ατελών. Ωστόσο, ορισμένοι από αυτούς – κυρίως η Ινδία και ορισμένες χώρες της Λατινικής Αμερικής – έχουν πολύ υψηλές δυνατότητες και σύντομα θα φτάσουν στη μεγάλη κατηγορία.

Και εδώ μπαίνει το διασκεδαστικό κομμάτι. Αυτός ο τριπολικός κόσμος, και αύριο ένας πολυπολικός κόσμος με την πλήρη έννοια, έχει δύο πτυχές.

Από τη μία πλευρά, ορισμένες τεχνολογικές πτυχές του πολιτισμού – στο σύστημα επικοινωνίας, στον ενεργειακό τομέα, στα μοντέλα των ψηφιακών δικτύων και στην ανάπτυξη της εικονικής οικονομίας – θα είναι κοινές σε όλους τους πόλους, μικρούς και μεγάλους, έστω και μόνο για μικρό χρονικό διάστημα. Αυτό θα καταστήσει δυνατή την επίτευξη ακόμη και μιας ελάχιστης τυποποίησης των σχέσεων μεταξύ των πόλων και θα δικαιολογήσει κοινούς αλγορίθμους. Αυτό θα καταστήσει δυνατή τη θέσπιση ενός συγκεκριμένου μοντέλου σε πρακτικό επίπεδο, αποδεκτό από όλους (ή σχεδόν όλους), το οποίο θα αποτελείται από πρωτόκολλα και κανόνες που θα αντικατοπτρίζουν τους νέους όρους. Ναι, κανείς δεν θα έχει το μονοπώλιο να επιλύει προβληματικές καταστάσεις από μόνος του. Οποιαδήποτε λύση μπορεί να αμφισβητηθεί από τον άλλο πόλο ή από μια συμμαχία πόλων. Σε μια τέτοια περίπτωση, κανείς δεν θα έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να επιμείνει σε τίποτα. Η δύναμη του ενός θα περιορίζεται από τη δύναμη του άλλου. Τα υπόλοιπα είναι θέμα διαπραγμάτευσης.

Αυτό σημαίνει, στην πραγματικότητα, την αρχή της πολυπολικής δημοκρατίας ή της «δημοκρατίας των κανόνων». Μια παρόμοια κατάσταση υπάρχει στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου κάθε πολιτεία έχει τους δικούς της νόμους, οι οποίοι μερικές φορές έρχονται σε άμεση αντίθεση μεταξύ τους. Σε ένα διεθνές μοντέλο, η «δημοκρατία των κανόνων» μπορεί να είναι ακόμη πιο ευέλικτη: Ορισμένες χώρες προτείνουν και αποδέχονται τα πρότυπά τους, άλλες αποδέχονται τα δικά τους και ούτω καθεξής.

Φυσικά, είναι προς το συμφέρον όλων να υπάρχουν σταθεροί αλγόριθμοι για τη διεθνή αλληλεπίδραση, αλλά οι κανόνες θα αλλάζουν συνεχώς, με κάθε πόλο να επιδιώκει να αλλάξει την κατάσταση προς όφελός του. Ωστόσο, ένας ορισμένος «καθολικισμός» (καθαρά τεχνικού χαρακτήρα), αν και περιορισμένος, θα απαιτηθεί σαφώς από όλους.

Αλλά από την άλλη πλευρά, κάθε πόλος θα έχει συμφέρον να ενισχύσει την πολιτιστική του ταυτότητα. Και εκεί, η κατάσταση θα είναι ακόμα πιο ενδιαφέρουσα.

Οι τρεις κύριοι πόλοι που έχουν ήδη σχηματιστεί πλήρως είναι:

– Οι Αγγλοσάξονες,
– Η Ρωσία και
–Η  Κίνα

Θα δοθεί σαφής έμφαση στην ιστορική ταυτότητα κάθε ενός. Με τα δικά τους λογότυπα. Και εκεί μας περιμένουν οι εκπλήξεις.

Δεν είναι καθόλου προφανές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, αν και συνδέονται στενά με τη Βρετανία και την Αυστραλία, θα συνεχίσουν την πορεία του υπέρ-φιλελευθερισμού, του μετά-ανθρωπισμού, του εκφυλισμού των  δια-σεξουαλικών κινημάτων κ.λπ. Αυτό το παγκοσμιοποιό μοντέλο είναι μια πλήρης αποτυχία. Απορρίπτεται όλο και περισσότερο, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ευρώπη. Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο επιστροφής του Τραμπ και του Τραμπισμού (και ευρύτερα του λαϊκισμού) στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι πολύ ενδεικτικό ότι το σύμβολο της παγκόσμιας επιτυχίας, ο Έλον Μασκ, έχει αρχίσει να διαβάζει Ernst Jünger. Ο άνεμος έχει γυρίσει. Η «ελίτ» των δισεκατομμυριούχων κάνει μια ενδιαφέρουσα – και σαφώς συντηρητική – διανοητική στροφή. Ένας άλλος δισεκατομμυριούχος, ο Peter Thiel, έχει διαβάσει εδώ και καιρό τα γεωπολιτικά μου κείμενα και τα γραπτά του Carl Schmitt. Ναι, υπάρχει ακόμα ο Σόρος, ο Γκέιτς, ο μέτα-Ζάκερμπεργκ, ο Μπερνάρντ-Ανρί Λεβί και ο Τζεφ Μπέζος με τους εξαγριωμένους παράφρονες της Google και του Twitter, αλλά σύντομα θα βρεθούν σε ένα ανεπανόρθωτο αδιέξοδο για να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν τα μονοπώλια τους. Και αυτοί θα προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν την ανάγνωση του Γιούνγκερ.

Στην Ευρώπη, η αυξανόμενη τάση του νέου συντηρητισμού αντιπροσωπεύεται από μια προσωπικότητα όπως ο Eric Zemmour, το αστέρι των επερχόμενων γαλλικών προεδρικών εκλογών. Ο Ζεμούρ απορρίπτει ριζικά τα κινήματα σεξουαλικής σύγχυσης και τον φιλελευθερισμό, καλεί για πλήρη διακοπή της μετανάστευσης, επιστροφή στη γαλλική ταυτότητα, στον Γκωλισμό και  σε ευρασιατική συμμαχία με τη Ρωσία.

Η Ουγγαρία και η Πολωνία, στην Ανατολική Ευρώπη, αποδεικνύουν ότι ο φιλελευθερισμός τελεί σε καθίζηση και σε αυτήν την περιοχή.

Ως εκ τούτου, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι σε έναν τριπολικό κόσμο, οι μετ-ανθρωπιστές, οι μεταμοντερνιστές, οι μανιακοί της τεχνοκρατίας και οι φιλελεύθεροι διεστραμμένοι θα διατηρήσουν το μονοπώλιο των δυτικών λογοτύπων. Μια συντηρητική στροφή είναι επίσης πολύ πιθανή. Και αυτό θα μπορούσε να γίνει ενδιαφέρον. Αλλά το γεγονός παραμένει ότι μια τέτοια συντηρητική αλλαγή θα βασίζεται στις δυτικές αξίες. Ναι, δεν θα είναι τόσο επιθετικοί και παρεμβατικοί όσο η ολοκληρωτική και ήδη εξωφρενική γραμμή των φιλελεύθερων παγκοσμιοποιών. Αλλά θα είναι πάντα μια νέα επιβεβαίωση από τη Δύση – με όλα όσα  αυτό συνεπάγεται.

Η Κίνα, με τα χιλιάδες χρόνια πολιτισμού της και το εντελώς πρωτότυπο κοινωνικοπολιτικό της σύστημα, έχει και πάλι ένα τεράστιο πλεονέκτημα. Δεν είναι μόνο η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ο στενός πολιτικός έλεγχος του ΚΚΚ που είναι το κλειδί για την επιτυχία του κινεζικού Λόγου. Η κινεζική κοινωνία – τόσο το κράτος όσο και οι ίδιοι οι άνθρωποι – είναι ένα συνεκτικό σύστημα αξιών, με αυτοκρατορική διάσταση, ηθική και ένα είδος κινεζικής μεταφυσικής. Δεν έχει να κάνει μόνο με την εξουσία. Το γεγονός είναι ότι μεταξύ της δύναμης του ΚΚΚ και της κινεζικής κοινωνίας βρίσκεται μια ολόκληρη ήπειρος του παραδοσιακού κινεζικού πολιτισμού – ανθρωπολογική, ηθική, πνευματική. Και η Κίνα θα ενισχύσει και θα επεκτείνει την επιρροή της μόνο στις γειτονικές περιοχές.

Είναι καιρός η Ρωσία να αναλογιστεί τον ρωσικό Λόγο. Ό,τι αφορά τη ρωσική ταυτότητα, την ιστορική αυτογνωσία, στο σύστημα αξιών μας, το οποίο δεν είναι λιγότερο πρωτότυπο και ξεχωριστό από αυτό της Δύσης ή της Κίνας. Δυστυχώς, εξακολουθούμε να το προσέχουμε ελάχιστα. Αλλά αξίζει να στραφούμε στη ρωσική ιστορία, στους ανεκτίμητους θησαυρούς της Ορθοδοξίας και της παράδοσης, στη λογοτεχνία και την τέχνη μας, στη θρησκευτική μας φιλοσοφία, στη ρωσική ηθική της δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης – και οι γενικές γραμμές του ρωσικού πολιτισμού θα ανοίξουν μπροστά μας. Και εδώ, πρέπει να είμαστε αποφασιστικοί: ακόμη και αν δεν είναι μια παγκόσμια αλήθεια, δεν είναι καθολική, αλλά είναι δική μας, η ρωσική. Ποιος είναι έτοιμος να το δεχτεί, είθε να είναι ο καλός. Για όσους δεν είναι έτοιμοι, ας γίνει ο κόσμος πλουσιότερος και πληρέστερος χάρη στη διαφορετικότητα και την ταυτότητα.

Και πάλι οι τρεις λόγοι…

… ο Δυτικός..,
…ο  Κινέζικός και…
ο Ρωσικός –

είναι σαν τρεις πολιτισμοί – και σύντομα θα είναι μόνο οι κύριοι πόλοι της πολυπολικότητας. Οι ισλαμικοί ή ινδικοί, αφρικανικοί ή λατινοαμερικάνικοι πολιτισμοί, με όλες τις τοπικές ιδιαιτερότητες τους, θα έχουν την ευκαιρία να πολλαπλασιάσουν τον Λόγο τους, να υπερασπιστούν και να αναπτύξουν την ταυτότητά τους, να χτίσουν τα κράτη τους, τους πολιτισμούς τους, τα συστήματά τους.

Φυσικά, θα υπάρξουν δυσκολίες στην πορεία. Αλλά μερικές φορές είναι σημαντικό να δώσουμε πρώτα προσοχή σε νέους ορίζοντες, χωρίς να μειώνουμε τα πάντα στον ανταγωνισμό, στις συγκρούσεις, στην αντιπαράθεση και στον μεμψίμοιρο σκεπτικισμό: «Τίποτα δεν θα λειτουργήσει για την ανθρωπότητα, καθώς τίποτα δεν λειτούργησε ποτέ». Είναι Ψέμα – έχει μερικές φορές λειτουργήσει, και η ανθρωπότητα έχει βιώσει τις μεγαλύτερες επιτυχίες, τα μεγαλύτερα επιτεύγματα, τα μεγαλύτερα κατορθώματα και τις υψηλότερες κορυφές, αν και έχουν επίσης υπάρξει σοβαρές πτώσεις και καταστροφές.

Αξίζει να εξετάσουμε έναν πολυπολικό – τώρα τριπολικό – κόσμο με υπευθυνότητα και ισχυρές καλές προθέσεις. Εξάλλου, είναι ο κόσμος στον οποίο ζούμε που δημιουργούμε τους εαυτούς μας. Ας επικεντρωθούμε λοιπόν εμείς οι Ρώσοι στην έρευνα τού Ρωσικού Λόγου.